Katalog

29 HAZİRAN 2022 ÇARŞAMBA kültür 15 YEŞİLÇAM’IN USTA OYUNCUSU CÜNEYT ARKIN’I YİTİRDİK Tan Dun Doğu ile Batı’yı eski ile yeniyi Ülkesine sevdalıydı harmanlıyor an Dun ve eşiyle yemek yiyo- ruz. Bilgili, görgülü, zarif ve esp- Trili insanlar. New York’ta yaşıyor- Cüneyt Arkın için 30 Şoray: lar. Sürekli her şeyi merak edip sor- Haziran’da saat 10.30’da guluyorlar. Not alıyorlar, öğrenme- ye çalışıyorlar. Tan Dun (d.1957) Çin Atatürk Kültür Merkezi’nde Halk Cumhuriyeti’ndeki çağdaş mü- bir tören düzenlenecek. Beraber ziğin önde gelen bestecilerinden. İs- tanbul Festivali’nin bu yılki Yaşam Bo- Usta oyuncu, Teşvikiye yu Başarı Ödülü’nün sahibi. Beste- Camisi’nde kılınacak ci olarak Doğu ve Batı gelenekleri- nin sınırlarını aşan yaratıcı dağarcı- büyüdük öğle namazının ardından ğıyla tanınıyor. Daha önce aralarında Grammy ve Oscar’ın da bulunduğu ni- Zincirlikuyu Mezarlığı’nda n TÜRKAN ŞORAY: Canım Cüneyt, bun- ce ödül almış. Şef olarak da dünyanın toprağa verilecek. dan sonra yokluğunu bilmek, düşünmek, en ünlü topluluklarını yönetmiş. Onu öyle acı ki. Seni sonsuza kadar kalbimde İstanbul’da ilk kez, zor ama renkli bir andemiden hemen önceydi. Cü- yaşatacağım. Sinema ve tüm sinemase- dağarcıkla BİFO’yu yönetirken izledik. neyt Arkın ile sohbet için evinde verlerde yerin dolmayacak. O kadar üz- Başta ve sonda Igor Stravinski’nin Pbuluştuk. Mavi, güzel, gülen göz- gün ve şaşkınım ki kelimelerle ifade et- birer yapıtı vardı: Havai Fişekler ve mem mümkün değil. Geriye dönüp baktı- leriyle karşıladı bizi. Bugünden, eskiler- Ateş Kuşu Süiti. Kendi çalışmaları- ğımda beraber büyüdük aslında, beraber den, yani Yeşilçam’dan, dertlerinden nı bu dev bestecinin yapıtları arasına büyüttük birbirimizi. Sinemaya olan aşkı- yerleştirmişti. konuştuk. Cüneyt Arkın’ın derdi ülke- nı, sinemanın senin için ne kadar vazge- Tan Dun, Çin’deki Hunan kentin- siydi. Unutulmuş, zorda olan çilmez olduğunu, seni seven bütün Türk de doğmuş, ilk eğitimini Merkez Mü- insanlardı dertleri. Gaziler- zik Konservatuvarı’nda almış; Colum- halkını ne kadar sevdiğini çok iyi biliyo- den bahsederken gözleri rum. Türk halkı seni çok sevdi, hepimiz bia Üniversitesi’nde doktora yapmış. doluyor, organ nakli bekle- Orada Philip Glass, John Cage, Me- seni çok sevdik. Asla ölmeyeceksin, as- yen çocukları anlatırken se- redith Monk, Takemitsu ve Steve la unutulmayacaksın. Yaptığın filmler si titriyordu. Ülkesinin so- Reich gibi Doğu ve Batı’nın en önem- ve sen asla unutulmayacaksın. Acımız ÖZNUR runlarına duyarlı, lafını esir- li çağdaş bestecilerini incelemiş. Son- çok büyük. Huzur içinde uyu arkadaşım. OĞRAŞ ÇOLAK gemeyen, cesur bir sanat- ra da bu etkileri atalarından kalma Çin n FİLİZ AKIN: Sanki içime doğmuş da çıydı Cüneyt Arkın. Ülke so- müziği ve tiyatrosuyla birleştirmiş. Bu acı haberi duymak, istemiyormuşum gibi runlarıyla ezelden beri dert- arada geleneksel