Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
gorus@cumhuriyet.com.tr
25 MAYIS 2022 ÇARŞAMBA
2 olaylar ve görüşler
Yeni Havalimanı’nın
geciken metro maliyeti
Metrosu dört yıl son-
ra bitecek İstanbul
Havalimanı’nın alelacele
açılması, Atatürk Havali-
manı işletmecisi TAV Ha-
valimanları AŞ’ye sözleş-
menin üç yıl erken fesih
sebebi ile 389 milyon Avro İstanbul’u Türklerden
ödenmesi, bu plansızlık ve
öngörüsüzlüğün diğer bir
arındırma projesi
unsurudur.
Ömer Can ta Lu zetesi o dönem yayımla- lerin, Sevr haritasındaki
Dr. Suat S ar I
dığı bir haberin sonunda İstanbul’a en azından göz
araştırMacı
İBB Meclİs üyesİ, İyİ Partİ yerel
şu ifadeleri kullanmıştır: atmaları gerekir.
yönetİMler Başkanı DanışManı
mperyalizmin, Mü- “Müslümanların, ellerin-
Sonuçlar
Etareke döneminden,
deki emlaki yabancılara
ilindiği üzere İstanbul Ha-
Şimdi sonucu madde
İstanbul’un işgal yılların- kaptırmamaları milli ve
valimanı 6 Nisan 2019 ta-
dan bugüne, Türklere da- madde sıralayalım:
vicdani bir vazifedir.”
Brihinde açıldı. O günden
dir. Havalanı Şehir ortalama pe ve Halkalı Havalimanı hatları-
n Ülke olarak önemli bir
yattığı bir plan vardır: 1920’lerin başından
bu yana üç yıl geçti. Ulaştır-
30 kilometre üzerinden her bir nın, şehir merkezi dışındaki bö-
İstanbul’u Türklerin elin- iktisadi bunalım yaşıyoruz.
günümüze gelelim. Bu-
ma Bakanlığı tarafından beş yıl-
otomobilin 2.5 litre yakıt tüke- lümleri;
n Ülkemizde ikamet
den almak. İstanbul’un gün İstanbul ilimiz ve
dır yapımı devam eden Gay-
timinin 3 yıldaki değeri 87.5 Gayrettepe hattında, Hasdal - İs-
işgal yıllarında, işgal eden resmi rakamla-
Türkiye Cumhuriyeti va-
rettepe- Havalimanı hattı Tem-
milyon litre ve 1 milyar 750 tanbul Havalimanı arası 6 istas-
ra göre 5.5 milyon, gayri
kuvvetleri arasında uzun- tandaşlığı, yabancılara
muz 2022’de, Halkalı-Havalima-
milyon TL’dir. yon ve 26 kilometre, Halkalı hat-
ca tartışılan bu konu, bu- resmî rakamlara göre çok
büyük reklam bütçeleriy-
nı metro hattı ise Aralık 2023’te
tında, Kayaşehir-Havalimanı arası
daha fazla yabancı var.
gün de gündemdedir. le pazarlanmaktadır. Bu
açılması planlanıyor. Halkalı-İs-
Kurun bedeli
4 istasyon ve 23 kilometredir.
Örneğin, eski İngilte- n Ülkemizde daha şim-
durum, İstanbul’da konut
tanbul Havalimanı metro sözleş-
Havaalanına otobüs ve otomobil Her iki metro hattının kent dı-
diden büyük bir demog-
re Başbakanı Herbert fiyatlarını artırmakta, ki-
me tarihi 7.3.2018. Gayretttepe-
ile yapılan ulaşımın üç yılda yakıt
şındaki kısımları hızlı tren ola-
Henry Asquith, Halife- rafik, sosyolojik, iktisadi
raları ortalama ücretli
İstanbul Havalimanı metro söz-
tüketimi bedeli toplam 2.2 milyar rak yerüstünden yapılsaydı, 1.5
bir değişim var.
nin İstanbul’da kalma- bir Türk yurttaşının kar-
leşmesi tarihi ise 7.12.2016.
