Katalog

[email protected] 6 HAZİRAN 2022 PAZARTESİ 2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER şa edecek minicik evlatlar; da- ha abeceyi öğrenmeden “elif, be, pe, te, se”yi ezberliyorlar ne anlama geldiğini bilmeden. Korku duvarı aşılırken Yine, “Araba Sevdalısı” Diya- net İşleri Başkanı Ali Erbaş’ın, Atatürk’e lanetler yağdıran Mus- İBRAHİM BERKSOY tafa Demirkan’ın arkasında ha- MAKINE MÜHENDISI fızlık duası etmesi içimizi burktu, man- İlhan Selçuk! şet yaptık. İşte bu gelişmeler ne yazık ki Türkiye’nin AKP-MHP iktidarında 1’inci yüzyıla 4 kala Parlamenter, demok- nereye koştuğunun en güzel kanıtı. Türkiye’de Müslümanlar ratik sistemlerin en “2mürtecilerin saldırısı altında. Elbette günümüz Türkiyesi’nin defosu sadece yobazlık değil. Bas- Bunlar ülkede ‘inanan-inanmayan’ iyi yanı kendi bünye- kıcı rejim de tepemizde. Cumhur- ve ‘laik-Müslüman’ ayrımıyla zama- sindeki eksiklikleri, nenin yobazlığını yapıyorlar, kardeş başkanı Erdoğan’ın, örneğin Ge- zi katılımcıları için (ben de bir Ge- kavgasını körüklüyorlar; yüzlerinde- noksanlıkları, yeter- ziciyim, bununla da gurur duya- ki maskeyi iktidar koltuğuna oturun- sizlikleri çözebilecek rım) kullandığı “çürük, sürtük” söz- ca çıkarıp atmış, tek tutkularının ik- cükleri, artacak baskı rejiminin sin- yetkinlikte olmasıdır. tidarın çıkarları olduğunu faş etmiş- yali. Muhalefet liderlerinin bu üs- lerdir. Bugün dinci mürtecilere kar- Bu nedenle önüne ar- luba uymaması ve özellikle Kemal şı çıkmak, Müslümanların boynunun kasına herhangi bir borcu olmuştur” demiş büyük us- Kılıçdaroğlu’nun “Küfür çukuruna inmem” sözü yarınlar için umut ama ta İlhan Selçuk 1996’nın 6 Ağus- sıfat almazlar. bu devletle bağdaşmayan dili her tos’unda kaleme aldığı “Mürteci ile Müslüman” başlıklı yazısında. yerde irdelemeli demokrasiyi savu- 2 Eylül 1980 askeri dar- nan kesim, “Türkiye bu değil arka- Sanki 2022 Türkiyesi’nin fotoğrafı- besinden sonra, önce dö- nizamın temsilcisi olan Ana- önce “Yoksa sen 12 Eylül ön- bunun önüne arkasına güç- daşlar” diyerek. nı 26 yıl önce görmüş. Daha doğrusu, 1nemin Milli Güvenlik vatan Partisi ve onun lideri cesine mi dönmek istiyor- lendirilmiş, iyileştirilmiş gi- HHH “demokrasi” trenine binerken özgür- Konseyi eliyle daha sonra da Turgut Özal yasakların sür- sun” diye korkutulan halk, bi sıfatlar eklemek gereksiz- Ve sansür; kimse darılmasın her lükten, modern yaşamdan söz eden- yerde sansür var artık. Geçenlerde Özal hükümetleri eliyle sür- mesi yönünde çaba gösteri- bu kez de “Yoksa sen her kö- dir. Çalınan, gasp edilen şey lerin iktidara geldiklerinde takındıkla- TÜİK, piyasa verilerini açıkladı. Aylık rı tavrı yazmış. dürülen “12 Eylül rejimi”ne yordu. Turgut Özal’ın o kam- tülüğün başı eski parlamen- demokratik, parlamenter