Katalog

28 HAZİRAN 2022 SALI EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 11 İş dünyası, kurda istikrar isterken ‘Dövizden kâr etmiyoruz üretim için harcıyoruz’ dedi. BDDK kararında ‘suç’ var Savaşın BDDK’nin kredi kısıtlama kararlarını değerlendiren ekono- IĞNELI FIRÇA ZAFER TEMOÇIN çocukları mistler, “En fazla eylüle kadar idare eder” derken, piyasalar kapalıyken yapılan yönlendirmelerin suç olduğu vurgulandı. ürkiye, iktidarlarının birinci elden so- rumlu olduğu ekonomik krizin dayanıl- ankacılık Düzenleme ve Denet- suçtur. BDDK, haber yoluyla piyasayı Tmaz yükleri, yaşayabilmenin önü alına- mıyan zamlar bağlantılı önlenemez pahalı- leme Kurumu’nun (BDDK), ih- domine etmeye çalışıyor. Bunun bu lanması, açlığın nefesleri kesmesi sonucunu Bracatçıdan sonra şimdi de hal- ülkeye kısa ve uzun vadede büyük üretti. Ülkemiz, her yol geçerli, turizm mas- ka açık şirketlerin ellerindeki dövi- yükleri olacak. Bu yükleri oluşturan- keli gelir artışlarını sağlamak umuduyla, sa- zi sattırmak için attığı adımlar tedir- lar da ileride büyük sorumluluklar vaşın mağdurları, ağırlıklı yaşlı-genç, ka- ginlik yarattı. Belirli tutardan faz- yüklenecekler” diye konuştu. dın ve çocuklar olmak üzere göçlerin geçi- la nakit dövizi olan şirketlerin yeni Eski Merkez Bankası Başkanı Dur- ci merkezi haline geliverdi. Aileler yazlıkları- TL krediye erişimini en- na taşınıyor, uzun soluklu kalabilmeye dö- muş Yılmaz ise, bir yandan bu karar- nük yerleşim planları yapılıyor. Kışlık konut- gelleyen kararının ardın- lar alınırken bir yandan da Merkez lar yine uzun soluklu hesaplarla, çok yüksek dan, bazı bankalar dü- Bankası’nın döviz satışının devam et- kiralarla dünyanın her yerinden sıcak göçün zenlemenin ayrıntıla- tiğini söyledi. Yılmaz şöyle konuştu: mağdurlarının sığınağına dönüşüveriyor. rı netleşinceye kadar TL “Bunlar uzun soluklu, makro çer- Ülkenin her yeri, hepimizin yaşam alan- ALİ CAN kredi kullandırımını dur- çevesi olan adımlar değil. O yüz- ları, dünyanın bizimle bağlantılı pek çok POLAT durdu. Ekonomistler bu den de hepsi geçici oluyor ve ye- merkezinden gelen sığınmacılarla dolup taşıyor. İstesek de istemesek de umur- kararların da geçici sonuçlar geti- ni yeni ekler geliyor. BDDK, TL’nin sasak da umursamasak da gözlerimizin receğini belirterek açıklanan BDDK değerini korumak için mi adım atı- önünde savaşların acımasız dramları, en kararlarını “sermaye kısıtlamasına” yor, kredileri düzenlemek için mi? çok da çocukları ile yüzleşiveriyoruz. Bü- giden bir adım olarak yorumladı. Dövizdeki harekete bakılırsa birin- yükler korkuları, kaygılarının ağır basması ci seçenek öne çıkıyor. Ancak şir- ile yaşadıkları dramlarını dört duvarların iç- Eylüle kadar idare eder ketlerin bir sabah uyanıp da hız- lerine gömmeye çalışıyorlar. Ama çocuklar Karara ilk tepki olarak sabah sa- lıca bu kadar yüklü döviz satma TÜİK’e göre ülkemizin yaptığı it- saklamak için ne kadar çaba gösterebilirse atlerinde 16.10’a kadar gerileyen göstersinler, acılarını, yaşadıkları dramların halatın yaklaşık yüzde 90’ını ham- şansı yok. Döviz düşüşü Merkez 5 başarısız adım kontrol edemedikleri anları ile gerçeklerini dolar kuru ise akşam saatlerinde Bankası’nın döviz satışına devam madde, ara mamul ve sermaye mal- yüzlerimize çarpıveriyorlar. 