Katalog

20 NİSAN 2022 ÇARŞAMBA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 11 CUMHURİYET 24 AYAR DOLAR AVRO STERLİN FAİZ BORSA ALTIN ALTIN 14.6730 15.8600 19.1120 21.88 2.519 6204.86 927.27 3.80 kuruş 4 kuruş 2.4 kuruş 0.20 puan 8.93 puan 96.2 lira 96.2 lira Hükümetin ekonomik modeli, ucuz finansman kaynaklarıyla parası olanı fonlamaya dönüştü Zengine servet transferi Dış politikada Ekonomistler, resmi enflasyon yüzde 61 iken Merkez Banka- dogma sı’nın yüzde 14’le fonladığı bankaların yüzde 27’den kredi da- ğıtmasını Hazine’den servet transferi olarak yorumluyor. ış politikaya ilişkin açıklamalar yapı- lırken, bir yanda NATO’ya bağlılık, DAB’ye tam üyelik hedefi vurgulanır- ktidarın faiz artışına kar- kârı 2022’nin ilk iki ayında ön- ken öte yanda “Yurtta sulh cihanda sulh” şı ısrarı ekonomide tahriba- ceki yıla göre yüzde 323 arta- ilkesinden, tarafsızlık ve bağımsızlıktan, İtı artırıyor. Enflasyon res- rak 39 milyar TL’ye ulaştı. Pi- Atatürk’ün dış politikasından söz ediliyor. mi olarak yüzde 61 iken Merkez yasalarda 2022 ilk çeyreğin- Açıklamaların ne ölçüde tutarlı olduğu- nu irdelemek için AB, NATO ve zaman za- Bankası’nın bankaları yüzde 14, ALİ CAN de bankacılık sektörü kârının POLAT man yollama yapılan ŞİÖ’nün kuruluşlarını, ihracatçıyı ise yüzde 9 faiz ora- yüzde 300’lük artışla 65 mil- amaçlarını göz önünde tutmak gerekir. nıyla fonlaması ekonomistlere yar TL olması bekleniyor. Ye- Avrupa Birliği (AB), 1 Ocak 1958’de yü- göre servet transferine dönüştü. Ucuz ni sistemin kazananları bankalar ve rürlüğe giren Roma Antlaşması’yla Avrupa fonlamanın faturasının ise enflasyon bu faizlerle kredi çekebilen şirket- Ekonomik Topluluğu (AET-EEC) unvanı ile Almanya, Fransa, İtalya, Belçika, Hollan- ve kurlarda yaratacağı etki nedeniyle ler oluyor. Ekonomistler bu durumu da, Lüksemburg tarafından gümrük birli- yurttaşa çıkacağı belirtiliyor. piyasaya ucuz kredi vererek seçime ği, serbest dolaşım amaçlı olarak kuruldu. Politika faizi yüzde 19’dan 14’e hazırlık yapmak olarak yorumluyor. AET’nin kurulmasıyla Türkiye ekonomisine düşerken mart ayı Tüketici Fiyat etkisi, Türkiye’nin tutumu tartışılmaya baş- ‘Paradan para kazanıyorlar’ Endeksi (TÜFE) ise yüzde 61 ol- landı. Bilgi sağlamak, görüş oluşturmak amacıyla Maliye Bakanlığı Hazine Genel Bu tabloyu yorumlayan eski Mer- du. Yani Türkiye Cumhuriyeti Mer- Müdürlüğü bünyesinde de bölüm oluştu- kez Bankası başekonomist Prof. kez Bankası (TCMB), bankalara yüz- ruldu, hesap Uzmanı olarak bu bölümde Dr. Hakan Kara, “Enflasyon tasar- de 47 negatif faizle kaynak sağlı- görevlendirildim. ruf edenlerden borçlulara bir ser- yor. Yurttaşın TL mevduat faizi de Konu çok yeni olduğu için yayın, araştır- vet transferidir. Sistem sonunda da- yüzde 17 seviyelerinde. Yine enflas- ma fazla yoktu. Tibor Scitovsky’nin, Eco- nomic Theory and Western European Integ- ha yüksek risk primi ve daha yük- yon oranıyla hesaplayınca bankalar, ration adlı kitabı ile İsveçli iktisatçı Gunnar sek enflasyona yol açacağından bir yurttaştan yüzde 44 negatif faizle Myrdal’ın görüşü, gözlemleri, teorik kaynak- müddet sonra sürdürülemez hale para topluyor. Bankalar, bu oranlar- satıyor, finans