sis- Evet, tam da İlhan Ağabey’in sözü- yüzde 7-8, yıllık da yüzde 160’la va- karşı halkın ilerici demokrat panyadaki biricik argümanı ter sisteme geri mi dönmek temdir. Bu halk elinden alı- ran (ENAG verileri) enflasyon, yöne- nü ettiği, “mütedeyyinlikten din ba- kesimleri başta olmak üze- şuydu: Eğer yasakların kalk- istiyorsun” diyerek korkutu- nanı, çalınanı geri istiyor. timi yapboz tablosuna dönen Tür- ronluğuna geçiş” yolunda ilerliyoruz. re işçilerden, emekçilerden, masına “evet” derseniz 12 luyor. “Bu bir ‘beka’ mesele- “Biz eski parlamenter siste- Bir yanda gericilik rüzgârı, öte ta- kiye İstatistik Kurumu’nca sansür- aydınlardan, gazete köşele- Eylül öncesine döneriz. Siz si; eski sistem (!) kaos üre- me dönmek istemiyoruz; bi- lendi. Cumhuriyet bu kandırmacayı, rafta ağır hakaret, asarım, keserim “Yoksulluğa TÜİK sansürü” başlığı tavrı. Hem yobaz hem faşist, baskı- rinden, siyasal partilerden, yoksa 12 Eylül öncesine mi tir, ülke felakete sürüklenir” lakis, güçlendirilmiş, iyileş- ile duyurdu. Çünkü gerçek enflas- cı bir coğrafya... meslek örgütlerinden, sivil dönmek istiyorsunuz? Halk deniliyor. Oysa halk hâlâ 12 tirilmiş bir parlamenter de- yon, emeklilere verilecek ara zam Ve Cumhuriyet, dün İlhan Sel- toplum kuruluşlarından en o referandumda korku du- Eylül 1980 darbesiyle yitir- mokratik sisteme geçmek is- öncesi iktidarın hesabını bozacaktı, çuk döneminde olduğu gibi bugün ufak bir itiraz yükseldiğin- varını aşıp kıl payı da olsa diği demokratik, parlamen- tiyoruz” demek politik bir dil sakladılar vicdansızca! de onun kurduğu Cumhuriyet Vak- de “müesses nizam”ın (ku- “evet” demişti. Böyle demek- ter toplum düzenini arıyor. değildir, utangaç bir dildir. fı çizdiği yolda yobaz ayaklanmaya Cumhuriyet’in geçen gün dikkat çektiği, “fiyat etiket” sansürü, sanı- rulu düzen) temsilcileri ko- le aslında “E vet, 12 Eylül 1987 halkoylamasında bu karşı direniyor. rım baskıcı rejimin nirvanaya eriştiği Sıfata gerek duymaz Manşetleriyle de yaklaşan genel ro halinde “yoksa sen 12 Ey- öncesine dönmek istiyoruz” halk “Yoksa sen 12 Eylül ön- seçim öncesi estirilecek faşist-yo- nokta. 6. Yargı Paketi önerisindeki lül öncesine mi dönmek isti- dememişti kuşkusuz. Halkın cesine mi dönmek istiyor- Parlamenter, demokratik düzenlemeye göre, fiyatları etkile- baz rüzgâra dikkat çekiyor. sistemlerin en iyi yanı ken- yorsun” söylemine sarılarak o günlerde söylediği şuydu: sun” denilerek korkutulma- yebilecek haber yayanlara bir yıldan Geçen pazartesi attığımız, “Türki- halkın haklı tepkilerini güya Biz, bizden çalınan, elimiz- yı nasıl reddetmişse, kıl pa- di bünyesindeki eksiklikleri, üç yıla kadar hapis cezası verilebi- ye gericilik kuşatmasında” başlığını noksanlıkları, yetersizlikleri lecek. Örneğin etin fiyatı şu kada- halk nezdinde boşa çıkarma- den alınan demokratik, par- yı da olsa nasıl korku duva- anımsarsınız. Tam da İlhan Selçuk ra yükseldi derseniz, iktidar, basın ve Uğur Mumcu’nun gazetecilik ya çalışırlardı. lamenter düzene geri dön- rını aşmışsa, yakın gelecek- kendi bünyesinde çözebile- savcıları aracılığıyla, “Hayır efendim anlayışının ürünüydü. 