Katalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 6 EYLÜL 2022 SALI 2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER Demokrasi İttifakı’nın lideri Pelosi neden Tayvan’a gitti? konumundaki CHP’nin ve müttefiklerinin istikrarı ile ALİ ER Pelosi’nin ziyaretinin arkasındaki oyun planı, Rusya’nın doğal müttefi- mümkün olacaktır. EMEKLİ TUĞGENERAL ki Çin’i ulaştığı askeri olanak ve yeteneklerini tatbikat da olsa kullanmaya Benim siyasal zorlamak ve bu şekilde Çin silahlı kuvvetlerinin harbe hazırlık seviyelerini, ve ideolojik nitelikli usya-Ukrayna savaşının Açlık ve ideolojik yazılarım özellikle doktrin ve savaş taktiklerini açığa çıkarmak için tahrik olmasın! dünyada ilişkileri gerdi- CHP üzerinde Rği ortamda, ABD Temsil- tartışma! oynanan bölme, cadelesindeki uzun erimli ka- ciler Meclisi Başkanı Nancy ayrıştırma ve rarlılığının göstergesidir. ün Ağustos Ayı Pelosi’nin kör gözüm parma- güçsüzleştirme enflasyon oranları ğına misali Tayvan ziyareti oyunlarına karşı yazılmış Oyun planı Daçıklandı. olan yazılardır. tartışmalara neden oldu. Bi- Pelosi’nin Tayvan ziyare- Devlet kurumlarının Soldaki bölünmelerin den saygı gösterse de destek- tinin nedeni Çin’in tepkile- ilan ettikleri veriler nelere mal olduğu, bu lemedi. Ancak ABD’nin üçün- rinde saklı olabilir. Beklendi- kamuoyundaki yazılarım üzerine, SHP cü kişisi Pelosi, bölgesel istik- güvenilirliklerini ği gibi Pelosi’nin Hint-Pasifik İstanbul Belediye Başkanı rarı riske sokabilecek ziyareti kaybettiğinden beri, Türkiye adayı da olmuş, ünlü temasları kapsamında ger- yönetimin bilgisi dışında ya- İstatistik Kurumu TÜİK’in yazarımız ve sanatçımız çekleşen Tayvan ziyareti böl- açıkladığı oranlar, pahalılığı par mı? Oldukça zor. Zülfü Livaneli yolladığı gedeki gerilimi artırdı. Çin’in ve açlığı bizzat yaşayanlar Çünkü Çin, ABD’nin küresel aşağıdaki mektubuyla çok tepkisi beklenilenden sürat- arasında sadece ya eleştiri iyi anlatılıyor. rakibi ve hedefindeki devlet. li ve sert oldu. Doğu Çin De- ya da alay konusu oluyor. HHH Çin ekonomisinin nicelik de- nizi ve Tayvan Boğazı’nda al- Bereket versin, Prof. “Sevgili dostum, ğil nitelik olarak da teknolojik tı bölgede eşzamanlı olarak Nancy Pelosi Say İng-ven Veysel Ulusoy’un Son zamanlardaki sosyal üstünlük yarışında ağırlık ka- gerçek mühimmat ve uzun Enflasyon Araştırmaları demokrasi yazılarını ilgiyle düstriyel askeri kompleksi Çin’in jeopolitiğinin zorun- zanması ABD’ye küresel mey- Grubu ENAGRUP var da menzilli füzelerin kullanıl- izliyorum. ve dijital endüstriyel düzeni- lu kıldığı deniz ve hava gü- dan okumadır. Ancak Çin’in, kamuoyu gerçekçi oranları dığı daha önce görülmemiş Özet olmasına rağmen cü ABD ile kıyaslandığında ol- ne doğrudan tehdit. devasa ekonomisine rağmen öğrenebiliyor. çok doğru görüşler var. çapta müşterek tatbikat icra dukça sınırlı. Deniz kuvvetle- TÜİK’in Tüketici Fiyat askeri gücü bugün ABD’ye gö- Ecevit’in tarih içinde etti, Tayvan’ın ana limanları- Bağımlılığı aşmak Endeksi olarak açıkladığı rinde tonaj bakımından üstün yerli yerine oturtulması re ergenlik döneminde. Kıyas- nı fiilen abluka altına aldı. Ağustos ayı enflasyonu Daha 2012’de zamanın Sa- ya da dengede görülse de nük- gerekiyor. lamada ABD’nin en büyük üs- Pelosi’nin ziyaretinin arka- yüzde 1.46. Hatırlarsın bir zamanlar vunma Bakanı Leon Panetta, leer denizaltı ve uçak gemile- tünlüğü stratejik deniz ve ha- sındaki oyun planı, Rusya’nın Yıllık tüketici enflasyonu