Katalog

5 MAYIS 2022 PERŞEMBE EKONOMİ [email protected] 9 2002 yılında 70’lik rakının fiyatı 8 lira civarındayken bugün 255 liraya ulaştı ‘İçki’ye yüzde 3 bin zam Küresel stagflasyon ünya ekonomisine ilişkin tartışma- lar, artık “stagflasyon (durgunluk Geçen yıl Türkiye’de alkollü içki tüketimi yüzde 11, D+ enflasyon) riski” konusundan bundan elde edilen ÖTV geliri yüzde 37 arttı. Yüzde 47’lik “Ne kadar kötüleşecek?”, “1970’lere mi dönüyoruz” gibi sorulara kaydı. Uk- son ÖTV zammının ise kaçağı patlatması bekleniyor. rayna savaşının katkısıyla artan belirsiz- likler, şirket gelirlerine, piyasalara yansı- asaklar, fahiş zamlar ve yük- ketimi 2020’ye göre yüzde 46 artış- yor. New York, Londra, Frankfurt, Paris, sek vergiler nedeniyle Türki- la 19 milyon 910 bin litreye, rakı sa- Tokyo’da borsalar yıl başından bu yana Yye’deki kayıtlı alkollü içki tü- tışı da yüzde 23 artışla 37 milyon genel bir gerileme eğilimi sergiliyorlar. ketimi yerinde sayarken, kaçak ve 472 litreye çıktı. Ancak rakı tüketi- Gelişmiş ülkelerde en dinamik şirketleri merdiven altı üretim zirveye çıkıyor. mi 2011 yılındaki 48 milyon 810 lit- izleyen MSCI indeksi, Kasım 2021’den Geçen yıl Türkiye’de toplam al- renin çok gerisinde bulunuyor. Rakı bu yana yüzde 50’den fazla geriledi. kollü içki tüketimi yüzde 11 artışla ihracatı ise 10 yıldır 3 milyon litrede Durgunluk ve enflasyon 1 milyar 122 milyon 593 bin 148 çakılıp kaldı. Başta viski olmak üzere Küresel büyüme hızının (Dünya Ban- litreye çıkarken bundan elde edi- votka benzeri ithal içkilerin satışın- kası) 1961-2020 arasında yıllık ortala- len ÖTV geliri ise yüz- da ise artış gözlemleniyor. 2005’ten ması yüzde 3.3. Bu oran 61-71 arasın- de 37 artışla 22 milyar bu yana viski ithalatında yüzde 2 bin da yüzde 5.3 olmuş ve 1971-81, 82-92, TL’yi aştı. Türkiye’nin 500’e yakın artış söz konusu. 93-2003 dönemlerinde, sırasıyla, yüzde milli içkisi rakının 3.4, yüzde 3 ve yüzde 3.16 olarak şe- 116 milyar lira (70’lik) fiyatı 2002’de 8 killenmiş. Kısacası, dünya ekonomisi- ŞEHRİBAN 2020’de iç piyasaya arz edilen top- TL civarındayken, bu- nin yıllık ortalama büyüme hızı 70’ler- KIRAÇ den günümüze, yüzde 3 olarak kabul gün aradan geçen 20 lam şarap miktarı 86 milyon litre edilen, resesyon sınırı bölgesinde kal- olurken, Türkiye’nin alkollü içki ih- yılda yüzde 3 bin arttı. Yıl başında- mış; büyük finansal krizden sonra 2008- ki son ÖTV artışı ile birlikte alkol racatı ise yıllardır büyük gelişim 2020 döneminde, yüzde 2 ile resesyon göstermiyor. Bira ihracatı son bir oranı yüzde 45 olan 70’lik rakının sınırının altına inmiş: 1970’lerden bu ya- ortalama raf fiyatı 255 TL’ye çıktı. yılda 62 milyon litreden 68 milyon na, bazen resesyona dönüşen bir “uzun litreye çıkarken, Türkiye’nin şarap Ürün fiyatına göre vergi oranı ise durgunluktan” daha doğrusu bir yapı- yüzde 296’ya yükseldi. ihracatı ise azalıyor. 