Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
gorus@cumhuriyet.com.tr
17 AĞUSTOS 2022 ÇARŞAMBA
2 olaylar ve görüşler
Şiddeti yenmenin yolu
Saldırgan eğilimlerin farkına
PROF. DR. ULAŞ KAPLAN
Herkesin varmak önceliklidir. Bu farkında-
LESLEY ÜNİVERSİTESİ
lık temelinde, eğilimlere yıkıcı ol-
hukuk önünde
iddet olaylarının sıklığı kül- mayan, dolaylı, simgesel dışavu-
eşit olduğu,
türel alışkanlıklarımızla ilgili rum olanakları bulunabilir. Yıkıcı
Ş
mafyanın ve
bazı gerçekleri yüzümüze vu- enerjiler dönüştürülebilir. Halkın
magandanın
ruyor. Sorunun özü insan varlığı- içinden şiddete karşı bilinçlenen
Medeniyet
na yönelik değer eksikliğidir. Baş-
kol gezmediği bir kritik kütle ortaya çıkarsa güç-
kasının esenliği pahasına kendi birliği içinde davranabilir. Böylece
bir toplum için
çıkarını artırma eğilimi fazlasıyla
bilincin yasalara ve uygulamalara
savaşında karar
Cumhuriyet
yayılmıştır. Kitlelerin şiddete kar- yansıması mümkün olacaktır. Bu
devriminin,
şı isyanı ise bilinçlenme fırsatına bilinçlenme örgün ve yaygın eği-
uzaklaştığımız
işaret ediyor.
timle halkın geneline yayılabilir. Diyanet’in
Şiddetin sonuçları hem doğrudan
fabrika
Eğitim devrimi
pekiştirme hem de gözlem yoluyla
ayarlarına
YAVUZ SELİM BİRTANE
Aydınlanmaya dayalı bir eğitim
öğrenmeye yol açar. Şiddet cezasız
dönmeliyiz.
seferberliği gerekiyor. Eğitim sis- ürkiye’de cemaatlerin büyük çoğunlu-
kalınca ödüllendirilmişçesine yine-
Tğunun doğrudan bağlı olduğu Nakşiben-
lenip artabilir. Saldırganların ser- temi insan gelişiminin bilimsel te-
mellerine göre kökten değişmeli- di tarikatının medyada en çok görünen yü-
best kalması saldırgana ödül, çev-
zü Ahmet Ünlü’nün (Cübbeli Ahmet) ge-
dir. Bilinçsizlik ortamında yıkıcı
reye teşviktir. Devletin yapmadı-
eğilimler istedikleri gibi at koştu- çen haftalarda yaptığı açıklamalar günde-
ğı işlemi halk yapar; bilişsel olarak
land) mitolojide ruhsal bir olgudur. ya çıkmaya yatkındır: (1) Birey, di- mi uzun süre meşgul etti.
rabilir. Beynin, sinir sisteminin ev-
şiddetin genel geçer, hatta gerekli
Yaşam potansiyelinin ziyan olma- ğer insanlara karşı ekonomik ba- Diyanet’e bağlı camilerde yabancı uyruk-
bir yol olduğunu öğrenir. rim yoluyla değişmesini bekleye-
sını, yaşamın boşa harcanmasını kımdan riskli durumdadır. (2) Yö- lu, terör bağlantılı selefilerin vaaz verdiğini,
meyiz. Eğitim devrimi zorunludur.
