Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
gorus@cumhuriyet.com.tr
6 TEMMUZ 2022 ÇARŞAMBA
2 olaylar ve görüşler
Ne olacak Marmara’nın bu hali!
M. LEVENT ARTÜZ mış ve azot-fosfor giderimine yo-
Marmara’yı veya Karadeniz’i öldürmek
ğunlaşmaktadır. Ancak organik
HİDROBİYOLOG
için bu kadar yatırıma gerek yoktur!
atıkların Marmara Denizi’nin oksi-
oğaziçi’nde zamanında uy- jence fakir sularına bırakılmasının
gulandığı gibi Marmara’nın, sakıncalarının engellenmesi, bu uy-
Bİstanbul’un arıtılmamış atıkla- gulamalarla dahi olanaksızdır.
rına ne kadar alıcı ortam rolü oyna-
Çözünmüş oksijen
yacağı, müsilaj olgusundan sonra
Atıkların içerdiği organik madde-
yeniden tartışmaya açılmıştır.
Ana proje (DAMOC 1971) ve re- lerin ayrıştırılması için alıcı ortam-
da belirli düzeyde çözünmüş oksi-
vizyonun (CAMP-TEK-SER 1975)
LGS’niz batsın!..
hazırlanmasından ve dayanak olan jen (ÇO) bulunması gerekir. Mar-
gözlemlerin derlenmesinden beri, mara Denizi alt su kütlesinin hiç-
Boğaziçi’nden çok sular akmıştır. bir noktasında bu düzeyde ÇO kon- DR. NİYAzİ AlTUNYA
Marmara Denizi’ni bu hale geti- santrasyonu bulunmamaktadır. Ya-
ni Marmara Denizi alıcı ortam olma
ren harcamalar, değil İstanbul’un,
ey Milli Eğitim yöneticileri!... Li-
Türkiye’nin bütçesi içerisinde da- özelliğine sahip değildir.
Hselere Geçiş Sisteminiz (LGS) yi-
kat ettikten sonra en iyi şartlar al- çecek miktarın dahi Türk kıta sa- “Normal bir deniz hayatı ve iyi
hi azımsanmayacak boyutlara ulaş-
ne canlar yaktı. Siz ne yaptığınızı
bir balıkçılık ortamının muhafaza-
mış, sadece bizi ve çocuklarımızı tında yüzde 13’ü Karadeniz’e ula- hanlığının en verimli alanını olum-
sanıyorsunuz? Öğrencilik yıllarını-
sı için en az 5mg/l çözünmüş oksi-
şan alt akıntının arıtılmamış ve/ suz etkileyeceği muhakkaktır.
değil, torunlarımızı bile büyük borç
zı ne çabuk unuttunuz? O ter döktü-
jen gerekmektedir. Çözünmüş oksi-
yükü altına sokmuştur. veya yeterli arıtılmamış atıkların
ğünüz, korkulu düşler gördüğünüz,
Arıtma
jen değerinin 1.5-2 mg/l’den az ol-
Karadeniz’e taşınması için taşıyı-
Sorun İstanbul’un kanserleşmiş
ağladığınız günleri... Aile büyükle-
ması, balıkların çoğunun ölümüne
Arıtma diye nitelenen olgu sade-
atıklarına çare bulunamaması de- cı bant (konveyör) olarak kullanıl-
rinizin sizi hüzünle karşıladığı; ma-
sebep olacaktır. Çözünmüş oksijen
masıdır”. ce “ön arıtma” düzenine dayanmak-
ğil, milyarlık finansmanı gerektiren
tematikten yeteri kadar soru çözüp
yalnızca balıklar için değil, atık su-
tadır. Bu “Pompalara ve atık suyu
bu projenin, gerçekçi bir çözüm ge- Karadeniz’in kirletilmesinin cid-
çözmediğinizi ince ince sorguladığı
ların doğal olarak denizde çürüyüp
diye alınmamasının önemli nede- taşıyacak boru sistemlerine zarar
tirememiş olmasıdır.
günleri ne çabuk unuttunuz?..
zararsız hale gelmesi bakımından
gelmesini önlemek için atıktaki iri
Gerçekte atıkların uzaklaştırılma- ni, 180-220 metreden derin suları-
da önemlidir”.
nın hidrojen sülfür içermesi, belir- maddeleri ve görülebilir yüzen ci-
sında çözüm “doğal ekosistemi mü- Mutlu musunuz?