2019’da 3 mil- ye girmediği dönemde kaçak rakı- dünyada ise bu yaklaşık 7 litre. sal krizden söz etmek gerekiyor. yon litre ihracat varken, geçen yıl da yüzde 40’lık bir düşüş oldu. Ka- Turizm rakamlarının dahil edildiği Bu dönemler boyunca dünya ekono- Bira ilk sırada misinde (48 ülkenin) enflasyon oranla- bu miktar 2 milyon litreye geriledi. yıtlı rakı miktarı 25 milyon litreden haliyle bile Türkiye, dünyada kişi rının 1960’larda ortalama yüzde 5’in al- Tarım ve Orman Bakanlığı Tütün Her yıl ocak ve temmuz olmak üze- 30 milyon litreye çıktı. Kayıtsız kıs- başı alkol tüketiminde 148. sırada tında seyrettiği (ABD yüzde 1.9, Avrupa ve Alkol Dairesi Başkanlığı’nın veri- re alkollü içkideki ÖTV iki kere zam- mı ise 12 milyon litreden 7 milyona yer alıyor. yüzde 3.8) 1970’lerde artmaya başladı- lerine göre, geçen yılki tüketim ar- lanıyor. Astronomik ÖTV artış oran- düştü. 2022 yılı başında alkollü içki- Türkiye’de distile alkollü içkiler ğı 70-80 arası yüzde 10’un üstüne çıktı- tışında pandemi kurallarının es- ları nedeniyle alkollü içkide evde sektörünün kapasite kullanım ora- ye yapılan yüzde 47.4’lük ÖTV zam- ğı, 1979’da ABD merkez bankası faizle- netilmesi, restorantların açılma- üretim de artıyor. Son 14 yılda alkol- mının bu yıl yine kaçağı patlatması nı yüzde 29.6, biranın yüzde 57.5, ri artırmadan önce, 74, 75 ve 80’de yüz- sı ve geçen yıl bu alanda uygulanan lü içkilerden devletin elde ettiği ÖTV şarap sektörünün ise yüzde 46.6 bekleniyor. de 12-13 düzeyine ulaştığı görülüyor. ÖTV’nin artırılmaması etkili oldu. geliri 116 milyar TL’yi aştı. 2021’de civarında olduğu tahmin ediliyor. Faizler artmaya başladıktan sonra dün- Kapasite düşük ya ekonomisi büyüme oranları geriledi, 2021’de miktar olarak en fazla tüke- içkide devreye girmeyen ÖTV artış- Dünyada alkollü içki pazarının 80’lerin ve 90’ların başında yüzde 2’nin tim 943 milyon 575 bin 646 litre ile ları kaçak ve sahte içki piyasasının Türkiye’de kişi başı mutlak al- 2024’te 1.75 trilyon dolara çıkaca- altına indi. Hızla artmaya başlayan faiz- bira grubunda yaşanırken viski tü- önüne set çekmişti. ÖTV’nin devre- kol tüketiminin 1 litrenin altında, ğı öngörülüyor. ler 1970’lerdeki stagflasyona son verdi ama dünya ekonomisini de kimi zaman resesyonla kesilen bir kalıcı durgunluk içine itti; çevre ülkelerde sert bir borç Rekabet hız yaptı! krizini tetikledi. ‘Baba mesleği’ ilgi görmüyor Neoliberal-küreselleşme, bu stagf- ekabet Kurulu’nun “2021 Yıl- lasyon döneminin sonunda başladı. Rlık Raporu”na göre, 2017-2021 ürkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederas- aileden devam ettirmek yerine ‘devlet dai- O nedenle bir diğer tartışma da Gary döneminde 1687 dosya nihai ka- Tyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Pa- resine girmek’ düşüncesi daha ağır basıyor. Gerstle’nin, Financial Times da “He- rara bağladı. En çok karar “birleş- landöken, esnaf ve sanatkâr çocuklarının Yapılan saha araştırmalarına göre mahalle- men bir ‘klasik’ olmaya aday” övgü- me ve devralma, ortak girişim, baba mesleğine ilgi göstermediklerini vur- deki esnafın ömrü ise en fazla 2-3 yıl. Hak- süyle tanıtılan Neoliberal Düzenin Yük- özelleştirme” dosyaları için veril- guladı. Konuyla ilgili açıklama yapan ve bir- sız rekabet de süreci etkiliyor. Esnafı olum- selişi ve Düşüşü” (2022) başlıklı kitabın- di. Bu tür taleplerin karara bağ- çok mesleğin bu nedenle yok olmaya başla- suz etkileyen unsurlar ortadan kaldırılma- daki konular üzerinde yaşanıyor. Neoli- lanan toplam kararlardaki payı TESK’in verilerine göre 2020 yılı mart so- dığını belirten Palandöken, şöyle devam et- lı. Esnaf olmak daha cazip hale getirilmeli ki beral döneme daha