1980’li yılların cek yetkinlikte olmasıdır. Bu “Yoksa sen 12 Eylül önce- mek istiyoruz. Ertesi gün teki seçimlerde de cumhur- ortalarından bu yana onunla çalışıp, Et ve Süt Kurumu’nda etin fiyatı şu sine mi dönmek istiyorsun” “yasaksız bir Türkiye”ye başkanlığı hükümet sistemi özelliğin değerini iyi bilmek kadar, bu haber yalan” diyerek hem aynı havayı soluyanların manşetiydi gerekir. Bu nedenle demok- söylemi siyasette uzun yıl- uyanmak istiyoruz. Söyleni- denilen bu çıkmaz sokaktan o haberi yazanı hem de yayanı da- 35296 sayılı gazetemiz. lar deyim yerindeyse tepe te- len buydu. yol yakınken dönecek, “be- ratik parlamenter sistemler Ankara, İstanbul ve Eskişehir mu- va edebilecek. İşte, Cumhuriyet’in farkı da zaten önüne arkasına herhangi bir habirlerimiz bir yanda kadının “tayt” pe kullanıldı. Bu kullanımın ka” meselesi denilerek önü- burada ortaya çıkıyor. Çünkü Cum- giyip parkta, bahçede yoga yapma- Benzer tablo doruğa çıktığı dönem 1987 ne konulan korku duvarını sıfat almazlar. Türlü yollarla huriyet, dün olduğu gibi bugün de ge- sına engel olmak isteyen zihniyet ile Bugün de benzer bir siya- 12 Eylül 1980’de, 16 Nisan yılında yapılan 12 Eylül re- bir kez daha aşmasını bile- ricilik ve baskıya direnecek atacağı İstanbul Arnavutköy’de, İsmailağa jiminin siyaset yasağı koy- sal ikilemle karşı karşıyayız. cektir. 2017’de halkın elinden alı- manşetlerle, rekor enflasyonu birile- cemaatinin sarıklı gövde gösterisi- Aradan 35 yılı aşkın bir sü- nan, çalınan, gasp edilen de- duğu siyasetçilerin, parti li- rine ezberlettirecek! İktidar, “Bu ga- ni haberleştirdiler. Yazıişleri müdür- Utangaç dil derlerinin yasaklarının kal- re geçtikten sonra 16 Nisan mokratik parlamenter siste- lerimiz İklim Öngel ile Özgür Soyer zeteyi okutmayın, ilan vermeyin” de- se önünü kesse de Türkiye’nin en et- de başlıklarını cesurca attılar. Çün- 2017’de yapılan ve henüz oy Bu arada belirtmek isterim min önünde arkasında her- dırılmasını öngören anaya- kili gazetesidir Cumhuriyet. Örneğin, kü, iki arkadışımız da İlhan Selçuk - sa değişikliğinin halkoyuna verme işlemi sürerken mü- ki 12 Eylül 1980’den beri ça- hangi bir sıfat mı vardı? Bu Uğur Mumcu gazeteciliğinin deva- buğday taban fiyatının neden açıklan- hürsüz oyların da geçerli sa- lınan, gasp edilen, fiilen işle- halk, maceracı, konjonktü- sunulması sırasında yaşan- madığını