16.50 civarına yükseldi. Hazine ve ları oluşturuyor. Yani sanayi üreti- azine ve Maliye Bakanı Nureddin etmesinden kaynaklanıyor.” Torunumun, arkadaşı ile boylarına göre HNebati’nin göreve gelmesinden bu Maliye Bakanlığı BDDK kararlarını mi için ithalat yapmak zorundayız. küçücük havuzda, önleyebilme, yasaklama yana Türkiye piyasaları, her geçen gün desteklediğini açıklarken iş dünya- ‘Üretmek için tutuyoruz’ Yani işletmeler dövizin değer kaza- şansımız olamadan, askeri savaş gemisini, yeni enstürmanlarla karşılaşıyor. Dolar/ sı ise “Biz dövizi kâr için değil üret- Borsa İstanbul (BİST) şirketlerinin nacağı düşüncesiyle değil üretime kayık, renkli topları, başkaca plastik oyun- TL’nin tarihi rekorunu kırarak 18 liraya mek için kullanıyoruz” dedi. elinde fazladan 5 milyar dolar olduğu- devam edebilmek adına mevduatla- caklarını yüzdürerek oynamaya çalışırlarken kadar çıkmasının ardından kur koruma- hâlâ rüzgârın da etkisi ile çok soğuk olan bü- BDDK kararlarını değerlendiren nu tahmin eden Dr. Artunç Kocabal- rında döviz tutuyorlar” dedi. lı mevduat (KKM) açıklandı ve dövizde yük havuzda, soğuk suya yatkın büyük ço- Prof. Dr. Veysel Ulusoy, para politika- kan ise “Bunun hepsini satacaklar de- Dövizde ve enflasyonda stabilitenin birkaç gün sürecek bir stabilite yakalan- cuklar ile aileler yüzüp oynayarak eğleniyor- sına dayalı bankacılık işlemlerine hü- dı. Ancak artan cari açık ve ekonomik sek yarısı kadar da BİST dışında olsa şart olduğunu söyleyen Çelik Üretici- lardı. Yüzerken çok neşeli, şişmanlığı ile de güvensizlik devam edince dolar tekrar kümetin karar vermesi gerekirken toplam 7.5 milyar dolar. Eylül’e kadar leri Birliği Genel Sekreteri Veysel Ya- dikkatimi çeken onlu yaşlar üzerinde görü- 16 TL’ye dayandı ve bu kez de altınların özerk bir kuruluş olan BDDK’nin dev- idare eder. Sonrası?” dedi. yan ise “Bu tarz adımlar belirli çerçe- nen bir çocuk dikkatimi çekmişti. bozdurulması için YUVAM hesabı açıldı reye girmesinin çok büyük bir yan- Bu düzenlemenin iş dün- velerde gerekliyse anlayabiliyoruz HHH ve ihracatçılara döviz satma zorunlulu- lış olduğuna dikkat çekti. Ulusoy, “Bu Yanımdaki şezlonga uzanan birinin ağ- yasını zora soktuğunu söy- ancak piyasaya müdahale aşama- ğu getirildi. Dolar 17 TL’ye doğru gider- lama, inleme arası sesi ile irkildim. Şaşkın- açıklamayı yayımlayanlar da dahil leyen Plastik Sanayicile- sına geçmemeli ve gereksiz bü- ken gelir endeksli senet uygulaması ha- lıkla oynarken çok neşeli görünen çocuğun birçok kişi ileride büyük sorumluluk- ri Federasyonu Genel Sek- rokratik işlemlerle şirketleri yor- yata geçirildi. Bu da dövizdeki artışı dur- acılı bir yüzle adeta uluduğuna tanık ol- lar yüklenecek” dedi. duramayınca dolar 17.50’ye ilerlerken reteri Murat İnkün, “İşlet- mamalıdır. Döviz kuruna gelin- dum. Ne olduğunu sorduğumda ise Türkçe BDDK’nın bu kararı geldi ve dolar 16’ya Veysel Ulusoy, “Bu bir sermaye kı- meler üretim için itha- ce yüksek olabilir ama sabit bilmediğini söyleyince İngilizce anlaşmaya gerileyip tekrar 16.85’e geldi. Nebati, sıtlamasıdır, kambiyo kontrolüdür. lat yapmak dolayı- olmalı. Bu dalgalanma- çalıştım. Ukrayna’dan gelmişti aklına