yakından bakanlar, yüzde 68 oldu. l AA nu itibarıyla 2 milyon 60 bin 147 esnaf var. ti: “Günümüzde zanaat öğrenmek, mesleği yönelimler artsın.” l ANKARA 1990’lardan bu yana teknoloji alanında, mali piyasalarda hızlanarak, kapitaliz- min geleceğini tehdit eder düzeye ulaşan İSTANBUL SU VE KANALİZASYON İDARESİ (İSKİ) bir tekelleşme eğilimine dikkat çekiyor- Şırnaklılar yüzde 75.1 artışla lider oldu lar. Finansal piyasalarda gelişme özel- GENEL MÜDÜRLÜĞÜ’NDEN İHALE İLANI likle çarpıcı: ABD’de 1990’ların başında 40’tan fazla banka, finansal kuruluş var- Vatandaş kredi ken şirket birleşmeleri sonunda bu sa- İSKİ Genel Müdürlüğü ambarları ve sayaç depolama alanlarındaki “İdare Ambarındaki Kullanılmış yı dört kuruluşa inmiş (Citicorp, JP Mor- DN20mm Soğuk Su Sayaçlarının Teknik Şartnameye Uygun Yeni Hız Esaslı DN25mm Soğuk Su gan-Chase, Bank of America, Wells Far- Sayaçları ile Değişimi” ihalesi İSKİ Taşınır, Taşınmaz, Kaynak ve Haklarının Değerlendirilmesine go - Hearn & Meager, Stakeholder capi- İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğinin 23. Maddesine göre Açık Teklif Usulü ile yapılacaktır. kartına yüklendi talism: next Frontier, Nisan 2022 sf.19) İhaleye ilişkin ayrıntılı bilgiler aşağıda yer almaktadır. ankacılık Düzenleme ve şıt kredisi hacmi son üç ay- Değişime Konu Malzemenin Cinsi ve Miktarı: ‘Tüm korkuların toplamı’ BDenetleme Kurumu (BDKK) da yüzde 10.9, son bir yılda Sıra No Malzeme Adı Miktarı “Tüm korkuların toplamı”, “70’lere bünyesindeki Fintürk’ün il ba- yüzde 9.6 artışla 14.9 mil- 1 İdare Ambarındaki Kullanılmış Soğuk Su Sayaçları 25.000 Kg mi dönüyoruz” sorusuyla ilgili: Stagf- zındaki verileri, Mart 2022 so- yar lira, konut kredisi hacmi Malzemenin Bulunduğu Yer : Avrupa 2.Bölge Abone İşleri Kağıthane Şebeke ve Sayaç Ambarı lasyonla, petrol krizi, Vietnam yenilgi- nuna göre son bir yılda özel- son üç ayda yüzde 4.1, son Muhammen bedel : 1.982.500,00 TL + KDV si, askeri darbeler, gelişmekte olan ül- likle bireysel kredi kartı kulla- bir yılda yüzde 12.9 artışla kelerde biriken büyük borç yükü, mer- Geçici Teminat Bedeli : 59.475,00 TL nımının büyük bir hızla arttığı- 313.4 milyar lira ve diğer tü- kez ülkelerde işçi hareketleri, hızla ar- İhale Usulü : İSKİ Taşınır, Taşınmaz, Kaynak ve Hakların Değerlendirilmesine nı ortaya koydu. ketici kredileri (ihtiyaç kre- tan yüksek faizler ile başlayarak ser- İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğinin 23. Maddesi Açık Mart 2022 sonuna gö- disi gibi) son üç ayda yüzde mayeye büyük serbestlik getiren “ne- İhale Usulü re, bireysel kredi kartı hacmi 2.4, son bir yılda 17.4 artışla oliberal dönem” yine stagflasyon, bir İhale Tarihi ve Saati : 17.05.2022 Saat 10:00 son üç ayda yüzde 11.4, son 443.1 milyar liraya çıktı. savaş, artmaya devam eden büyük bir İhalenin Yapılacağı Adres : İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi (İSKİ) Genel Müdürlüğü Güzeltepe bir yılda ise yüzde 50.8 arta- borç sorunu ile mi kapanıyor? ‘İhtiyaç’ta İstanbul Mah. Osmanpaşa Cad. No:7 A Blok Üst Zemin Kat 07 No’lu Oda rak 223.9 milyar liraya ulaştı. Nauriel Roubini, siyasi (gelir dağılı- Kredi türüne göre, il Bu kapsamda yıllık baz- 34060 Eyüpsultan/İSTANBUL mı), jeopolitik (büyük güçler) etkenler- bazında son bir yılda da en yüksek