Katalog

27 TEMMUZ 2022 ÇARŞAMBA 10 ekonomi@cumhuriyet.com.tr EKONOMİ CUMHURİYET 24 AYAR DOLAR Av RO sterlİn FAİZ BORSA ALTIN ALTIN 17.8570 18.0960 21.6190 22.83 2537 6641.03 999.71 2.2 kuruş 17. 4 kuruş 5.4 kuruş Sabit 11.37 puan 38.01 lira 1.35 lira Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ‘yaz gelince meyve sebze ucuzlayacak’ vaadi de boş çıktı ş Yaz bitti ucuzluk dü Ekonomik Pazarlarda domates hâlâ 30 lira. Meyve el yakıyor. Kiraz Büyüme 120 TL’ye kadar çıkarken, kayısı 30-40, incir 70, üzüm 35 yü REkLERi konomide fakirleşip büyüdük, liradan başlıyor. Sektör temsilcileri ise fiyatlarda gerile- büyüyerek fakirleştik, tüketerek sız LaTTı menin imkânsız olduğu belirtiliyor. Ebüyüdük, enflasyonla büyük gi- bi birbirine zıt, çelişen kavramları bir CEMİl CİĞERİM konomik krizin her geçen liraya halden aldığını 14-16 arada kullanarak tamlama oksimo- gün derinleştiği 2022 yı- liraya sattığını söyleyen Kor, ron yapılıyor. ürkiye’nin hemen her ilin- Elında hükümetin açlıkla “Kirazı halde 84 liraya satı- Büyüme, gayri safi yurtiçi hasıla Tde yürek burkan görüntü- (GSYİH) artışıdır kavramın ifade etti- mücadele eden yurttaşa öne- yorlar. Ben de alamıyorum, lerle karşı karşıya kalınıyor. ği gibi, üretim artışıyla, katma değer risi sabır. Önce Hazine ve Ma- hem para yetiştiremiyorum Kimileri pazar artıklarını Alİ CAN yaratarak ekonomi büyür. Milli gelir topluyor, kimileri sokaklarda liye Bakanı Nureddin Nebati, hem de alınca satamıyorum, POlAT arttığında yoksulluk değil, zenginleş- yaşam mücadelesi veriyor, “Bir uyuyup altı ay sonra uya- elimde kalıyor. Artık müşteri- me söz konusudur. Tüketim, yaratı- kimileri de çöp konteynerin- nın her şey çok güzel olacak” de- si yok o meyveler lüks oldu” diyor. lan hasılanın, gelirin kullanımıdır. Ge- deki çöplerden besleniyor. mişti. Cumhurbaşkanı Recep Tay- Her yerde karşımıza çıkan ya- lir yaratılmadan tüketilemez. Enflas- Bu görüntüler de yip Erdoğan ise “Yaz gelip mahsul- bancıya satış, manavlarda da sık- yon, genel fiyat seviyesinin artış sü- Samsun’un Atakum ilçesin- ler ortaya çıktıkça gıda ürünleri- lıkla yaşanıyor. Manav Yusuf Ak- recidir. Bu nedenle, tüketerek, fakir- den. Yaşlı adamın çöp kon- leşerek, fiyat yükselişi yaratarak bü- nin fiyatı düşer; bu yıl bolluk, bere- demir, “Bu bölgede yabancı olma- teyneri içindeki çöpleri ka- yüme söz konusu olamaz, büyüme ket yılı” demişti. Konuşmanın üze- sa ben bu meyveleri getirmem bi- rıştırıp, ekmek ve yiyecek kavramı ile çelişirler. rinden yaklaşık dört ay geçti. Ağus- le. 80 liraya halden alıp 85 liraya parçaları bulup karnını do- GSYİH, milli gelir hesapları tah- tos ayına yaklaştığımız günlerde tezgâha getirebildiğim kirazı 90 li- yurmaya çalışması yürek- minidir; muhasebe kesinliği yoktur. leri burktu. Zor