Katalog

20 EYLÜL 2022 SALI EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 11 CUMHURİYET 24 AYAR DOLAR AVRO STERLİN FAİZ BORSA ALTIN ALTIN 18.3000 18.2680 21.0860 14.42 3.200 6701.51 1001.91 0.9 kuruş 0.9 kuruş 15.4 kuruş sabit 177. 79 puan 92.92 lira 87 kuruş Çimento, kiremit gibi inşaat malzemelerinin fiyatları eylül ayında yüzde 25 yükseldi İnşaata ‘enerji’ zammı Amerika, emperyal Hükümet 500 bin konut projesiyle fiyatları düşüreceğini güçlerin hedefleri iddia ederken inşaat malzemelerinde artış durmuyor. sınırsız üs... Sektör temsilcilerine göre konut fiyatlarında düşüş hayal. izimle, 15 Temmuz “FETÖ” sonuçsuz kalan, kan akıtılan operasyonu sonra- onutta bir yılda yüzde 173 beklentisi var o zamla birlikte ye- Bsı ilişkileri limoni olunca... 6. Filo nok- artan fiyatlara karşı hükü- ni fiyat açıklayacak olan fabrika- ta konulamayacak ziyaretleri Yunanistan’a, Kmetin başlattığı 500 bin ko- lar da var. Bu zamlar piyasa dur- adalarına yoğunlaştı. Tabii ki Suudiler, Su- nut projesi de çare ol- gunken böyle. Bir de ürünler satıl- riye, İsrail, Mısır, Akdeniz kıyılarındaki ülke- ler; Libya, Cezair, Tunus, Fas, İtalya, Fran- mayacak. Bir yılda yüz- sa çok daha fazla zamlanır.” sa, İspanya, kıyıları olan ülkelerin tümü hiz- de 114 zamlanan inşa- mette kusur etmiyorlar. İthal malzemeden kaçış at malzemelerinde fiyat Dünün en sıcak haberleri içinde Türk Mimar Mühendisler Oda- artışları, 1 Eylül itiba- Yunanistan’a her tür askeri desteğin pro- ALI CAN ları Birliği İkinci Başkanı Selçuk riyle hayata geçirilen ve POLAT pogandasının eşliğinde, ziyaretlerin ötesin- Uluata, enerji maliyetleri arttık- yüzde 25’i bulan doğal- de uzun soluklu yerleşmekte olan Ameri- kan üslerinin haberleri yer alıyordu. Doğal ça hammadde fiyatlarının da ar- gaz ve elektrik zamları ile son sü- olarak aklı başında olanların, anlamını, so- tacağını söyleyerek “Bunlar ko- rat devam ediyor. Sektör temsilci- nuçlarını öngörebilenlerin başlarını ağrıtı- nut fiyatlarına yansıyacak, arta- leri, bu zamlarla konut fiyatların- yordu. Bizden gönderilen hak, hukuk ba- cak tabii ki. Bu fiyatlar sosyal ko- da düşüşün her geçen gün daha bında anlamlı itirazlar bizim kamuoyumu- nut projeleriyle de düşmez. Çün- da zorlaştığı görüşünde. zu teselli etse de kaygı verici uygulamala- kü TOKİ ile hitap edilen kesim, rın yerleşmesinin haritasını çizen haberlerin Türkiye’nin önemli cam üretici- gerçekliğini ortadan kaldırmıyor. konut talebini yaratan kesim de- lerinden Şişecam, enerji maliyetle- Yıllar öncesinden Sayın Necdet Sezer’in ğil. Talebi daha üst ve orta kesim- konuştu: rindeki artış nedeniyle ürünlerine GERIYE GIDIŞ cumhurbaşkanlığı sürecinde, güvenliğimiz ler yaratıyor” diye konuştu. “Sektörde kartonpiyer, korniş yüzde 12 zam yaptığını duyurdu. adına görev yapan isimlerden başlayarak Temel inşaat malzemelerine ne- yapmayanları duyuyoruz. Ev fi- DEVAM EDIYOR Çimentodan betona bir çok malze- çok sayıda asker kökenli komutanın sayısız redeyse 