Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
gorus@cumhuriyet.com.tr
18 MART 2022 CUMA
2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER
temlerle yargıyı da siyasal etki-
lere karşı savunmasız hale getir-
dikten sonra, 2014 Cumhurbaş-
kanlığı seçimini de 2015’teki 7
Çanakkale geçilmez
Haziran ve 1 Kasım seçimlerini
de rejimi zorlayarak ve yozlaştı-
rarak YSK desteğiyle kazandı.
Yargının bu niteliğinden ya-
“Mustafa Kemal”, 5. Ordu Komu-
Bir ezgi söyler sular şimdi Nara Burnu’nda... Rüzgâr eşlik
rarlanarak Parlamenter De-
tanı Alman Orgeneral “Liman Von Yeni Seçim
eder ona Morto Koyu’nda... Şehitler yan yana, koyun mokratik Rejimi de 16 Nisan
Sanders”in Gelibolu Yarımadası’nda-
2017 Halkoylamasında, yine
koyunadır artık. Bir Mehmet seslenir oradan gaipten:
YSK’nin yasalara aykırı karar-
ki “tertiplenme planı”nı hatalı bulu- Yasası da iktidarı
“Biz öldük, size istiklal bıraktık!..”
larıyla değiştirdi.
yordu. Çünkü plan, düşmanın “kı-
2019 İstanbul seçimlerinde de
yı hattında değil, içeride imhası”nı kurtaramaz
benzer haksızlık ve hukuksuz-
DOĞU SİLAHÇIOĞLU neller kan kustu, düşmana kan kus-
öngörüyordu. Ona göre “Yabancı-
luklar, yine hem aynı zarftan çı-
turdu... İlk mesajdı ona: “Çanakkale
002 seçimlerinde en çok oy
YAZAR, EMEKLİ TÜMGENERAL
lar Türk askerini yanlış sevk ve ida- kan dört oydan sadece birini geçer-
geçilmez.”
alan parti AKP değil, yüzde 10
siz sayarak seçimleri yenileten YSK
re etmekteydi!..” Alman komutanın
Dünyanın en kudretli donanması 2barajıyla TBMM dışında kalan
ir başka cehennemdi 107 yıl ön- hem de sandık kurulları başkanları-
savunma planı temelsizdi. “Düşman
partiler koalisyonuydu!
Boğazın girişinde kala kalmıştı... Ba-
na, üyelerine ve seçmenlere baskı
ce Çanakkale’nin her günü her
içeride değil kıyı hattında imha edil- Dünkü yazımdaki küçük aritme-
yapan savcılar aracılığıyla yaşandı.
şarısız olmuştu “Amiral Karden!..”
Bgecesi... Barut dumanı ve çü-
tik hatalarını da düzelterek yaptığım
meliydi!..” Emir verdi, Liman Von
Ama seçmen bunlara öyle büyük
Görevden alındı. Donanma Komutanı
rümüş insan eti kokardı Gelibolu kesin hesaplamalara göre 10 milyon
bir tepki gösterdi ki 13 bin dolayında-
Sanders’in savunma şeklini değiş-
olarak yerine “Amiral Robeck” atandı.
808 bin 229 oy alan AKP’ye karşılık
Yarımadası’nın her yanı her köşesi...
ki oy farkı, 800 bin küsura yükseldi.
tirdi: “İşgal edilen mevziler terk edil-
14 milyon 607 bin 382 oy, TBMM dı-
Yeni planlar yapıldı. Yeni görev grup-
Mevziler, hendekler, gözetleme yer- Yeni yasa, sanki YSK’nin iktidar
meyecektir!.. Düşmanın karaya ayak şında kaldı.
ları hazırlandı... “Önce boğaz tahkima-
emrinde olması yetmiyormuş gi-
leri, kanla karışık toprak ve ölümdü
Geçerli oyların yüzde 46.33’ü, ya-
basmasına müsaade edilmeyecektir!..
bi, il seçim kurullarını oluşturacak
tı tahrip edilecek, mayınlar temizlene-
ondan ötesi!..
ni neredeyse yarısı Meclis dışında
yargıçların seçimini de olanaklı
Eğer düşman karaya çıkmayı başarır-
cek ve ardından karaya çıkılacak”tı...
Dünya Savaşı başlamış, Osman- kalmıştı.
olduğu ölçüde, iktidarın tercihleri-
sa süngü hücumuyla defedilecek ve
Türk ordusu Gelibolu
Özetle yüzde 7 barajı da seçim-
lı İmparatorluğu henüz harbe gir-
ne daha açık hale getiren hüküm-
denize dökülecektir!..”
Yarımadası’nın toprağına yamanmış, deki “Temsil Adaletini” aynı biçim-
ler içeriyor.
memişti ama kader ağlarını ör-
de bozacaktır.
boğaz çelik ağlarla kapatılmış, 11 ma-
HHH
mekteydi... 2 Ağustos’ta seferber-
HHH
Ulusun yazgısı değişiyor
yın hattına 400’den fazla mayın bıra- Seçmen listelerinin hazırlanması
lik ilan edildi. Ağustosun 16’sın-
Erdoğan’dan kopan Babacan’la,
ise apayrı bir konu.