durumdaki İstanbul’da domatesin kilosu hala raya satıyorum, kim alabilir ki? Ya- TÜİK’in enflasyon rakamına, büyü- yaşlı adam huzurevine yer- 20-35 lira aralığında. Yaz meyveleri bancılar alıyor. Az önce bir yaban- me tahmininden daha çok güvenile- leştirilmesi için yetkilile- olarak bilinen üzüm 30, kayısı 30- cı kadın 5 kilo kiraz, 5 kilo erik al- bilir. TÜİK’in büyüme tahmini ekono- re seslenerek yardım elinin 40, incir 70, kiraz 70-120 liradan dı uçakla götürmek için” diye ko- mik değil, politikleşir. Her şey kötüye uzatılmasını istiyor. giderken hızlı büyüme açıklanır. Yi- satılıyor. Manavlar müşterisi kal- nuşuyor. Fiyatların ucuzlama ema- l SAMSUN nelenirse, tahmin üç açıdan, üretim, madığı için birçok meyveyi artık ge- resi göstermediğini söyleyen Akde- bölüşüm, kullanım (harcama) açıla- tirmediklerini söylerken getiren es- mir, “Yazı kışı kalmadı artık mey- rından yapılır. Üç ana sektör tarım, naf da müşteri tezgâhtan kaçmasın ve sebzede. Çok aracı var, yem pa- raca ise, “Pazarda 10 liraya doma- diye konuşuyor. sanayi (madencilik, enerji dahil) ve diye fiyat etiketi koymuyor. halı, benzin pahalı bu artık hep pa- tes var. Vatandaş alışamadı ama Halciler Federasyonu Başkanı hizmetlerde yaratılan katma değer halı olacak” diyor. 10 lira şu an bedava demektir. Yüksel Tavşan da artan maliyetler- tahmin edilir. Yaratılan hasıla, gelir, ‘Tezgâha getiremiyoruz’ Bu benzinle, bu yol parasıyla, bu le bu fiyatların normal olduğunu üretim faktörleri, emek, sermaye, gi- Mevsimden değil Şişli’de 1994 yılından bu ya- rişim ve doğa sahipleri arasında ma- ilaç ve gübre maliyetiyle 10 lira- belirterek şöyle konuşuyor: “Paha- aş-ücret; faiz, kâr ve rant olarak bö- na manav işleten Bahadır Kor, ya domates bedavadır. Antalya’dan lı değil, alım gücünün üstünde. Ya- maliyetten lüşülür. Gelir, tüketim (özel-kamu) 1990’larda bile müşterilerin ve es- Ankara’ya 5 bin liraya giden kam- ni mazeret üretmeye gerek yok. Bu Sebze meyvenin pazarlarda mar- yatırım (özel-kamu) stok artışı, ihra- nafın bu kadar kötü durumda ol- yon şimdi 25 bin liraya gidiyor. maliyetlerle halden hiçbir ürün 7-8 ket ve manavlara kıyasla daha cat şeklinde kullanılır. Tüketilen mal madığını söylüyor. Geçtiğimiz yıl 4 Yani mevsimsel bir pahalılık değil liranın altına çıkmaz. Allah dar ge- ucuz olduğunu hatırlatan Pazarcı- ve hizmetlerin, yatırımların bir bölü- liraya sattığı patatesi bu yıl 11-12 bu maliyetlerden doğan pahalılık” lirliye yardım etsin.” lar Federasyonu Başkanı Ali Ka- mü yurtdışından ithalat yoluyla sağ- landığından, cari işlemler hesabı açı- ğı, eksi olarak kullanımı, harcama tu- tarından indirilir, stok azalışı da eksi Fahiş Fiyat uygulamalarının önüne geçilemiyor olarak yer alır. GSYİH tahmini olduğundan, kat- sayılara, varsayımlara