15 günde bir zam geldiği- yatını artırmayıp satışı kolaylaş- me de yüzde 25’e varan oranlarda uyarılarını unutmaya hakkımız yokken, ikti- dar erki adına ciddiye almamanın ağır be- ni söyleyen Anadolu Yakası İnşa- tırmak için ithal malzemelerden enerji zammına maruz kaldı. ürkiye Hazır Beton Birliği’nin delleri biline biline, sözde hafifletilme çaba, at Müteahhitleri Derneği Başkanı kaçınmaya çalışılıyor. Artık 1+1, T(THBB) “Hazır Beton Endeksi, hamleleri de yapılıyor olarak gelinen nok- Yenileri sıra bekliyor Melih Tavukçuoğlu ise “Enerji di- 2+1 evlere sığmaya alışmalıyız, Ağustos 2022” raporuna göre, faali- talarda eskisini beteri, zararlı stratejik ko- yette geçen ağustosta yukarı yönlü İnşaat malzemeleri satışı yapan yorlar, asgari ücret diyorlar, zam çünkü 3+1, 4+1’ler için en alan numlara düşmüş oluyoruz. Yine iktidar erki hareket olsa da yılın başından bu ya- Güral Ticaret sahibi Güral Güven, için sürekli bir bahane var. Bugün kaldı ne de para.” adına nedenlerini, zaaflarımızı sorgulamak na inşaatın halen yönünü tayin ede- 1 Eylül’deki enerji zamlarının ar- yüzde 20, 15 gün sonra yüzde 30, Malzemelerdeki fiyat artışlarının hak götüre, çıkarlarımız için en yaşamsal mediği görülüyor. Ağustos ayında yapılmış gibi görünen hamlelerin hepsini dından zamlanan bazı ürünleri fiyatları, artıra artıra gidiyorlar. manipülatif olduğu iddialarını de- “beklenti ve güven” endeksleri eşik ama hepsini birden nasıl, niçin kaybetmek- şöyle sıraladı: Bu da doğal olarak konut fiyatları- ğerlendiren Ankara İnşaat Mühen- değerin altında kaldı. THBB Yönetim te olduğumuzu sorgulayamıyoruz. “Torbası 80 lira olan çimento 90 na yansıyor. Sonra devlet müteah- disleri Odası Başkanı Bülent Tat- İktidar erki, en yukarıdan her ilgili kade- Kurulu Başkanı Yavuz Işık şöyle ko- lira oldu, 4.5 lira olan kiremit 5 li- hitliğe soyunup konut fiyatı düşür- lı ise “Ekonominin durumu orta- meye iniyor olarak, güncel siyasette prim nuştu: “Bu tablo hem mevcut durum- raya çıktı, topu 180 lira olan cam meye çalışıyor” dedi. da. Ne manipülasyonu. Sektör bi- toplamayı hiç atlamadan, nerede ise tü- da hem önümüzdeki dönemde inşa- mü için birden sözünü verdiği kazanımları- yünü 220 liraya geldi. Birçok ürün Sektörde projelerin yavaşladı- leşenleri ile görüşüyoruz kimsede atta beklenen canlanmadan halen nın tümünü kaybetmeyi nasıl becerebiliyor, bu şekilde zamlandı. Bunların ya- ğını ve müteahhitlerin iç tasarım- bir gerileme umudu yok. Fiyatla- uzak olduğumuz anlamına geliyor. Yı- gerçekten anlaşılması, en kötüsü de algıla- nı sıra bekleyen zamlar da var. da maliyetten kaçınmaya çalıştı- rın düşeceğine dair hiç olumlu bir lın ikinci çeyreğinde negatif büyüyen nıp sorgulanabilmesi olanaksızlaşıyor. El- inşaat sektöründe geriye gidiş de- Sektörde yeni bir enerji zammı ğını söyleyen Tavukçuoğlu şöyle cümle duymuyoruz” diye konuştu. bette muhalefetteki siyasiler, uzmanlar için vam ediyor.” l Ekonomi Servisi geçerli olmasa da yandaşlar ile