oranlı 1- İstekliler, tekliflerini ihale (son teklif verme) tarih ve saatine kadar teklifler İstanbul Su ve den kaynaklanan korumacılık eğilim- en yüksek artış ora- artış yüzde 75.1 ile Kanalizasyon İdaresi (İSKİ) Genel Müdürlüğü Güzeltepe Mah. Osmanpaşa Cad. No:7 A Blok lerinin, gelişmiş ülkelerde yaşlanmaya nı; taşıt kredisin- 629.2 milyon lira- başlayan nüfusun ve göçmenlere kar- Satınalma Şube Müdürlüğü 1 Kat 110 No’lu Oda 34060 Eyüpsultan/İSTANBUL adresine verileceği de yüzde 36 ile 5.2 ya ulaşan Şırnak’ta şı tepkilerin emek piyasası üzerinde- gibi, iadeli taahhütlü posta yoluyla da gönderilebilir. İhale (son teklif verme) saatine kadar idareye milyon liraya çıkan görüldü. Bu ili yüz- ki olumsuz (ücret artışlarını sınırlamak ulaşmayan teklifler değerlendirmeye alınmaz. Bayburt, konut kredi- de 70.6 artışla 763.5 zorlaşıyor) etkilerinin, iklim değişikli- 2- İsteklilerin, aşağıda belirtilen belgeleri sunmaları zorunludur; sinde yüzde 21.4 artışla milyon liraya ulaşan Ak- ği krizinin, artmaya devam eden pan- 2.1 İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeleri teklifleri kapsamında sunmaları 314.2 milyon liraya çıkan Ki- saray ve yüzde 70.5 artışla 8 demi risklerinin, siber güvenlik sorun- gerekir: lis ve ihtiyaç kredisinde yüz- milyar 426 milyon liraya ula- larının da stagflasyon etkisi yaptığına a) Mevzuatı gereği kayıtlı olduğu ticaret ve/veya sanayi odası veya ilgili meslek odası belgesi; de 22.1 artışla 102.3 milyar şan Antalya izledi. Kredi kar- işaret ediyor. Milyarder yatırımcı, ya- 1) Gerçek kişi olması halinde; kayıtlı olduğu ticaret ve/veya sanayi odasından ya da ilgili meslek liraya çıkan İstanbul’da he- zar Ray Dalio, artık bir “imparatorluk tı hacmi İstanbul’da yüzde odasından, ilk ilan veya ihale tarihinin içinde bulunduğu yılda alınmış, odaya kayıtlı olduğunu saplandı. Mart 2022 sonuna döneminin” kapandığına inanıyor. Da- 29.2 artışla 65.7 milyar TL, gösterir belge, kıyasla geçen bir yılda taşıt lio, The Changing World Order baş- Ankara’da yüzde 62.9 artışla kredisi hacmi 23 ilde, konut lıklı kitabında (2021), hem uluslarara- 2) Tüzel kişi olması halinde; ilgili mevzuatı gereği kayıtlı bulunduğu ticaret ve/veya sanayi odasından, 22.1 milyar lira ve İzmir’de sı hem ülke içi çatışmaların artmaya kredisi hacmi bir ilde düşer- ilk ilan veya ihale tarihinin içinde bulunduğu yılda alınmış, tüzel kişiliğin odaya kayıtlı olduğunu yüzde 63.7 artışla 15.5 mil- başladığını, “sağ ve sol popülizmin” ken kredi kartı ve ihtiyaç kre- yar TL oldu. gösterir belge, yine yükselmeye başladığını düşünü- disi hacmi bütün illerde yük- Yine verilere göre, Mart b) Teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren imza beyannamesi veya imza sirküleri; yor. Belirsizlikler hızla artıyor. seldi. l Ekonomi Servisi 2022 sonuna kıyasla ta- 1) Gerçek kişi olması halinde, noter tasdikli imza beyannamesi, 2) Tüzel kişi olması halinde, ilgisine göre tüzel kişiliğin ortakları, üyeleri veya kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir Ticaret Sicil Gazetesi, bu bilgilerin Fed’den son 22 yılın en yüksek kararı tamamının bir Ticaret Sicil Gazetesinde bulunmaması halinde, bu bilgilerin tümünü göstermek İktisatlılar krizin yeni üzere ilgili Ticaret Sicil Gazeteleri veya bu hususları gösteren