Talan diyarı simgeler. Burada geçer akçe otori- netim birimi hırsızlığı önleyemez, sohbet düzenlediğini ve namaz kıldırdığı-
Şiddet kültürünün sorumlulu-
nı dile getiren Ünlü, Türkiye’de etkin 2000
Temel ruhsal gereksinimlerin teye itaat etmek, geleneğe bağım- cezalandıramaz. Bu kültürlerde ça- ğunu almazsak, sorunu yalnızca
lıp çırpmak yol olmuştur; ahlaksal derneğe sahip selefiliğin ülke genelindeki
karşılanmaması iç dünyada boşluk lı kalmaktır. Geçmişin ayak izleri- ötekileştirme penceresinden, tek
nüfusunun yüzde 3.6’ya yükseldiğini, ken-
ni takip etmenin sahte güvenliğine çürüme, aşırı saldırganlığa varan
ve gerginlik yaratabilir. Bu doyum- bir siyasi iktidardan ibaret görür-
disinin de tehdit edildiğini, bu grupların yer
suzluğu güce itaat edip güçsüzün dayanan talan diyarı bilinçsizliği namus bekçiliğiyle bir araya gelir. sek kalıcı çözüme ulaşamayız. Te-
altında silahlara sahip olduğunu, çeşitli te-
Mala mülke her an birileri çökebi-
hakkını çiğneyerek gidermeye ça- yayarak şiddeti beslemektedir. pedeki isimler değişebilir, şiddet
rör örgütleri ve ülkelerce fonlandığını, bu
lışan insanlar çoğaldıkça çatışma lir. Şiddet odaklı namus kültürü na- kültürü baki kalır. Herkesin hu-
Namus kültürü durumun devamı halinde Türkiye’nin bir iç
artacaktır. musun özel bir yorumuna dayanır. kuk önünde eşit olduğu, mafya-
savaşa sürükleneceğini belirtti.
Namus kültürlerinde erkekler ko- Bu yorum, namus cinayetlerinin ar-
İnsanın kendi özgür girişim ve nın ve magandanın kol gezmediği
Daha önce MİT raporlarına da yansıyan bu
seçimleri yerine, otorite ve gele- numlarını, ünlerini şiddet kullana- dında yatan anlayıştır; doğruluk, bir toplum için Cumhuriyet dev-
endişe verici yükselişin yarattığı korkuyu
neklerin sınırlarıyla yaşamasını rak korumaya güdümlüdürler. Na- dürüstlük eksenindeki namuslu in- riminin, uzaklaştığımız fabrika
Diyanet’in basit, kısa ve yetersiz açıklamala-
mus kültürleri iki koşulda orta- ayarlarına dönmeliyiz.
anlatan “talan diyarı” (İng. waste- san kavramından farklıdır.
rı dindiremedi.
Selefi tehlike
Ünlü’nün açıklamaları henüz gündemde-
ki yerini kaybetmeden, beş ayrı cemevine dü-
zenlenen organize saldırı, mevcut korkuyu
daha da artırdı.
Vatandaşlık satılır mı?
Hemen ardından Eyüp Camisi’nin sanat
eseri niteliğindeki çinilerine “şeytan işare-
ÖMER CAN TALU ra 250 bin dolardı, bir süre önce maktadır. Bu yolla, uyuşturucu ve dengesine göre yükselen konut fi- ti” taşıdığı gerekçesiyle çekiçle saldırı düzen-
400 bin dolara yükseltildi) gayri- silah kaçakçılığından çok büyük yatları, Türklerin konutlara erişi- lendi. Yüzlerce yıllık tarihi eser parampar-
GAZETECİ
menkul alan yabancıların, bu “ya- paralar kazanan terör örgütlerinin mini engellemektedir. Bunu redde- ça oldu. Sadece bir aylık zaman diliminde yo-
tırımı” karşılığında, başka bir şart henüz deşifre olmamış üyeleri da- denlerin, TÜİK ve ilgili kurumların ğun Türkiye gündeminde defalarca yer alan
ürkiye’nin son yıllarda sıkça
aranmaksızın, kendisine ve ailesi- hi kolayca vatandaşlık alabilirler. açıkladığı satış oranlarını incele- bu konu, iddia edildiği gibi artık milli güven-
Ttartıştığı konuların başında va-
ne Türk vatandaşlığı verilmektedir. “Ama güvenlik araştırması var” di- meleri gerekir. Ayrıca yabancılara lik “tehdidi” olma özelliğini yitirerek tam an-
tandaşlığın “gayrimenkul satın al-
Yani 400 bin dolarlık gayrimenkul yen basit söylemlere güvenilemez. konut satışına ilişkin birtakım ya- lamıyla bir milli güvenlik “sorunu”na dönüş-
ma yöntemiyle satılması” geliyor.