orada TL’nin değer kaybını durdurmak için altı Bu kararın hane halkının piyasaya sıyla da döviz bulun- lar ön görülemezliği kalan sevdikleri, çekilen acılar gelmişti. Bal ayda beş yeni adım denemiş oldu. ulaşımı kapalıyken açıklanması da gibi de gözleri dolu, tam ağlayamadan acı- durmak zorunda. artırıyor” dedi. sını yaşıyordu. Elimde olmadan teselli et- Veysel Ulusoy meye çalıştım. Çocukluğundan vazgeçme- den acısı ile yaşamayı öğrenmek zorunda İktidar, yılbaşında ‘vazgeçtik’ dediği vergiyi ek bütçeyle almaya karar verdi kalacağını anlatmaya çalıştım. Ezberinin soyut Rus düşmanlığı üzerin- den olduğunu görünce de elimde olmadan kimi doğru sandıkları üzerinden düşünmeye başlayarak kendisi için daha sağlıklı çıkış yolları bulabileceği yaşlara gelmiş olduğu- ‘95 milyar TL’yi kim ödeyecek nu düşündüm. Evet Rusya ile savaşıyorlar- dı ama gerçekte onlara en ağır zararı veren, pılmadığına dikkat çekti. Konukman tuzağa düşüren Amerika’nın olduğunu, ar- MUSTAFA ÇAKIR kasından İngiltere özel, Avrupa’nın geldiği- sözlerini şöyle sürdürdü: ni güçlü emperyal ülkelerin hepsinin birden ılbaşında yürürlüğe giren 2022 yı- “Tahmin tutarı niye düşürüldü ve IEA BAŞKANI FATİH BİROL kirli çıkar hesaplarının sonucunda insanlığın Ylı bütçesinde, genel yasal düzele- ayrıntısı nedir? Bu ayrıntı da yeter- büyük çoğunluğunun bu kadar ağır acılar meler gereği istisna ve muafiyet gi- li değil. Ayrıca kur korumalı mevduat çektiklerini, insan haklarının gasp edildiğini bi gerekçelerle bu yıl için vazgeçilen (KKM) ödemeleri için vazgeçilen gelir Üretim artarken görebilecek yaşlara geldiğini anımsattım. vergi tutarı (vergi harcamaları) 335.9 vergisi stopajı ve kurumlar vergisi tu- Önce bir şaşırsa da hemen sorgulama- milyar TL açıklandı. Bu kapsamda ge- tarı nedir? Ana bütçede olduğu gibi bir ya geçiverdi, insanlığın büyük çoğunluğu için tüketim azalmalı lir vergisinde 127.9 milyar TL, kurum- açıklama olmadığı için sözü edilen bu geçerli olan büyük acıların, sonuç olarak hak- lar vergisinde 86.1 milyar TL, KDV’de tutarın gelir vergisi, kurumlar vergisi, luslararası Enerji Ajansı (IEA) Başka- sız kazançlara doymayan tekel sermayesi ile, 71.2 milyar TL, ÖTV’de 25.9 milyar KDV ve ÖTV itibarıyla dağılımı da bilin- KKM ile altı aylık Unı Fatih Birol, G7 zirvesi öncesi yap- güçlü emperyal ülkelerin hepsinin birden or- TL, diğer yasalarda 24.7 milyar TL miyor. Bütçe hakkının son bir kırıntısı tak suçlu oldukları düşüncesiyle bağ kurabil- tığı açıklamada dünyayı etkisi altına alan vergi harcaması öngörüldü. hâlâ varsa bu sorunun yanıtı Meclis’in kazanç yüzde 49 di. Bez torbamın üzerindeki evrensel insan enerji krizine karşı acil ve önemli tedbir- Ancak geçen günlerde Hazine ve bilgisine mutlaka sunulmalı.” Vazgeçi- hakları üzerinden sloganları okumasını iste- ler alınması gerektiğini söyledi. Enerji sek- Maliye Bakanı Nureddin Nebati tara- len vergi tutarının neden azaltıldığının HP TBMM grubunun ekonomi ra- dim. Üzerimdeki pamuklu bluzda Uluslarara- töründe Rusya’nın petrol ve gaz ihraca- fından TBMM’ye sunulan ek bütçede açıklanması gerektiğini belirten Ko- Cporunda, kur korumalı mevduatın sı Gazetecilik (FİJ) örgütlenmesinin de sem- tından kaynaklanan açığın telafi edilme- vazgeçilen