Atıkların bırakıldığı derinlik-
simlerin birçoğunu ayırmak üzere
saade edilmez veya kontrolsüz öl- li mikroorganizmalar dışındaki can-
Ey aile büyükleri!.. “Ben senin ya-
lerde 2-2.5 mg/l ÇO bulunma-
kullanılan, 2 cm ile 7.5 cm arasında
lılara yaşam olanağı vermemesi ve
çüde bozmaksızın, doğanın organik
şındayken” diye yalan söyleyip ço-
maktadır. Durum yapılacak öl-
değişen, aralıklı çubuklardan iba-
atıkları özümleme yeteneğinden ya- bırakılacak atıkların etkili olmaya-
cuklarınızı ağlatıyor musunuz? Yok-
çümlerle her zaman kanıtlanabi-
rettir”. Bunlar yalnızca şebekenin
cağı görüşünün yaygın oluşudur(!)
rarlanmak olmalıdır”.
sa, “Kızım/oğlum, boş ver, paramız
lir. Bu durumda Marmara’yı veya
korunmasına yönelik önlemlerdir.
Bu ilke çerçevesinde, denizin “alı- Ne yazıktır ki bu düşüncelerin so-
var. Bir özel üniversiteye girer key-
Karadeniz’i öldürmek için bu ka-
Bu şekilde alt su kütlesine bırakı-
nucu olarak Marmara genelinde
cı ortam” olarak gerçekte nasıl kul-
fine bakarsın. Ondan sonra da kendi
dar yatırıma gerek yoktur!
lacak atıklar herhangi bir arıtmaya
lanıldığının açıklanması gerekir. atıkların uzaklaştırılması bu ölü de-
işimizde çalışır gül gibi yaşarsın!”
uğramayacaktır. Bilinmesi gereken
niz çukuruna(!) aktarılması prensi-
diye kendinizi mi avutuyorsunuz?..
Derin deniz deşarjı “ön arıtmanın” iddia edildiği gibi,
bine dayandırılmaktadır.
* Yazıda tırnak içinde verilen bölümler,
Ya kazık sorularınızla çocukları
arıtma olmadığıdır.
Derin deniz deşarjı adı verilen uy- Marmara Denizi’ne bırakılan bu
halihazırda uygulanan İstanbul Kanalizas-
sıfırın altına düşüren siz testçiler!..
Günümüzdeki tartışmalar “ileri
gulama “Çanakkale Boğazı yönün- atıkların büyük bir bölümü geri dö- yon Projesi Master Plan Revizyonu’ndan
Mutlu musunuz? Ailelerin çocuk-
biyolojik arıtma” sistemlerine kay- buraya aktarılmıştır.
den gelip tüm Marmara Denizi’ni necekse de Karadeniz çanağına ge-
larını aşağılamasını, çocukları ev-
den kaçmaya, intihara kalkışmasını,
kendilerini lanetlemesini görmek si-
zi mutlu ediyor mu? Çocukları ko-
bay yerine koyan o lanet “yeni ne-
Ukrayna’daki savaş ve enerji jeopolitiği
sil” sorularınız, “standart” sapmala-
rınız sizi “doğruladı” diye keyifleni-
yor musunuz?..
Avrupa Komisyonu, AB’nin enerjide Rusya’ya olan
Fakat Almanya’da yoktur. Dolayısıyla
YAHYA EMİRHAN KARABAY
Ya çocuğu “iyi bir okul” tuttu-
LNG konusunda görüş birliği bulunma-
bağımlılığını bitirmek için 10 maddelik öneride bulundu. Bu
ARAŞTIRMACI
maktadır. Kaldı ki LNG’yi Avrupa’dan ran aileler!.. Çocuğunuz kazandığı
maddeler hayata geçene dek, Rusya’dan petrol ve doğalgaz
çok daha fazla kullanan Asya ülkele-
için mutlusunuz, okulla gurur du-
krayna’daki savaşın nedenlerini an-
almaya devam etmek zorundadırlar.
ri, Avrupa’nın LNG’ye yönelmesini, fiyat
yuyorsunuz değil mi? Ailesinin du-
Ulamak ve sonucunu öngörebilmek
artışına sebep olacağından hoş karşıla-
için, diğer unsurların yanında, enerji je- rumu iyi olmadığı için kursa gide-
nın olmamasıdır. Avrupa’nın en büyük
Rusya; İtalya’nın doğalgaz ihtiyacının
mamaktadır.
opolitiğini de bilmek gerekir.
meyen, özel ders alamayan çocuklar
ikinci gaz tedarikçisi Norveç, halen gaz
yüzde 46’sını, Fransa’nın yüzde 26’sı-
ABD, dünyada petrol ihracatında lider-
Ukrayna’daki savaşı Avrupa, Rusya
için üzülüyor musunuz? Bu sistemle
nı, Doğu Avrupa ve Baltık ülkelerinin ihracatını en yüksek düzeyde yapama-
dir. Doğalgazda ise Rusya’nın ardından
karşıtı tutum ve bir dizi yaptırımlarla
tüm öğrenciler 100 üzerinden 100
ihtiyacının ise neredeyse tamamını maktadır. EastMed Projesi’ne, fayda
ikincidir. Enerji konusunda eli rahattır.
karşıladı. Örneğin Almanya, Rusya’yla
alsalar bile yine de milyonlarca ço-
maliyet açısından sıcak bakılmamak-
karşılamaktadır.
