Katalog

26 eylül 2022 PAZART eSİ EKONOMİ 11 Ekonomistlere göre Hazine ve Maliye Bakanı Nebati’nin Cidde ziyaretinin nedeni para bulmak 50 milyar doların peşinde Almanya’da ktidarın sıcak para arama çalışma- ları son sürat devam ediyor. Da- Bors A’dA ve BAl ‘yeni zamanlar’ İha önce Amerika’ya gidip yatı- rımcıları Türkiye’ye ça- ugünlerde “herkes”, İsveç, İtalya, Nebati’NiN yaklaşan Brezilya, Türkiye seçimle- ğıran ve “Bir sorun olur- Brinde emekçi sınıfların olası tercih- sa biz hemen çözeriz, ar- HP Genel Başkan Koordinatör lerine bakarak demokrasinin geleceğin- kamızda cumhurbaşkanı- CBaşdanışmanı Erdoğan Toprak, den kaygılanıyor. Ben, aklı 1930’lara ta- mız var” diyen Hazine ve borsada geçtiğimiz haftalarda ya- kılıp kalmış biri olarak Almanya’da orta Ali CAn Maliye Bakanı Nureddin PolAt şanan dalgalanmayı değerlendirdi. sınıfın ruh halinden kaygılanıyorum. Nebati’nin son durağı Su- CHP’li Toprak, yaptığı yazılı açıkla- ‘yapısal parçalanma’ riski udi Arabistan oldu. Veliaht Prens Mu- gelmesi ve yatırım fırsatlarının konu- için gittiler. Swap yapmak isteyecek- mada, Borsa İstanbul yöneticileri ve Alman Ekonomik Araştırmalar burayı denetlemekle görevli Serma- hammed bin Selman ile Cidde’deki şulması gibi kararlar alınmıştı. Eko- lerdir ama ben olmasına çok ihtimal Enstitüsü’ne (DIW) göre 1995-2019 ara- ye Piyasaları Kurulu yöneticilerinin Al-Salam Sarayı’nda bir araya gelen nomi çevrelerinde yapılan yorumlar- vermiyorum. Haziranda en üst düzey sında, Almanya ekonomisinde gelirler ar- Cumhurbaşkanlığına bağlı olduğu- Nebati’ye Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü da ani ziyaretin nedeni Türkiye’nin görüşmeler yapıldı direkt Kral Sel- tarken sınıflar arasındaki fark açılmaya nu vurgulayarak, saray kontrollü bir İbrahim Kalın da eşlik etti. Bakanlı- giderek artan döviz ihtiyacına ve iki man bin Abdülaziz geldi buraya yine devam etmiş. Nüfusun üst yüzde 10’u tabloda vurgun yapıldığını söyledi. ğın doğruladığı ancak detaylarına iliş- ülke arasında beklenen adımların atı- de olmadı. Ben ABD’nin buna izin ve- toplam varlıkların yüzde 60’ından fazla- kin bilgi vermediği görüşme için Suu- lamamasına bağlandı. receğini sanmıyorum.” sını edinirken alt yüzde 50’sini oluştu- 5.3 milyar dolar ran yaklaşık 40 milyon kişinin payına ül- di haber ajansları olası işbirliklerinin Ziraat Bankası eski Genel Müdü- Toprak, “Küçük yatırımcıyı kenin toplam varlıklarının yalnızca yüzde Dalgalanmalara dikkat ve ikili ilişkilerin geliştirilmesinin ko- rü Şenol Babuşçu, ziyaretin en önemli BİST’e çağıran ‘yatırımlarınız için 1.3’ü düşmüş. Tam ortadakilerin net var- nuşulduğu bilgisini geçti. Bilgi Üniversitesi Öğretim Üyesi amacının iki ülkenin karşılıklı döviz güvenli liman’ diyen Bakan Neba- lığı (2017), (“otomobil, özel emeklilik fonu Türkiye ile Suudi Arabistan arasın- takası anlamına gelen “swap” anlaş- Prof. Dr. Cem Başlevent’e göre ise di- ti, son bir haftada paraları buharlaş- ve ‘dededen kalma altın saat’”) 23.000 da son iki yıldır olumsuz gelişmeler ğer bakanların ziyarete katılmama- ması olduğunu söyledi. İktidarın se- tırılan milyonlarca küçük yatırımcı- Avro’nun altında kalmış. yaşanmış, Türk mallarına karşı giz- çime kadar çok büyük bir döviz açığı- sı konunun borsaya davet