Katalog

22 EYLÜL 2022 PERŞEMBE KÜLTÜR 11 17. İSTANBUL BİENALİ’NİN ARTÇILARINI KAÇIRMAYIN y stiklal’de ha at var İ “Bedenim Mücadele Alanıdır” ‘Neymiş, Sergisi’nden Elmas Deniz’in işi. dikleri mülteci kampında çekil- tiği gibi programların videolarını iz- kapatılmışsın, miş. Üç bine yakın mültecinin ya- lemek eğlenceli. im demiş İstiklal Caddesi öl- şadığı kampta, çadırları içinde Geçtiğimiz günlerde Kanlıca’da- dü diye? hadi oradan!’ tutkuyla öpüşen bir çift fotograf- ki Mehmet Emin Yalısı’nda açtığı K Günün her saatindeki baş dön- enedik Film Festivali’nden, Adana çının objektifine takılmış. “Aheste Çek Kürekleri Mehtâb Uyan- düren dinamizmi, insan, dil, moda çe- Altın Koza Film Festivali’ne, dün- “Sınır-Sız Aşk”ın tam karşı duva- masın” Sergisi büyük ses getiren Ta- şitliliğini, müziği ve çağdaş sanatı dün- Vyada bir film festivali yok ki onlar- rında ise Paris’te yaşayan Azerbay- ner Ceylan “Monte Carlo Stili” adın- yanın başka hangi cad- dan söz etmesin... Onlar iki genç sine- can doğumlu Babi Badalov’un ku- da dört tablo ve videodan oluşan KONUK macı. Belgeselci, yapımcı, sinema sa- desinde bulabilirsiniz? maşa basılı görsel şiirle- işini, Canan’ın “Aydınlık natçısı: Çiğdem Mater ve Mine Özer- YAZAR Küllerinden sürekli do- den... Yurtiçinde ve dışında sürekli gün- ri ve kelime oyunları İçin Bir Mum Yak” per- GILA ğan bir cadde İstiklal. BEDENİM demde olmaları keşke yaptıkları işle ilgili yer alıyor. formansını Salt’ta gö- BENMAYOR Önceki sabah Yapı Kre- olsa! Ama değil. Milyonların katıldığı Ge- “Hayat, Ölüm, rebilirsiniz. MÜCADELE zi protestoları birkaç kişinin sırtına yük- di Kültür Sanat’ta yeni Aşk ve Adalet” 1990’lar park- lendi ya, işte o yüzden hapisteler. Her açılan “Hayat, Ölüm, Aşk ve Adalet” ALANIMDIR Sergisi’nde festivalde yerli ya da yabancı ödül alan- larda, eğlence Sergisi’ne doğru yol alırken aklım- “Hayat, Ölüm, Aşk ve İstiklal’de yer almayan iki sergiye de lar önce onları anıyor! Aslan Türkiye! Be- hak ihlalle- mekânlarında, Adalet” Sergisi’nde küratör dan geçenler bunlar. kısaca değineyim. nim zavallı güzel ülkem! rinden, do- tarihi alan- Didem Yazıcı, “Sınır-Sız Aşk” İstanbul Modern’in geçici binası Ale- İstanbul Bienali ve Contemporary İs- Hele hele Çiğdem Mater’in çekmek işinin önünde... ğa tahriba- larda, terk xander Vallaury Binası’ndaki Agah Uğur isteyip de çekemediği bir Gezi belgese- tanbul ile hemen hemen eş zamanlarda tına günü- Koleksiyonu’ndan “Bedenim Mücadele Ala- edilmiş li nedeniyle suçlanması, bence ileride açılan sayısız serginin en ağır topları nımdır” Sergisi. müzde dert kesin hukuk kitaplarına girecek ve ders mekânlarda ha çok su yüzüne çıktığı bir dönem. İstiklal Caddesi’nde kuşkusuz. İlk du- Başlığını Barbara Kruger’ın 1989 tarihli eserin- olarak okutulacaktır! Ama bugün konu- ettiğimiz me- Çoğunlukla bu dönemde üretilmiş performans rak Yapı Kredi Kültür Sanat’ta “Hayat, den alan, Halil Altındere küratörlüğündeki ser- muz ne sinema ne de hak hukuk. Ko- seleler var. işler buna dikkat çekiyor, tokat gi- sanatı yaygın- Ölüm, Aşk ve Adalet” Sergisi. gi, cinsiyet