alan bir yabancı, kendisini ve aile- Hangi ülke kendi vatandaşının ad- sadışı yollara başvuranlar hakkın- tü. Öyle ki yıllarca laik devlet düzeninin kar-
Kamuoyunu, siyasileri, akademis-
sini Türk vatandaşı yaptırabiliyor. li sicil dosyasını Türkiye’ye iletir? da medyada yer alan haberler de şısında yer alan İsmailağa cemaatinin medya
yenleri dinlediğimizde, bu tartış-
Tapuya üç yıllık bir satılamaz şerhi Suriye mi, Mısır mı, Yunanistan dikkate alınmalıdır. önündeki temsilcisi bile hayret ve tedirginlik
manın kökeninde yatan nedenle-
koyuluyor. Ancak üç yıl sonra yeni- mı, Suudi Arabistan mı, İran mı, Sonuçta, vatandaşlık satılarak içerisinde kaldı.
rin başında duygusal, ulusal du-
den değerlenmiş olan gayrimenku- Çin mi, ABD mi, AB ülkeleri mi? hem yurttaşların ulusal duyguları Türkiye’de toplumun akıbeti, Eyüp
yarlılıkları görmekle birlikte duru-
lü kâr ederek satıp vatandaşlığı be- örselenmekte hem de çıkarları hi- Camisi’nin güzel çinileri gibi parampar-
mun bununla sınırlı kalmadığını
Yasadışı uygulamalar
davaya getiriyorlar. çe sayılmaktadır. Dünyanın hiçbir ça edilmeden önce; milyonlarca lira bütçe-
anlayabiliyoruz. Zira burada ulusal
Yabancılara ev ve arsa satın al-
“uygar” ülkesinde bu şekilde bir va- ye, yüz binin üzerinde aktif personele sa-
güvenlik riskleri, uluslararası say-
Güvenlik riskleri
maları yoluyla vatandaşlık veril-
tandaşlık verilmez. Tersine, “yatı- hip Diyanet, selefilikle mücadele programı
gınlık, Türk pasaportunun değeri,
Vatandaşlığın böylesine satıl- mesi, önceleri çok önemsenmez-
rım” olarak belirli miktarda parayla oluşturabilecek mi?
serbest piyasanın getirdiği riskler
ması, beraberinde ulusal güven- ken günümüzde büyük endişe ya-
iş kurulması istenmekte, buna kar- Yoksa dinen, vicdanen ve fikren hür olma-
ve yasadışı uygulamalar da var.
lik riskleri getirir. İktidar, bu yol- ratmaktadır. Her yıl on binler-
şın vatandaşlık verilmesi “garanti” nın biricik sigortasını, bu ülkede hiç kimse-
la, çok kolay şekilde etki ajanları- ce konut ve arsa yabancılara satıl-
Bedavaya getirmek edilmemektedir. Zaten aşınan ulus- nin tedirgin hissetmemesi için kabul ettiği-
nın ülkemize girebilmesine, vatan- makta, bu durum konut stokunu
Belirli bir ücret karşılığı (2017’de lararası itibarımız, “üç kuruş para” miz ve bugünlerin yaşanacağını çok önceden
daşlık alabilmesine olanak tanı- eritirken aynı zamanda arz-talep
için yerle bir edilmemelidir. sezerek -şimdi bir cemaat liderinin bile sığın-
1 milyon dolardı, 2018’den son-
mak ve talep etmek zorunda kaldığı- denetim
vazifesini Diyanet’i kurarak kurumsallaştı-
ran laiklik ilkesi ile kavga devam mı edecek?