olduğunu nın vebalini taşımaktadır” dedi. Kü- Pandemi, enerji-gıda krizi, ekonomik çük yatırımcıların kaybettiği para- li ambargo uygulanmıştı. Cumhur- gösteriyor. Ziyareti Nebati’nin borsa- nı karşılaması gerektiğini belirten Ba- yavaşlama bu durumun üstüne gel- nın yaklaşık 5.3 milyar dolar olarak başkanı Recep Tayyip Erdoğan ilişki- daki gerilemeyi durdurma çabası ola- di. Der Spiegel’e konuşan Ticaret ve buşçu, şu yorumu yaptı: hesaplandığını duyurduklarını be- Sanayi Odaları Birliği (DIHK) başkanı leri düzeltmek için nisan ayında Su- rak yorumlayan ayrıca görüşme ile lirten Toprak, şunları kaydetti: “İk- Peter Adrian “Ülke yıllarca sürecek bir ABD izin vermeyecek udi Arabistan’a gitmiş, Veliaht Prens swap anlaşması ihtimalinin de ortada tidarımızda; reklam yüzü Hazine ve ekonomik kriz ve daha önce hayal bi- Selman da haziran ayında Türkiye’ye “Minimum 50 milyar dolar para la- olduğunu söyleyen Başlevent, “Ancak Maliye bakanı olan bu soygunun so- le edilemeyecek bir refah kaybıyla karşı gelmişti. Karşılıklı ticaretin kolaylaş- konu swap olsa Merkez Bankası baş- zım, seçime kadar ülkeyi götürebil- rumlularından yargı önünde hesap karşıya” diyor. Alman Sendikalar Fe- tırılması, ihracatın eski seviyelerine meleri için. Bu görüşmeye de onun kanı görüşürdü” dedi. derasyonu (DGB) başkanı Yasmin Fa- sorulacaktır” l ANKARA himi, bu yorumu doğruluyor. Almanya Ulusal Sanayiciler Birliği (BDI) başka- nı Siegfried Russwurm’a göre, birliğin Fiyatı artıramayan iktidar, primi önce düşürüp sonra yükselterek algı yaratıyor üyelerinin yüzde 90’ı, “enerji ve ham- madde fiyatlarındaki artışların varoluş- sal ya da çok büyük risk olduğunu” bil- diriyormuş. “Beş şirketten biri maliyet- lerin daha düşük olacağı ülkelere taşın- Çiğ sütte destek oyunu mayı planlıyormuş”. Alman İşverenler Birliği (BDA) başkanı Reiner Dulger, “Şirketlerin iflas etmesini ancak devlet etiştiriciler süt ineklerini kesi- yardımı önleyebilir” diyor. Fahimi’ye gö- Yme gönderdiklerini söylerken ik- re de “Devlet yardım etmezse Almanya tidar, süt desteğinde yaptığı oyunlar- sanayisini kaybetmeye başlayabilir”. Fede Rasyona da Va la algı yaratıyor. Tarım sektöründeki Tüm sınıflar devletten yardım bekli- krize günlük çözümlerle çare bulma- yor ama “Yerleşik dünya düzeni dağılı- yor, küreselleşme çağı kapanıyor, bu- ya çalışan iktidar, çözüm bulamayın- Şeker yokluğu nun sonucunda Alman modeli refah ca önce verdiği desteği kesip sonra tehlikeye giriyor; gelecekte dağıtılma- birazını yeniden vererek “müjde”ler sı beklenen kaynaklar da giderek da- arıcıları böldü açıklıyor. Geçtiğimiz günlerde Tarım ralıyor”. Gerçekten de uzun yıllar sür- ve Orman Bakanı Vahit Kirişci’nin mesi beklenen bir resesyonun kaçınıl- rıcılar; iktidara yakınlığıyla bilinen süt desteğini 2.5 kat artırdıklarını mazlığı üzerinde pek bir görüş ayrılığı ATarım, Gıda, Hayvancılık ve Arıcı- söylediği açıklamasına CHP Manisa yok. Spiegel, DIHK başkanının ve di- lık Federasyonu (TAHAP) yöneticile- ğer ekonomi liderlerinin düşüncelerini Milletvekili Ahmet Vehbi Bakırlıoğ- ri hakkında, “ucuz şeker” vaadiyle pa- şöyle toparlıyor: “Almanya’yı bir reses- lu, tepki gösterdi. rasını topladıkları şekerleri kendileri- yondan çok daha fazlası bekliyor. Ola- Kirişci’nin 2.5 