politikaları, özgürlük, göç, hafıza numuz Çiğdem Mater’in “Bir kettle ne- bi çarpıyor insana sanatçı Mustafa gibi meseleleri görünür kılma amacında. laştığı yıllar. lere kadir” başlıklı muhteşem yazısı. İn- İsmini sanatçı Hale Tenger’in aynı Sahnede Perşembe Pazarı’ndaki Kale Tasarım ve Pek çok ün- ternete girin, Bianet’te yazının tümünü Emin Büyükçoşkun’un Galatasaray adlı ses yerleştirmesinden alan ser- Sanat Merkezi’nde ise Ankaralı iç mimar mutlak okuyun. Ben sadece birkaç ipu- 90’lar Meydanı’ndaki Cumartesi Annele- lü ismin katıldı- gi güncel yerli-yabancı sanatçıların ve sanatçı Oğuz Yalım’ın teknolojik bir cu vereceğim. rine atıfta bulunan fotoğraf yerleş- Yapı Kredi ğı Seretonin ör- fotoğraf, yerleştirme, video ve duvar ürün olan “kalesinterflex” ile yap- Kültür Sanat’ın neğin benim o yıl- tirmesi, dünya çapında hak ihlalle- resimlerine yer veriyor. tığı işlerle yağlı boya tabloları Neden mi okumalı? rini araştıran çok disiplinli sanatçı biraz ötesinde- larda kaçırdığım ol- arasındaki diyalog kurmayı Sergi için özel üretilmiş eserler de var. Çiğdem Mater’in bu yazısını neden mi başarıyor. grubu Forensic Architecture’un vi- ki Salt Beyoğlu’nın dukça ilginç bir perfor- okumanızı istiyorum? Açıklayayım: İroni- Yapı Kredi Kültür Sanat Müdürü deosu ciddi tokatlar. yeni sergisi “Sahnede si, mizah duygusu muhteşem! Gerçek- mans gösterisi. Tülay Gürgen’in dediği tüm yaşamı- çiliği, ayrıntılara gösterilen özen, hapis- Ama bunların yanı sıra sergide 90”lar daha neşeli, daha ta- Assos Gösteri Sanatları mızı özetleyen dört sözcük “Hayat, hane mantığının (ya da mantıksızlığının) aşk ve umut da var. sasız günlerimize özlem duyacağı- Festivali için Selçuk Gürışık’ın el- Ölüm, Aşk ve Adalet”. analizi, sistemin işleyişindeki gülünçlük- Küratörün neredeyse gözyaşla- mız bir sergi. yaf enstalasyonları çarpıcı. Sergiyi birlikte gezdiğimiz küratör ler olağanüstü! Çarkların arasına sıkıştır- rı içinde anlattığı “Sınır-Sız Aşk” 1990’lar Türkiye’de hızlı toplum- “Sahnede 90’lar için önemli bir tılmış çaresizlikler, göz kamaştıran daya- Didem Yazıcı’ya göre, ölüm ve hayat nışma duygusu ve asla vazgeçilmeyen fotoğrafı Budapeşte’de Keleti sal değişimlerin yaşandığı bir dönem. arşiv çalışması yapan küratör Ami- döngüsü özellikle pandemide üzerin- umut müthiş! Bütün bunlar var o yazıda. İstasyonu’nda İstvan Zsiros tarafın- Siyasi ve ekonomik çalkantılara rağ- ra Akbıyıkoğlu ve ekibi özellikle de düşündüğümüz kavramlar. Bunlar dışında muhteşem yemek tarifle- dan 2015 yılında çekilmiş. men popüler kültürün, sanat, eğlen- gençlerin görmesi gereken müthiş ri de var! Gülümseyerek, şaşarak, inana- Tokat gibi çarpan işler Duvarın büyük bir bölümünü ce yaşamının yükselişe geçtiği yıllar. bir sergi ortaya koymuş. mayarak ve kahkahalarla gülerek okuyor- sunuz yazıyı. Ama sonra... sonra... aklı- Pandemi, aşıya erişim başta olmak kaplayan fotoğraf, Macar yetkilile- Huysuz Virjin, Sabah Sultanı Se- Salt Galata sergiye paralel halka nızdan kalbinizden çıkmıyor. Çiğnediği- üzere küresel adaletsizliklerin de da- rin trene binmelerine izin verme- da Sayan, Yasemin ile