sektörünün müthiş lardı. Ekonomik birleşmelerde ülkeler ara- gelecektir. Merkez Bankası faiz ar- la aldığı parayı yüzde 27 faizle kredi kârı var. Kredi çekebilenler de çok sı gelişmişlik farkı varsa, yetişmiş insan gü- tırmayacak diye bütün makro finan- Menkul satışlarda olarak dağıtıyor. cü dahil, kaynak akımının azgelişmiş yöreler- güzel kâr ediyor. Çünkü resmi enf- den gelişmiş yörelere doğru olacağı kuram- sal sistem tahrip ediliyor. Zamanın- Bankaların kredi hacimlerindeki lasyon yüzde 61, gerçek enflasyo- sal olarak açıklanıyor; Myrdal, gelişmiş ülke- da faiz 3-5 puan artırılsaydı bunca TL zorunluluğu artış, bu ucuz kredilerin piyasa ta- nun yüzde 150 olduğu bir ortamda lerle gelişmekte olan ülkeler arasındaki ge- tahribatı yaşamazdık. Artık bundan rafından çok sevildiğini gösteriyor. yüzde 27 faizle para alabiliyorlar. lir farkının (gap) giderek açıldığını vurgulu- esmi Gazete’de yayımla- sonra faiz artırarak da çözmek zor; 2021’in ilk üç ayında 33 milyar li- Bunlar bir de gayrimenkul alıyor, ti- yordu. Kişisel görüşüm, Türkiye’nin AET’ye Rnan Hazine ve Maliye Ba- kapsamlı ve inandırıcı bir program üye olmasının yararına olmayacağı yönün- ra olan ticari kredi hacmi, 2022’nin caret için mal alıyor ve onlar da enf- kanlığı tebliğine göre dövi- de idi, bu kanım değişmedi. Egemen gö- gerekiyor” diye konuştu. aynı döneminde 340 milyar liraya lasyonla birlikte değerleniyor. Pa- ze endeksli olan menkul satış rüş, Dışişleri’nin görüşü, Yunanistan AET’ye Bankaların TL ile verdikleri kredi- sıçradı. Merkez Bankası sayesinde radan para kazanılıyor. Yurttaş, TL sözleşmelerine TL ile ödeme üye olursa dışında kalışın, ihraç ürünlerindeki lerin de Merkez Bankası’nda karşı- ucuz para bulabildikleri bu dönem- mevduatta tuttuğu para ile zenginle- zorunluluğu getirildi. Bu zo- benzerlik nedeniyle Türkiye’nin aleyhine ola- lıkları olduğunu hatırlatan Prof. Dr. de bankaların kârlılıklarındaki ar- runluluk taşıt satışlarını ve ka- cağı, Yunanistan’la beraber başvurmanın ye- re ucuz para satmış oluyor. İktidar Duran Bülbül, “Finans sektörü yüz- rindeliği yönünde idi. Türkiye, Yunanistan’a tışlar da dikkat çekiyor. BDDK veri- mu kurumlarının taraf olduğu da piyasayı ucuz krediye boğarak benzer koşullarla başvuruda bulundu ve de 14 ile para toplayıp yüzde 27 ile sözleşmeleri kapsamayacak. lerine göre bankacılık sektörünün seçime hazırlık yapmış oluyor” dedi. 1963 yılında Ankara Antlaşması imzalandı. Ankara Antlaşması’yla Türkiye müşarik- ortak üye olarak kabul ediliyor, üç aşama- lı 30 yıl süreli geçiş dönemi öngörülüyordu. Yerli telefonda ÖTV düşerken sarmalık tütün ve şarapta arttı 70’li yılların ikinci yarısında Ecevit hüküme- ti döneminde ilişkiler askıya alındıktan son- ra 1980’li yılların başlarında, AET’ye tam üye olarak katılma yeniden gündeme getirildi. AET, 1992 yılında Maastricht Treaty, Av- rupa Birliği Antlaşması’yla siyasal birliğe Vergiye ‘iktidar’ayarı dönüştü. Türkiye, AB ile 1996 yılı başında BİLGİN ‘ZAM YOK’ DEDİ yürürlüğe giren Gümrük Birliği antlaşma- sı yaptıktan sonra tam üyelik başvurusun- ktidar, yerli üretim cep telefon- da bulundu. Emekli İlarının kullanımını teşvik etmek Çokuluslu, uluslar üstü bir örgüte