TL’dir. Yolcular metro tam bilet
milyar dolar (22.2 milyar TL) is-
sı ve Papa gibi ruhani li- n İstanbul’da arz edilen
şılayamayacağı düzeye
Metro hatlarının açılmaması
ile 7.67 TL’ye gidecekleri seyahat- raf olmayacaktı.
konut stoku oldukça düştü.
der olması, büyük devlet- yükseltmektedir. Yurtdı-
sebebiyle Havaist tarafından 105
lerini Havaist otobüsleri ile orta-
lerin İstanbul’u yönetme- n İstanbul’daki konut
şındaki emlak ajansları,
adet otobüs ile yolcuların, şehrin
Etkisi çok yönlü
lama 45 TL, taksiler ile otoyol ge-
fiyatları ve kiralar ola-
si gerektiğini söylemiştir. Türkiye’deki iş ortakla-
muhtelif yerlerinden ulaştırılma-
Metro yapımını geciktiren
çiş ücreti dahil 400 TL’ye gitmek
Dönemin İngiltere Baş- ğanüstü arttığı için Türk
rıyla birlikte, ülkemizde-
ları hizmeti devam etmektedir.
zorunda kalmışlardır. merkezi hükümet ve Ulaştırma
vatandaşları konut alma-
bakanı David Lloyd Geor- ki konut ve arazi piyasa-
Otobüs haricinde ise yolcular
Bakanlığı’nın plansızlığı ve so-
Yaklaşık toplam 2 milyar
ge ise Halife ve vekillerin yı bırakın, evden çıkarıl-
sına hızla ve artan bir ta-
özel otomobilleri ve taksiler ile
Avro’ya mal olacak. Gayrettepe ve rumsuzlukları yerli yabancı yol-
dıklarında kiralık ev bul-
İstanbul’da kalması du- leple saldırmaktadır. Do-
ulaşımlarını sağlamaktadırlar.
culara bütçe ve zaman yönünden
Halkalı’dan havalimanına yapı-
rumunda, bu kişilerin da- makta bile zorlanıyor.
layısıyla arzın düşük ol-
lan toplam 69 km uzunluğundaki ağır hasarlar vermiştir. Çevre kir-
Bulsalar da kazandıkları
ha kolay yönetileceğini, duğu bir dönemde ve or-
Yakıt tüketimi
metroların hizmete gireceği tarih- liliğini önemli ölçüde artırmıştır.
Anadolu’ya gönderilme- ta parayla kirayı nasıl öde-
mda talep kat kat art-
Kentiçi otobüslerin 100 kilomet-
ler itibarıyla Avro kuru üzerinden Seçilmişlerin liyakatsizliklerinin,
yeceklerini kara kara dü-
si halinde ise denetimle- maktadır. Diğer bir so-
rede tükettiği yakıt 32 litredir.
dört yıl geç yapılmasının fark ma- beceriksizliklerinin ülkemize is-
rinin zorlaşacağını iddia şünüyorlar.
run ise emlak şirketleri-
Havalimanına bu süreçte se-
raf maliyetleri yukarıda tüm açık-
liyeti 19.3 milyar TL’dir. n İstanbul’da bazı böl-
etmiştir. Nitekim daha nin ve konut sahipleri-
fer yapan 105 Havaist otobüsü-
Nisan 2019’da 1 Avro 6.66 TL lığı ile belgelenmektedir.
sonra Osmanlı’ya daya- gelerde yabancıların oluş-
nin konut fiyatlarını ya-
nün yıllık sefer sayıları 427 bin
Havalimanı metro istasyonu-
iken Nisan 2022’de bir Avro turduğu gettolar çoğalıyor.
tılan Sevr Antlaşması’na rıştırması sonucu fiyatla-
adet. Yıllık ortalama yapılan km
16 TL... nun, terminale 400 metre uzakta
göre, İstanbul’un Boğaz’a n İstanbul hızla, Türk
rın, psikolojik bir tepkiy-
1 milyon 480 bin km. Bu oto-
yapılmasını ve on binlerce yolcu-
yurttaşları için maddi
yakın kısımları ve tüm le de yükselmesidir.
