Katalog

17 MAYIS 2022 SALI 12 KÜLTÜR ‘Ukrayna için Barış’ konserinde notalar konuştu. Savaşa hayır diyen Ukraynalı ve Amerikalı sanatçılar çaldı UKRAYNA IÇIN MÜZIK DEVREDE İstanbul’daki konserlerinin il- Erol Keskin’i anarken YAZGÜLÜ ALDOĞAN Ukraynalı ünlü piyanist An- ki ACF’de düzenlenen ilkinde An- na Fedorova ve eşi Amerikalı iyatromuzun usta sanatçısı Erol Keskin ünyanın en iyi on piyanistin- na Fedorova, bir konuşma yapa- 18 Mayıs 2021’de ayrıldı aramızdan. Ça- kontrbasçı Nicholas Schwartz Dden biri kabul edilen Ukray- rak savaştan ne kadar üzgün ol- Tbuk akıyor zaman. Bir yıl geçti bile… Ve- “Ukrayna için Barış” konseri nalı Anna Fedorova ve Amerikalı duklarını ve ülkesine yardım etmek fatının birinci yılında, kendisine selam ediyo- eşi kontrbasçı Nicholas Schwartz, için müziklerini kullandıklarını an- vermek adına İstanbul’da. rum ve biraz gerilere gidiyorum: 2008 yılında, Ukrayna’nın yaşadığı saldırıya kar- lattı. Genç sanatçılar daha sonra İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti etkinlik- ile rekor sahibi olan Ukraynalı piya- şı çıkmak ve ülkeye yardım etmek 1800’lü yıllardan kalma muhteşem leri kapsamında İstanbul Üniversiteleri Tiyat- nist Anna Fedorova’nın tekniği ve için savaşın başından beri konser- binada duygulu bir konser verdi. ro Şenliği’ni düzenlemiştik. Geçmiş günlerin duyarlılığına müzikseverler hayran ler veriyor. Bu çerçevede Türkiye’ye Konser sonrasında Ukrayna’nın İs- gençlik festivallerini düşünerek başlattığım ve oldu. Özellikle genç sanatçıların de gelen ve İstanbul’da iki konser tanbul Başkonsolosu’nun eşi sanat- süreklilik kazanmasını istediğim bir kültür sa- “Ukrayna için Barış” ve yardım top- veren sanatçıların ilk konseri Yeni- çılara çiçekler verdi. nat olayıydı bu. Bilindiği gibi, 2009’da Türkiye lama konserleri Avrupa’da 20’den köy’deki Avusturya Kültür Ofisi’nde Sanatçılar pazartesi gecesi de Sü- Üniversiteleri Tiyatro Şenliği ve 2010’da Avru- fazla yerde yapıldı ve sanatçılar bu küçük bir müziksever gruba oldu. pa Üniversiteleri Tiyatro Şenliği yapıldı. Ben, reyya Operası’nda bir konser ver- konserlerin gelirini bağışladı. 2010’a gelmeden istifamı vermiş, ajanstan YouTube’da 35 milyon izlenme miş olacak. ayrılmıştım. Her üç şenlik de başarılı olmuş ama ne yazık ki olay süreklilik kazanamamış ve 2010’da son nokta konmuştu. Hoş, bu ko- Samsung, Türkiye’de yeni şullarda, gençlerin soluk alıp vermelerinin her 75. CANNES FILM FESTIVALI BU AKŞAM BAŞLIYOR yıl giderek daha da zorlaştığı, baskının tırman- dART Platformu’nu tanıttı dığı, özgürlüklerin kısıtlandığı ülke hallerinde ne nasıl olurdu o da ayrı bir konu! Bir sempozyumun Sinemayla siyasetin çağrıştırdıkları Yine İstanbul Üniversiteleri Tiyatro Şenliği’ne dönmek ve bu kapsamda düzen- lenen “İsmayıl Hakkı Baltacıoğlu Sempoz- yumu” üzerinden yol almak istiyorum. Kimler