dayandığın- dan, diğer bulgularla da özellikle ana ürünlerde fiziki üretim rakamlarıyla ‘CEza Caydı RıCı d Eği L’ da desteklenmelidir. YILIN İLK YARISINDA Yüksek büyüme hızı olan ekono- yen Çakar, “Çok yüksek fi- yasal düzenleme yok. Hal- malarında bazı firmalar fa- RENGİN TEMOÇİN milerde fiziki, militan olarak üretim Trafiğe kaydedilen yatlarla karşı karşıyayız. Ar- kın yüzde 95’i yoksul. ” hiş fiyat uygulamalarına git- artar, işsizlik oranı azalır, ekonomik öviz kurundaki dalgalan- tık yurttaş sebze ve meyve ti. Haksız Fiyat Değerlendir- anlamda yatırımlar artar, cari işlem- araç sayısı düştü ‘Gerekli ama Dmalardan dolayı fahiş fi- alamaz oldu. En temel ihti- me Kurulu kuruldu. Buraya ler fazlası olmasa bile, açık azalır. yatlara satılan ürünler yurt- yaçlarını bile karşılayamıyor- gelen şikâyetler değerlen- ürkiye’de bir yandan yeni araç alı- aksaklıklar var’ Türkiye de büyüme göstergeleri yok taşı mağdur ediyor. Ticaret lar” diye konuştu. Tüketici- diriliyor idari para Tnamazken eski araçların kullanım Tüketiciyi Koruma Derne- sadece hızlı, yüksek ekonomik bü- Bakanlığı’nın tüketiciyi koru- nin yüksek fiyat uygulama- cezası veriliyor. süresi de uzuyor. Bu durum Türkiye ği (TÜKODER) Genel Baş- yüme tahmini var. mak amacıyla getirdiği Hak- larını şikâyet edebildiğini an- Ancak bize gö- İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine de kanı Aziz Koçal ise şikâyet Bir hesap döneminde üretilen mal sız Fiyat Artışı Şikâyet Bildi- cak uygulamanın yetersiz ol- re para ceza- yansıdı. TÜİK’in haziran ayı Motor- mekanizmasının olması ge- ve hizmetler cari piyasa fiyatıyla de- rimi uygulaması ise yasal dü- duğunu söyleyen Çakar, şöy- larının caydırı- lu Kara Taşıtları İstatistiklerine göre; reken bir uygulama oldu- ğerlendirilir. Fiyat artışı olduğunda zenleme olmadığı için yeter- le devam etti: cılığı olmuyor. Ocak-haziran döneminde bir önceki ğunu ancak aksaklıklar bu- cari fiyatla hesaplanan hasılanın sa- siz kalıyor. “Fiyatlarda, ‘şu fiyatın lunduğunu kaydetti. “Kuru- Çeşitli yaptı- yılın aynı dönemine göre trafiğe kay- bit fiyatlara indirgenmesi, düzeltilme- Tüketici Hakları Derneği Ge- üzerine çıkılamaz’ gibi ya- rımlar gere- dı yapılan taşıt sayısı yüzde 4.3 aza- lu güçlendirecek yasal alt- si deflate edilmesi gerekir. Deflatör, nel Başkanı Turhan Çakar, sal düzenleme yok. Serbest yapının oluşturulması gere- kiyor.” l gerçek fiyat artışını yansıtmıyorsa, larak 581 bin 330 adet olurken, tra- “Cumhuriyet tarihinin en bü- piyasa düzeni var. Ürünle- kiyor” diyen Koçal şu bilgi- İSTAN- büyüme abartılı hesaplanır. fikten kaydı silinen taşıt sayısı yüz- Hızlı büyüyoruz ama kişi başına yük bunalımını yaşıyoruz” di- rin satış fiyatları konusunda leri verdi: “Döviz dalgalan- BUL de 9 azalarak 