kat artışla 20 ku- ne göndermedikleri gerekçesiyle sav- sı bir yapısal parçalanma Almanya ve cılığa suç duyurusunda bulundu. Di- ruştan 50 kuruşa çıkarılan deste- Avrupa’yı felakete sürükleyebilir.” Süt 30 lira olacak yarbakır Arıcılar Dernek Başkanı Meh- ği müjde gibi sunduğunu hatırlatan met Ata Akkoyun, “Yedi ay önce, üre- Orta sınıfın ‘düşme’ korkusu Bakırlıoğlu, “Bu destek geçtiğimiz Sakarya Ziraatçiler Derneği Başka- Ali CAn PolAt ticilerden çuvalı 400 lira karşılığında Bu “Zeitenwende” içinde orta sınıftan Mart ayında 1 liraydı. Dört ay içeri- nı Suat Gümüşeli ise söylenen rakam- şeker topladık. 1 milyon 200 lira para insanlarla konuşan Spiegel’in edindi- sinde üreticiye verilen süt desteği- ürkiye’nin gıda güvenliği alarm ve- ların gerçeği yansıtmadığını belirterek gönderdik. Bir hafta içerisinde şekeri- ği izlenim, bunların çoğunun (yaklaşık 14 nin 1 liradan 20 kuruşa düşürülüp Trir çiftçi sayısı her geçen gün düşer- “Süt hayvanları kesilirken biz neyi ko- miz gelecekti. Yedi aydan beri ha bu- milyon) statülerine ancak tutunabildiği- sonra 50 kuruşa çıkarılmasını müj- ken Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Er- nuşuyoruz ki? İki ay sonra marketten gün ha yarın. Artık üreticiler de isyan ne, daha da düşmekten çok korktuk- de olarak duyurdular. 20 kuruştan doğan yine pembe tablolar çiziyor. Ön- 30 liraya süt alacaksınız ne desteğin- ediyor. Besleme şekeri almadığı için larına ilişkin. Genelde “bu enerji ve ge- 50 kuruşla çıkınca müjde veriyorlar ceki gün Sakarya’da gençlerle bulu- den bahsediliyor? Çitfçi perişan hal- çim sıkıntısı krizi” içinde devlet en üst ve bütün arıcılar zarar gördü Türkiye’nin şan Erdoğan, Sakarya için yaptıkları de mazotla gübre ile cebelleşiyor. Çift- da, peki, çiğ süt desteğini 1 liradan en alt gelir dilimlerine yardım ediyor, alt birçok ilinde, aynı bizim gibi. 130 yatırımları anlatırken tarımsal destek- çiye destek vermeyin maliyetlerini dü- 20 kuruşa düşürdüğünden neden gelir dilimlerine etsin ama “orta sınıfı ih- üyem mağdur. Bizi dolandırdılar. Pa- lere de değindi. Erdoğan son 20 yılda şürün. Kış geldi, çiftçi kendi evini nasıl mal ediliyor” gibi bir kanaat egemen. ramızı aldılar” dedi. Üretici Remzi Ba- hiç bahsetmiyorlar” dedi. Bakırlıoğ- Sakaryalı çiftçilere 2 milyar TL yatırım ısıtacağını bilmiyor bir de serayı mı ısı- İki basınç, orta sınıfın aşağı düşme lık da “TAHAP genel başkanının elinin lu şöyle konuştu: yaptıklarını söyledi. tacak?” diye konuştu. korkusunu körüklüyor. Birincisi, ener- kolunun yargıya uzanabildiği noktada “Üreticinin ürettiği süt fiyatı 5.70 ji fiyatları ve genel olarak enflasyon, hem biz kimden hesap soracağız” diye ko- TL iken litre başına verilen destek 1 aile bütçesini zorluyor hem de otomo- nuştu. TAHAP Genel Başkanı Mustafa liraydı. Süt fiyatı 7.5 lira oldu, des- yan üretici mecburen süt hayvanla- halen bu parite 1 civarında” tive, kimya, demir çelik, ilaç, kâğıt, oto Sarıoğlu ise üreticilerin şekere ulaşa- tek 20 kuruşa düşürüldü. Ulusal Süt Sektör mensuplarına göre bu des- rını kesime gönderiyor. Doğacak bu- yan sanayi gibi sektörlerde maliyetle- mamasının geç sipariş vermelerinden Konseyi süt fiyatını sabit tuttu. Şim- zağıların azalması hem süt verecek teğin en az 1.5 lira olması gerektiği- ri