çalgıların dışında ye- televizyonu açmamıştım bu sabah (dün). leniyordu ünlü oyuncu. “Laiklik olmazsa ni tınılar ararken kâğıt, su ve taş gi- Hâlâ haberin yarattığı şok etkisiyle konu- n GÜLŞEN BUBİKOĞLU: Bu sabah Canım Betül ve güzel aileye başsağlı- bi organik malzemeleri de müziğine sanat olmaz” cümlesini her fırsatta di- (dün) aldığım acı haberle göğsüme bir ğı ve sabır diliyorum. Zor kabullenile- şamıyorum. Telefonlarım çalıyor durma- katmış. Organik çalgılarda Hunan’da- le getiriyordu. dan... Öyle üzgünüm ki... Hani klasik bir yumruk oturdu. Cüneyt Arkın’ı kaybet- cek bir kayıp. Huzur içinde uyusun ca- ki çocukluk yıllarından kulağında kalan Pandemi öncesinde Cüneyt Arkın, Müj- mişiz! Sinemanın en güçlü aktörü, sağ- nım dostum. tanımlama vardır: O bizim Malkoçoğlumuz, günlük yaşamın seslerinden esinlen- dat Gezen’in müzikalinde sahneye çık- Kara Muratımız, Battal Gazimiz, dünyayı lığını bedel olarak ödediği, benim en n FAZIL SAY: Üzüntüm büyük. Işık- nerek perküsyon ve orkestra için Su mıştı. Sahnede hangi rolü oynayacaksı- yakışıklı partnerim. Hiçbir şeye odak- lar içinde uyusun Cüneyt Arkın. Sevgiy- kurtaran cengâverimizdi falan filan... En Konçertosu’nu yazmış, ardından Wa- nız diye sorduğumda: “Ben ne oynarım? kısa haliyle o bizim Cüneyt Arkınımızdı... lanamadan oturduğum yerde kalakal- le, saygıyla teşekkür ediyorum bu halka ter Passion After St. Matthew (2000), dım. Ne kadar üzgünüm, anlatamam. verdiği her şey için. Ya Malkoçoğlu oynarım ya da Kara Mu- Biraz kendime gelince devam ederim...” Çay: Ruhun Aynası (opera, 2002) ve rat...” diye cevap vermişti. Perküsyon ve Perküsyon Orkestrası için Kâğıt Konçertosu’nu (2003) bes- ‘İnsan kokardı...’ telemiş. Bugün Tan Dun’un yapıtları- SALMAN: MUHALiF Bir SANATÇıYDı Filmlerde ve yaşamda ise eskiyle ye- nı dünyanın en ünlü solist ve orkestra- niyi şöyle değerlendirmişti o gün: “Bi- n ilyas Salman, cumhuriyet.com.tr’ye verdiği demeçte Cüneyt Arkın’la birlikte rol ları, en önemli sahnelerde seslendiri- aldığı “Baskın” filmindeki günlerinden söz ederek “O günlerimiz hep politik konuş- zim eski Türk filmlerinde buram buram yorlar. Ona büyük kuruluşlardan eser- malarla geçiyordu. Cüneyt dünya görüşü olarak bana çok uzak değildi. Sol tan- ler ısmarlanıyor. insan kokardı, buram buram aşk ko- danslı bir insandı. Sanatçılıkta sağ tandanslı olmak zaten biraz hayatın akışı- Keman/piyano için İkili Konçerto, İs- kardı... Şimdi yeryüzünde aşk yok na ters. Muhalif bir sanatçıydı. Her gün Türkiye’yi kurtarırdık sette. Efendiyle tanbul Festivali’nin, Borusan Sanat’ın, galiba, ayaküstü sevişmek, aya- efendi, köleyle köle olmadı. Şah damarını kessek Mustafa Kemal akardı” dedi. New Century Oda Orkestrası ve Odes- küstü karın doyurmak var. Her şey sa Classics Festivali’nin de katıldığı bir ayaküstü: müthiş bir hız.” siparişti. Kemancı Daniel Hope ile pi- Sanatçı, teknolojinin giderek