Katalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 12 MAYIS 2022 PERŞEMBE 2 olaylar ve görüşler Müdürlüğü’nce, kü- GAzEtEMİzİN ESKİ YAzıİŞl Er İ MÜdÜr Ü, Ol AYl Ar VE Gör ÜŞl Er SAYFASı Yö NEtİCİSİ tüphane yapılacağı (!) gerekçesiyle bo- şaltılmış. 1993’te kurulan ve son 20 yıldır bu binada sanatçı ye- tiştiren BASAD, 500 Sami Karaören’i öğrencisiyle birlik- Bakırköy’e bir te (üstelik binanın CHP’ye ait olduğu kültür ve sanat iddiası mahkemeye taşınmışken) soka- darbesi! ğa atılmış. Bina, 1908’de evgili okurla- Fransız Mektebi ola- rım, İstanbul’da, rak kurulmuş, sonra Ermeni YİTİRDİK SBüyükşehir’de Ekrem Bezezyan Okulu olmuş. İmamoğlu her türlü baskı, 1936’da da CHP tarafından müdahale ve suçlamalar ile Karaören, tüm Cumhuriyet çalışanlarının ağabeyi ve büyüğü olarak saygın Bakırköy Halkevi yapılmış. engellenir ve bir iletişim ha- Münir Özkul, Toto Kara- bir konuma sahiptir. Onun Atatürkçü dik duruşu önünde saygıyla eğiliyoruz. tası yüzünden eleştirilirken, ca, Kenan Pars, Altan Erbu- CHP’li belediyeler, bütün lak, Bülent Oran, Sıtkı Ak- Türkiye’de ve İstanbul’un il- çatepe, Necdet Mahfi Ayral, Dik Duruşlu Atatürkçü çelerinde, hortumları kese- Jeyan Tözüm, Göksel Arsoy, rek elde ettikleri kaynaklar Belgin Doruk, Ahmet Mekin, ami Karaören; edebi- olan Nadir Nadi ve İlhan sayesinde, harikalar yaratı- Rutkay Aziz, Cezmi Bas- yatçı, Türkçenin ge- Selçuk’un yakın çalışma yorlar. kın, Cemal Akyıldız, Muh- Slişmesinde Türk Dil Engellemelerin son örneği- arkadaşıydı. sin Kut ve niceleri Bakırköy ni, Bakırköy’ün tarihsel ve sa- Kurumu’nda önemli görevler Çağdaş Yayın- Halkevi’nden yetişmiş. natsal simgelerinden biri olan Yine Bakırköy üstlenmiş yazar, ciddi bir ga- ları (Cumhuriyet yapmıştır. Sanatçılar Derneği’nin, faaliyet Halkevi’nden yetişen Cem zeteci ve düşünce insanıydı. Kitapları’nın eski adı) yö- Sami Karaören, bütün gösterdiği binadan çıkarılması Karaca, Tarık Akan, Üstün Sami Karaören, eskile- neticiliği ve 32 yıl boyunca Cumhuriyet çalışanlarının olayında yaşadık. Asutay, Ayşen Gruda, Cihan rin deyimiyle tam bir “İstan- gazetemizin yazıişleri mü- ağabeyi ve büyüğü olarak Bakırköylü Sanatçı- Tamer, Ergun Köknar ve Er- bul Beyefendisi”ydi. Cumhu- dürlüğünü yapan Karaören, saygın bir konuma sahiptir. lar Derneği BASAD’ın baş- doğan Sıcak aynı geleneği Düşün insanı riyet gazetesinin güçlenme- Cumhuriyet’in dışa açılan Onun çalışmaları, Atatürk- kanı, İlhan Başgöz Halk- sürdürebilmek için BASAD’ı si, ideolojisinin yerleşmesi ve bilim Derneği’nin de kuru- penceresi olan Olaylar ve Gö- çü ve Aydınlanmacı dik du- (Bakırköylü Sanatçılar Der- ami Karaören, 1924 yılında cusu olan A. İlhan Gülek gazetenin gelişmesinde çok rüşler sayfasının yöneticili- ruşu önünde saygıyla eğili- neği) kurmuş. SFethiye Kaya köyünde dünyaya BASAD’ın çalışmakta oldu- Gülek, “Böyle bir derneğe önemli görevler yüklenmiş ğini de uzun yıllar başarıyla yoruz. geldi. İlköğrenimini Fethiye’de, ğu binadan, Vakıflar Genel sahip çıkmak, destek olmak ortaöğrenimini