Katalog

Sağnak 24 AĞUSTOS 2022 ÇARŞAMBA 6 DİZİ/HABER Düşünceleri, yapıtları ve ilkeleri ile topluma hâlâ dönüşüm gücü sunuyor İşçi yüksekten YÜREKLERDE YAŞAMAYA düşüp ölürken yere çakılan insanlık onuru ün izlediğim bir video, insanın DEVAM EDIYOR... ne kadar alçalabileceğinin yeni Dbir kanıtıydı. Görüntülerde bir grup erkek bir in- şaatta yumruklaşarak kavga ederken bağırışlar yükseliyor. Kavgaya karı- şanlardan bazıları baretli ve işçi yele- ği giymiş. Haber metninde ne olduğu açıklanmasa, işçiler arasında bir kav- ga olduğunu sanabilirsiniz. Oysa gerçek sarsıcı... Şanlıurfa’da çiftçi bir babanın 19 yaşındaki oğlu Yasin Demirdağ, bir arkadaşının aracılığıyla iş bulup ğur Mumcu’nun defnedil- Yalova’ya gelmiş. Ailesinden uzakta ekmek parası kazanmaya çalışırken mesinin ardından eşi Gül- gencecik yaşında feci şekilde yaşa- Udal Mumcu eve dönmeye mını yitirmiş. karar verir. “İçimden Geçen Za- DİSK’e bağlı Limter-İş’in du- man” isimli kitabında, o sırada yurduğuna göre, Yalova Sefine çocuklarına yaptığı konuşmayı Tersanesi’nde Özyılmazlar taşeron şu sözlerle anlatır: firmasında çalışan ve 16 Ağustos’ta “...Türkiye’nin her yerinden yüksekten düşerek can veren geldiler. Bugün, şimdi, burada, Demirdağ’ın ölümünün ardından em- niyet kemeri giydirilmek istenmiş. babanızla baş başa bırakalım on- Medyadaki haberlerde sorumlulu- ları, onu uğurlasınlar; sevgileri- ğun işçiye yüklemek adına bunun ya- ni sunsunlar, son görevlerini yap- pılmaya çalışıldığı fakat Demirdağ’ın sınlar. Biz, daha sonra hep gelebi- işçi arkadaşlarının buna izin vermedi- liriz. Ayrıca, hiç kimsenin acısı- ği belirtildi. Arbede bu yüzden çıkmış. nı paylaşmak için yüz binler gel- Tersane yetkilileri ise tahmin edi- Mumcu’nun dün memiştir. Sizin acınızı paylaştı- lebileceği gibi açıklama yaparak 9 yazdıkları, bugün lar, sizde acı kalmadı artık. Siz- Ağustos’ta iş güvenliği kontrolleri sı- de güncelliğini rasında Demirdağ’ın emniyet kemeri- de sadece onun, babanızın onu- koruyor... nin kancasını bağlamadan çalıştığının ru kaldı.” Ve o, Atatürk’ü, tespit edildiğini, “uygunsuzluk-ramak Atatürkçülüğü Güldal Mumcu’nun bahsettiği kala formu” tutularak uyarıldığını öne doğru anlatan “acıları paylaşan” o insanlar son- sürerek işçiyi suçladı. gazetecilerdendi. rasında, Uğur Mumcu’nun ölüm yıldönümlerinde düzenlenecek Güvenlik önlemlerini anma törenlerinde de bir araya almayanlar suçludur gelecekti. Cinayeti ve cenazeyi Bu korkunç olayın ardından soruştur- kendi zihinlerinde ve toplumsal ma başlatıldı ve birçok yorum yapıldı. bellekte her yıl yeniden canlandı- “İşçi kemer istedi vermediler mi, racaklardı. yoksa işçi mi takmadı” diye soran- lar oldu. Bunu soranlara da ben şunu ‘BIR KIŞIYE YAPILAN HAKSIZLIK Ateşle oynamak ama sormak istiyorum: İşçi neden bilerek canını güvenceye almak istesin? Bu- yanmamak nun mantıklı bir yanıtı yoktur! Topluluğun özel bir günde ger- INSANLIĞA KARŞI IŞLENMIŞ SUÇTUR’ Tüm güvenlik önlemlerini almak, işve- çekleştirdiği böylesi “canlandır- renin sorumluluğudur. İşveren, işçiye; raştırmamda