Katalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 11 MAYIS 2022 ÇARŞAMBA 2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER Avrupalıların sığınmacı tutumu bir gün sonra Avrupalı devletlerin Batı’da tüm mültecile- Orban’ın ördüğü tellerde bekleyen mülteciler, 2015 Polonya-Ukrayna sınırına yardım re eşit davranılmıyor. kampları açması, tüm Avrupalıla- rın yardım toplamak için seferber Ukrayna’da çalışan ve- olmaları, hatta Amerikalıların da- ya okuyan Afrika, Or- hi bu kamplara lojistik destek sun- tadoğu ve Asya köken- maları, göçmenlere karşı tutumda- ki ırk etkisini gözler önüne seriyor. li insanlar, sınırları aş- Bu tutumda politikacıların ve hal- maya çalışırken ayrım- kın, toplanan milyonlarca dolarlık Bir kez daha bağışlara ve alınan iktisadi-politik cılığa ve yabancı düş- kararlara bakılınca, aynı çizgide ol- manlığına uğradı. duğu fark ediliyor. Her şeyi ırka bağlamak tabii ki ALTIN ÖLÜM doğru olmaz. Gelenlerin büyük bö- UMUT KAFTANCIOĞLU lümünün kadınlar ve çocuklar ol- ARAŞTIRMACI/GAZETECİ ması da mültecilere olan bakışı et- demik bitkiler de etkilenerek, za- PROF.DR. KAYA ÖZGEN kiliyor. Avrupa kamuoyunda iyi krayna’nın Batı dünyasına yak- manla yok olacaktır. İNŞ.YÜK.MÜHENDİSİ / E. İTÜ ÖĞRETİM ÜYESİ eğitimli oldukları, topluma faydalı Ulaşmasından son derece rahat- Başta “ikna edilen” yöre halkı olacakları ve tehlike arz etmedik- sız olan Rusya, önce diplomatik artık durumun vahametini anla- on yıllarda özellikle altın ma- leri düşünülüyor. yollarla bir çözüm aradı. Diploma- mış bulunuyor; öyle ki iş artık gi- Sdeni aramasının giderek arttı- Savaştan önce Polonya, yurt- sinin tıkandığı noktada ise Putin’in derek bir yaşam mücadelesine ğı, yurdun çeşitli bölgelerine ya- dışında çalışan yaklaşık 1 milyon tabiriyle “özel askeri operasyon”un dönmüş durumda. Bu bağlamda yıldığı gözlenmektedir. Bu kap- Ukraynalıya ev sahipliği yapıyordu. düğmesine basıldı. yoğun olarak yürütülen protes- samda Uşak Kışladağ’dan sonra Ukraynalılar için diğer başlıca ül- Savaşın başladığı 24 Şubat‘tan to çalışmalarında ilginç sloganlar ülkemizin ikinci büyük altın ma- keler Romanya, Macaristan, Mol- bugüne kadar 10 milyondan faz- üretiliyor: “İliç’ten Fırat’a zehir deni projesi Erzincan’ın İliç ilçe- dova ve Slovakya idi. Savaş de- la Ukraynalı evlerini terk etmek Macaristan Başbakanı Viktor Orban, Sırbistan ile olan kara sınırını dikenli tel- akıyor”, “Yerin üstü altından de- sinin Çöpler köyünde sürdürül- vam ederken, insanların sınırlarda- zorunda kaldı. Bunların neredey- lerle kapatmış ve kimsenin girememesi için emniyet güçlerini devreye sok- ğerlidir” gibi... mektedir. Maden elde etmede, ki geçici barınaklardan taşınmaları se 4 milyonu ülkeyi terk etti. Ül- muştu. Şu anki krizde ise gelen “beyaz” göçmenlere kucak açtığı görülüyor. Sürdürülmekte olan çalışma- ayrıştırılmada yoğun olarak siya- muhtemel görünüyor. 21 Mart iti- kenin toplam nüfusunun 41 mil- larla yöre insanının en temel hak nür ve sülfürik asit ağırlıklı karı- söylem, Afrika ve Ortadoğu- barıyla, 225 binden fazla Ukraynalı yon olduğu göz önünde bulun- ve özgürlüklerinden olan “sağ- şımlar kullanıldığı bilinmektedir. lu göçmenlerin kendi ülke- mülteci Almanya’ya geldi. durulursa, rakamın ciddiyeti da- lıklı çevrede yaşama hakkı” bü- İşletme gereği oluşturulan asit lerinde savaş olmamasına ha iyi anlaşılabilir. Birleşmiş Mil- yük ölçüde zedelenmektedir. Da- Belirsiz bir süre... havuzlarının çevreye büyük za- rağmen refah düzeyi ve ya- letler Yüksek Komisyonu’na gö- hası Fatsa örneğinde