Ecevit için ‘Bir Bölen’ tabiri ABD Deniz Harp Okulu mezu- rinde ABD deniz kuvvetlerini va gücüdür. Bunun kaynağı doğal müttefiki Çin’i ulaştığı ise TÜİK tarafından yüzde kullanılırdı ama nedense niyet töreninde bugüne kadar en erken 2040’larda yakalaya- ABD ekonomisinin lokomotifi askeri olanak ve yetenekleri- 80.21 olarak açıklandı. unutuldu. Ortadoğu’da savaşan ABD de- bileceği hesaplanıyor. endüstriyel askeri kompleks- ni tatbikat da olsa kullanmaya Buna karşılık ENAG Haklı olarak, 2002’de nizcilerinin artık önceliğinin Çin, ABD’ye karşı sert gücü- tir. ABD, yumuşak gücü olan zorlamak ve bu şekilde Çin si- Ağustos ayındaki tüketici iktidarın AKP’ye hediye Asya-Pasifik olacağını vur- nü 2040’lara yetiştirmeye ça- için enflasyonu yüzde 5.86 küresel finans ve ağ merkezli lahlı kuvvetlerinin harbe ha- edildiğini belirtmişsin olarak açıkladı. gularken Çin’i hedef almıştı. lışırken yumuşak gücünü de hâkimiyetini güç çarpanı ola- zırlık seviyelerini, doktrin ve ama daha önce Ecevit’in ENAGRUP’a göre, yıllık Çünkü Çin ekonomisinin yu- rak kullanmaktadır. Ancak boşlamıyor. “Bir Kuşak Bir savaş taktiklerini açığa çıkar- katkılarıyla yerel yönetimler tüketici enflasyonu ise zaten onlara verilmişti. muşak karnı, enerji, hammad- Yol” Çin’in jeostratejik bağım- dünyadaki teknolojik ve diji- mak için tahrik olmasın! yüzde 181.37. 1994 kritik seçimleri bu tal devrim hem sert güç hem de ve ikmal zincirinin Ma- lılığını aşma projesidir. Afri- Öyleyse Çin büyük hata Geçinemeyen halk, işin başlangıcıydı. de yumuşak güç dengeleri- lakka ve Tayvan Boğazı gi- ka’daki yatırımlarıyla kurdu- yaptı. ABD’nin Ukrayna’dan elbette ENAGRUP’un Ankara’da Korel bi ABD’nin kontrol edebildi- ğu ekonomik altyapı ve Cibu- sonra acelesi mi var? Hayra ni altüst etmeye aday. Yük- açıkladığı oranlara daha çok Göymen’in birkaç yüz oyla selen güç odağı Çin, ABD en- ği boğazlar ve deniz yollarıdır. ti Askeri Deniz Üssü güç mü- alamet değil... inanıyor. kaybetmesi, İstanbul’da İktidarın “Obskürantist”, Ecevit’in bizzat iki miting “Karartmacı”, yaparak SHP’ye yüklenmesi, “Bilmesinlerci” oyları bölmesi, belediyenin politikasına uygun olarak toplam yüzde 36 sol oranları ve sayıları oya karşı yüzde 25 alan gölgeleyen TÜİK, üstelik Reel sektör ve bankaların sınavı AKP’ye verilmesi ve sonraki tutarlı da değil: seçimlerde de hep bölücü Ağustos ayı Üretici Fiyat tavır göstermesi unutulur DOÇ. DR. FİKRET KARTAL yüzde 54’ü dış borç, yüzde sek enflasyona yol açma po- yeyi eriten enflasyonist or- Endeksini yüzde 143.75 gibi değil. olarak açıkladı. 68’i döviz borcudur. Ekonomi tansiyeli ihmal edilmektedir. tam, kredi portföyündeki kı- OSTİM TEKNİK ÜNİVERSİTESİ Yakın tarihten DSP’yi Bir başka deyişle, yönetimi bankaları ikna ede- Ayrıca bankaların kredi ta- rılganlık ve düşük özkaynak ÖĞRETİM ÜYESİ çıkarsak AKP hiçbir ilde üreticideki fiyat artışları rek 400 milyar TL’ye ulaşan lebini karşılayacak kapasite- kârlılığı nedeniyle ihtiyatla kazanamazdı. Rakamlarla yüzde 143 ama bakkal, inansın tersten kurgulan- yüksek maliyetli enflasyona si bulunmamaktadır. Sorun- izlenmelidir. sabit. manav, dükkân sahibi bu Fmasıyla yaratılan krizin endeksli borç stokunu gele- lar kredi ve faize indirgene- Bankalara faturadan faz- (SHP yüzde 20.3 - DSP artışı müşterisine yüzde 80 maliyetinin halka yanlış me- yüzde 12.30 - CHP yüzde 1) neksel tahvillere dönüştürme- rek krizden çıkış ertelenmek- la pay verilmesinin dayanağı olarak