belgeler ile tüzel kişiliğin noter tasdikli 50 baz puan faiz artırdı imza sirküleri, yüzünü tartışacaklar c) Bu Şartname ekinde yer alan standart forma uygun teklif mektubu, BD Merkez Bankası (Fed), lerini de benzer oranda artır- ç) İhale Dokümanında yer alan geçici teminata ilişkin standart forma uygun geçici teminat mektubu stanbul Üniversitesi İktisat Fakülte- Ayüksek enflasyonu aşa- mayı kararlaştırdığını kaydet- veya geçici teminat mektupları dışındaki teminatların Saymanlık ya da Muhasebe Müdürlüklerine İsi Mezunlar Cemiyeti (İFMC) tarafından ğıya çekmek amacıyla temel ti. Federal Açık Piyasa Komi- yatırıldığını gösteren makbuzlar, 1974’ten bu yana düzenlenen “İktisatçılar faiz oranını 50 baz puan ar- tesi açıklamasında, yılın ilk d) Vekaleten ihaleye katılma halinde, vekil adına düzenlenmiş ihaleye katılmaya ilişkin noter onaylı Haftası”nın 45’incisi 10-11 Mayıs’ta “Dünya- tırdı. Bu oran, son 22 yılda- üç ayında gayri safi yurt içi da ve Türkiye’de Radikalleşen Sorunlar” ana vekaletname ile vekilin noter tasdikli imza beyannamesi, ki en büyük faiz artışı oldu. hasıladaki düşüşe rağmen, temasıyla yapılacak. Bu ana konu “Türki- e) İsteklinin ortak girişim olması halinde, bu Şartname ekinde yer alan standart forma uygun iş Banka, enflasyonla mücade- “hanehalkı harcamaları ve iş ye Ekonomisinin Dünü Bugünü”, “Türkiye’de ortaklığı beyannamesi, lenin bir başka adımı olarak odaklı yatırımların güçlü kal- Sosyal Çöküş” gibi başlıklarla ele alınacak. da, gelecek aydan itibaren mayı sürdürdüğü, istihdam f) Şartname ve ekinin satın alındığına dair belge Toplantılara Prof. Dr. Nihal Tun- hazine tahvillerini azaltmaya artışlarının da kuvvetli bir se- 3- İhale dokümanı ve ekleri KDV Dahil 100,00 TL bedel karşılığında İstanbul Su ve Kanalizasyon cer, Prof. Dr. Burhan Şenata- başlayacağını bildirdi. yir izlediği” belirtildi. Açıkla- İdaresi (İSKİ) Genel Müdürlüğü Güzeltepe Mah. Osmanpaşa Cad. No:7 A Blok 1.Kat 109 No’lu Oda lar, Prof. Dr. Beyza Üstün gibi Fed üç gün süren toplan- mada, enflasyonun, Ukray- 34060 Eyüpsultan/İSTANBUL adresinden temin edilebilir veya ücretsiz görülebilir. Ancak ihaleye isimler katılacak. İFMC Genel tılarının ardından dün yaptı- na’daki savaş ve Çin’deki ye- katılabilmek için ihale dokümanının satın alınması zorunludur. Başkanı Sevil Usanmaz ise ğı açıklamada, politika faizin- ni virüs kısıtlamalarının bas- 4- İdare, ihaleyi yapıp yapmamakta ve herhangi bir aşamada iptal etmekte serbesttir. bu yıl haftanın günlerini ikti- de 50 baz puanlık artışa git- kısı yüzünden “yüksek oran- 5-Verilen tekliflerin geçerlilik süresi ihale tarihinden itibaren 180 (yüzseksen) takvim günüdür sat yazınının önemli isimle- ti. Böylece politika faiz oranı da” seyretmeye devam ettiği 6-Konsorsiyum olarak ihaleye teklif verilemez. ri Prof. Dr. Ahmet Kılıçbay yüzde 0.25-0.50 aralığından ifade edildi. Komitenin, “enf- 7- İdaremiz 2886 sayılı Devlet İhale Kanununa tabi değildir. İlan Olunur. ve Prof. Dr. Önder Arı’nın yüzde 0.75-1.00 seviyesine lasyon risklerini yüksek bir anısına ithaf ettiklerini be- yükseltildi. Oybirliğiyle alınan dikkatle takip ettiği” kayde- Resmi ilanlar: www.ilan.gov.tr’de (Basın: 1609082) Sevil Usanmaz lirtti. l Ekonomi Servisi karar ile borçlanma maliyet- dildi. l Haber Merkezi