de görüldü- rarlar verdiği gözlenmektedir. Şu aralar Fransız Marine Le şam kalitesi yüzünden AB re bu, 2. Dünya Savaşı’ndan be- ğü üzere çevreye verilen ağır ha- Dahası söz konusu havuzlar Fı- Pen gibi aşırı sağcı göçmen kar- ülkelerine gelmeleriydi. Bu- ri Avrupa toprakları üzerindeki en sar nedeniyle maden bölgesi bir rat Nehri’nin bir kolu olan Kara- şıtı milliyetçiler bile sıcakkanlı bir na, gelenlerin ezici çoğun- büyük insan hareketi. tür yitirilmiş ülke toprağına dö- yaklaşım sergiliyor. Ancak tüm su vadisi’ne 250 metre uzakta- luğunun genç erkekler ol- Ukrayna hükümeti savaşmaya nüşmektedir. Daha da beteri sız- dır. Kuzey Anadolu Fayı’nın (KAF) mültecilere eşit davranılmıyor. ması da eklenince, mülte- niyetli ve kolay kolay pes etmeye- dırmazlık benzeri önlem alınma- Ukrayna’da çalışan veya okuyan geçtiği bölgede böyle vahim bir ciler Avrupa’da istenmeyen cek. 18-60 yaş arası tüm erkekle- dan oluşturulan asit havuzlarının Afrika, Ortadoğu ve Asya köken- işletmeye nasıl ÇED olumlu rapo- adam ilan edilmişlerdi. ri zorla askere alıyorlar. Kadınla- bulundukları bölgeleri sürekli teh- li insanlar, sınırları aşmaya çalı- Polonya sınırında kurulmuş mülteci kam- ru verildiği sorgulanmalıdır. Üste- Avrupa’da son günler- rın ve çocukların ülke dışına çık- dit edeceği beklenmelidir. pında bebek maması arayan mülteciler. şırken ayrımcılığa ve yabancı düş- lik bu da yetmemiş gibi Çevre ve de yeni yeni söylemler türe- ması ise serbest. Bu sebepten ötü- manlığına maruz kaldı ve Uluslara- Şehircilik Bakanlığı’nca, “Çöpler di. Mültecilerin amaçların- rü, Avrupalıların bu mültecilere rası Göç Örgütü’nün alarm verme- Sıra Kemaliye’de mi? Kompleksi Madeni 2. Kapasite dan ziyade, ırk ve kimlikle- son derece insani davranması da- 1 Mart 2022’de söylediği “Bunlar sine neden oldu. Artışı ve Flotasyon Tesisi Proje- Madenciler dur durak bilmiyor- ha anlaşılır bir hal alıyor. Bu du- rinin önemini vurgulayan bu söy- bizim alışık olduğumuz göçmenler Bu sıcakkanlılığın daha ne kadar si” içinde bir kez daha ÇED olum- lar; şimdi de doğunun incisi diye lemlerin çarpıcı örneği, Bulgaris- rum 2015’teki mülteci kriziyle zıt- değil... Bunlar Avrupalılar” sözü... süreceği belirsiz. Ülkelerini terk tan Cumhurbaşkanı Kiril Petkov’un lu raporu verilmiştir. bilinen Kemaliye’ye el atmak üze- lık gösteriyor. O dönemde var olan İşgal harekâtının başlamasından eden milyonlarca insan, şu an- reler. Kemaliye’de Karasu Vadi- da gittikleri ülkelerin ekonomileri ÇED bile beklenmiyor si yamacında yer alıyor, yeraltı ve için ağır bir yük durumunda. Özel- yerüstü tüm sular buraya akıyor. Sol tarafta “Ukraynalı mülteciler için Almanya’ya Madenin zararları açıkça orta- likle görece daha fakir olan Doğu En küçük müdahalede barajın kir- yerleştirme programı oluşturulmasını destekliyor ya çıkmış bulunuyor; asit havuz- Avrupa ülkelerinin bu yükü ses çı- lenmesi işten bile değil. İlçe çok musunuz” sorusuna Almanların verdiği cevap gö- larından su içen kuşların, dağke- karmadan ne kadar taşıyabilecek- rülüyor: Yüzde 62 destekliyor, yüzde 23 reddedi- özel bir bölge; ünlü Alman gez- çileri gibi doğanın ziyneti canlıla- leri merak konusu. Zaman içinde yor ve yüzde 15 bilmiyor. gin Von Moltke tüm doğuyu gez- rın ölümleri yaşanıyor. Yöre halkı bu insanları Batı Avrupa ve Kuzey Sağ tarafta ise “Almanya’nın Ukraynalı mültecilere dikten sonra anılarında, “Doğu- da artık iş vaadiyle ikna aşaması- Amerika devletlerinin devralaca- sığınma hakkı verme konusunda ahlaki bir sorumlu- da en etkileyici iki kent Amasya