Gece Jimnas- açık programlar da düzenliyor. niz her lokma ağzınızda büyüyor; içtiği- niz her damla çay ya da kahve boğazınızı yakıyor ve bir de bakıyorsunuz gözyaşla- ilimkurgu romanları Zaman Ma- olması nedeniyle derginin temmuz yitirme yoluna sürükleniyor. rı içindesiniz... kinesi, Görünmez Adam, Dünya- ve ağustos sayıları “Dil Devrimi 90. Türkçedeki yozlaşma, hâlâ işyerle- Özetle insan olduğumuzu, vicdan sa- Bların Savaşı ile tanınan İngiliz ya- Yıl Özel Sayısı” olarak yayımlandı. rine İngilizce, dini yapılara Arapça ad hibi olduğumuzu anımsamak için her- zar H.G. Wells (1866-1946), “Uygar- TDK 1. Kurultaya Gazi Musta- koyma biçiminde de sürerken bağım- kes okumalı bu yazıyı. (https://m.bianet. lık eğitimle yıkım arasında bir yarış- fa Kemal’in kurultay konularını, ki- sızlığımıza da gölge düşürüyor. org/bianet/yasam/266533-bir-kettle- tır” der. Her yarışta olduğu gibi, ben- şilerini kendi saptamasıyla giril- Oysa Türkçenin yıldız yazarları var. nelere-kadir ) ce bu yarış da önce dilde başlar. Çün- miş ve 26 Eylül “Dil Bayramı” ola- Onları okumak, dilin tadına, büyüsü- kü insan “dil”dir. rak kabul edilmişti. O günden bu- ne varmak, Türkçeyi geliştirmek, zen- ‘Avluya sor’ Dilimiz Türkçe, 5 bin yıllık tarihi geç- güne her yıl kutlandı. Bu yıl da Dil Der- ginleştirmek, dile katkıda bulunanları Hapishane koşullarında (ocak yok, ten- Dil Devrimi neği ile Çankaya Belediyesi’nin bir- mişi olan köklü bir dildir. Ancak, Türkçe unutmamak gerekiyor. cere yok, o yok bu yok) “en büyük veli- likte düzenlediği 90. Yıl Dil Bayramı, içinden geçip geldiği toplumlardan et- İşte Türkçeye yıllarca katkıda bulu- nimetiniz kettle”. Hani içinde su kaynatı- 26 Eylül 2022 Pazartesi günü saat kilendi, asıl kimliğine Tanzimat aydınla- nanlardan bir dilciyi de bu yıl yitirdik. lan bir mutfak aracı. Mücella Yapıcı’yla 90 yaşında 14.00’te Anıtkabir’de Mustafa Kemal rının çabasıyla kavuştu, yabancı dillerin Cumhuriyet okurlarının çok iyi tanıdığı, bir hücreye kapatıldıklarında, bu normal rin etkisinden kurtulması için savaşım ver- Atatürk’e saygı sunumuyla başlıyor... etkisinden kurtarılmak istendi. Bunu an- yıllarca gazetemizin yazıişleri müdürlü- işlevini görürken zamanla birçok rol üst- di. Ne var ki 1980 askeri darbesi sonrası cak 90 yıl önce Dil Devrimi’yle başardı... ğünü yapmış, TDK yönetim kurulunda leniyor! Mücella Hanım, mimari ve şehir- 1982’deki yeni anayasayla birlikte oluş- cilik bilgisini devreye sokunca, tencere, Mustafa Kemal Atatürk’ün isteğiyle Sami Karaören yer almış, yazar Sami Karaören... 11 turulan yapılanmada Türkçe değil, yine cezve, ısıtıcı, pişirici tam teşkilatlı mut- 1931’de Türk Tarih Kurumu’ndan (TTK) Mayıs’ta 98 yaşında aramızdan ayrılan Görevdeki siyasal iktidarın Osman- Arapça ve Farsça savunulmaya başlandı. fak oluyor. Kettle yoksa akşam yemeği- bir yıl sonra 12 Temmuz 1932 tarihin- tüm Cumhuriyet çalışanlarının büyü- lıcayı desteklediği sır değil. Böyle ni soğuk yersiniz çünkü akşam yemeği de kurulan Türk Dilini Tetkik Cemiyeti ğü, ağabeyi Karaören’in dile gösterdiği olunca eğitimdeki yanlı ve yanlış po- 15.00’te