yoktu ki o sempozyumda: Atila Alpöge, Ayla Algan, Beklan Algan, Erol Günaydın ve Erol Ömer Barış Gökpınar, Philip Choi, kaçınılmaz birlikteliği Keskin… Henüz dijitalleşmediğimiz günlerden Hakan Yılmaz, Devrim Danyal önemli bir anı olarak yeniden izledim o bu- luşmanın kıymetli kasetini. Hepsi birer Balta- cıoğlu hayranı, hepsi birer deniz derya, hep- ‘Dijital rönesans si esprili, umutlu ve bir o kadar da bilgili... Ge- leneksel gösterilerden günümüz tiyatro anla- İstanbul’dan yışına uzanan konuşmaları tiyatro belleğimi- ze önemli bir katkı… Son derece de keyifli ve yararlı bir sohbet. Sevgili Erol Keskin, her za- başlıyor’ manki ciddiyetiyle sesleniyor kalabalık salona: “Oyunculuk bilinç işidir. Oyunculuk üretmek demektir. Oyuncu ürettiğini, ortaya koyduğu- ORHUN ATMIŞ nu kendi varlığından, bedeninden ayıramaz” diyor. Renkli örneklerle altını çiziyor sözlerinin. anatın üretim, tüketim ve satın alın- annes’da sinemanın siya- “İzleyici” ile “seyirci” arasındaki ayırıma deği- Sma süreçlerinde “dijital sanat” kavra- niyor: “Oyun izlenmez, seyredilir” diyor. “Sen si ve toplumsal boyutları, sa- mıyla birlikte yeni bir dönem yaşanıyor. seyir halinde bir gemiye bindiğinde onunla Cnat boyutuna verilen önceli- Web 3.0 denilen bu dönemi son zaman- birlikte seyredersin. İzlemek işi geminin arkası- ğe karşın hiçbir zaman unutulma- larda NFT’lerle birlikte yakından tanıma- na bağlı bir küçük sandalda olur ancak. Oyun mıştı zaten. Ancak bu yıl, bırakın ya başladık. Samsung da Türkiye’de di- bir yolculuktur. Günlük yaşamın ötesinde sey- jital sanat ve NFT teknolojilerinde ön- unutulmayı, hergün, şu ya da bu retmek durumudur söz konusu olan…” cü olacak yeni dART Platformu’nu önce- biçimde, hem de yüksek sesle gün- Festi- Tiyatro derin bir deniz ki gün bir basın toplantısıyla tanıttı. Plat- val, Michel demde kalacağa benzer. formda dijital sanat ve NFT teknolojile- Tiyatro, her yönüyle Erol Keskin’in içinde yıl- Hazanavicius’un Ukrayna’daki sıcak savaş gerçe- larca keyifle yüzdüğü derin bir denizdi. Disiplinli ri alanında öncü isimlerinden oluşan bir ‘Coupez’ fil- ğinin yansımaları, filmlerin adları- bir sanatçı ve alanına her yönüyle hâkim bir ho- uzman kurulu yer alıyor. Platform özetle, miyle açılıyor. na dek uzanan farklı alanlarda ken- caydı. Pek çok öğrenci yetiştirdi Eskişehir Ana- hem dijital sanatın dünyadaki gelişimi dini duyurmakta. Örneğin, bu ak- dolu Üniversitesi Devlet Konservatuvarı’nda, hem de Türkiye’de bu alanda yaşanan şam izleyeceğimiz açılış töreni ar- Şehir Tiyatrosu Tiyatro Araştırmaları Labora- yenilikler hakkında güncel, yol göste- tuvarı TAL’da, Akademi İstanbul’da, Müjdat dından, yıldızı 2012’de “The Artist” ren ve bu alanı sahiplenen bir platform Gezen Sanat Merkezi’nde, Sadri Alışık Kültür SAVAŞ GERÇEĞI BELGESELLERI ile parlayan Fransız yönetmen Mic- olarak