seçmen- lerinden söz ediyorum. Erdoğan liderliği- nin en uzun soluklu iktidarda kalışının kuş- kusuz tek açıklaması. Gelin görün ki Putin AKP iktidarının yanlış politikaları, Türkiye’yi büyük borç yükü altına soktu için de öngörülebildiği üzere, kendileri için kaçınılmaz gibi görünen noktalara çoktan varıldı. Seçim tarihi bekleniyor. HHH Siyaseten en çok övünebildiğimiz, Azer- Faize 1.5 trilyon TL gitti baycan-Ermenistan ilişkileri, çatışmala- rı üzerinden rolümüz ile bugünün günde- minde yine önde olan Rusya-Ukrayna ara- MUSTAFA ÇAKIR sındaki etkin vazgeçilmez gibi görünen ro- TÜSİAD BAŞKANI TURAN lümüze bir bakalım. Kaçınılmaz öncelikli- 230 milyar dolar Gelecek 12 ayda çevrilmesi HP TBMM Grubu’nun güncel ler içinde Ortadoğu, Avrasya üzerinden tü- gereken finansman. müyle birden Afganistan, İran, Pakistan, Cekonomi raporunda, sık sık fai- Yeni bir iktisadi Hindistan’a kadar uzanan, Çin üzerinden ze karşı olduğunu dile getiren AKP Suudiler, Katar, İsrail, Irak, Suriye, Filistin iktidarının yol açtığı faiz yüküne de yapılanma gerekli ilişkilerimize bir bakalım. Dişimizi kıracak dikkat çekildi. İşte raporda öne çı- bir kazanımımızdan söz edebiliyor muyuz? ürkiye Sanayici ve İş İnsanla- kan vurgular: Şehit haberlerimizin eksilmemesi, ne ka- Trı Derneği Başkanı Orhan Tu- dar dik onurlu durmaya çabalasak da hal- n Yılın ilk yedi ayında dış borçlar ran, dünyada global bir değişim ya- kımızın en çok canını yakanı. Sık sık arkası- için 6.8 milyar dolarlık faiz ödemesi şandığını ve bu sürecin Türkiye için nın geldiği ile yüzleşmek ise en ağır olum- yapıldı. Bunun 3.2 milyar doları ka- önemli fırsatlar barındırdığını söyle- suz etkiyi, kaygılarımızı besleyip duruyor. mu sektörü, 3.7 milyar dolarını özel Böylece sadece iç ve dış borç faiz 330 milyar lira faiz ödenmesi öngö- di. Yetkin Report için bir yazı kale- Ne zaman bir nefes alabileceğimizin sorgu- sektör gerçekleştirdi. Bu ödemeyle ödemesi için 2023’te ayrılan tutar, rülüyor. Bu tutar KKM ile birlikte me alan Turan, Türkiye’nin avantaj- lanmasını yüreğimizden attıramıyor. Kimi- birlikte AKP iktidarında yurtdışına si ülkemiz toprakları içinde pek çoğu da sı- larını Avrupa’ya olan yakınlığı, jeo- 2022’deki 330 milyar liraya göre 500 milyar liraya yaklaşacak. nır boylarından gelen karşı saldırıların ürü- politik konumu, imalat sanayinin Do- dış borçlar için ödenen toplam faiz yüzde 71.5 artacak ve bütçenin en n Öte yandan 2022 bütçesi 131 nü. NATO içinde en güçlü, güvenilir asker- ğu Avrupa ülkelerine kıyasla çok da- 203.5 milyar dolara ulaştı. Yine ra- yüksek artan kalemi olacak. milyar liralık faiz dışı açık verecek. lik deneyimlerimiz ne kadarı ile gerçekse ha gelişmiş olması, güçlü bir banka- pora göre Türkiye’nin gelecek 12 ay- Bu durum, bütçenin toplamda 659 şehit kanlarının akıtılmasının durdurulama- cılık sisteminin süre gelmesi olarak KKM yükü büyüyor lık dönemde 230 milyar dolarlık bir milyar lira açık vereceği 2023’te de ması o kadarı ile can