19 bin 249 adet oldu. Aziz Koçal gelir, GSYİH tutarı olarak da dün- Böylece ocak-haziran döneminde tra- ya sıralamasındaki yerimiz, sıramız fikteki toplam taşıt sayısında 562 bin da geriliyor. AKP iktidara geldiğin- 81 adet artış belirlendi. de “Ekonomi 2023 yılında dünyanın ilk on büyük ülkesi arasına girecek” övünmesi yapıldığında, izlenen poli- TUFAN ERGİNBİLGİÇ tikalar ve yönetim kapasitesi ile eko- nominin ilk 10 büyük ülke arasına Rolls Royce’a girmesi bir yana ilk 20’nin de dışında kalacağı öngörülmüş yazılmıştı. Nite- Türk CEO geldi kim öyle de oldu. Türkiye, ekonomik büyüklük olarak ilk 20 ülkenin dışın- ngiliz mühendislik devi da kaldı. İRolls Royce’ta CEO’luk Ekonomimizin gerçekten hızla bü- koltuğuna 1 Ocak 2023 yümesine gerek var. Yanılgılarla, sü- itibarıyla Tufan Ergin- rekli yanlışlarla bu amacı gerçekleş- bilgiç oturacak. Ergin- tirmek olanağı da yok. Ekonomi iyi bilgiç, 20 yılı aşkın sü- gidiyordu. 2010’dan sonra CHS ile re BP’de görev yaptı. Tufan bozuldu tanısı da yanılgıdır. Bozul- Erginbilgiç Erginbilgiç’in, özel ser- ma hız kazandı ama, bozulmanın 24 maye şirketi Global Inf- Ocak 1980 kararları ile temelinin atıl- rastructure Partners’ın ortağı olduğu dığı, başladığı gerçeği göz ardı edi- belirtildi. Erginbilgiç, 2021’den beri lerek, düzeltici önlem alınamaz. Tüpraş Yönetim Kurulu’nun bağımsız Yıllık fiyat artışı yüzde 145’i geçerken en yüksek artış yüzde 165 ile İstanbul’da oldu üyesi olarak da görev yapıyor. Cum- hurbaşkanlığı Savunma Sanayii Baş- kanı Prof. Dr. İsmail Demir, Milli Mu- Şölen’de bayrak devri harip Uçak’ta için motorda Rolls Roy- ce ile işbirliği için çalışmalara başlan- ürkiye’nin önemli gıda şirketlerinden Şölen g Konutta uçuş tam az dığını duyurmuştu. TGıda’da üst düzey yönetici (CEO) koltuğun- da bayrak devri yaşandı. 2010 yılında kurum- kare birim fiyatı da 11 bin artışın üreticileri durgunluğa Alİ CAN POlAT Sıkılaşmada sallaşma çalışmalarının ardından göreve ge- 944 TL oldu. İllere göre en ittiğini ve arzı da düşürdü- UzAKTAN YöNETİLEBİLİR tirilen ve 12 yıldır bu pozisyonda bulunan Elif ürk Lirası’ndaki değer ğünü söyleyen Durbakayım, yüksek artış yüzde 165.4 ile tarihi rekor Çoban, koltuğunu Erdoğan Çoban’a devretti. Tkaybı, ithalata bağlı üre- önlemleri şöyle sıraladı: İstanbul’da yaşanırken An- Erdoğan Çoban, kariyerine Şölen’de proje yö- Türkiye’nin ilk tim, arsa yetersizliği gibi bir- “Fiyatlar düşsün isteniyor- erkez Bankası’nın kara yüzde 147.5 ile ikinci neticisi pozisyonunda başladıktan sonra Ar- çok sorun nedeniyle gün sa en başta malzeme fiyat- Menflasyon açıklaması İzmir ise yüzde 139.9 artış- dijital santralı Ge, uluslararası iş birimi ve kalite genel mü- geçtikçe tırmanan konut kri- larına bir çare bulunmalı, ar- beklenirken dolar/TL’de la üçüncü oldu.