Muğla ve Antalya’da Müdürlüğü tarafından zorla herkesin başta da devletin, tamamladı. Antalya Lisesi’nde şair çıkarılması konusunun ay- Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın Cahit Külebi’nin öğrencisi oldu ve rıntılarını anlattı. görevi değil midir” diye soru- Yılmaz ölünceye kadar onunla ilişkisini Zorla çıkarıldıkları binanın yor. Şipal kesmedi. İstanbul Üniversitesi Edebiyat son derece ilginç olan tarihine Ve ekliyor: Fakültesi’ni bitirdi. 1957’de Dünya de dikkat çekti: “Gün, sanatı, sanatçı- gazetesinde gazeteciliğe başladı. Özetle CHP’nin Menderes yı, sanat eğitimi alanları ko- tarafından el konular binala- Sami Burada Falih Rıfkı Atay ile çalıştı. ruma, destekleme; geleceği- rından biri bu. Malların par- Karaören 1961’de Cumhuriyet gazetesine geçti. mizi, aydınlanmayı ve Atatürk ti tarafından geri alınmasını Burada uzun süre yazıişleri müdürü Devrimi’ni tamamlama günü- İlhan Oktay sağlayan yasa çıkarıldıktan ve makaleler redaktörü olarak çalıştı. dür. Selçuk Akbal sonra gözden kaçmış. Olaylar ve Görüşler sayfasının uzun Görev bizim, görev Atatürk- Şimdi CHP, Bakırköy’ün süre sorumluluğunu üstlendi. Yeni çülerindir. başarılı Belediye Başkanı Mehmed Kemal Haydi göreve!” adı Cumhuriyet Kitapları olan Çağdaş Bülent Kerimoğlu, sayesin- Nadir Nadi HHH Yayınları’nın yayın yönetmenliğini yaptı. de bu binanın da geri alın- Bu bilgiler üzerine, Çeşitli dergi ve gazetelerde gezi notları, ması için dava açmış. Melih Cevdet Bakırköy’ün sanatsever ve dil ve edebiyat üzerine yazılar yazdı. Hıfzı Veldet Davanın devam etmesi- Anday Atatürkçü Belediye Başka- 1962’de Türk Dil Kurumu Gazetecilik ve Velidedeoğlu ne rağmen, Kültür ve Turizm nı Bülent Kerimoğlu ile ko- Dil Ödülü’nü aldı. Bakanlığı’nın isteği üzerine, nuştum. Vakıflar Genel Müdürlüğü “Sorunu kalıcı olarak çözene tarafından BASAD zorla bi- kadar, BASAD’ın merkez ofi- nadan çıkarılmış. si olarak Leyla Gencer Opera HHH Salonu’nu tahsis ettik. Gülek’in verdiği bilgilerin Faaliyetleri için de belediye- ana hatlarını şöyle özetle- mizin beş kültür merkezini on- Türkçenin yılmaz savaşçısı mek olanaklı: ların istediği gün ve saatlerde BASAD (Bakırköylü Sa- hizmetlerine açtık.” dedi. natçılar Derneği) 11 Şubat hit Nazmi takma adıyla şiirlerini ya- İktidarın bütün engelle- Av. Cel Al Ü l Ge N 2022 tarihinde 20 yıldır kira- yımlıyordu. Bunu ilk keşfedenler- melerine rağmen CHP’li cısı ve geçmişten gelen sa- belediyeler, hemşerilerine, umhuriyet gazetesinin ve Türk den biri Sami Ağabey olmuş ve bu natsal, duygusal bağları ol- CDil Kurumunun asırlık çınarı Sa- nedenle de öğretmen öğrenci ilişki- kültüre, sanata hizmete de- duğu Bakırköy Kültür-Sanat vam ediyorlar. mi Karaören denince ilk akla gelen sinden çok iki arkadaş gibi bir ileti- Konağı’ndan Vakıflar Genel Büyükşehir’de İmamoğlu, Türk yazınıdır. Öykü, şiir ve yazının şime geçmişlerdi. Müdürlüğü’nce tahliye edil- ilçelerde CHP’li başkanlar her dalında yetkin kişiliği ile seçi- Zamanla bu ilişkinin değişim gös- miş... her türlü