Hareket kabiliyeti yüksektir. Avrupa’nın
anlaştığı ve maliyeti 11 milyar dola-
Avrupa Komisyonu, AB’nin enerji- tadır. LNG (sıvılaştırılmış doğalgaz) al- cuğun başarısız sayılacağını da bili-
LNG’ye yönelmesiyle, LNG üreticisi olan
rı bulan Kuzey Akım 2 projesini durdur-
de Rusya’ya olan bağımlılığını bitir- mak istediklerinde, bunu ABD, Katar, yorsunuz değil mi?
ABD’nin kazancı da artacaktır. Rusya’nın
du. Bu, aslında beklenmeyen bir adım-
mek için 10 maddelik öneride bulun- Avustralya ve Afrika’nın bazı ülkelerin-
Avrupa’ya doğalgaz ihracatı yıllık 200
dı. Çünkü 2014’ten beri Almanya, Uk-
den sağlayabilirler. Fakat Avrupa, LNG
du. Fakat bu maddelerin gerçekleş- ‘Biz ne yaptık!’
milyar dolar, Çin’e ihracatı 38 milyar do-
rayna’daki bunalımda genelde tarafsız
mesi yıllar alır ve oldukça maliyetli için altyapısını henüz tamamen ku-
lardır. Çin’in, üretim için doğalgaza ihti- Ey yetkililer!.. Çocukları liselere
tavır alıyordu. Berlin’in bu siyasetinde,
olur. Bu maddeler hayata geçene dek, ramamıştır. Limanlarına LNG getiren
yacı oldukça fazladır. Rusya da AB yaptı-
yerleştirmek için bir bilgisayar ope-
enerji tedarikinde Rusya’ya büyük öl-
Rusya’dan petrol ve doğalgaz alma- konteyner gemileri için, bu sıvıyı gaza
rımları nedeniyle, ihracat pazarını çeşit-
ratörünün becerisi yeterliyken mil-
çüde bağımlı olmasının etkisi vardır.
ya devam etmek zorundadırlar. Bu da
dönüştürecek LNG terminalleri kurma- lendirmek, bu kapsamda Çin ve Hindis-
yonlarca çocuğu, ailesini sekiz yıl
Çünkü enerji ihtiyacının neredeyse ta-
Rusya’nın askeri harcamalarını finan- ları gerekir. Bu da hem çok zaman alır
tan gibi ülkelere ihracatını artırmak, da-
koşturmak hangi akla hizmet?.. Ço-
mamını, ithalat yoluyla karşılamak-
se etmek demektir. hem de milyarlarca dolar maliyeti var- ha önce hiç girmediği pazarlara girmek
cuğun güzel yıllarını zehre çeviren,
tadır. Rusya, Almanya’nın en önemli
dır. Avrupa’daki mevcut terminaller, istemektedir. Sonuçta, Ukrayna savaşı-
ona kafayı yediren, ailelerini endi-
enerji tedarikçisidir. Almanya’nın pet- Avrupa’nın temel sorunu
yetersiz kalmaktadır. İtalya, Fransa, na bu gözle bakıldığında Ukrayna’nın ar-
şeyle sekiz yıl o kurs senin, bu kurs
rol ihtiyacının yaklaşık üçte birini, do- Portekiz, İngiltere, Polonya gibi ülkeler-
Avrupa’nın temel sorunu, enerji çe- kasına aldığı Avrupa desteğinin ne ka-
benim koşturan bu garip uygulama-
ğalgaz ihtiyacının yarısını karşılayan şitliliği sağlayacak alternatif kanalları- de bu terminallerden az da olsa vardır. dar süreceği oldukça tartışmalıdır.
dan eğitim adına hangi sonucu bek-
liyorsunuz? Yıllardır bu yöntemini-
zin, çocukları zorla imam hatip lise-
lerine sokma çabanızın iflas ettiğini
daha anlamadınız mı? Bu yolla da-
28 Şubat süreci ve gerçekleri hakkında
ha dindar, daha ahlaklı bir kitle ya-
ratma çabanızın boşa gittiğini gör-
dın kamuoyu ve Cumhuriyetçi demokratik kit- mediniz mi? Yandaş meslek kurulu-
MEHMET EMİN KUNT
le örgütlerince de desteklenmiştir.