herkesin kullanımına açık ola- Merkezi’nde… cak. Dijital sanat alanında çalışmak iste- hel Hazanavicius’un (1967) yarışma kraynalı yetkilileri ayrıca kızdıran Mantas Kvedaravicius (1976-2022) Dormen Tiyatrosu’ndan İstanbul Şehir yen genç sanatçılara çevrimiçi eğitimler dışı sunulacak olan üç bölümlü gül- Ubir nokta, belki de, Cannes’da Uk- imzalı “Mariupol 2” de, özel gösteri- Tiyatrosu’na uzanan iddialı oyunculuk ve yö- de verilecek. Platformun sanatçılar ve dürü türü filmi, bir ay önce açıklanan rayna sinemasını temsil edecek olan mi ilgiyle beklenen bir film. 2016 yılın- netmenlik yolculuğunda o kadar güzel işle- gençler için yol gösterici bir rehber ola- Sergueï Loznitsa’nın (1964), “The Na- da gerçekleştirdiği “Mariupolis” bel- seçkilerde “Z (Comme Z)” adıyla yer re imza attı ki… “Puntila Ağa” ,“Oppenheimer rak konumlanması hedefleniyor. tural History of Destruction” adlı bel- geseliyle tanınan Kvedaravicius, Rus alıyordu; aradan on gün geçmeden Olayı”, “Kral Lear”, “Montserra”, “İçerdekiler”, gesel filmiyle, yarışmalı ana seçki- ordusu Ukrayna’ya girince hemen “Gazete Gazete” ,“Vahşi Batı,” “Antonius ve Ukraynalıların tepkisiyle “Coupez”ye ‘Herkeste sanal cüzdan...’ de değil de, özel gösterimler başlı- Mariupol’e giderek, bir önceki filmin- Klopatra”, “Modigliani…” ve daha nice oyun- dönüşüverdi! ğı altında yer alıyor olmasıydı. Cannes de görüntülediği kişilerin bugün ya- Toplantıya Samsung Electronics Tür- lar, nice ödüller. Filmin ne savaşla ne de Rusya ile Festivali’nin, Eurovision yarışması türü şadıkları savaş gerçeğini günü günü- kiye Başkanı ve CEO’su Philip Choi, şir- bir ilgisi vardı ancak hınzırca da lga bir etkinlik olmadığı, unutuluvermişti! ne kayda geçirmiş, nisan ayı başında Suna Keskin anlatıyor ketin CMO’su Ömer Barış Gökpınar ve geçtiği seri filmlerin en kötülerine Ukrayna savaşına sıcağı sıcağına ta- da, kentten çıkmaya çalışırken, çatış- Sözü Suna Keskin’e bırakıyorum: “Erol’un, dART uzman kurul üyeleri Hakan Yılmaz nıklık eden kameranın kaydettigi dra- malar ortasında, “elinde kamerasıyla” göndermede bulunan Z, Rus ordu- kendisini ifade edemediği son zamanlarda bi- ve Devrim Danyal katıldı. Danyal, “Web matik görüntülerden, kamera gerisi- öldürülür. Çektikleri görüntüleri sa- le ne istediğini bakışlarından anlardım. Öy- sunun da simgesiydi! 3.0” ile şu anda herkesin nasıl cebinde ne dek yansıyan acılı savaş gerçekle- vaş alanından kaçırabilen ekip arka- le güçlü bir bağ kurulmuştu aramızda. Vefa- bir cüzdan varsa gelecekte de insanla- Bu talihsiz göbek adının apar to- riyle yüzleşeceğimiz başka bir belge- daşları, “Mariupol 2”in montajını festi- tından sonra, bu sıra dışı aktör, yönetmen, rın “blockchain (blok zinciri)” cüzdanları par değiştirilmesi, bir kara mizah sel, Litvanyalı antropolog yönetmen vale yetiştirmişlerdir.. eğitimci tiyatro