olanaksızlığı ci kurul üyeliği yapmış, Cumhuriyet terdiğini ve Cahit Külebi’nin öğrenci “Sanatçı Fabrikası” diye aşarak İstanbul’u daha gazetesinin yıllarca Olaylar ve Gö- Sami Karaören’in ise öğretmen gibi adlandırılan “Bakırköy Kül- yaşanır bir kent haline getir- rüşler köşesini yönetmiş bir bilge bir ilişki içine girildiğine tanık olan- tür ve Sanat Konağı” Kültür meye çalışıyorlar. gelir aklımıza. lardan biriyim. Külebi’nin son on yı- Bakanlığı ve Vakıflar Genel Onlara sahip çıkalım! Hocam, ustam ve üstadım, Türk lında sık sık buluşmalar gerçekleş- yazınının soy ağacı Sami Karaören tirmiş ve Karaören ile ilişkilerini da- Celal Ülgen Sami Karaören Başta Cahit Külebi ve Fazıl Hüsnü ha yakından gözlemleme fırsatı bul- Dağlarca olmak üzere şiirlerin öy- muştum. Fotoğraflarla Sami Karaören... küsünü bilen şairinden daha iyi şiir okuyan bir ustaydı. Ne uzun dostlu- Türk şiiri öksüz kaldı bete girişirdik. Zaman zaman ko- ğumuz olmuştu. nuklarımız da olurdu. Herkes o haf- Yaptığı birçok şeyin doğru oldu- O zaman öğrendim ki Sami Ka- ğuna emin değilse bunu Sami Ka- ta yazdığı yazılarını, şiirlerini okur raören binlerce şiirden oluşan bir ve üzerinde değerlendirme yapar- raören bilsin istemezdi. “Aman Sa- bilgi dağarcığına sahip. Hangi şa- mi duymasın” diye anlatırdı. Birçok dık. Tam bir okul gibiydi. irden söz ediyorsak o şairden on- Atatürk’ün Türkçeyi sadeleştir- şeyi Sami Ağabey’e sorduktan son- larca şiiri ezbere biliyor. Fazıl Hüs- ra yerine getirirdi. Sağlığında Fazıl me politikasına uygun yazılar yazar- nü Dağlarca, Cahit Külebi, Behçet dı. Türkçenin yılmaz savaşçılarından Hüsnü Dağlarca’nın da hukuk fakül- Kemal Çağlar, Ahmet Muhip Dıra- tesinden Hocam Ord. Prof. Dr. Hıf- biriydi. Bu nedenle Cumhuriyet ga- Mehmet Sami nas, Nâzım Hikmet, Verlaine Arthur zetesi İkinci sayfada yayınlanan ya- zı Veldet Velidedeoğlu’nun da ona Başaran Karaören Rimbaud ve Baudelaire... karşı duydukları büyük saygı ve zıların öz Türkçe olmasına özen gös- Sami Ağabey Antalya Lisesi’nden terirdi. Cumhuriyet’in Dil Devrimi’ne sevgiyi yakından bilirdim. şilik olması dolayısıyla bazı çevre- Cahit Külebi’nin öğrencisiydi. Ca- Her haftanın son günü Vedat yaptığı katkıların büyüklüğünden ve lerce komünistlikle suçlandığı da ol- hit Külebi Antalya Lisesi’nde edebi- öneminden söz ederdi. Atatürk dev- Günyol’un evinde Başaran ve Sami muştu. Biz onu ve sohbetini yitirdik yat öğretmenliği yaptığı sırada Ca- Ağabeyle buluşur ve dörtlü bir soh- rim ve ilkelerine bağlı, aydın bir ki- ama Türk şiiri öksüz kaldı... Ali Sirmen’in tahliyesi sonrası. Oturanlar (soldan): İlhan Selçuk, Ok- tay Akbal, Berin Nadi. Ayaktakiler: Okay Gönensin, Uğur Mumcu, Emine Uşaklıgil, deniz teztel, Ali Sirmen, Nadir Nadi, Mine Sirmen, Sami Karaören, Merih Sezen, ö zer derbil. 