yansıtıyor. totla ödettirilmesi nedeniyle, Çünkü zorla kabul yi denemelidir. Bu adım borç- te, fatura büyümektedir. sermaye yapısıdır. Sektörün Yani bakkal, manav, ettirdikleri adaylık ödendikçe bakiyesi artan ya- lanmadaki bozulma trendi- yüzde 26’sı yabancı sermaye- perakendeci, bırakın kâr sonucunda ‘Madem böyle, kıcı bir fatura bulunmaktadır. Siyasi tercih ni değiştirmese de küçük bir li, yüzde 43’ü kamu sermaye- etmeyi, üreticiden aldığı ortak aday olayım’ diye Krizin henüz yansımadı- Bu noktada, krizin yükünün malı yüzde 60 zararla katkı sunacaktır. li bankalara aittir. Özel ulusal neredeyse yalvarmama halka satıyor. ğı milli gelir, bütçe, işsizlik aktarılacağı kesimlerin tes- Enflasyonun vergi gelirle- bankalar ise güçlü sermaye- karşılık, Ecevit ve Baykal, Bir malın üretimi ile ve kapasite kullanım veri- pitindeki siyasi tercih önem- rinde yarattığı artış ise ilerle- darların kontrolündedir. Ban- kazanma şansları sıfır müşteriye ulaştırılması lerinden hareketle ekonomi lidir. Yükü üstlenmede ban- yen aşamalarda duracak; büt- kalar için kurumlar vergisi- olmasına rağmen, arasında uzun bir zaman yönetimi çarkların döndüğü kalar öne çıkarılmalıdır. Bu çe açığının milli gelire oranı nin yükseltilmesi, enflasyona ‘Madem benim olmuyor süresi olduğu düşünülse yönünde bir retorik kullan- yaklaşım, izlenen politikala- 2023’te yüzde 5-7 düzeyine endeksli kâğıtların sabit fa- onlar da kazanmasın’ bile bu kadar farkı hiçbir maktadır. Geniş kesimlerin rın bankalara kazanç sağla- yükselebilecektir. Son çeyrek- izli tahvillerle değiştirilmesi, diye sert bir kampanya piyasa kaldıramaz. yaşadığı gelir kaybına ilave- yürüttüler ve oyları dığı yönündeki iddiaları aşan ten itibaren milli gelir artışın- düşük özkaynak kârlılığının HHH böldüler. ten, yürürlükteki politikala- pragmatik dayanaklara sahip- da tıkanma beklenmektedir. erittiği sermayenin artırılma- Şu anda halkın sorunu, Neyse, bu bizim rın kaçınılmaz sonucu ola- tir. Bankaların mali yapısı vit- hayat pahalılığı!... Böylece tüm kesimleri sarsa- sı faturanın kalemleridir. demokrasi ve adalet özürlü Peki bu sıkıntı rak belirtilen göstergelerde rinde sunulanın aksine olum- cak döngü hızlanacaktır. Bankaların bu adımlara kar- memleketimizde iyi ki senin yaşanırken CHP içindeki yakın gelecekte yaşanacak lu sinyaller vermemektedir. şı kredilendirme davranışın- gibi dürüst insanlar çıkıyor.” ideolojik tartışmaları bu Fatura büyüyor bozulmayla krizin son evre- Bugünkü kârlılığı besleyen da değişikliğe yönelmesi ise HHH sütuna taşımanın anlamı sine geçilecektir. Krizin faturasının henüz etkenler gelecekteki çok daha bazı düzenlemelerle rahatlık- Benim son yazılarımın ne? Mevcut kriz, finans ve üre- küçük bir yüzdesini ödemiş büyük kayıpların taşıyıcı ka- la engellenebilecektir. Zaten mantığı şöyle: Anlamı çok: timdeki daralmadan gelire olan reel sektör, enflasyonun nallarıdır. bankaların karakteri sürekli Önce, “Demokratik 1) Hayat pahalılığının, doğru değil, enflasyon kay- yarısından düşük kredi faiz Yanılsamaya neden olan büyümeye dönüktür. Bir kıs- Laik ve Sosyal Hukuk geçim derdinin sorumlusu naklı gelir/sermaye kaybın- oranını yüksek bulmaktadır. yüzde 18’lik sermaye yeterli- Devletinin” yeniden mı bankaların bünyesini kuv- bu iktidardır. kurulması ve işletilmesi... dan finans ve üretime doğru Kredilere erişimin zorlaşması liği ve yüzde 2.6’lık takipte- 2) Geçim sorununun vetlendirecek bu adımlar, he- Sonra siyasal ve bir