katıl- mak egemenlik hakkından feragati, yasal amacıyla matrah artışı yoluyla do- düzenlemelere, ekonomik yapıya, sisteme ikramiyesinde laylı olarak vergi indirimi yapar- uyumu gerektirir. AB Antlaşması, ekonomik ken, sarmalık tütün ve şarapta ise faaliyetin serbest piyasa düzeni, serbest re- vergi oranlarını artırdı. Gerekçe kabet çerçevesinde yürütülmesini öngörür. düş kırıklığı olarak cari açık ve enflasyonun dü- Planlı kalkınma, kamulaştırma, devletin dü- zenleyici ve üretici olarak ekonomik yaşama meklilerin merakla beklediği bay- şürülmesi gösterildi. Ayrıca şarap girişinin AB’nin hedeflenen ekonomik siste- Eram ikramiyelerinde artış ha- ve sarmalık tütündeki vergi artırı- mi ile ne ölçüde bağdaşacağını irdelemek yal oldu. Çalışma ve Sosyal Güven- mı ile gençlerin alkol ve sigaraya gerekir. Ankara Antlaşması’ndan bu ya- lik Bakanı Vedat Bilgin, emeklilerin ulaşmasının zorlaştırılmasının he- na 60 yıla yakın süre geçmiş, aynı zamanda bayram ikramiyelerinin geçen yılki deflendiği de savunuldu. başvuran Yunanistan 1981 yılında tam üye ile aynı tutarda 1100 TL olarak öde- olmuş, birliğin üye sayısı 27’ye yükselmiş, Bazı cep telefonları, sarmalık tü- neceğini açıkladı. Bilgin, “Emekliye Türkiye-AB ilişkileri müzakere evresini aşa- tün ve bazı fermente şarap çeşitle- Yüzde 25’lik KDV diliminde üst sınır 640 TL’den 1500 TL’ye yükseldi. bayram ikramiyesi bin 100 lira ola- mamış olmasına karşın tam üyelik dillerde rinin asgari maktu vergi tutarların- rak 28 veya 29 Nisan’da ödenecek. hâlâ persenk olarak sürmektedir. da değişiklik yapan Cumhurbaşka- II. Dünya Savaşı sona ererken Yalta İki bayramda bunun maliyeti 25 mil- Konferansı’yla dünya, ABD-Batı, SSCB ola- nı kararları dün Resmi Gazete’de yar TL. Artış her zaman değerlendi- ‘Cep’te yüzde 20 indirim olabilir rak iki nüfus bölgesine ayrılmış, paylaşılmış, rilebilir ama ben şu an mevcut duru- yayımlandı. Cep telefonunda ÖTV ep telefonlarında yüzde 25 ÖTV’ye cellemeyi bekliyorduk. Ayrıntılı incele- savaş sonrası Potsdam Konferansı’yla uz- mu söylüyorum” dedi. Asgari ücrette oranına esas olan matrah tutarı di- laşılmıştır. Dönemin ABD Başkanı Truman, Ctabi matrah 1500 TL’ye, yüzde 40 me yapmadık. Giriş ve orta seviye te- “enflasyona uygun güncelleme”nin limlerinde artışa gidildi. Cep telefo- 1946 yılında “containment” SSCB’yi kuşat- ÖTV’ye tabi matrah 1500 TL ile 3 bin lefonlarda yüzde 15-20 fiyat avanta- gündemde olmadığını da belirten Bil- nu ÖTV oranlarında ise herhangi ma politikasını başlatmış, bu amaçla 1949 TL arasına, yüzde 50 ÖTV’ye tabi mat- jı olabilir” dedi. TCL, yeni ürünlerini gin, “Popülist taleplere kaymamamız yılında NATO örgütlenmiştir. İtalya ile birlik- bir değişiklik yapılmadı. Kararla rah ise 3 bin TL ve üzeri olarak yeni- Türkiye’de mayıstan itibaren satışa su- lazım, biz gerçekçiyiz” dedi. te Kuzey Atlantik’te kıyısı bulunan ülkeler- yüzde 25 ÖTV oranı için esas alı- den belirlendi. Türkiye’de de üretim ya- nacak. Türkiye’ye gelecek ürünler ara- le 12 üyeli olarak kurulan NATO’nun ama- nan matrah eşiği 640-1500 TL’ye, pan cep telefonu üreticisi TCL Türki- sında TCL NXTPAPER 10s, TCL TAB 10, cı, Kuzey Atlantik bölgesinde barış ve gü- Torunlarım