10.03.1986. Köklü bir Cumhuriyet çınarı da aynı daktilodan armağan etmişti. Av. Erol Ertuğrul Ben de bu daktiloyu Cumhuriyet ga- ürk basın tarihinden bir yıldız zetesine 19 Kasım 2021 günü Cum- Tkaydı. Sevgili Sami Karaören’i huriyet Gazetesinde armağan ettim. kaybettik. O yalnızca basın tarihi- mizin bir yıldızı değil, Türk dilinin İki büyük kayıp de yılmaz bir savunucusuydu. Cum- Sami Ağabey iki büyük acı yaşa- huriyet gazetesinde 32 yıl yazıişleri dı. Önce kızı Mine’yi hiç beklemedi- müdürlüğü yapmıştı. Yıllarca Cum- ği bir dönemde yitirdi. Sonra sevgili huriyet gazetesinin 2. sayfasını yö- eşi Mehçure Abla’yı da aynı biçim- netmişti. Bu sayfada arı dilin kulla- de hiç beklemediği zamanda yitir- nılmasına yıllarca özel bir çaba gös- di. Eşinin toprağa verildiği gün gö- termişti. Türk Dil Kurumu’na kendi- mütlüğün başında yalnız kalmak is- Sami Karaören Av. Erol Ertuğrul si başvurmadan çağrılan tek kişiy- temişti. Bu olaydan birkaç yıl son- di. Sami Karaören hem de bir şiir ra ben AİHM Büyük Dairesi’nde Eski Muğla Belediye Başkanı Erman Şahin’in ofisinde İlhan Selçuk’la. uzmanıydı. Dost söyleşilerinde ez- hit Külebi’yi çağırmıştık. Bana ‘Be- za yaz aylarında mektup yazıp yaza- sözde Ermeni soykırımı yalanı berden şiirler okurdu. Ünlü roman- nim bir arkadaşım var onunla geli- mayacağını sordurduğunu anlatmış için Strazburg’a giderken bir gece cı ve şairlerin, yazarların yakın dos- rim’ demişti. Kim diye sorunca “Sa- ve sonra susmuştu. Bizim merak- İstanbul’da onun evinde kalmıştım. tuydu. Katıksız bir Kuvayi Milliye- mi Karaören” demişti. Hemen Sami la “Ağabey sonra ne oldu o kız” so- O gece bana gömütlüğün başında ciydi. Atatürk’ten, Kurtuluş Savaşı- Ağabeyi telefonla aradım. Kendimi rumuza gülerek yanıt vermişti: “Ka- neden kaldığını ‘Mehcure’nin topra- mızdan söz edince duygulanır, göz- tanıtınca bana ‘Taşradan yazıları- rım oldu.” ğa verilişinde ona ben seninle çok leri yaşarırdı. nı beğenerek bastığım birisiniz” de- Sonra Sami Ağabey ile yakın dost güzel günler geçirdim, eğer seni bil- mişti. Etkinlikten sonra yemeğe git- olduk. Kendisi, üniversite yıllarında meden kırıp üzdümse beni affet de- ‘Şiirin başkenti’ tiğimizde güncel politikadan, şiirler- ezbere şiirler okuduğundan kız arka- dim’ diye anlatmıştı. den konuşmuştuk. Cahit Külebi’nin daşlarının ona “Şiirin başkenti” sanı- Cumhuriyet gazetesinde ilk ya- Şimdi o, kızı Mine ve sevgili eşi Meh- “İzin” şiirini okumuştu. nı verdiklerini söylemişti. 2004 yılı- zım 5 Ekim 1989 günü çıkmıştı. Ya- çure Abla ile birlikte ışıklar içinde ya- Tanıştığımız gece öğrencisi oldu- nın aralık ayında İstanbul’da, Nadir zımı doğrudan Sami Karaören’e tıyor. Ne mutlu sana ki sen şimdi, çok ğu Antalya Lisesi’nde bir kız ile ba- Nadi’nin ona armağan ettiği daktilo- göndermiştim. Kendisi ile henüz ta- sevdiğin Mustafa Kemal Atatürk ve kıştığını, yaz dinlencesine giderken yu o da bana armağan etmişti. Nadir nışmıyordum. Aydın ADD olarak bir tüm Kuvayı Milliyecilerle birliktesin. Oktay Akbal, doğan Hızlan, Cavit Orhan tütengil, Ceyhun Atuf Kan- ortak bir tanıdığı aracılığı ile o kı- Nadi, İlhan Selçuk ile Oktay Akbal’a etkinlik için konuşmacı olarak Ca- Hep ışıklar içinde kalın. su, İlhan Selçuk, Cahit Külebi, Sami Karaören.