büsler ile bir yılda taşınan yol- Ağır fatura
nun terminale bagajları ile yürü-
Boğazlar özerk bölge ola- olarak yaşanamayacak
cu sayısı yaklaşık 10 milyon
AB ülkeleri ve ABD’de met- mek zorunda kalacağının maliye- Sevr çağrışımı
hale geliyor.
rak uluslararası deneti-
200 bin yolcudur. Bu araçların
ro hatları kent merkezleri dı- tini matematik bilimi ile hesapla-
me bırakılmıştır. Günümüzde 1920’lerde emperya-
İstanbul’un çeşitli yerlerinden
şında yerüstü banliyö veya hız- mak mümkün olamıyor mu? Pro-
İstanbul’da bazı bölgeler list işgal kuvvetlerinin
yaptıkları seferlerin yakıt tüke- Psikolojik tepki
lı tren olarak devam ederken, jeyi yanlış icra edenler kimler?
yabancıların yoğunlaştığı Türkleri İstanbul’dan
timi üç yılda 592 bin litre, kar-
İstanbul’da havalimanına giden
Metrosu dört yıl sonra bitecek O dönem, aynı zaman- bir gettolaşma içerisinde- kovma planı, Gazi Mus-
şılığı 468 milyon TL’dir.
metro tüm hat boyu neden yeral- İstanbul Havalimanı’nın alela- da İstanbul’da yabancıla-
dir. Ayrıca “Kanal İstan- tafa Kemal Atatürk’ün
Havaalanını otobüsler hariç
tı olarak projelendirilmiştir? cele açılması, Atatürk Havali- ra büyük miktarda konut bul” projesinin planlan- İstanbul’u kurtarmasıyla
kullanan yolcu sayısı 70 mil- Türkiye’de metro hatları 1 ki- manı işletmecisi TAV Havali- ve arazi satılmıştır. İstan-
dığı bölgenin çevresinde çöpe gitmişti.
yondur. Bu, 70 milyon yolcu-
lometre maliyeti ortalama 40 manları AŞ’ye sözleşmenin üç bul’daki Yunan kurum- birçok yabancı, arazi sa- Şimdi bu planın yeni-
nun bir araçta 2 kişiden hava- milyon dolar/kilometredir. yıl erken fesih sebebi ile 389 ları, İstanbul’da konut ve
tın almıştır. “Kanal İstan- den yürürlüğe konulmak
alanına gelen-giden otomobil Hızlı trenin, 1 km maliyeti 2.3 milyon Avro ödenmesi, bu plan- arazi almak isteyen Rum bul” projesiyle “yeni bir istenmesine, kimler, ne-
adedinin 35 milyon adet oto- milyon dolar/kilometredir. sızlık ve öngörüsüzlüğün diğer ve Ermenilere özel kre-
İstanbul” kurma düşün- den, hangi amaçla yar-
mobil olduğunu göstermekte- Toplam 69 kilometre, Gayrette- bir unsurudur... diler açmıştır. İkdam ga- cesini savunan yetkili- dımcı oluyor?
Cumhuriyetin Bakanı:
Mustafa Şeref Özkan
letvekili seçilmiştir. Üç dönem Burdur mil-
m ahmut a SLan
letvekili olarak hizmet etmiştir. Mecliste Ti-
sİyaset BİlİMcİ
caret Komisyonu, İktisat Komisyonu Baş-
kanlığı, Geçici Memur ve Harf Komisyonu
ski Burdur Senatörü Ekrem Kabay’dan
üyeliklerinde bulunmuştur.
Eduymuştum adını. Kabay, Köy Ensti-
tüsü mezunu yoksul bir köy çocuğuydu.