insanı için ne yapabilirim di- olacağını belirtirken “8 milyar insan diji- örneği gibi gözükse de Ukrayna sa- ye çok düşündüm. Öncelikle, 20 yıl ders ver- tal olarak eşit bir hale gelecek” dedi. Yıl- vaşının korkunç gerçekleri karşısın- diği Eskişehir Anadolu Üniversitesi Devlet maz ise “NFT öncesi dijital sanat eseri da kimi rastlantılara bile duyarsız rennikov (1969), yıllardır baskı al- du. Bir filmin, salt politik ya da Konservatuvarı’na, öğrencisi de olan Profe- satışları konvansiyonel yöntemlerle, ya- kalmak, herhalde mümkün değildi... sör Erol İpekli’nin girişimiyle, oynadığı oyun- tında yaşadığı Rusya’dan kaçıp başka öznel nedenlerle ana seçki- ni geleneksel bir sözleşme ile yapılıyor- larda kendi ellerinin değdiği aksesuvarları ve Almanya’ya yerleşmişti gerçi ama ye alınması ya da çıkarılması söz du ve eserin kopyalanması problemi he- de heykeltıraş Gürdal Duyar’ın yapmış oldu- Muhalif Rus yönetmene Altın Palmiye yarışı için seçilen konusu olamazdı. Festivalin sanat men her satışta dev bir problem yuma- ğu bir büstü armağan ettim. Üniversitede Erol yer verilebilir mi? “Bayan Çaykovski”nin yapımcısı, çizgisini belirleyen yöneticilerin, ğına dönüşüyordu. NFT sonrası bu ko- Keskin’e ait daimi bir sergi açıldı. Bunun ön- nu blockzincir üzerinde sistematik şekil- Ancak bu hümanist duyarlığın, ekonomik yaptırımların hedef aldı- ne yazık ki 75 yıldır alışık olduk- cesinde, ders verdiği salona adı verilmişti za- de çözüldüğü için, nihayet beklediğimiz sistematik milliyetçilikten yola çı- ğı Rus oligarklardan biriydi! ları irili ufaklı baskılara, farklı dü- ten. Şu günlerde de çok değer verdiği, gözü günler geldi diyebiliriz” diye konuştu. gibi koruduğu kitaplarını Kadir Has Üniversi- kan anlamsız bir düşmanlık kav- Fransa’nın ciddi haftalık dergi- zey ve biçimde, bir yenisi daha ek- Yılmaz, NFT sistemi işin içine girince di- tesi Kütüphanesi’ne vermek üzere temas ha- ramıyla sansürcü zihniyete dönüş- lerinden L’Obs, Ukrayna’nın kül- lenmişti. jital sanatçı sayısında patlama yaşandı- lindeyiz. Ayrıca, Erol Keskin adına bir tiyat- mesi, Kirill Serebrennikov’un fil- türel tanıtımından sorumlu ya- Anımsayalım: Bundan tam kırk ğını ve İstanbul’un bunda tüm dünyada ro öğrencisine burs vermeyi de planlıyorum. minin ana bölümden çekilmesi rı resmi bir kurumun, festiva- yıl önce, “Yol”un (Yılmaz Güney/ Çok önemsediğim bir proje bu ve yakın za- neredeyse başı çektiğini belirterek “Diji- için yapılan baskılar konusunda- lin seçkilerini son aşamada bi- Şerif Gören) listeden çıkarılma- manda hayata geçireceğime inanıyorum.” tal rönesans İstanbul’dan başlıyor” dedi. ki söylentiler doğruysa, kuşkusuz çimlendiren Thierry Frémaux’ya, sı için Türk yetkililer de çok farklı Evet, Erol Keskin’i bir kez daha sevgi ve Samsung dART Platformu ile ilgili da- kaygı verici nitelikteydi. Serebrennikov’un