ARAŞTIRMACI-YAZAR şunuz bile geçen yıl yaptığı toplan-
tıda “Biz ne yaptık; imam hatiplerde
ABD, AB ve işbirlikçileri
Şubat (1997) sürecinde adları öne çıkmış
okuttuğunuz çocukların birçoğu de-
İkincisi, kararların bir an önce uygulanması
28bazı komutanlarımız, yaşamlarının son ev -
ist oldu!” diye yakınmadılar mı?
için oluşan kamuoyu baskısını kırmak amacıy-
resini zindanlarda geçirirken yazık ki bazı aydın-
Ey büyükler!.. Çocukların en gü-
la, Erbakan, başbakanlığı, iktidar ortağı partinin
lar ve siyasetçilerde 28 Şubat süreciyle ilgili ka-
zel yıllarını zehirlediğiniz için mut-
genel başkanı, ABD yanlısı Tansu Çiller’e dev-
fa karışıklığı sürüyor. Süreci eleştirenlerin öne
retmek üzere istifa etmiştir. lu musunuz?
sürdükleri başlıca sav, sürecin ABD güdümlü ol-
Üçüncüsü, alınan kararların tamamı, uygar ve
duğudur. Bu kişilere göre, ABD güdümündeki si- Sevgili dostlarım!.. Hani biz ara-
demokratik bir Cumhuriyet hedefinde ABD’nin
lahlı kuvvetler, sözde ABD karşıtı olan Erbakan’ın da bir hayal kurar, “Elimde yetki ol-
değil ama tam da Türkiye’nin gereksinim duydu-
yolunu kesmek amacıyla hareket etmiştir. Süreç
sa...” deriz ya... Benim elime yet-
ğu kararlardır. Daha sonra, tamamı olmasa bile
sonunda iktidar kısa süreliğine el değiştirmiş fa-
ki geçse eğitimde ilk yapacağım şey
“8 yıllık kesintisiz eğitim gibi” yaşamsal olanları
kat sonrasındaki genel seçimlerde ülkemiz, tam
LGS denilen, çocukların ruh sağlığı-
hayata geçirilmiştir.
anlamıyla ABD güdümlü gerici bir iktidara teslim
nı yok eden, ailelerini korkunç eko-
Dördüncüsü, bugünkü iktidar, bu kararların so-
edilmiştir. Bu sav, gerçeklere uygun değildir.
nomik yük altına sokan ve onları sü-
nucu olarak değil, daha sonraki hükümetler döne-
Birincisi, süreç, tek başına ordu tarafından
rekli tedirgin eden bu acubeye son
minde, öncelikle 2001’de yaşanan büyük ekono-
ve ABD’den yapılan yönlendirmelerle yönetil-
vermek olur. Hemen ardından ço-
memiştir. Öncelikle, o tarihlerdeki yüksek ko- mik krizin ardından gidilen erken seçimler sonu-
cu ortaya çıkmıştır. Sağ iktidarların yıllarca birikti-
muta kademesi, ABD’ye olan askeri ve eko- cukları ezberlemeye zorlayan ders
nomik bağımlılığın azaltılması taraftarıdır. Da- rip halı altına süpürdüğü yapısal ve parasal ekono-
yükünün en az üçte birini kaldırır,
hası, sürecin özü, Milli Güvenlik Kurulu’nca mik sorunlar, koalisyon iktidarının elinde patlamış-
deve yükü kitapların hacmini de bu
tır. Ekonomik yıkımın etkisindeki halk, ekonomik
alınan ve Erbakan Hükümeti’ne tavsiye edi-
ölçüde azaltırım. Bunun için eğitim
len kararlardır. Bu kararlar, Milli Güvenlik depremle uğradığı kayıpların tek sorumlusu olarak
biliminin yol göstericiliğinden ayrıl-
o dönemin iktidarını görmüştür.
Kurulu’nun asker kanadınca gündeme getiril-
mam... “Verin yetkiyi, görün bu kar-
miş, kurula başkanlık eden cumhurbaşkanının Sonuçta bugünkü AKP iktidarı, ABD’nin, AB’nin
deşinizin neler yapacağını!..”
desteğini almış, kuruldaki başbakan ve bakan- ve onların yerli işbirlikçilerinin olağanüstü deste-
lar tarafından da imzalanmıştır. Kararlar ay- ğiyle güçlenerek iktidara gelmiştir.
Ktap okuduğunuzu blyoruz.