in- yanist Alexey Botvinov bu yapıtta ve sandan aldığının altını çizmiş ve Dun’un Passacaglia’sında harikalar SİYASİLERDEN şunları söylemişti: “Teknoloji in- yarattılar. sanı yenerse ne olur? Üstelik tek- Tan Dun’u şef olarak izlemek ve nolojimiz yok bizim, dışarıdan alı- kendi yapıtlarıyla dinlemek müthiş bir BAŞSAĞLIĞI MESAJLARI yoruz teknolojimizi. Bilim yok, bir deneyimdi. yerde bilim yoksa orada sanat ol- n KEMAL KıLıÇDAr OĞLU: Türk sine- en değerli isimlerinden, Cüneyt Arkın’ı masının usta sanatçısı Cüneyt Arkın’ın kaybetmenin derin üzüntüsünü yaşıyo- maz. Laiklik olmazsa bilim de olmaz, Aşkın yüzleri öyküleşti vefatından dolayı büyük üzüntü duydum. ruz. Huzur içinde uyu, mekânın cennet ol- sanat da olmaz. Özgür düşünce ol- Bilirsiniz, bir konserde üç temel et- Cüneyt Arkın’a Allah’tan rahmet, ailesine, sun Kara Murat. Filmlerin nesiller boyunca madan sanat da olmaz, bilim de ol- ken vardır: Besteci, yorumcu ve dinle- yakınlarına ve sanat camiasına başsağlı- izlenmeye devam edecek. yici. Festivalin 50. yılını kutladığımız şu maz. Bizde yok bunlar, önüne gelen ğı diliyorum. n TUNÇ SOYEr : Türk sinemasının yakı- günlerde çok yönlü besteciler, çok bo- laikliğe vuruyor.” n EKr EM iMAMOĞLU: Sinemamızın de- şıklı jönü, usta oyuncu Cüneyt Arkın’ı son- yutlu yorumlar ve yeni katılan dinleyici- Ülkenin sorunlarını konuşalım dedi- ğerli oyuncusu Cüneyt Arkın’ı kaybetmenin suzluğa uğurluyoruz. Huzur içinde uyu, lerle tanıştık. Söz edeceğim konser kı- ğimde ise şöyle cevap vermişti: “Bana derin üzüntüsünü yaşıyoruz. Hepimizin zih- mekânın cennet olsun Kara Murat. sacık parçalardan ve uzak çağlardan Türkiye’nin sorunu olmayan ne var di- ninde yer eden rolleri, sanatçı kişiliği, ülkesi- n MEHMET NUri Er SOY (Kültür ve Tu- oluşuyordu: Kontrtenor Jakub Josef ye sor. Sorundan başka bir şey yok bu ne olan sevgisiyle onu asla unutmayacağız. rizm Bakanı): Unutulmaz rolleriyle hafıza- Orlinski’yi ilk kez dinliyordum. Meğer ülkede. Her şey sorun, ekonomi altüst Allah rahmet eylesin; tüm sevenlerinin, si- larımıza kazınan, Türk sinemasının çok de- Türkiye’de müthiş bir “takipçi kitlesi” nema camiasının ve ailesinin başı sağolsun. ğerli ismi Cüneyt Arkın’ın vefat ettiğini olmuş, mülteciler... Sorun olmayan ne varmış. İş Sanat’ın salonunu tıklım tık- n MANSUr YAVAŞ: Türk sinemasının derin bir üzüntüyle öğrendim... var dersen bulmak zor.” lım dolduran hayranları onu dakikalar- ca ayakta alkışladılar. Bunca genç din- Sanatçı olmak zor leyici yüzyıllar öncesinden kastratların GEZEN: Usta oyuncu nasıl sanatçı olunur so- ses rengine göre bestelenmiş yapıtla- rı nefes almadan dinliyordu. Sahnede rusunu şöyle yanıtlamıştı: “Sanatçıların KİMDİr yedi yorumcu vardı. Tıpkı Rönesans Türkiye’de, hele de şu zamanda yapa- Bir PAr ÇAM DAHA GiTTi ve Barok dönem gibi ortadaki klav- cak o kadar çok işleri var ki, yapmıyor- erçek adı Fahrettin Cürekli- ? sen yüzünü