Katalog

9 EYLÜL İZMİR’İN KURTULUŞU 9 EYLÜL 2022 CUMA 10 EDİTÖR: ÇAĞDAŞ BAYRAKTAR TASARIM: SERPİL ÜNAY CHP’NIN KURULUŞ TARIHI ÜZERINE: 4 Eylül 1919 mu, 9 Eylül 1923 mü? CHP’de bakanlık ve milletvekilliği yapan Alev Coşkun, umhuriyet Halk Partisi’nin kuruluş tarihi olarak han- “Kuruluş tarihini Atatürk’ten daha iyi bilemeyiz, yıl Cgi tarihin kabul edilmesi ge- olarak 1919’u kabul etmeliyiz” derken Eski CHP Genel rektiği konusu bu yıl da yeniden Başkanı Altan Öymen ise “4-9 Eylül tarihleri arası gündeme geldi. CHP’nin (o zaman- kuruluş haftası olarak kutlanmalı” önerisinde bulundu. ki adıyla Cumhuriyet Halk Fırka- sı) tüzüğü 9 Eylül 1923 Atatürk’ten daha iyi bilemeyiz her- tarihinde, TBMM’de halde. Bu konudaki belgeler ışığın- CHP Meclis Grubu ta- da CHP’nin kuruluş tarihini 4 Ey- rafından kabul edil- lül 1919 olarak kabul etmesi ge- di. Aynı tarihte Ankara ÇAĞDAŞ rektiğini düşünüyorum. Bu neden- Valiliği’ne kuruluş di- BAYRAKTAR le CHP 99 değil, 103 yaşında.” lekçesi verildi. Bu ne- denle Cumhuriyet Halk Partisi Ge- ‘Kuruluş haftası nel Merkezi, kutlamalarında bu ta- oluşturulmalı’ rihi kabul etmekte. Öte yandan 15 CHP’nin iki kuruluş günü ol- Ekim 1927’de toplanan parti kurul- duğunu söyleyen Eski CHP Ge- tayının açılışında konuşan Mustafa nel Başkanı Altan Öymen, bu Kemal Atatürk, bu toplantının bi- günlerin yalnızca Cumhuri- rinci kurultay değil, “ikinci kurul- yet Halk Partililer ve onu des- tay” olduğunu söyledi ve ilk kurul- tekleyenler için değil, Türkiye tayın 4 Eylül 1919’da açılışı yapı- Cumhuriyeti’nin tüm vatandaşları lan Sivas Kongresi olduğunun ka- için de çok önemli olduğunun altı- bul edilmesini istedi. Bu neden- nı çizerek şu öneride bulundu: le CHP’nin kuruluş tarihinin 4 Ey- Sivas Kongresi ve Mustafa Ke- lül 1919 kabul edilmesi gerektiği- mal Paşa’nın başkanlığındaki Tem- ni söyleyen Cumhuriyet Vakfı Baş- 11 Mayıs 1935 tarihli Cumhuriyet gazetesi silciler Heyeti, yeni Türkiye’nin iş- kanı ve Eski Turizm ve Tanıtma gal dışı kalan bir kısım toprağında, Bakanı, CHP milletvekili Alev Coş- meli Müdafaa-i Hukuk Cemiye- Kurtuluş Savaşı’nı örgütlemenin kun şunları söyledi: ti CHP’nin anasıdır. Temel kayna- temellerini atarken Türkiye Büyük ğıdır. Atatürk, Cumhuriyet Halk ‘İlk kurultay Sivas Millet Meclisi’nin kuruluşunda da Fırkası’nın 15 Ekim 1927 yılın- belirleyici katkılarda bulunmuştur. Kongresi’ da toplanan ilk kurultayının aslın- CHP’nin Halk Fırkası adı altında Sivas Kongresi öncesinde, Ana- da “ikinci kurultay” olduğunu iş- kurulması da yeni Türkiye’nin, ik- dolu ve Trakya’da Milli Hakları ve te bu gerekçelere dayanarak açık- tidarın babadan oğula geçtiği çağ- Hukuku