hızla artırıyor. Almanya Otomotiv Sa- kaynaklandığını, para iadesi için de di- nayi Birliği başkanı Hildegard Müller’e di destek 50 kuruşa çıkarılıyor. Çiğ ni söyleyen Bakırlıoğlu, “Süt ürünle- dişi hayvanların hem de kasaplık et lekçe göndermediklerini söyledi. göre “Orta ve küçük üreticilerin duru- süt fiyatının belirlenmesindeki en olacak erkek hayvanların sayısını rinin raf fiyatlarının artmaması için mu gittikçe daha dramatik bir hal alıyor. önemli kriter süt/yem paritesidir. desteklerin artırılması gerekiyor. azalmasına neden oluyor. Sayı aza- İflasa başvuranların, işletmesini kapa- Yani bir litre süt parasıyla ne kadar lınca bu sefer ithalat kapısı açılıyor. Çünkü zamlar market raflarına yan- tanların sayısı giderek artıyor”. Dei Ze- RİFat hİsa RCıKlıo Ğl U: yem alınabileceği. Sürdürülebilir bir sıdığı için tüketiciyi de mağdur edi- Maalesef bu tür geçici tedbirler hay- it, “Un fiyatının yüzde 100, şeker fiya- hayvancılık için bu paritenin 1.5 ol- vancılığın temel sorunlarını çözmeye yor. Yem fiyatlarının artması yüzün- tının yüzde 50 arttığına, küçük fırınla- ması gerekiyor. Maalesef ülkemizde den süt üretiminden para kazanama- yetmiyor” diye konuştu. l İZMİR rın kapanmaya başladığına” işaret edi- Ticaret huzurlu yor. İkincisi, bu yüksek enerji maliyetle- ri karşısında, işletmeler arasında bu ma- ortamlar ister liyetin daha düşük olduğu ülkelere taşın- İŞKUR pRİmİ İçİn ŞİRKetle Rde çalı Şan s İRKülasyon U hızlandı ma eğilimi artıyor. Her iki basınç da da- lazığ’da bazı temaslarda bulun ha fazla işsizlik, yoksulluk, toplumsal ETürkiye Odalar ve Borsalar Birli- gerginlik, güvensizlik demek. Orta sını- ği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğ- fın hem kendi refahının geleceğine hem lu, Elazığ Ticaret ve Sanayi Odası ile de Almanya’nın Avrupa içindeki duru- Elazığ Ticaret Borsası tarafından “Eko- Prim teşviki ile işçi kıyımı muna ilişkin gerileme korkusu arttık- nomiye Değer Katanlar” programın- ça Spiegel’in anımsattığı gibi (17/09/22) da açıklamalarda bulundu. Hisarcıklı- “Ülkenin her yerinde işlerin sarpa sarma rak Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) üze- oğlu, “Zengin olmanın yolu tek bir yol- Rıfat K ı RCı sirki artmaya başlıyor”. (Devam edecek) dan geçer, o da ticarettir. Ticaretin ol- rinden işe alım yaptığını anlatan Ba- madığı yerde zenginlik olmaz. Yeral- anayi bölgelerinde yeni bir işten ran şu değerlendirmede bulundu: tı kaynaklarıyla halkın zenginlikleri ol- Sçıkarma dalgası yaşanıyor. Hükü- “Yeni işe alımlarda ücretler de dü- KISA... KISA... KISA... maz. Halkın zengin olabilmesinin yolu, metin Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) şüyor. Ayrıca sosyal güvenlik prim ticaretten geçer. Ticaretin tek bir ta- üzerinden işe alımlarda sosyal gü- ödemeleri İŞKUR tarafından yapıldı- n Bursa Ticaret ve Sanayi Odası’nın lebi var; o da huzurdur, huzur oldu mu venlik primi ödemelerinden yıl so- ğı için işverenin işgücü maliyeti dü- (BTSO) kent ekonomisine ışık tutmak ama- istihdam ve yatırım başlar” dedi. nuna kadar muaf bırakılan işveren- şüyor. Sanayi bölgesinin en büyük cıyla bu yıl 25’inci kez düzenlediği ‘Bursa lerin, bir yılı dolmamış işçileri işten firmaları dahi bu yönteme başvuru- 250 Büyük Firma Araştırması-2021’ sonuç- çıkardığı belirtiliyor. yor. Bu firmalarda işçi sirkülasyo- Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları larına göre net satışlarıyla ilk 3 sırada Oyak 28 eylül ’de Ba Şlıyo R Türkiye İş Kurumu’nun (İŞKUR) nu hep vardı ama hızlandı. İnsanla- Renault, TOFAŞ ve Borçelik yer aldı. Konfederasyonu’na (DİSK) bağlı Bir- Ağustos 2022 İşsizlik Sigortası Fo- rın kıdem hakları dolmadan işten çı- n Türkiye’nin muz üretimi 5 yılda yüzde leşik Tarım ve Orman İşçileri Sendi- Avrupalı alıcılar nu (İSF) Bülteni’ne göre 2022 yılının karmalar yapılıyor. Güvencesizleş- 139.4 artarak 2017’deki 369 bin ton sevi- kası (BTO-Sen) ve Devrimci Yapı, İn- ocak-ağustos döneminde işverenle- yesinden 883 bin 445 tona ulaştı. me zaten zirvedeydi, artık iş güven- şaat ve Yol İşçileri Sendikası (Dev AYMOD’a geliyor n Akdeniz Yaş Meyve Sebze İhracatçıla- re yapılan teşvik ve destek ödeme- cesi diye bir şey kalmadı.” Yapı-İş) Kayseri Bölge Temsilcisi rı Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Ferhat Gü- leri 15 milyar 813 milyon lira oldu. ürkiye Ayakkabı Sanayicileri Der- Haydar Baran, sanayi bölgelerinde- rüz, Ağustos ayında 155 milyon dolarlık ih- Tneği (TASD) tarafından 67. düzen- İşverenler sadece ağustos ayında 2 Göçmen işçiler ucuz iş gücü ki işveren usulsüzlüklerinin arttığı- racata imza atan sektörün Suudi Arabistan lenen, alanındaki Avrupa’nın en büyük milyar 215 milyon lira teşvik ve des- Baran, sigorta ödemelerinden kaç- nı ve çalışma koşullarının zorlaştırıl- pazarında 6 bin 557 katı aşan oranda dış organizasyonlardan birisi olan AYMOD tek ödemesi aldı. Ocak-ağustos döne- mak ve düşük ücretle işçi çalıştır- dığını açıkladı. satım artışı elde ettiğini açıkladı. Ayakkabı Moda Fuarı 28 Eylül Çarşam- minde işçilere verilen kısa çalışma mak isteyen işverenlerin ise kayıt Özellikle tekstil ve mobilya sektö- n Yüreğir Ziraat Odası Başkanı Mehmet ba günü kapılarını açıyor. Fuar yöne- ödeneği (KÇÖ) ve nakdi destek öde- dışına yöneliminin arttığını söyle- ründe işten çıkarmaların arttığını di- Akın Doğan, “Pamuk üreticilerimiz 1 lira timinin başta Avrupalı alıcılar olmak meleri toplamı ise sadece 15.5 mil- di. Özellikle küçük ve orta büyük- le getiren Baran işverenlerin kârlılık üzere 50’ye yakın ülkeden 7 bin ayak- 10 kuruş olan desteğin arttırılmasını bekli- yon lira. Asgari ücretli bir çalışan, lükteki işletmelerde (KOBİ) kayıt dı- oranları düştükçe istihdam teşvikle- kabı alıcısının katılacağını söylediği fu- yor” dedi. maaşının 750 lirasını fona aktarmak şı istihdamın giderek yaygınlaştığını rine başvurduğunu belirtti. Buna gö- ara Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) n Birleşim Mühendislik 2022 Yılı Ocak- zorunda. Bunun 700 lirası sosyal gü- vurgulayan Baran, işverenlerin de- re işverenler çalışmakta olan işçi- Başkanı Mustafa Gültepe, İstanbul Ti- Haziran döneminde toplam 68 milyon dolar venlik primi, 50 lirası ise işsizlik si- netimsizlik nedeniyle iyice pervasız- caret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avda- yi istifaya zorlayarak ya da bir yılını tutarında yeni sözleşme imzaladı ve konso- gorta primi olarak yatırılıyor. giç de katılacak. laştığını belirtti. doldurmamış işçileri işten çıkarta- lide net kârını 43 milyon TL’ye çıkardı.