topluluğa, sırtını izleyiciye lar ama... Büyük büyük konuşuyorlar. Bü- Gbatır olan Cüneyt Arkın, 8 Ey- dönmüş; klavsenci Maxim Emelyany- yük konuşmak güzel de hayatta ne yapı- lül 1937 tarihinde Eskişehir’in merkezi- chev, topluluğu şef gibi yönetiyordu. yorsun hayatta? Ne kadar çok dert gör- ne bağlı Karaçay Köyü’nde doğdu. Baba- Henüz büyük orkestraların kurulma- düm o ‘Babacan’ programını yaparken... sı Kurtuluş Savaşı’na katılmış Hacı Ya- dığı, şeflerin ortaya çıkmadığı dönemi kup Cüreklibatır’dır. Aslen Nogay Türklerin- Bir de Türk insanının kendisine iyilik ya- yansıtıyorlardı. Orlinski’nin solistliğin- dendir. Eskişehir Atatürk Lisesi’nde öğre- pana karşı, o minnet duygusu var ya... deki bu yedi kişilik topluluk, Cavalli, nim gören Arkın, 1961 yılında İstanbul Tıp Yüreğinden geliyor, kaynak, akarsu, akı- Boretti, Bononcini, Conti, Predieri, Fakültesi’nden mezun oldu. yor böyle. Git köylere, konuş bak, nele- Hasse ve Handel gibi bestecilerin ya- Memleketi Eskişehir’de, yedek subay ola- ri, ne zorlukları yenerek yaşıyorlar. Ba- pıtlarını çaldılar. Çalgı topluluğu yalnız rak askerliğini yaparken, Göksel Arsoy’un n MÜJDAT GEZEN: 1960’lı yılların sıl vurulacağımı ve attan nasıl dü- bam mesela, sabah çok erken uyandırır- şarkılarda değil, çalgısal yapıtların için- başrol oynadığı Şafak Bekçileri (1963) fil- başlarıydı. O da, ben de Yeşilçam’a şeceğimi öğretti. Son yazdığım üç de bile dramatik ortam yaratıyordu. dı beni. ‘Bak oğlum’ derdi, ‘Çimler büyü- minin çekimleri sırasında yönetmen Halit yeni girmiştik. Siyah beyaz bir film ayrı oyunda rol aldı. inanılmaz alkış Konserin üç temel etkeniyle başla- yor, sesini duyuyor musun?’ Adam çim- Refiğ’in dikkatini çekti. Askerliğini bitirdikten çekiyorduk. O filmin jönü, ben de alıyordu. Alkış durmak bilmiyordu. dım söze: Besteci ve icracılardan son- lerin büyüme sesini duyuyor, köylümüz kötü adamı oynuyorum. Atın üs- iki perde arasında odasına girdim. sonra Adana ve civarında doktorluk yaptı. ra dinleyiciden söz etmek istiyorum. böyle. Kemal Tahir de der, ‘Bir gün ge- tündeyim. O bana ateş ediyor. - Abi, dedim. Bundan sonraki oyun- 1963 yılında Artist dergisinin yarışmasında Dinleyicinin bir kısmından henüz yapıt- lecek Anadolu’dan bir insan türü çıka- Ben de vurulup öleceğim. Bir türlü da sen yoksun. birinci oldu. Bir süre iş arayan Arkın, 1963’te ların ortasında, bölüm aralarında can- cak’ diye, dört gözle bekliyorum. Umu- atın üstünden düşemiyorum. Bir, - Neden? diye sordu. Halit Refiğ’in teklifiyle sinema oyunculuğuna hıraş alkışlar yükseliyordu. Onlara ar- dunu kesmeyeceksin, ben köylülerden iki, üç, dört, beş tekrar... Bir tür- - Çünkü benden daha çok alkış başladı ve iki yıl içinde 30 kadar film çevirdi. tık kızmamaya, ters bakmamaya karar onu öğrendim, mücadele... Kafanı hep lü ölemiyorum. Yönetmen Süreyya alıyorsun. Cüneyt Arkın sinemasına ayrı bir renk ge- verdim. Bu