geliyor. Dil Derneği (TDTC) -sonra Türk Dil Kurumu (TDK) özen, titizlik, duyarlık hep anlatılıyor... litika, Türkçenin yanlış kullanılma ne- Karşılarına bilmedikleri engeller mi çıkı- adını aldı- Türkçenin bayrağını göndere Bu aşamada uygarlık yarışı dili de kap- Ben de P. Şükran Sabanuç, Mu- denlerinden biri haline geldi. Okullar- yor, doğru “Avluya Sor”a başvuruyorlar... çekti. Türkçe bağımsızlığına kavuştu... sayan yanıyla eğitim ve kültür yaşamımı- kadder Özgeç ve Ömer Özgeç’in Sa- daki eğitimin yetersizliği, küreselleş- Avluya başvurmak şu demek: “10 hücre- Cumhuriyetle birlikte ekonomiden sa- za yansıdı. Türk Dil Kurumu gereken iş- mi Karaören’le yaptığı üç yıl süren menin olumsuz etkisi ve basının bir nin camlarının baktığı avluya doğru ses- nata, spordan edebiyata Cumhuriyeti levi yerine getirmeyince, TDK üyelerin- söyleşinin kitabını (Güzel Günlerimiz kesiminde dil bilincinin olmaması, dil- lenip soruyu sormak, dokuz odadan biri- yaşatacak kurumlar oluşturuldu. Bunlar den bir grup dilci, Dil Derneği’ni kurdu. de sorunların sürdüğünü gösteriyor. Oldu, Türkiye İş Bankası Kültür Yayın- nin soruyu yanıtlamasını beklemek... Av- içinde “Türkçe” bin yıldır Arapçanın ve Dernek, dil kitapları ve Çağdaş Türk Dili Ortada bilimsel, bağımsız çalışan bir ları, 2019) anımsatarak Karaören’e ve lu, sonraki günlerde sıkça yapacağı üzere Farsçanın boyunduruğundan kurtuldu. adıyla aylık dil ve yazın dergisi yayımla- TDK olmayınca da Türkçe her geçen tüm dilcilerimize teşekkür ediyor, hep- derhal dile geliyor.” TDK, 1932’den 1982’ye kadar tam 50 yarak uygarlık yarışını sürdürüyor. gün hem bozuluyor hem de ulusal kim- sini ayrı ayrı saygıyla selamlıyorum. Zamanla ustalaşıyor, kettle’da börek, yıl Türkçenin yalınlaştırılması, başka dille- 2022 yılı Dil Devrimi’nin 90. yıldönümü liğin temel taşı olacakken bu değerini 26 Eylül Dil Bayramımız kutlu olsun! tost, kavurma bile yapıyorlar. Derken Mücella Hanımın büyük keşfi: Süt ka- bından tencere yapılıyor ve bir kullanım- Danışma Sivrisineğe Gölgede Titanın Dikilecek Ün KAKURO BULMACA Kesici lık tencereyle hedefler de büyüyor. Çiğ- kurulu benzer kü- kalan yan simgesi körpe çiçek Ağlayan, aletlerin Şaman çük sinek inleyen Tadı ekşi Et satılan Edirne’nin Badem dem ayrıntılarıyla püf noktalarıyla tüm kılıfı Bir nota bir bitki Artırma işyeri bir ilçesi şerbeti tarifleri veriyor! Sarımsak- taki antibiyotik NASIL Survivor-Masterchef madde OYNANIR? Sonra daha büyük 12 kişilik hücreye Müslüman- Evin bir 1-9 aras› geçtiklerinde Mine’yle buluştuklarında bir lıkta oruç ayı bölümü Faiz rakamlar› Büyük Tam pişme- değil iki kettle ve bir semaverle artık ziya- sözlük miş yemek kullanarak, fet sofraları kurup iyice coşuyorlar. Mikroskop bo?luklar› ... “Dar alan ve imkânsızlıklar hayal gücü- camı Ardahan’ın doldurun. bir ilçesi Babanın nü inanılmaz geliştiriyor. Hapishanede her Bunu yaparken kız kardeşi saniye bir beyin jimnastiği!” diyor Çiğdem karelerin Afrika’da Mater: “Bir çeşit survivor meets masterc- bir ülke toplam›n›n, Esen, Sarp, dik Hitit sağlıklı Geminin hef işte!” Ve enfes yazısını şöyle