nı geçmiş bulunuyor; örneğin “İliç ğı konuşuluyor. Belki de bu vaatler luğu bulunuyor mu” sorusuna verilen cevaplar: Yüz- ve Eğin” diye belirtiyor. Geçmiş- Havzası Doğa ve Çevre Platfor- sayesinde Ukrayna’nın komşuları de 55 evet, yüzde 31 hayır ve yüzde 14 bilmiyorum. te Eğin olarak bilinen ilçenin adı, mu” kurularak ÇED raporunun ip- bu kadar sessiz, şimdilik... halkının Kurtuluş Savaşı’na ver- tali için davalar açılıyor. Bu bağ- diği destek nedeniyle, 1926 yılın- lamda Türkiye Barolar Birliği de da Aziz Atamız tarafından, ken- davalara müdahil olup çevre hal- di adına izafeten Kemaliye olarak kına destek vermektedir. Buna değiştirildi. Özgün ve tarihi doku- karşın bölgedeki çoğu mülki amir- su nedeniyle ilçe sit alanı olarak lerin tutumu nedeniyle ÇED rapo- Türkiye’nin düzensiz tescil edilmiş durumda, yakın- runa karşı açılan durdurma dava- da da UNESCO koruma listesine larının sonucu beklenmeden hare- kete geçildiği gözlenmektedir. alınma aşamasında. Bu neden- le madenciler ilçeden ve yöreden Madencilerin giderek pervasız davrandıkları, kendi ülkelerinde uzak tutulmalı. göçmen sorunu: Afganlar Mevcut gidiş durdurulmazsa kullanmadıkları yöntemlere baş- vurdukları anlaşılıyor. Atık depo- belirtilen olumsuzlukların tekra- rı neticesi asitli suların Fırat’a ve lama tesisindeki suyu azaltmak nevre Sözleşmesi’ne taraf ülkeler- AV. ARİF ANIL ÖZTÜRK için, evaporatör denilen buharlaş- Bursa’ya kadar ulaşması kaçınıl- den olan İran’dan geçmekte ve bu- maz görünüyor; böylece şimdiler- tırıcı ünitelerde, kimyasal içerik- ilindiği üzere ülkemiz son za- radan Türkiye’ye varmaktadır. Do- li sular doğrudan atmosfere salı- de göz ardı edilen ve yerel gibi gö- Bmanlarda hızlanarak artan Af- layısıyla bu kişilerin İran’da ulusla- rünen sorunların, giderek ulusla- nıyor; bunun oluşturacağı kirliliğin gan göçü ile birlikte büyük bir dü- rarası korumaya başvurma imkânı çevre halkına vereceği zararların rarası soruna dönüşmesi beklen- zensiz göç sorunuyla karşı karşıya. bulunmaktayken bu sürecin işle- melidir. Konunun uzmanları yaşa- yanında, ekosistemin alabildiği- Afganistan’da 1990’lardan bu ya- tilmeden Türkiye’ye giriş yapmala- ne zarar göreceği hava, su ve top- nanları “korumasız, büyük çevre na süregelen çatışmalar ve bunun rı “kaçak giriştir”. Türkiye’nin, sı- rağın zehirlenmesi kaçınılmaz gö- felaketi” olarak nitelendirmekte, sonucunda ortaya çıkan iç karı- nırlarından kaçak giren bu kişi- rünüyor. Sonunda Munzur ve Fı- olası riskleri Çernobil felaketiyle şıklık 2000’lerin başından itibaren ler için uygulayabileceği bir koru- rat havzasında zengin ve çoğu en- kıyaslamaktadır. bölgede yaşayan Afganların ülkele- ma statüsü bulunmamakla birlikte rini terk etmesine yol açtı. 2001’de YUKK’nin 74. maddesi bu durum- Amerika’nın El Kaide’yle mücade- da uygulanması gereken hukuki iş- leyi bahane ederek Afganistan’a lemi açıkça göstermektedir. müdahale etmesi sonrası ülke- den göç edenlerin sayısı artarak Sınır dışı edilmeliler devam etmiş, 2021’de Taliban’ın Türkiye’de Afganistan’dan gele- Afganistan’da egemenliğini ilan et- si ve Geçici Koruma Yönetmeliği ge- bulunmayan düzensiz (kaçak) göç- rek ülkeye kaçak giriş yapan yakla- mesi sonucu doruk noktasına ulaş- reğince “Geçici koruma statüsün- menlerdir ve bu kişiler için uluslara- şık 1 milyon düzensiz göçmenin bu- mıştır. Afganlar bu süreçte Pakis- dedir”. Bu statü YUKK’nin 91. mad- rası koruma süreci başlatılması da lunduğu tahmin edilmekte ve bu sa- tan ve İran başta olmak üzere Tür- desine göre kitlesel olarak