not aldığım, bir tekim araştırmadaki bir başka bir suçtur çağımızda”... malar”, akla antropolog Geertz’in çalışan kemer, kişisel koruyucu verme- Akatılımcının şu sözleri aslın- katılımcı bana şunları ifade et- Büyük resme bakıldığında yi- bir makalesini getirmektedir. Ge- yip, bunların kullanılması için gereken da bu durumu özetlemektedir: mişti: ne de ifade edilmelidir ki karşıt ertz, inceleme yaptığı yerel halk- önlemleri almadıysa suçludur. “Biz törenleri düzenlerken ora- “Türkiye’deki, özellikle son dö- örneklere rağmen, anma etkin- Emniyet kemeri olmadığından ya ta bir kişinin, insanların coşkun nın bir ağlama duvarına, bir iç nemdeki kutuplaşma farklı renk- liklerine katılan çoğu insanda, da yeterli güvenlik önlemi alınma- duygularla katıldıkları kimi et- dığından düşerek ölen işçiye ke- boşaltma yerine dönmemesini, ler arasındaki sınırları da kes- Mumcu’nun eserlerini, o eser- kinlikleri kendisine, “ateşle oy- meri varmış gibi göstermek için öl- tam tersine umut aşılama, güç kinleştirmiş durumda. İnsanlar lere kaynaklık eden ilkeleri an- namak ama yanmamak gibi” di- dükten sonra kemer takmaya ça- alma ve sorgulama alanı olması- kolay bir araya gelemiyorlar, re- lama çabası güçlü şekilde varlı- yerek tanımladığını yazar. Uğur lışmak ahlaksızlıktır. nı istiyoruz. Aksi yanlış olur.” ğını sürdürmektedir. Böylelik- zervleri var. Bu rezervler en ufak Mumcu anılırken de onun ölüm İş güvenliği uzmanlarının maaşları- Bu ifadelerde bahsedilen teh- bir tartışmada keskinleşiyor. İş- le Uğur Mumcu, topluma bir dö- anı ve yaşanan vahşet hatırlan- nı işverenden değil, devletten alma- likenin gerçeğe dönüşmesi ha- birliği imkânları ortadan kalkı- nüşüm potansiyeli sunmaya, sı önerisi dile getirilse de bunun tü- makta, adeta o ateşin sıcaklığı linde, melankolik bir duygu du- ölümünün üzerinden neredeyse yor. Bu sefer insanlar ‘geçmiş da- müyle kokuşmuş ilişkiler ağına ba- hissedilmektedir. Geçmiş bu şe- rumu ve bir tür “geçmiş güzelle- tan bir ülkede çözüm olmasını bekle- ha güzeldi’ şeklinde bir noktaya 30 yıl geçtikten sonra hâlâ de- kilde yeniden ve yeniden “sahne- yemeyiz. mesi” topluluğa egemen olacak- geliyor. Buna dair izleri bu top- vam etmektedir. Bu yazı dizisi- lenirken” bu sürecin toplum için Bu durumda en etkili çözüm, ge- tır. Öte yandan bu lantılarda görüyorum.” ni bitirirken son olarak şundan hangi sonuçları doğurduğu üzeri- rekli önlemleri almayan işveren ile iş “geçmiş güzel- söz etmek isterim: Ara ara de- ne düşünmek gerekir. güvenliği uzmanına verilen cezala- lemesinin” or- Ortak paydada buluşma ğindiğim gibi gözlemlerim, as- Bir başka büyük antropolog Le- rın artırılması ve yeterli iş müfettişinin taya çıkışı- Sonuçta Uğur Mumcu’nun lında tez çalışmamda elde et- vi Strauss, toplumları, kendi geç- atanmasıdır. nın temelin- hem hayatı ve fikirleri hem de tiğim bulgulardan oluşuyor. O mişleriyle nasıl bir bağ kurdukla- de de günü- öldürülmesinin ardından geli- süreçte yanıtını merak ettiğim 212 günde 1014 işçi öldü! rı yönünden “sıcak toplumlar” ve müz