yeni tanıştığımız kitleyi ka- Duru en sonda bana dedi ki: Sonra iki başka oyunda birlikte dik tutacaksın, yenilmeyeceksin, her an tiren, yönetmenliğini Çetin İnanç’ın yaptığı zanmak gerekiyor, kırmak değil. Onlar - Yahu Müjdatçığım, hayatında oynadık. Çok değerliydi. Demok- bir umudu, ümidi taşıyacaksın, yoksa bu 1982 tarihli Dünyayı Kurtaran Adam zaman- da -bırakın bölüm aralarını- sahnedeki hiç mi ölmedin? rattı. Cumhuriyetçiydi. Ve sağ- dünyada yaşanmaz.” yorumcuların her nefesinde çılgınca al- la bir kült film haline geldi. 1980’li - Hayatımda hiç ölmedim abi, dedim. lam Atatürkçüydü. Bir parçam da- kışlamamayı zamanla öğrenecekler. yıllarda Ölüm Savaşçısı, Kavga, Sür- Gülüştük. Cüneyt Abi bana, na- ha gitti. gündeki Adam ve İki Başlı Dev gibi ‘yEŞİLÇaM SaDECE aksiyon filmlerinden sonra, 1990’lı yıllarda polisiye dizilere yöneldi. CENaZELEr DE Bİr araya GELİr ’ Fazıl Say’ın eseri Gemlik Film Festivali’nde ilk kez ENKA’da n Şimdi size desem ki yeşilçam’ın tüm ustalarını bir araya getiriyoruz. Selda jüri üyeleri belli oldu alkor, Türkan Şoray, Filiz akın, Ediz Hun, azıl Say 5 Temmuz’da sa- Kadir İnanır gibi, gelir misiniz? şref Kolçak anısına Gemlik cu Erkan Can, yönetmen Yük- Fat 21.15’te ENKA Açık- sında ENKA’nın kurucuların- Olmayacak bir şey bu. Ben gelmem de- EBelediyesi tarafından düzen- sel Aksu, senarist ve yönet- hava Tiyatrosu’nda kon- dan Şarık Tara’nın yanı sıra mem ama mümkün değil. Ben bunu bir ara lenen ve bu yıl ilki yapılacak men Zeynep Dadak, yönet- ser verecek. Sanatçı, piya- Fikret Otyam, Ahmet Say, düşündüm, senaryosunu da yazar gibi ol- olan Gemlik Film Festivali’nin men Ömer Sinir, Yalova Üni- no ve flüt için bestelediği Nejat Eczacıbaşı, Yıldız Ken- dum, başladım ama sonra bıraktım. Bütün o jüri üyeleri belli oldu. 24-27 versitesi Yeni Medya ve İleti- son eserlerinden biri olan ter, Yaşar Kemal, Türkan sanatçılar bir gece geçirirler beraberce, eğ- Temmuz tarihleri arasında dü- şim Bölümü’nden Doç. Dr. Ser- “Portreler Opus 101”i yo- Saylan ve Tarık Akan da bu- lenirler, sabaha karşı da günah çıkarma baş- zenlenecek Gemlik Film Fes- kan Öztürk gibi güçlü isimler- rumlayacak. Konserde Fazıl lunuyor. Gecede Say, ay- lar. Bu ütopya. Biz hiçbir zaman bir araya ge- tivali kapsamındaki kısa film den oluşan jüri belirleyecek. Say’a, flütü ile usta müzis- rıca, Beethoven’ın Ay Işı- lemedik, gelemiyoruz. Bir cenazelerde bir yarışmasında, dereceye gi- Festivale ilişkin güncel bilgile- yen Bülent Evcil eşlik ede- ğı Sonatı ve Schubert’in Do araya geliyoruz. Fikret Hakan’ı öz abim gibi ren filmleri usta oyuncu Halil ri www.gemlikfilmfestivali.com cek. Say’ın, müziğiyle port- Minör Sonat’ını da yorum- severim. O, kendisine “Ben arkadan vurulan Ergün’ün başkanlığında, oyun- adresinden takip edebilirsiniz. relerini çizdiği isimler ara- layacak. Cüneyt Arkın, eşi ve iki oğluyla bir arada. kovboyum” derdi. Durum bu...