yakıyor. sıraladı. Bu fırsatın değerlendirilme- n Bu yılın ilk sekiz aylık döne- finansmanı da çevirmesi gerekiyor sürecek. Ayrıca 330 milyar lira olan Son günlerin haberleri yine ağırlıklı Gü- si için global resmin doğru okunma- neydoğu sınırlarımızdan geliyor. n 17 Ekim’de TBMM’ye sunula- minde ise iç ve dış borç faiz öde- bu borçlar için bu yılın tümünde sı gerektiğini söyleyen Turan, “Ha- En çok övünebildiğimiz en başarılı rolü- meleri 169.6 milyar liraya yükse- cak 2023 bütçesiyle iç ve dış borç- ödenmesi gereken faizin de tama- len enerjimizi enflasyon, döviz kuru, müz hâlâ Rusya-Ukrayna arasındaki ara- lar için ödenecek faiz tutarı ise şim- lirken, KKM’ler için ödenen ve büt- mını borçlanacak. Bunların üzeri- krediler gibi sorunlardan oluşan bir buluculuğumuzun etkinliği üzerinden. Gelin çede “cari transfer” olarak sınıflan- diden 565.6 milyar lira öngörül- ne de 131 milyar lira daha borç ya- döngüden çıkmaya harcıyoruz. Tür- görün ki olumlu katkılarımızın bize getirisi dü. İktidarın gelecek yıl kur koru- dırılan 75.6 milyar liralık faiz öde- kiye ekonomisinin global dönüşümü pacak. Bir bakıma devlet alacaklı- üzerinden övünç konusu yapabileceğimiz meleri de dahil edildiğinde top- tek bir kazanımımız bile olamıyor. Yakıt, yakalayabilmesi için yeni bir iktisadi malı mevduat (KKM) için ne kadar- larına şöyle diyor: “Sana olan bor- enerji maliyetlerimizin halka yansımasına yapılanmaya, sürdürülebilir stratejik lık faiz farkı ödemesi yapılabilece- lam faiz ödemesi 245.2 milyar li- cumun anaparasını ödeyemiyorum, ilişkin artışlar soluksuz artışları ile dudak- politikalara ve uygulayacak güçlü ve raya ulaştı. Böylece AKP dönemin- ğine ilişkin tahmini henüz belli de- anaparayı bana tekrar borç ver, fa- larımızı uçurtuyor. Şaka kaka gibi halkımız yetkin kurumlara ihtiyacı var” dedi. ğil. Ancak en iyi ihtimalle 200 mil- de bütçeden yapılan faiz ödemele- izini de ödeyemiyorum, faiz kadar yaşayabilmek adına doğalgazını, elektriğini ri 1 trilyon 543 milyar liraya çıktı. yar lira olacak KKM faiziyle birlik- da bana yeniden borç ver, ayrıca kullanmaktan vazgeçmekte ancak çözüm- KISA... KISA... KISA... te 2023’te bütçenin faiz yükünün Ayrıca bu yılın sonuna kadar büt- ler arıyor. Mumla aydınlanma, kömür soba- bütçe açığım da var o açık için de sı, mangalla ısınma çareleri yaşamın ger- çeden iç ve dış borçlar için toplam en az 750 milyar liraya bulacak. yeni borç ver.” l ANKARA çek görüntüleri olarak karşımıza çıkıyor... Borsa İstanbul’un sürekli denetlendiği açıklandı İş Bankası, Rus TÜRSAB’da seçim ‘Mir’i askıya aldı SPK görevini anımsadı BD ve Avrupa Birliği (AB), meydanı kızışıyor ATürkiye’ye Rusya’ya yaptı- n Merkez Bankası yayımladığı “Piya- ermaye Piyasası Kurulu (SPK), deksinde de yüzde 200’ü aşan yük- ürkiye Seyahat Acentaları Birliği’nde (TÜR- rım konusunda baskısını artı- sa Katılımcıları Anketi”nin katılımcıla- TSAB) seçim yarışı hızlandı. 