siyasi or- şen olaylar, topluma bir anah- Her gün hayatını kazanmaya çalı- bir başka soru da şuydu: “soğuk toplumlar” şeklinde ayı- tamının etki- şan onlarca işçi, inşaatlarda, yollar- tar vermektedir. O anahtarla Uğur Mumcu’yu anan insan- rır. Strauss’a göre sıcak toplumlar da, işyerlerinde can veriyor. İş gü- si olduğu ifade hangi kapıyı açacaklarına in- ların çoğu, Mumcu’yu anarken geçmişlerini adeta bir yakıt ola- venliğinin en az olduğu ülkelerden edilmelidir. sanlar karar verecektir. Öte rak kullanırlar. Geleceğe doğru di- aynı zamanda yepyeni bir dü- biri Türkiye... Ni- yandan, alıntılanan sözlerdeki zen uğruna da mücadele ettikle- namizm içinde ilerlerken yeni bir Son 20 yılda iş kazalarında yaşa- toplumun inşasında bu “yakıttan” “rezervlerin”, belki tüm değişik rini ifade ediyorlar. Bir an için mını yitiren işçi sayısı 30 bine yak- siyasi gruplar için aynı biçimde bir hayal kuralım ve “o düze- yararlanırlar. Soğuk toplumlar ise laştı. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği geçmişi anarken bugünün dönü- söz konusu olduğu da açıktır. nin” inşa edilebildiğini varsa- Meclisi’nin verilerine göre, 2021 yı- lında en az 2170 işçi, iş cinayetle- Ama her türlü tartışmanın öte- şümünü engellemeye çalışmakta yalım. O zaman toplumsal bel- rinde hayatını kaybetti. ve geçmişe körü körüne bir bağ- sinde, şüphesiz benzer acıları lekteki Uğur Mumcu ne ola- 2022 yılının ilk yedi ayı için yayımlanan lılık göstermektedirler. Aslında yaşamış birbirinden çok fark- cak? Yazılarımı, bu soruyu sor- rapora göre ise 212 günde en az 1014 bu ayrım, Uğur Mumcu’nun an- lı insanlar, en azından acıların- duğum bir katılımcının beni de- işçi, işçi cinayetlerinde yaşamını yitir- ma törenlerine katılan kimi grup- daki ortak paydada buluşabilir, rinden etkileyen cevabı ile son- di. Ölüm nedenlerinin yüzde 22’si tra- ların bakış açılarının anlaşılabil- dayanışma içinde hareket ede- landırabilirim: fik ve servis kazası, yüzde 19’u ezilme, mesi için faydalı olabilir. Özellik- bilir. Bu yapılabildiğinde belki “Sembole dönmüş halk kah- yüzde 15’i düşme kaynaklı. le anma etkinliklerinde üzüntü- Ölen işçilerin isimlerini arka ar- de “sıcak toplum” inşa edilebi- ramanları halkın kalbinde ya- kaya okurken geri kalmış bir ülke- lerini yoğun biçimde ifade edip, lir. Nitekim Uğur Mumcu’nun şamaya devam eder... Lorca gi- de yaşamanın dayanılmaz ağırlı- Mumcu’yu anlamakta ve onu oku- sözleriyle, “Bir kişiye yapılan bi. İspanya’ya demokrasi gel- ğının altında eziliyor, insanlık adı- makta eksik kalan gruplar adeta haksızlık, bütün bir topluma, diğinde de Lorca yaşamaya de- na duyduğunuz utanç hızla yükse- Mumcu, “Rabıta” kitabıyla bir “soğuk toplum” oluşması olası- bütün insanlığa karşı işlenmiş vam etti.” lirken insanlık onuru aynı hızla ye- Sedat Simavi Ödülünü kazanmıştı. lığını doğurmaktadırlar. BİTTİ re çakılıyor! ATATÜRK’ÜN BAŞKOMUTANLIĞINDAKI BÜYÜK TAARRUZ’UN 100. YILINDA, ANLAMLI ZIYARET CUMHURIYET OKURLARI DUMLUPINAR VE KOCATEPE’DE CUMOK, Atatürk’ün karargâhında ÇYDD’den Zafer Bayramı