vergi gelirinin 241.3 mil- nukman, “TÜSİAD üyelerinin ağırlık- (KKM) devlete olan maliyeti örnek- bolleri olan sloganları okuyuverdim. si için önemli adımlar atılması gerektiğini yar TL’ye indirildiği ortaya çıktı. Bu- lı yararlanacağı muafiyetleri tasfiye et- lerle açıklandı. “Sakın yanılma günümüzde FİJ de kendi belirten Birol, “Enerji piyasalarında şu an- na göre yılbaşında vazgeçildiği belir- me girişimi de söz konusu olabilir. Bu Buna göre örneğin 24 Aralık ilkelerine karşı sessiz kaldığı için bu kadar da olağandışı bir durum var, bu durum da tilen verginin 94.6 milyar TL’lik kısmı- muafiyeti bu kesimlere tanımayıp ver- 2021’de 1 milyon lirasıyla KKM he- ağır insan hakları ihlalleri, darbelerle yüz olağandışı tedbirler almayı gerektiriyor” nın yeniden toplanmasına karar veril- gi alalım demiş olabilirler. Veya emek- yüzeyiz” demeyi de unutmadım. Ülkesinin sabı açan biri 24 Haziran 2022’de dedi. Gelecek altı ayın dünya ekonomi- di. Ancak Nebati’nin sunumunda ver- liderine söz verilen yardımların hiçbirinin çilere tanınan bazı muafiyetlerden vaz- parasını 1 milyon 489 bin lira olarak si için son derece zorlu geçebileceğini ifa- gerçekleştirilmediğini, kaderi ile baş ba- gi harcamaları ile ilgili detaylara yer geçmiş olabilirler. Ya da her ikisi de geri aldı. Faiz olarak ödenen 489 bin de eden Birol, “Petrol ve doğal gaz üretici- şa bırakıldığını anımsatarak “Bütün haksız verilmedi. Bu da 94.6 milyar liranın söz konusu olabilir. Ayrıntısını bilme- liranın 70 bin lirasını banka, 419 bin lerinin ellerindeki kaynakları gecikmeden kazançla ayakta duran siyasal iktidarlar ile, nereden geleceği, kimin ödeyece- diğimiz için bunları tespit edebil- lirasını ise Hazine veya Merkez Ban- piyasaya sürmeleri ve piyasanın stabil ha- sermaye güçlerinin doymazlığında dünya ğiyle ilgili soru işareti yarattı. mek mümkün değil” dedi. kası ödedi. Raporda, açıklanmamak- le gelmesi için katkıda bulunmaları gereki- nüfusunun çok ama çok büyük çoğunlu- Konukman ayrıca KKM’ler la birlikte Merkez Bankası’nın da ma- yor. İkincisi ise tüketim alanında planlan- ğunun çok fazla acıları yaşamakta oldukları ‘Meclis sorgulamalı’ için mart, nisan ve mayısta yıs sonuna kadar 10 milyar TL KKM mış bazı tedbirler almak gerekecek” dedi. gerçeğini unutmamasını” önerdim. Hazine’den toplam 21.1 milyar Konuyla ilgili değerlendirme için ödeme yaptığının tahmin edil- Hep beraber dayanışma gücümüzle birleş- TL ödeme yapıldığına işaret diğine dikkat çekildi. Yine geçen yapan Prof. Dr. Aziz Konuk- memiz önerisini sevmişti. Gözlerini ovalayıp, ederek ek bütçeye konu- man, ek bütçede de ver- mart ayında (24 Mart) açılan ve ge- yaş akmasını önleyerek ayağa fırladı gitti. lan 40 milyar liralık öde- çen hafta (24 Haziran) vadesi do- gi harcamalarına iliş- nekten bu miktarın çı- kin açıklamanın yer lan KKM’lerin üç aylık net getirisi ise karılması gerektiğini yüzde 17.2 oldu. l ANKARA alması gerektiğini söyledi. l ANKARA ancak bunun ya- Kiracıların üçte ikisi Aziz Konukman haklarını bilmiyor Asgari ücret için işveren tarafı da masada olacağını söyledi ayrimenkul satış ve kiralama sitesi Em- TÜRSAB BAŞKANI BAĞLIKAYA: Glakjet.com ve değerlendirme sitesi En- deksa.com işbirliği ile hazırlanan Mayıs