manşete çekip (dün) ertesi mıydılar. Yine İzmir büro çalışanları- dı. O dönem siyasal yasaklı yılacağı ilan edilen “şaibeli” mez hale getirilen “şey” de- rel, dönemsel, “göçebe” bir gün de Cumhurbaşkanı Erdoğan’a, mız Gündoğdu Meydanı’ndaki “ina- bir halkoylamasıyla 12 Eylül mokratik parlamenter sis- cumhurbaşkanlığı hükümet olan liderler ve 12 Eylül reji- fiyat açıklattıran gazetenin adı da dına yoga” etkinliğini tarihe not ola- Cumhuriyet’tir. rak düştüler. Bir sonraki gün Şırnak minin çizdiği sınırlar çerçe- 1980’dekine benzer bir siya- temdir. Geri dönülmek iste- sisteminden vazgeçip yol ya- Ve burada çalışmak farklı yeti - muhabirimiz, Cizre’de dört yaşında- sal rejim bu kez de “cumhur- nilen toplum düzeni, çeşitli kınken “yerleşik” bir parla- vesinde kurulan yeni muha- ler gerektirir. İlhan Selçuk’un, Uğur ki çocukların Kuran kurslarına katılı- lif partiler yasakların kalk- başkanlığı hükümet siste- kereler kesintiye uğrasa da menter demokratik düzene mı için düzenlenen icazet törenini du- Mumcu’nun, Ahmet Taner Kışlalı’nın mi” adıyla kuruldu. 12 Eylül gerisinde neredeyse 200 yıl- geçmek istiyor. Elinden alı- ması yönünde çaba gösterir- yolundan yürümek özen ister, özve- yurdu kamuoyuna. Dikkatinizi çeke- ken 12 Eylül rejiminin gölge- 1980 darbesinden bu yana lık devasa bir siyasal deneyi- nan, çalınan, gasp edilen de- ri ister, yürek ister, samimiyet ister. rim; sadece dört yaşında üstelik ya- bu güzel ve yalnız ülkenin min olduğu demokratik, par- mokrasisini arıyor, bunu ta- tılı Kuran kursuna gidiyor, yarınları in- Yeniden görüşmek dileğiyle. sinde (sayesinde) siyaset ya- pan ve o dönemde müesses kaderi hiç değişmedi. Daha lamenter sistemdir. Aslında lep ediyor. Hepsi bu! Rus kilisesi ve Ukrayna savaşı şı kutsayan bir ayine ka- Moskova’dan bağımsız ha- nın yardımıyla dini faaliyet- DR. VİOLETA STRATAN İLBASMIŞ tıldı. Rus askerlerini “sa- le gelen ve 2018’de İstan- ler yeniden canlandı. Rus GAZETECI, ARAŞTIRMACI dece Rusların yapabilece- bul’daki Fener Rum Pat- kilisesinin önemini ve etki- ği gibi”, ülkelerini savun- rikhanesi tarafından tanı- sini artırması, en çok, Vla- krayna’daki savaş sü- maya çağırdı. İki taraf için nan Ukrayna Otosefal Or- dimir Putin’in iktidara gel- Urüyor. Basının çokça de barış çağrısı yap- todoks Kilisesi ara- mesiyle belirginleşmiştir. haberleştirdiği ve yorum- madı. Savaşın, sında bölünmüş Devlet ve kilise arasında- Rus ladığı askeri harekâtların Hıristiyanlığın haldeler. Uk- ki ideolojik ittifak, özellikle yanında, savaşan iki ül- Ortodoks geleceği için rayna Orto- 2012’den sonra, Putin ta- ke arasında mistik ve ma- Kilisesi, çalkantılı haklı bir sa- doks Kili- rafından kurulmaya başlan- nevi bir savaş da yaşanı- bir geçmişe sahiptir. vaş