gelmesin ye Ülke Müdürü Serhan Tunca, “Yer- TCL TAB 10L tabletler, TCL 30+ ve TCL yüzde 45 ÖTV oranı için esas alı- venliği korumak, huzur ve istikrarı getir- Bakan Vedat Bilgin’in bayram ik- li üretim yapan firmalar olarak bu gün- 30 ve TCL 30 SE akıllı telefonlar var. nan matrah eşiği 1500-3 bin mek olarak açıklanmıştır. Türkiye ve Yuna- ramiyesi açıklamasına Ankara’da nistan 1952’de NATO’ya üye olmuş; NATO, TL’ye ve yüzde 50 oran için kul- emekli yurttaşlar tepki gösterdi. 1989’da SSCB dağıldıktan, Varşova Pak- Bir başka kararla sarmalık kıyıl- lanılacak eşik de 3 bin liraya taşı- Şarapta da vergi arttı Emeklilerin, ikramiyelerin atırılmama- tı sona erdikten sonra, Varşova Paktı’nın mış tütünün ÖTV oranlarında de- sı ve yaşadıkları ekonomik güçlükler narak vergi politikasıyla maliyet- Fermente edilmiş içeceklere uygu- eski üyelerini de örgüte alarak otuz üyeli, ğişiklik yapıldı. Geçerli ÖTV ora- için düşünceleri şöyle: ler düşürülmüş oldu. lanan asgari maktu ÖTV tutarların- Rusya’yı kuşatan konuma gelmiştir. l 1100 TL ile iki kilo şeker, iki ko- nı yüzde 40’tan yüzde 55’e çıkarıl- Dünya savaşları sona ererken, gele- da da değişikliğe gidildi. Elma, ar- lonya alınır, başka yok. Eskiden valla- Tekellerin dediği oldu cek savaşların tohumları da ekilmektedir. dı. Böylece, hem yüzde 63 ÖTV ora- mut ve bal şarabı gibi fermente edil- II. Dünya Savaşı, sonra paylaşım ve ça- hi ceplerimiz doluydu, her toruna ayrı Yeni düzenlemeyle vergi oranları nına tabi sigaradan yüzde 40 ÖTV miş içeceklerde maktu ÖTV tutarı tışmalara, bölgesel savaşlara, vekâlet sa- ayrı verirdik, şimdi torunların gelme- indirilerek özellikle Türkiye’de üre- uygulanan sarmalık kıyılmış tütü- artırıldı. Gerekçe ise “Bu mamulle- vaşlarına yol açmıştır. Kore, Vietnam, Af- sini istemiyoruz, para vereceğiz diye. tilen cep telefonlarının fiyatlarının ne kayışın azaltılması hem de bu rin gençleri alkole alıştırmada etki- ganistan, Suriye bölgesel savaşlar olarak Yok, geçim yok. düşürülmesi hedefleniyor. Ekonomi görülse de arkalarında ABD-SSCB (Rus- kayma nedeniyle oluşacak vergi li olduğu, içiminin kolaylaştırılma- ya) çatışması vardır. Emperyalizm yayıl- yönetimi, “yerli imalatın yoğun ol- kaybının azaltılması amaçlanıyor. sı için içine şeker, aroma ve gaz ba- ‘Gülen insan yok’ macıdır, varlığını sürdürmek için yayılma- duğu kategorilerde yapılan matrah Sigara tekelleri uzun bir süredir sıldığı, erişiminin kolay olduğu göz- l 1100 liraya ne yapılabilir? Eh ta- cılığı sürdürmek zorundadır. Ukrayna sa- artırımıyla bu segmentte fiyatların sarmalık tütüne kaymanın engel- lemlendiğinden, litre başına uygu- bii ülkenin bütün kaynaklarını boşal- vaşı, somut örneğidir. düşmesi ve dolayısıyla tercihlerin tırsan, vermesi gereken yerlere ver- NATO’nun amacı, kuruluş nedeni de dik- lenmesini istiyordu. İktidar bu lanan asgari maktu vergisinde deği- kate alınarak Türkiye’ye ne kattığı, ne yükler yerli üretime kayarak cari açığın da mezsen bu paraları çarçur edersek düzenleme ile sigara tekellerinin şiklik yapıldığı” savunuldu. getirdiği irdelenmeli, Kıbrıs Barış Harekâtı biz, bu ülkede olacağı da bu. Ülkenin azaltılmasını” öngörüyor. talebini de gerçekleştirmiş