filmini geri çek- nedenlerle benzer girişimlerde bu- saygıyla anıyorum. ha kapsamlı bilgi için: https://www. Muhalif Rus yönetmen Sereb- mesi için baskı yaptığını yazıyor- lunmuşlardı! samsung.com/tr/dart/ Murat Ülker’in gözünden Candeğer Furtun’un Arter’deki sergisi... İyi ki doğdun Ataol Behramoğlu eşiktaş Belediyesi ve Tekin Ya- ni kitabı ile kutlanan gecede gazete- Byınevi ev sahipliğinde Ataol ci-yazar Barış Terkoğlu ve İsmail Say- Behramoğlu’nun 80. yaşı Süleyman Se- maz, Behramoğlu’nun cezaevi günlük- Eserlerini satmayan sanatçı ba Kültür ve Sanat Merkezi’nde düzen- lerinden kesitleri seslendirirken CHP lenen özel bir etkinlik ile kutlandı. Mel- İstanbul İl Başkanı Canan Kaftancıoğ- tem Cumbul ve Levent Üzümcü’nün lu da “Beyaz ipek gibi yağ- ş insanı ve koleksiyoner Murat Ülker, Arter’de- sunduğu program Nebil Özgentürk’ün dı kar” şiirini okudu. Kaf- İki Candeğer Furtun’un sergisini yorumladı. Ülker Ataol Behramoğlu adına hazırladığı bel- tancıoğlu, kendisine ayrıca, Selen Ansen küratörlüğünde hazırlanan gesel film gösterimiyle başladı. İYİ Par- gösterilen destek ve sergide seramik eserlere de dikkat çekti. ti Genel Başkanı Meral Akşener, etkin- sevgi sonrası göz- Önemli sanat eserlerini koleksiyonunda barın- liğe gönderdiği mesajında, “Edibin ne- yaşlarını tutamadı. dıran Ülker, “1960’lardan günümüze sanatçının zaketi ve zarafetiyle bezeli bir haya- Program so- eserlerinden bir derleme olan retrospektif sergi- tın ikinci 40 yılında bir aradasınız. Ara- nunda sahne- de seramiğe dair özgün yaklaşımlar oldukça il- Murat Ülker nızda olmak, demokrasi mücadelesi- ye çıkan Ataol gi çekiciydi. Belgeler yerine sanatın iziyle bir za- nin en yakın tanığının yeni yaşını ve Behramoğlu, man yolculuğu gibi” dedi. eserlerini karşılamak isterdim... Kıy- Beşiktaş Be- İş insanı Ülker’in “Sergiyi gezerken seramik ağır- metlimiz Ataol Behramoğlu’nun şah- lediye Başka- lıklı heykel ve nesnelerin yanı sıra sanatçının üretim sında, Türkiye’nin cesur evlatlarını se- nı Rıza Akpolat için kullandığı malzemeleri görmek, üretim sürecine lamlıyor, üstadın yeni yaşında da bizle- ve tüm katılım- tanık olmak gibi mutluluk vericiydi. Seramik sana- ri o muhteşem kaleminden mahrum bı- cılara tek tek te- tı aynı zamanda toprak sevgisidir benim gözümde. rakmayacağına inanıyorum” ifadeleri- şekkür etti. Tam da bu nedenle Furtun’un, serginin basın top- ni kullandı. Behramoğlu’nun “Suçlusu- lantısına şu sözlerle başladığını duyduğumda hiç şa- nuz” ve “Cezaevi Güncesi” adlı iki ye- şırmadım: ‘Toprakla çalışan insanlar pek konuşmaz- lar, vakit de bulamazlar’ sözleri dikkat çekici.” Murat Ülker, diğer görüşleri şöyle: “Kile nefe- siyle, eliyle şekil vererek düşüncelerini üç bo- yutlu ifadeler haline dönüştürmüş Candeğer Furtun. Bir diğer ilginç şey ise kendisinin hiçbir eserini satmamış olmasıdır.”