olduğu- sesinin ba- mıştır. Putin, Rus Ortodoks yor. Savaşın manevi özü- Ekim Devrimi ve nu söyledi. ğımsızlık kilisesi aracılığıyla, ahlaki nü anlamak için dinin etki- Daha ön- ilanı, ülke- değerlere, geleneksel, top- Bolşeviklerin iktidarıyla si ve Rus Ortodoks kilise- ce, 2014’te, deki dini lumsal değerlere dayalı, birlikte, Rus Ortodoks sinin bu savaştaki rolü de Patrik Kiril, yapının de- muhafazakâr bir ideolojiyi önemli. Kilisesi temsilcileri Ukrayna’da ğişmesine, teşvik etmektedir. Rusya ve Ukrayna, iki zulme uğradılar. Rus Ortodoks- Hıristiyan Or- Hıristiyan Ortodoks ülke- ‘Kanonik bölgesi’ luğuna karşı todoks dünya- dir. SSCB dağılınca, Rus- “kutsal bir savaş” yü- sında bölünmeye yol Rus Ortodoks kilisesi, ya, eski Sovyet ülkeleri- rütüldüğünü belirtmiş, ay- açabilir. Slav ırkının üstünlüğü fikri- nin kontrolünü siyasi ola- nı zamanda bir “medeni- Rus Ortodoks Kilise- ni, “etnofiletizmi” özendir- rak kaybetti. Ancak Rus yet görevi” yürütmek için si, çalkantılı bir geçmişe mekle suçlanmaktadır. Ki- kilisesi ideolojik kontrolü- Ukrayna’ya Rus birlikle- sahiptir. Ekim Devrimi ve liseye göre, tüm Ortodoks nü kaybetmedi. Eski Sov- ri gönderme fikrini destek- Bolşeviklerin iktidarıyla bir- Hıristiyanlar bir kiliseye ve yet coğrafyasındaki ma- lemişti. likte, Rus Ortodoks kilise- bir Ortodoks ulusuna aittir. nevi kontrolünü sürdürdü. si temsilcileri zulme uğra- Bu, Rus Dünyası’nın (Russ- Ukrayna’daki savaş de- Bölünme riski dılar. İnananların sayısı hız- kiy Mir) bir ilkesidir. Pan- vam ederken, Rus Orto- la azaldı. Yurttaşlar ate- Slav projesi, öncelikle Be- Ukraynalı bazı Ortodoks doks Kilisesi’ne bağlı Uk- ist olmaya zorlandı. An- larus, Ukrayna ve Rusya’yı rahipler, Rus Ortodoks ki- rayna Ortodoks Kilisesi, cak 1930’larda Stalin, İkin- hedefler. Bu ülkelerin top- lisesi patriği Kiril’i sapkın- 27 Mayıs’ta bağımsızlığını ci Dünya Savaşı’ndan ön- rakları, aynı zamanda eski lıkla suçlayarak, yargılan- ilan etti. Bunun nedenleri- ce, yalnızca Rus kilisesinin Sovyet ülkelerinin toprak- mak üzere mahkemeye çı- ne bakalım. yardımıyla halk desteğini larıdır. Diğer Sovyet ülke- karılmasını talep eden bir kazanabileceğini fark etti. leri toprakları da Rus Orto- dilekçe imzaladılar. Ukray- Stalin etkisi Daha sonra Gorbaçov’un doks kilisesince tartışılmaz na Ortodoksları, Moskova Savaş başladıktan kısa Rusya’daki “Perestroyka” bir “kanonik bölgesi” ola- Patrikhanesi’ne bağlı Uk- süre sonra, Rus Ortodoks ve “Glasnost” politikaları- rak kabul edilir. rayna Ortodoks kilisesi ile kilisesi patriği Kiril, sava- Ktap okuduğunuzu blyoruz. Küreselleşme Voltaire ve Aydınlanma Cumhuriyet ve Çağdaş Eğitm Yağmurlarla Topraklar Osmanlı’nın Çöküşü MUSTAFA BALBAY SERVER TANİLLİ AHMET YILMAZ NECATİ CUMALI HÜNER TUNCER