oldu. l ANKARA/Cumhuriyet sonrası uygulanan ambargo, dönem dönem kaynaklarını o kadar fütursuzca har- iki emperyal güç arasındaki pazarlıklarda cıyoruz ki bu güzel ülke, bu zengin ül- Türkiye’nin yeri de göz önünde tutulmalıdır. kenin geldiği nokta üzüyor tabii ki. 500 MİLYON AVRO MDF’YE YASAK GELDİ TÜDKİYEB BAŞKANI Tartışmalarda yollama yapılan Şanghay Gülen insan yok sokakta. İşbirliği Örgütü (ŞİÖ), 1996 yılında üye ülke- EBRD’den yeşil ‘Üretici-market ler arasında güvenin artırılması, sınır bölge- Mobilya üreticisi ‘Vermiyorumla olmaz ki’ lerinin silahsızlandırılması, bölgesel işbirliği- l En az asgari ücret seviyesin- ni teşvik amacıyla kurulmuştur. Halen dokuz karardan memnun finansman desteği farkı araştırılsın’ de vermesi lazım ki bir şeye yara- üyesi olan örgütün gerçek amacı tek kutup- sın yani. Emeklisin torunun gelir işte obilya sektöründe uzun süredir sı- vrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) retici ile market rafları arasındaki lu ABD dünya düzenine karşı olmaktır. Tür- eş dost gelir bayram ziyaretine. Öyle Mkıntısı yaşanan MDF ve yonga levha- kiye bu örgütün de diyalog ortağıdır. AFinansal Kurumlar’dan sorumlu Türkiye Üfark, hem tüketiciyi hem de üreticiyi da ihracat tamamen yasaklandı. Üreticile- “Yurtta sulh cihanda sulh” ilkesi tarafsızlığı vermiyorumla olmaz ki. Önemli olan başkan vekili Arthur Poghosyan, Türkiye’de üzüyor. Türkiye Damızlık Koyun Keçi Ye- gerektirir. Bir tarafta yer aldığında karşı taraf kendi sultanlıklarını devam ettirmek. rin ürünlerinin tamamını iç piyasaya vere- yeşil dönüşümü desteklemek amacıyla ye- tiştiricileri Merkez Birliği (TÜDKİYEB) Ge- açısından en azından dost olmayan ülke ko- ceği sektörde ihracatçı tepki gösterirken ni onaylanan Yeşil Ekonomi Finansman Fo- nel Başkanı Nihat Çelik, kırmızı ette üre- CHP Sözcüsü Faik Öztrak ise Özt- numunda düşünülür. MODOKO Başkanı Koray Çalışkan ise ka- rak, sosyal medyadan yaptığı pay- nu kapsamında 500 milyon Avro finansman ticideki fiyatla market fiyatları arasında- Türkiye gerçekten tam bağımsız, taraf- rarın mobilya sektörünün katma değerli ih- sağlayacaklarını söyledi. Poghosyan, “Daha ki farkın araştırılması gerektiğini belirte- laşımda, “Çarşı, pazar yangın yeri. sız, saygın, Atatürk hedeflerine uygun dış racatını artıracağını, iç piyasada da mobil- yeşil bir finansal sistem, Türk iş dünyasının rek “Pirzolanın kilogram fiyatı 130 lira- Bu bayramda ‘emeklinin bayram ik- politika izlemek istiyorsa, bunun gereği Ku- ya alımlarının hızlanacağını belirtti. Çalış- uluslararası sermayeye erişmesinin devamı yı, kuşbaşınınki ise 110 lirayı geçmeme- ramiyesini 4 bin 253 lira yapın’ de- vayı Milliye ruhu ile, Anadolu ve Rume- kan, “Geçen yıldan bu vakte kadar 11 kez ve 2053’e kadar sıfır emisyon taahhüdüne li. Aracılar ile zincir marketlerdeki satın dik. Olmaz dediler” diye konuştu. li Müdafaa-i Hukuk cemiyetlerinin özverisini, zamlarla karşı karşıya kaldığımız gibi bir de ulaşması için gereken yatırımları destekle- alma müdürlerinin hesap kitapları denet- l Ekonomi Servisi cesaretini, yürekliliğini göstermelidir. ürün bulmakta zorlanıyorduk” dedi. menin anahtarı” dedi. lenmeli, mal varlıkları araştırılmalı” dedi.