bitiriyor: ba€l› hücredeki sol yanı “Bir hayat kuruyorsun, hiç beklemedi- say›ya e?it Buzda kay- olmas›n› ğin, tahmin etmediğin icatlar yapıyorsun ma ayaklığı Ayak sa€ lay›n ve ve hayatı bildiğin gibi yaşamaya, kahka- Bıçak bile- me demiri bir rakam› hayla ve neşeyle, devam ediyorsun. sadece bir Fayda, Oyunda Neymiş, kapatılmışsın, hadi oradan!” yarar Paraguay yenen ve kere kullan›n. Son satırını alıp başlığa koydum! çayı yenilen Başlangıçta olmaması yer alan Ne demişti şair: “Yeter ki kararmasın, KELİME MERDİVENİ Bir göster- Hitchcock'- Su sol memenin altındaki cevahir”! me sıfatı un ilk renkli filmi Kurnaz, Yenilgiyi Merdivenin ilk basama€›ndaki kelimeyi son basamaktaki akıllı kabullenme Fakat kelimeye ula?tırmak için birer harf de€i?tirin! Derman Dolaşma İnce, Bez parça- keskin ses “... Eski Mısır larından Tümör DUVAR SOYUT Akçatepe” Güneş Derviş dokunan (fotoğraftaki) Tanrısı selâmı kaba kilim Ardahan’ın Ümit bir ilçesi Divan Renkli bir Büyük- edebiyatı Bir nota papağan anne, nine nazım KAMER KURUM türü ölçüsü Eleştiri ve önerileriniz için: trbulmaca@gmail.com SUDOKU BULMACA Ruhi Su aryalar ve Çok iğneli “... Akımı” Fotoğrataki Taşkın su Olumsuz- Hıristiyan balık oltası (şiir yazarın bir luk öneki ibadet yeri Gözün DÜNKÜ BULMACALARIN Ağ Mahal S Çinir siste- Ghareketi) Ş Hromanı SŞaşma Y N K ağ tabakası mi hastalığı Eşlik etme Su ünlemi Klâsör Seher vakti Emayla kaplı olan Mitoloji ÇÖZÜMLERİ S A R A EDini müzik M A Y E E S A T İ R türü türküler ile anıldı Kapadok- Ağaçlıklı ya’da doğa yol harikası P E R İ B A C A L A R I A L E Boş yere Meslek Burun iltihabı N A F İ L E RAntalya İ N İ T ürk müziğinin efsane ismi, aynı zamanda da ilçesi Uzun tüylü Bir nota kalpak U Pzun yarış A P A K K A Ş SSahan İ Tbir opera sanatçısı olan bas - bariton Ruhi Su, kayığı altlığı Helyumun Geçerli Şey simgesi olan, Dürülmüş K İ K HTatlı su E Lyürürlükte Nkâğıt E N balığı olan tomar 37. ölüm yıldönümünde İstanbul Kadıköy Sürey- İsyan eden Genellikle Yapım Mercanada k Aapaklı kap S İ C A R İ A Haberci ya Operası’nda anıldı. Japon Tüysüz, Ağabey Buda ince yün (yöresel) K U T U İrahibi Çkumaş U H A Süreyya Operası’nda yapılan etkinlikte, türkü- Kısa kalın İskambilde Yüce, ulu tahta Kanun kız Japon halk Ayı balığı Lyapma D A M F Utürküsü ABir arazi LManganın A T A Şart edatı ölçüsü simgesi ler ve aryalar seslendirildi. Şefliği Haluk Polat’ın , Göz bilimci Y A S A M A O F T A L M O L O G sunumu ise Orhan Aydın’ın üstlendiği etkinlikte, Doğu Gözde Hamam Anadolu’da sarıya Kböceği A K A L A K A R İ N E L A bir göl çalar renk solist sanatçı Göktuğ Alpaşar, Su’nun yer aldığı operalardan aryalar ve Nursel Dinler Yazman, Ha- GALİP - TALİP - TALİM - SALİM - luk Tolga İlhan, Ufuk Karakoç ve Ruhi Su Dostlar SELİM - SEVİM Korosu türküler seslendirildi. KELEM - KELEK - 20 Eylül 1985’te aramızdan ayrılan Ruhi Su, Türk KESEK - KESİK - müziğinin önemli bir ismi oluşuyla birlikte sanat- KESİM - KERİM çı duruşuyla da hafızalara kazınmıştı. NASIL Her sat›r, her sü tun ve 3x3’lük kut u böl üml er in de 1’den 9’a ka dar say›lar bir kez kul lan›la cakt›r. OYNANIR?