28 Kasım’da ya- Sson dönemde Borsa İstanbul’da seliş sonrası son bir haftada sert sa- rırken dün İş Bankası’nın Rus rını değiştirip ekonomistleri azaltırken pılacak seçim öncesi mevcut yönetimde baş- (BİST) yaşanan dalgalanmalara ve tışlar yaşanıyor. ödeme sistemi Mir’i askıya al- birçok ekonomistin de Cumhurbaşka- kan yardımcılığı görevinde bulunan manipülasyon tartışmalarına iliş- dığı belirtildi. Bloomberg’e ko- Ali Bilir de adaylığını açıkladı. Dün nı Tayyip Erdoğan’ın düşük faiz talebi BİST yine çakıldı kin dün yaptığı açıklamada, kuru- nuşan İş Bankası’ndan yetkili- yaptığı basın toplantısı ile adaylı- doğrultusunda hareket eden TCMB’nin Mali piyasalarda hareketlilik yeni lun gerçek ve tüzel kişilerin piya- ler, “ABD Hazine Bakanlığı’nın ğını duyuran Bilir, TÜRSAB Başka- kararlarının tahmin edilemez olduğu- haftanın ilk gününde de sürdü. Do- sa bozucu hareketlerine karşı göze- konu hakkındaki açıklaması- nı Firuz Bağlıkaya’yı tek adamlık ve nu ifade ederek Reuters anketine de lar/TL 18.4’teki tarihi zirvesi- tim ve denetimini sürekli ola- nı değerlendirmelerinin ardın- siyasete atılarak bakan olma is- katılmadığı ortaya çıktı. ne doğru sınırlı yükselirken rak yaptığını belirtti. dan sistemin kullanımını as- teğiyle suçladı ve yeni döneme n Tarım Bakanlığı tarafından 81 dünyada kuvvetli enflasyon SPK’den yapılan açıkla- dair vaatlerini şöyle sıraladı: kıya aldıklarını” söyledi. İngi- ile gönderilen bir yazıya göre süt ve daha çok faiz artışı bek- mada, pay senetlerinde ya- “Tek adamlık dönemi bi- liz Financial Times gazetesi, sektöründe maliyet ve fiyat tartış- lentileri küresel risk iştahı- tecek. TÜRSAB acentele- pılan işlemlerin Borsa İs- “Batılı yetkililerin, ABD’nin maları sürürken “yağlı ve yağsız süt nı zayıf tutmaya devam etti. rin cebinden geçinmeye- tanbul tarafından anlık ola- Mir sistemine dahil olan tozu” ihracatına yılsonuna kadar kı- cek. Savurganlığı bitirece- Yeni haftaya 18.27’den baş- rak takip edildiği belirtilerek sıtlama kararı alındı. Türk bankalarını odağına al- ğiz. Bakanlıkla ve bürokrasi layan dolar/TL 18.31 seviye- kurulun yasalar çerçevesinde, n Örme Sanayicileri Derneği (ÖR- dığını” yazmıştı. İş Bankası’nın ile ilişkiler düzeltilecek. Her sinde kadar çıktı. BİST-100 Endek- yatırımcıların korunmasını ve ser- SAD) Yönetim Kurulu Başkanı Fikri yanı sıra Vakıfbank, Ziraat bir bakanlık için özel ekipleri- si ise dün yine büyük kayıplar yaşa- maye piyasasının gelişimini ön plan- Kurt, iplikçileri dahilde işleme rejimini Bank, Denizbank ve Halkbank miz olacak sadece o bakanlık- dı ve ‘devre kesici’ uygulandı. BİST da tuttuğu ifade edildi. Yüksek enf- ihlal etmekle suçladı. Bakanlık, sektör- Mir sistemine dahil olan banka- larla görüşecek. Bölge temsilci- günü yüzde 5.26 değer kaybıyla ka- lasyonla cazibesi artan BİST-100 en- de yaşanan sorunlar nedeniyle sektör lar arasında yer alıyor. liklerimiz özerk olacak.” pattı. l Ekonomi Servisi paydaşları ile bugün toplantı yapacak. deksinde yüzde 100, bankacılık en- l Ekonomi Servisi