‘En doğru yol’
Sünni yahut Şii, kendisine biat etmeyen
tüm grup ve kişileri kâfir ilan ederek kat-
Afetler ve yurttaşın rolü
lini vacip gören, radikalizmin doruk nok-
tası selefilik, Ortadoğu’nun çeşitli yerle-
dır. Oturduğumuz mahallede muh- zır İşyeri, Afete Hazır Gençler uygula- lı, ilgili sivil toplum kuruluşlarında
MUSTAFA AYDIN
rinde mezarları, türbeleri, minareleri yık-
tar kanalıyla mahalle halkına, çalış- ması bu proje kapsamındadır. örgütlenilmelidir. Bunun en kolay
EMEKLİ VALİ YARDIMCISI
mak ve sanat eserlerini, müzik aletlerini,
Bunların yanında, güvenli kentler-
tığımız işyerinde işyeri sahibi kana- şekli Toplum Afet Gönüllüsü - Sivil
kitapları yakmak gibi terör eylemleri ile
lıyla çalışanlara bu eğitimlerin veril- de, binalarda yaşama bilinci geliş- Savunma Görevlisi (TAG-SSG) ol-
aşta deprem olmak üzere afet-
adını duyurdu.
mesi için ilgili yerlere başvurulabilir. tirilmelidir. Öncelikle oturduğumuz maktır. Afetler konusunda çalışan
Blerde yurttaşlarımız, önce afet-
Medeniyete karşı açılan selefi savaşı hak-
Eğitimleri İl Afet ve Acil Durum Mü- evin deprem yönünden güvenliği- derneklere üye olup onların çalış-
zede olmakta, mağdur duruma düş-
dürlüğü’ndeki (AFAD) personel ve- ni bilmemiz gerekir. Güvenli olup ol- malarında yer alınabileceği de unu- kında insan ister istemez medeniyet timsa-
mektedir. Afet bölgesinde yaşıyor-
madığı yönünde endişe varsa, konu-
rebilir. Ayrıca gerekli uzmanlık bel- tulmamalıdır. Yani yurttaşlarımız
sa, en azından mal kaybına uğra- linin meşhur sözlerini düşünüyor: “En doğ-
nun uzmanlarının denetimine başvu-
makta, belki binası hasar görmek- gesine sahip belediye veya sivil top- afet sürecinde rol almalı, çalışma-
ru, en gerçek yol, medeniyet yoludur. Me-
lum kuruluşları da bu eğitimi verebil- rulmalıdır. Mahallemizin, sokağımı- lara katılmalı, destek olmalıdır. Bu-
te, yıkılmakta, can kaybı tehlikesiy-
deniyetin gerektirdiğini yapmak insan ol-
le karşı karşıya gelmektedir. Bu acı mektedir. zın güvenli olup olmadığının belirlen- nun için ilgili, bilgili, ne yapılacağı
mak için yeterlidir.”
mesi için komşuların binalarını kont-
sonuçlarla karşılaşma ihtimali olan AFAD, “Afete Hazır Türkiye” proje- konusunda fikir sahibi olunmalıdır.
Bu milli güvenlik sorununda, en büyük
rol ettirmeleri sağlanmalıdır. Beledi-
herkesin yapması gereken bir şey- si uygulamakta, ülkemizin her köşe- Hepimizin yapacağı bir şeyler
sorumluluğa sahip kurum, medeniyet yolu-
leri olmalıdır. yelere başvurarak yapı stok dökümü
sinde Temel Afet Bilinci eğitimleri ver- vardır. En azından kendimiz için
nun, insanlık yolunun koruyucusu mu ola-
mektedir. Bu projenin alt bileşeni ola- çıkarılması istenmelidir. bilgi sahibi olmalı, afet eğitimleri-
cak, yoksa medeniyet düşmanlarının kor-
Eğitim rak “Afete Hazır Okul” projesi uygu- ni almalı, sonrasında çevremiz ve
ku imparatorluğuna göz mü yumacak?
Örgütlülük
Bu kapsamda öncelikle “Temel lanmakta, çocuklarımız bu eğitimleri toplum için bir şeyler yapabilmeyi
Afet Bilinci Eğitimleri” alınmalı- almaktadır. Afete Hazır Aile, Afete Ha- Bu konuyla ilgili eğitimler alınma- düşünmeliyiz.