Koruma dernekleri kurul- lamıştır. Bu konudaki duyarlılığı- dışı bir rejimle yönetilmekten kur- muştu. Bu dernekler çoban ateşle- nı 10-17 Mayıs 1931 tarihleri ara- tulup, çağdaş bir Cumhuriyet ha- ri gibi Anadolu ve Trakya’da yayıl- sında yapılan CHP kurultayında da line gelerek demokratikleşme sü- mışlardı. Sivas Kongresi’nde, bu ‘Birinci kongremiz bundan 12 yıl recini başlatmasıdır. Bu nedenler- çoban ateşleri birleştirildi ve “Ana- önce Sivas’ta bir mektep dershane- le Eylül ayının başındaki 4 ve 9 Ey- dolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk sinde yapılmıştı’ cümlesiyle vurgu- Cemiyeti” adını aldı. lamış ve de ‘Bugün kurultayın işle- lül tarihlerinin ikisi de ülkemizin Ulusallaşmanın ilk basamağı Si- rine başlamadan Sivas Kongresi’ni çağdaşlaşma açısından birbirini ta- vas Kongresi’dir ve “Anadolu ve hatırlatmaktan amacım, onun par- mamlayan günler olarak kutlan- Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiye- timizce devrimimizin tarihi bir ha- malıdır, hem CHP tarafından hem ti” adını alır. Böylece Anadolu’da tırası olarak unutulmamasında fay- CHP’yle ilgileri olmasa da o başa- yanan çoban ateşleri de birle- da gördüğümdendir’ ifadelerini rıların öneminin farkında olan bü- şerek “Meşruiyet” ve “Hukuk- kullanmıştır. tün vatandaşlarımız tarafından.” sallık” kazandı. Anadolu ve Ru- CHP’nin kuruluş yıldönümünü l İSTANBUL EGİAD Yönetim Kurulu Başkanı Yelkenbiçer: ‘Her dönem Cumhuriyetin simgesi’ GİAD Ege Genç Eİş İnsanları Der- neği Yönetim Kuru- lu Başkanı Alp Avni Yelkenbiçer, 9 Ey- lül İzmir’in Kurtu- luşu vesilesiyle bir görüş yayımladı. Yelkenbiçer şu ifa- delere yer verdi: “15 Mayıs ve 9 Eylül 1922 tarihle- ri İzmir için dönüm noktası olmuş- tur. İşgal, Yunan- İİ İ İ İ İ İ İ İ İ İ İ İ İ İ şİ İ İ İ İ ş ş ş şş ıı ı ların 15 Mayıs’ta İzmir’e girmesiyle başlamış, yaklaşık 3.5 sene sonra 9  ^ ] O ^ É  O \ ^ Q « Eylül’de İzmir’den atılmasıyla son bul- muştur. Bu itibarla bu günler Türk mil- leti ve bilhassa İz- mirliler için büyük dönüm noktası ol- muştur. İşgal edil- diği gün, Kurtuluş Savaşı’nı başlatan, İşgalin bittiği gün, Kurtuluş Savaşı’nı bitiren dünyadaki tek şehir İzmir’dir. İşgal edilmesi, Anadolu’da Milli Mücadele’nin baş- lamasında önem- li bir aşama olarak kabul edilmekte- dir. O tarihe kadar Anadolu’da işgal- lere karşı dağınık olan düşünce ve örgütlenme biçim- leri, İzmir’in işgali sonrası Anadolu in- sanının direniş ve karşı koyuş düşün- cesini körüklemiş- tir. Artık İzmir, Ana- dolu harekâtı için temel semboller- den biri haline ge- tirilmiştir. Bu sem- bol kent her daim özgürlüğün, kurtu- luşun, Cumhuriye- tin simgesi olmuş- tur.” EYLÜL