buluşması UMOK, Mustafa Kemal Pa- yi orada, Mustafa Kemal Paşa’nın hir’deki Batı Cephesi Karargâhı, Et- EMEL SEÇEN Cşa önderliğindeki Türk ordu- karargâhında geçireceğiz. İlk töre- ÇYDD’liler Akşehir ve nografya Müzesi, Arkeolojisi Müze- sunun kesin zaferi ile sonuçla- nimizi gün doğarken Kurtkaya adı Afyonkarahisar’daydı. ağdaş Yaşamı Destekleme Derneği si, Akşehir Evleri ve Nasreddin Ho- nan Büyük Taarruz’un 100. yı- veriken blokların orada, orayı fet- Ç (ÇYDD), Mustafa Kemal Atatürk’ün ca Evi ziyaret edildi. lı nedeniyle 25-26 Ağustos’ta heden Yüzbaşı Agâh Efendi ve Üs- başkomutanlığındaki Türk ordusu- Dumlupınar-Kocatepe’de anma teğmen Feyzullah’ın şehitliğinde nun işgalci güçleri Anadolu’dan çıka- ‘Gençler taşıyacak’ programı düzenliyor. yapacağız. Daha sonra tüm gün sı- Namık rıp özgür ve bağımsız bir ulus olmamı- Programla ilgili ayrıntıları rayla Albay Reşat Çiğiltepe’nin anı- Törende konuşan Yüksel, Büyük Kemal Boya zı ve Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulma- Cumhuriyet’e anlatan CUMOK İs- tına, Büyük Taarruz Şehitliği’ne, Zafer’in 100. yılında hep birlikte ol- sını sağlayan Büyük Taarruz Başkomu- tanbul Koordinatörü Namık Ke- Yıldırım Kemal Şehitliği’ne, Dum- manın mutluluğu içerisinde oldukları- tanlık Meydan Savaşı’nın 100. yılın- mal Boya, yapılacak programı şu ifade- lupınar Şehitliği’ne, Dumlupınar Müzesi’ne nı belirterek “Büyük Taarruz Zaferi’nin da Akşehir’de ve Afyonkarahisar’da bir lerle anlattı: “Gezimiz 25 Ağustos’ta sa- ve diğer önemli yerlere gideceğiz. Gezimiz üzerinden tam bir asır geçti. Bağım- araya geldi. at 13.00’te Kadıköy’de başlayacak. Dü- 26 Ağustos saat 23.00 saatlerinde yine sız, laik ve demokratik Cumhuriyeti- ÇYDD Genel Başkanı Prof. Dr. Ay- zenlediğimiz programda Dumlupınar ve Kadıköy’de son bulacak. Geziyi şanına ya- mizi bu büyük zafere borçluyuz” dedi. şe Yüksel ve yanı sıra ÇYDD şube baş- Kocatepe’yi ziyaret edeceğiz. Savaşın ya- kışır bir şekilde yapıp kahramanlarımızı şe- Yüksel, “ÇYDD olarak Mustafa Kemal olacak. Onlarla umut ve mücadele gün- kanları ve yönetim kurulu üyelerinin şandığı kritik alanları, müzeleri ve şehit- hit edildikleri yerde, onları anlatarak anma- Atatürk’ün tam 100 yıl önce 20 Ağus- lerinin direnç noktası olan Batı Cephe- de katıldığı buluşma, Akşehir Cum- likleri gezeceğiz. Kocatepe’ye vardığı- yı planlıyoruz. Zaten Büyük Taarruz’u An- tos günü geldiği Akşehir’de, tam 100 yıl si Karargâhı’nı, bu toprakları ziyaret et- huriyet Meydanı’nda çelenk töreniy- mız gece Büyük Taarruz’da askerlere veri- ma Programı’nı 2001’den beri çoğu yıllar sonra aynı günde buluştuk. Biliyoruz ki mek çok anlamlı ve değerli. İnanıyoruz ki le başladı, saygı duruşunun ardından len bulgur pilavı, erik hoşafı ve somun ek- düzenledik, düzenlemeye de devam edece- Cumhuriyetin kazanımlarını koruyacak gençlerimiz daha çağdaş bir geleceğe sa- İstiklal Marşı okundu. Ardından Akşe- mekten oluşan tayın dağıtılacak. Gece- ğiz.” l İSTANBUL/ Cumhuriyet ve geleceğe taşıyacak da gençlerimiz hip olacak” dedi. l Haber Merkezi