İstanbul’da dürlüğü görevleri ile devam etti. zi yurttaşın ev alma hayalini sa maliyetleri ucuzlatılmalı. kur 18’e adım adım yakla- nerjisa Üretim, Türkiye’nin ilk dijital 2021’in mayıs ayında 6 bin ortadan kaldırdı. Konut fiyat- Yoksa bu artışlar artık gün- şıyor. Gün içinde 17.87’ye Ehidroelektrik enerji santralı projesi 674 lira olan metrekare satış ları da her ay yeni rekorlar lük hayatın normali olur. Ay- kadar çıkan dolar/TL gü- Dağdelen Hidroelektrik Enerji Santralı’nı fiyatı bu yıl yüzde 193 artışla kırmaya devam ediyor. Mer- nü 17.85’ten kapatırken nı şekilde çimentoda da sı- üretime hazır hale getirdi. Şirketten ya- 19 bin 615 lira oldu. Laleli’de festival ağustosta kez Bankası’nın her ay açık- kıntılar var.” Avro/TL, günü sakin ge- pılan açıklamaya göre, Enerjisa Üretim, çirdi. Bu gelişmelerin ya- ladığı Konut Fiyat Endeksi Nazmi Durbakayım, mali- aleli Sanayici ve İş İnsanları Derneği (LA- Kahramanmaraş’ta yer alan 8 megavat Malzeme fiyatı nı sıra enflasyon ve bü- LSİAD) tarafından bu yıl 9’uncusu yapı- mayıs ayında yine rekor bir yetlerden dolayı arz düşükken kurulu güce sahip Dağdelen Hidroelekt- düşsün yüme tahminlerini açıkla- seviyeye çıktı. Endekse göre bir de yatırımcılar yüzünden lacak “Laleli Fashion Shopping Festival”, rik Enerji Santralı’nı insan gücü kullan- Konut fiyatlarındaki artışı yan IMF, yıl sonu küresel 8-10 Ağustos tarihlerinde düzenlenecek. konut fiyatları geçtiğimiz yıla talebin gittikçe yükseldiğini madan tamamen uzaktan yönetilebilir ve değerlendiren İstanbul İnşa- enflasyon tahminini yüzde Festivali tanıtan LASİAD Başkanı Gıyaset- dijital şekilde üretim yapabilen bir yapı- göre yüzde 145.5 arttı, ma- de sözlerine ekledi. Durbaka- atçılar Derneği Başkanı Naz- 8.3’e yükseltti. IMF Başe- tin Eyyüpkoca, geçen yıl toplamda 2.8 mil- yıstaki aylık artış ise yüzde yım, sektörün artan maliyet- ya kavuşturdu. konomisti Olivier Gourinc- mi Durbakayım, malzeme fi- yar dolar ihracat yaptıklarını söyledi. Ey- Enerjisa Üretim İşletme ve Teknik 12.4 oldu. lerden dolayı, Amerika’daki has, “Parasal sıkılaşma yüpkoca, “Rusya ve Ukrayna’dan yüz bin- yatları düşmediği sürece ko- Genel Müdür Yardımcısı Emre Erdo- Endekse göre yeni ko- gibi ahşap, bodrumu olmayan, tarihte hiç bu kadar art- lerce turist geliyor. Laleli esnafına katkıları ğan, “Uygulamanın verimlilik ve iş ka- nutlardaki fiyatlar yıllık yüz- nut fiyatlarında düşüş bekle- zemin katlı daha fazla alanın mamıştı” dedi. yadsınamaz çatışmaların bir an önce son- zalarını sıfıra indirme yönünden de fay- de 151.4 artarken, Türki- menin absürd olduğunu söy- kullanılabildiği konut tiplerine landırmasını diliyorum” dedi. daları söz konusu” dedi. ye genelinde konut metre- ledi. Malzeme fiyatlarındaki yöneldiğini de söyledi.