rota izlemektedir. çözümü, iktidarın öne çıkarılırken yaşanan gelir ki kredi oranları ile yüksek deflenen istikrarın kaporası ideolojik kozların değişmesine bağlıdır. Temmuz sonu itibarıyla ve sermaye kaybını telafi et- kâr artışları ise standartlar- ve krizin bedelinin dağıtılma- 3) İktidarın değişmesi, paylaşılması! merkezi yönetim borç stoku me özelliği bulunmayan kredi dan sapmaya yol açan meto- sındaki siyasi tercih olarak 3.6 trilyon TL olup bu tutarın genişlemesinin çok daha yük- doloji, riski artıran ve serma- ele alınmalıdır. Baronun işlevi ve siyasetle ilişkisi AV. HAYDAR AKSOY 4 TÜSİAD, 1979 yılında bazı fa- aliyetler aracılığıyla, Ecevit hükü- İSTANBUL BAROSU metinin devrilmesine neden oldu. aronun işlevi ve faaliyet alanını Böylece 24 Ocak kararlarını yürür- Bbelirleyecek olan, baro siyaset lüğe koyma fırsatı doğdu. Bunun ilişkisi yine tartışılıyor. Barolar hiç sonucu olarak pozitif hukuk ala- siyasete bulaşmamalıdır diyenler nında birçok neoliberal düzenle- de var, sadece meslek siyaseti yap- menin yasalaşmasının yolu açıldı. malıdır diyenler de. Baroları genel siyasetin dışında Bunun bir nedeni; iktidarı, ba- tutma anlayışının vardığı yer, ba- gibi hukuk çoğu zaman genel si- ro gibi baskı gruplarıyla paylaş- roları demokrasi mücadelesinin dı- yasal faaliyetin ürünü veya aracı mak istemeyen, tekçi siyasi ge- şına itmektir. Kuşkusuz, barolar si- olarak görünür hale gelir. leneğimizdir. Mesela 12 Eylül yasi parti gibi, ülkenin tüm sorun- Anayasası’nda barolara tam siya- Meslek siyaseti larına çözüm üretmez. Ancak ba- set yasağı getirilmişti. Günümüz- roların demokrasi ve adalet müca- Meslek siyaseti ile genel siyaset de bu anlayışın ideolojik dayana- delesine katkı sunmaları mesleğin arasında sınır çizmek kolay değil- ğı, postmodern ve liberal anlayıştır. doğası gereğidir. Üstelik Avukat- dir. Örneğin adalet, hukuk devle- Bu anlayış, ısrarla hukuku ve siya- lık Kanunu’nun 76. maddesi, baro- ti, canlı hakları ve demokrasi gibi seti birbirinden ayırır. Dolasıyla bu ları “hukukun üstünlüğünü, insan taleplerin, ne kadar meslek siya- anlayış, baroların herhangi siya- haklarını savunmak ve korumak- seti, ne kadar genel siyaset kap- si bir faaliyette bulunmasını doğru la” yükümlü kılmıştır. samına girdiği nasıl belirlenecek? bulmaz. Halbuki hukuk ile siyaset Haksızlığın ve hukuksuzluğun Açıktır ki böyle bir ayrım, barola- iç içe geçmiş alanlardır. Örneğin bu kadar görünür olduğu bir at- rı birçok hukuki alanda bile atıl 1776 tarihli Amerikan Bağımsızlık mosferde 55 binin üstünde ak- ve pasif kılacaktır. Bildirisi, idare hukukunu ve anaya- tif üyesi ile dünyanın en büyük Pozitif hukukun oluşmasında, sa hukukunu başlatan girişimdir. barolarından biri olan İstanbul barolar gibi baskı grupları siyasi Siyasi bir proje olan ülkemi- Barosu’nun yapacağı çok şey var. tutum alarak etkin rol oynayabil- zin modernleşmesinde, pozitif hu- Bu da ancak bütün avukatların, mektedir. Yakın tarihimizden iki kuk önemli rol oynamıştır. Sadece hukuksuzluğa ve haksızlığa karşı örnek açıklayıcı olacaktır: 1926 yılında yasalaşan Türk Me- mücadele zemininde, adalet, huku- 4 1970’lerin ortasında MC hü- deni Kanunu’nun toplumsal ya- kun üstünlüğü paydasında örgüt- kümetinin DGM yasasını çıkarıma şamımızı nasıl modernleştirdiği- lendiği ve etkin olarak mücadele girişimi, DİSK’in genel grevi sonu- ni hatırlamak yeterli. Görüldüğü ettiği bir ortamda mümkün. cu başarısızlıkla sonuçlandı.