Devletçi İktisat Bakanı
Mustafa Şeref ise o yoksul köyün top-
1929’da yaşanan ekonomik buhran-
rak sahibiydi. Topraklarını köylülere nasıl
da, liberal devletlerde yaşanan büyük çö-
sattığını anlatmıştı Kabay. Köylünün lehi-
küş, Türkiye’nin ancak devletçi politika-
ne bir satıştı bu. Sonraları Mustafa Şeref
lar sayesinde kalkınacağını göstermiş-
ismine, Bilsay Kuruç, Zafer Toprak, Kor-
tir. Bu politikaları uygulayacak kişi ola-
kut Boratav gibi aydınlarımızın yazdıkları
rak Mustafa Şeref Özkan öne çıkmış, Ey-
eserlerde de rastladım.
lül 1930’da, V. İnönü Hükümeti’nde İkti-
Mustafa Şeref Özkan, Burdur’un Yeşi-
sat Bakanlığı’na getirilmiştir.
lova kazasının Gençali köyünde 1885’te
Bilsay Kuruç’a göre, Mustafa Şeref Öz-
doğmuş. Burdur’da ilköğrenimini tamam-
kan, sermaye birikimi yaratmak, korumak
lamış, İzmir İdadisi ve ardından 1909’da
ve büyütmek için akılda tutulması gere-
İstanbul Hukuk Mektebi’nden birincilikle
ken konuları şöyle sıralamıştır: Dış açık
mezun olmuş. İttihat ve Terakki hükümeti-
vermekten sakınmak. Sanayiyi, bankacılı-
nin öğrenim amacıyla yurtdışına gönderdi-
ğın yedeğine takmamak ve ikisini ayrı tut-
ği ilk öğrencilerden. 1909’da Paris’te baş-
mak. Yerli hammadde kullanmak. Çağdaş
ladığı hukuk eğitimini 1912’de başarıyla
bir çalışma düzeni kurmak.
tamamlayarak yurda dönmüş.
Bakanlığı döneminde, devletçilik, eko-
nomik ilke olarak ilk kez CHP’nin 1931’de
İTC’nin Ticaret ve Ziraat
yapılan 3. Kurultayı’nda parti programı-
Bakanı
na alınmış, resmi iktisat politikası olmuş-
1914’te Konya milletvekili seçilen Öz-
tur. Özkan, düzgün bir çalışma yasası ol-
kan, 1917’de Talat Paşa Hükümeti’nin Ti-
madan, ülkemizde huzurun olmayacağının
caret ve Ziraat Bakanı’dır. Bakanlığı döne- farkındadır. Bu nedenle iş kanunuyla ilgi-
minde, 24 Mayıs 1917’de, “Tarımda Ça- li ciddi çalışmalar yapmıştır. 1930-32 yıl-
lışma Yükümlülüğü Yasası” ve “Vurguncu- ları arasında bakanlık yapan ve devletçi-
luğun Yasaklanması Yasası”nı çıkarmış- lik uygulamalarını başlatan Özkan, yaptık-
tır. 1918’de bakanlıktan istifa etmiştir. larıyla geleceğe yönelik kalıcı etkiler bı-
1919’da sağlık sorunları nedeniyle Berlin’e rakmıştır. Ülkemizin kalkınmasına büyük
gitmiştir. Kurtuluş Savaşı’nda, Birinci İnö- katkılar sağlayan, devletçiliğin ve çalış-
ma yasasının temellerini atan Mustafa Şe-
nü Savaşı’ndan sonra Türkiye’ye dönmüş,
her yurtsever gibi, Anadolu’daki milli hare- ref Özkan’ın günümüzde unutturulmaya
çalışılması bilinçli bir politikadır. Özkan,
ketin saflarına katılmıştır.
Ankara Hükümeti’nce Lozan’a gide- 10 Eylül 1938’de öldüğünde, Münip Hay-
cek heyette danışman olarak görevlendi- ri Ürgüplü şöyle demiştir: “Mustafa Şeref
Özkan’ı anlamak bir şeref ve anlatmak bir
rilmiştir. Lozan müzakerelerinin ardından,
1923’teki seçimlerde CHP’den Burdur mil- mazhariyettir (yücelme).”