Otellerin geceliği TİSK’ten ‘asgari’ sinyal 2022 emlak verileri yayımlandı. Verilerin da- yandığı anket çalışmasına göre, son dönem- 800 TL’den başlıyor de kiracı hakları konusu yoğun bir şekilde ürkiye İşveren Sendikaları Konfe- rımızın hayat kalitesini kalıcı şekilde ar- Kısa... Kısa... Kısa... gündeme gelirken ankete katılan kiracıların Tderasyonu (TİSK) yönetim kuru- tıracak ve büyük-küçük bütün işletme- urizm sezonu başlarken Türkiye Se- yüzde 63’ü kiracı hakları konusunda yete- lu yazılı bir açıklama yaparak, “Olası lerimize değer katacak her türlü kara- Tyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) l Zimbabve Merkez Bankası, hü- rince bilgi sahibi olmadığını belirtti. Yine ay- bir toplantıda işveren tarafını temsilen rın destekçisiyiz. Elimizi taşın altına koy- Başkanı Firuz Bağlıkaya, hem yaz dö- kümetin enflasyonu dizginlemek ve nı verilere göre yurttaş merkeze uzak çeper masada olacağız. Birinci önceliğimiz maktan hiçbir zaman kaçınmadık.” nemi hem de Kurban Bayramı tatili ile döviz kurunu istikrara kavuşturmak ilçelerde ev aramaya yöneldi. Emlakjet Üst Türkiye’nin ve çalışma arkadaşlarımı- Açıklamada bazı belirsizliklere de ilgili konuştu. Okulların kapanması ile için açıkladığı bir dizi önlemin ardın- Yöneticisi (CEO) Tolga İdikat, “Kiracı hakla- zın sürdürülebilir refahıdır” dedi. dikkat çekilerek “Artan emtia fiyatla- toplamda 28 milyona yakın kişinin ta- dan politika faizini yüzde 80’den yüz- rı konusunda bilgi birikiminin artması adına İşletmelerin ve üreticileri ayakta tut- rı, enerji ve taşıma maliyetlerinin ya- til sürecine girdiğini belirten Bağlıka- de 200’e çıkardı. Emlakjet’te avukat görüşlerine dayanan de- manın, üretimin devamlılığını sağla- nı sıra Rusya-Ukrayna krizi gibi kü- ya, Ege ve Akdeniz kıyılarındaki tesis- l Eralp Arslankurt’un, Yatırım Fi- taylı bir röportaj yayımlayarak kiracıları bi- manın da büyük önem taşıdı- resel sorunlar ve yüksek be- lerde gecelik kişi başı fiyatların 3 yıl- nansman Menkul Değerler genel linçlendirmeye çalışıyoruz” dedi. ğını belirten TİSK, şu gö- lirsizlik ortamı birçok sek- dızlılarda 800 TL, 4 yıldızlılarda 1400 müdürlüğü görevine getirildiği açık- rüşlere yer verdi: törü olumsuz etkileme- TL, 5 yıldızlılarda 2 bin TL ve villalar- landı. Arslankurt, 2002 yılında İ.Ü. “İşletmelerimizin ye devam ediyor. Ya- da 15 bin TL’den başladığını söyledi. İktisat Fakültesi İngilizce İktisat Bö- karşılaştığı risk ve pılacak değerlen- Bağlıkaya, 8 Temmuz Cuma günü ya- lümünden mezun oldu. fırsatların birlikte dirmelerde bu be- rım gün olmak üzere 8-12 Temmuz’da- l Çin Merkez Bankası Başkanı Yi değerlendirilme- lirsizlik ortamının ki Kurban Bayramı’nın sonrasında 15 Gang, genişleyici politikayı sürdüre- sini istiyoruz. Ça- göz önünde bu- Temmuz’la birleştirilerek 9.5 güne çı- rek ekonomik toparlanmayı destek- lışma arkadaşları- lundurulmasının karılmasının sektörde hareketliliğe po- lemeye devam edeceklerini söyledi. mızla birlikte bü- kritik öneme sa- zitif yansıyacağını da belirtti. Bağlıka- Yi enflasyon görünümünün durağan yüyebilmek esas. hip olduğunu dü- ya, yurttaşlara 50 bin TL’ye kadar tatil olduğunu belirtti. Çalışma arkadaşla- şünüyoruz” denildi. kredisi verdiklerini de hatıralttı.