Türki- hukuken mümkün değildir. yı giderek artmaktadır. Bu aşama- kiye, Tacikistan, Özbekistan gibi ül- ye Cumhuriyeti sınırlarına gelen ve da, tehlikenin başka bir boyutuna kelere göç etmiştir ve bu göç günü- uluslararası koruma talebi bireysel ‘Kaçak giriş’ dikkat çekmek için Afganistan’dan müzde de devam etmektedir. olarak değerlendirmeye alınama- Bunun sebebi Türkiye’nin ta- gelen kişilerin, Suriye’den gelen sı- yan yabancıların uluslararası koru- raf olduğu Cenevre Sözleşme- ğınmacılardan farklı olarak geçmiş- Hukuki durum ma ihtiyacının sağlanması için acil si ve YUKK’de bulunan düzenle- te ülkesinde savaşmış olan savaş- çözümler bulmak üzere geliştirilen Türkiye özellikle Suriye iç savaşı- çılar olduklarını ve daha siyasi ne- melerdir. YUKK’nin 74. madde- korumayı ifade etmektedir. Bu dü- nın başlangıcıyla birlikte büyük bir si “Başvuru sahibinin, sözleşme- denlerle Afganistan’dan kaçtıkla- zenleme Suriyelilerin durumu öze- sığınmacı problemiyle karşılaşmış, ye uygun korumayla sonuçlana- rını belirtmekte fayda var. Bu du- linde uluslararası hukuktan bağım- bu süreçte Suriye’den Türkiye’ye bilecek bir uluslararası koruma rum ülkemiz için hem bugünümü- sız olarak oluşturulmuş bir iç hu- daha önce benzeri görülmemiş bü- başvurusu yaptığı veya başvurma zü hem de yarınımızı tehdit eden kuk düzenlemesidir. Bu düzenle- yüklükte bir göç gerçekleşmiştir. imkânının olduğu güvenli üçün- büyük bir güvenlik sorunudur. meyle Suriyeli sığınmacılar kayıt Göç İdaresi Başkanlığı tarafından cü bir ülkeden geldiğinin ortaya Bütün bunlar göz önüne alındı- altına alınmış ve kendilerine geçici 21 Nisan 2022’de açıklanan verile- çıkması durumunda başvuru ka- ğında sınırlarımızdaki kaçak göç- bir kimlik kartı verilmiştir. re göre Türkiye’de kayıt altına alın- bul edilemez olarak değerlendirilir men geçişine karşı bir an önce Afganistan’dan ülkemize gelenle- mış geçici koruma statüsündeki Su- ve güvenli üçüncü ülkeye gönde- gereken tedbirler alınmalı ve ül- rin durumu ise Suriyeli sığınmacılar- riyeli sayısı toplam 3.7 milyondur. rilmesi için işlemler başlatılır” de- kemize kaçak giriş yapanlar için dan farklıdır. Bu kişilerin büyük bö- Bu kişiler, Yabancılar ve Uluslarara- mektedir. Afganistan’dan gelen- YUKK’nin 74. maddesi işletilerek lümü kayıt dışı ve hukuki statüsü sı Koruma Kanunu’nun 91. madde- ler Türkiye’ye gelmek için yine Ce- bu kişiler sınır dışı edilmelidir! İlhan Selçuk’un 1989 yılındak br Bu ktap, yazısında Yunus Nad le lgl Bu ktap; kalemlern ülkes ve söyledğ, “Yunus Nad’y bütün zamanımızdan yüz yıl önce mllet çn değl breysel boyutlarıyla genç kuşaklara tanıtan Ankara’nın hemen çıkarlarının kesştğ emperya- yeterl br yapıt yoktur. Oysa bu yakınında 22 gün ve gece lstler çn kullanan yrm k devletn kurucuları arasında, süren gazetecnn yaşamöyküsünü kmlğyle, yazılarıyla, gazeteclğyle br meydan muharebesn- konu almıştır. Tarhmze yer almış, savaşın ateşl günlernde de Yüzelllkler olarak geçen lstede ve devrmlern gerçekleşmesnde Ktap okuduğunuzu blyoruz. Türk ordusunun, ön safta hzmet görmüş Yunus yer alan bu smlern on üçü Mllî Nad’y genç kuşakların tanıması dâh blgnlern akıl Mücadele yıllarında aktf olarak gerekyor.” cümleler; Mustafa gücünü gerektren zorlu “gazeteclk” yapmış, arkalarına Kemal Atatürk’ün tanınmasında asker taktk problemlern ble bakmadan ülkelern terk öneml katkıları olan ve ona her Mustafa Kemal’n nasıl ettklernde de bu mesleğ zaman nanan Yunus Nad’nn, genç çözüme kavuşturduğunu sürdürmüştür. nesllere tanıtılması gerektğn anlatmaktadır. göstermektedr.