24 Nisan 1915’te Seddülbahir’den,
kılmıştı... 1915’in 18 Mart sabahı İti-
Davutoğlu’nun kurdukları partiler,
da Alman Donanması’nın iki gözde-
Yeni yasa, İçişleri Bakanlığı’nca
laf Kuvvetleri 506 toplu 153 gemisiyle Arıburnu’ndan karaya çıkan düşman,
Erdoğan’ı en çok kızdıran ve kay-
si, “Breslau” ile “Goeben” zırhlısı, İn-
hazırlanan listelerin düzenlenme-
gılandıran partilerdir.
boğazı zorlamaya başladı. Türk siper- Sarıbayır sırtlarına doğru ilerlemek-
sinde iktidarın etkisini iyice pekiş-
giliz gemilerinden kaçarak Çanakka-
Sayısal olmasa bile siyasal anlam-
leri ve tabyalar düşmanın ateş yağmu- teydi. Savunmanın belkemiğiydi Sarı-
tiriyor.
le Boğazı’ndan giriş yaptılar ve liman-
da bu partilerin çok büyük güçle-
ru altında kaldı. Bu sırada “Nusrat”ın bayır... Düşmek üzereydi. Kıtalar geri Keşke parmak boyası uygula-
ri var...
da demir attılar... Aynı gün Osman-
nabilse!
suya bıraktığı mayınlar birer birer in-
çekilmekteydi!..
Çünkü hem ideolojileri hem hitap
lı İmparatorluğu’na devredilen gemi-
HHH
filaka başladılar... İlk yarayı “Inflexib-
Tam o sırada bir güneş doğdu ettikleri ve etkiledikleri seçmen ke-
ler, “Yavuz” ve “Midilli” adlarını aldı- Cumhurbaşkanı’nın da seçim
le” aldı. Ardından “Bouvet”, “Irresis- simleri, Erdoğan’ın “çekirdek des-
Çanakkale’de... Cephede birden bir
yasaklarına dahil edilmesi yasa-
lar. Alman komutan ve mürettebat ge-
tekçileri” olanlar.
tible” ve “Ocean”la beraber 11 gemi
kahraman yükseldi, yüceleşti... Göz da yok...
milerdeki görevlerine devam etti. 29 İslam dininin, siyasetin yolsuzluk,
batınca, “Gaulliot” ve “Souffren” yan-
Ama ister yasada olsun ister ol-
kamaştıran ışık oldu, siperlerde ya-
haksızlık ve hukuksuzluklarına alet
Ekim’de Türk bayrağıyla Karadeniz’e
masın, Cumhurbaşkanı’nın bü-
maya başlayınca emir verdi çaresiz
nan ateşti. 5. Ordu ihtiyatı 19. Tümen edilmesine karşı çıkan Saadet Par-
açılıp Rusya’nın Sivastopol Limanı’nı
tün seçim yasaklarına dahil edilme-
kalan “Amiral Robeck”: “Tüm gemi-
tisi de Erdoğan’ın oy deposu sayı-
Komutanı “Yarbay Mustafa Kemal” en
si hem mantığa hem de hukuka uy-
topa tuttular. Bu oldu bittiyle, 11 Ka-
ler tornistan!” Kan ve ateş kusan Türk lan kesimlerde etkili.
öne geçti!.. Geri çekilmekte olan müf-
gundur.
sım 1914’te Osmanlı Devleti “İttifak
Demokrat Parti de liberal sağın
bataryalarından yükselen bir ses, yi-
Bu arada, elbette seçim sonuç-
rezeyi görünce emir verdi, “Ben” dedi,
Devletleri” arasında yerini almak zo- temsilcisi olarak bu iktidara yöneltti-
ne boğaz sırtlarında yankılanmaktay-
larının da iktidarın emrindeki Ada-
“Size taarruzu değil ölmeyi emrediyo-
ği eleştirilerde dikkate alınıyor.
runda kaldı. Yemen’den Kafkasya’ya,
let Bakanlığı tarafından yayımla-
dı: “Çanakkale geçilmez!”
Sağdan en önemli “Demokra-
rum!.. Biz ölünceye kadar geçecek za-
Irak’tan Galiçya’ya kadar tüm cephe- nacağını not etmek gerekir.
tik Katkı”, Yıldırım Tuğrul Türkeş’in
man zarfında yerimizi başka birlikler
HHH
lere asker yollandı!..
Düşman kıyıya çıkıyor
deyimiyle “Azgın Milliyetçiliğe” kar-
Bu arada iktidar, yeni kaynaklar
ve komutanlar alabilir!..” Bu emir bir
Fransızlar, İtalyanlar ve İngilizler
şı “Demokratik Milliyetçiliği” savunan
İkinci girişim de sonuç vermemiş-
bularak oligarşiye hizmet etmek için
ulusun yazgısını değiştirecekti... 431
Meral Akşener’in İYİ Partisi’nden
cephelerde ezilince, Batı’da Almanlar
ti... Düşman “karadan yardım görme-
hem içte hem dışta yeni yöntemler
geliyor.
günlük kanlı mücadele sonrasında İti-
Doğu’da Türkler “İtilaf Devletleri”nin
dikçe, yalnız donanmayla Boğaz’ı geç- uyguluyor ve yeni yollar arıyor...
İşte yeni seçim yasası, CHP
laf Devletleri, on binlerce askerini bı-
Rusya ile bağlantısını kesince hep bir- Seçmen listelerinin hazırlanma-
menin mümkün olmadığını” anla-
şemsiyesi altında “Millet İttifakı”nı
rakarak yarımadanın toprağını, boğa- sının da seçim sonuçlarının ya-
likte karar alındı: “Rusya ile irtibat
mıştı!.. Planlar değişti yine... Gelibo-
oluşturan bu partilerin ittifaktan
yımlanmasının da seçim sürecinin
zın serin sularını, savaş alanını terk
yararlanmalarını önlemek ve itti-
mutlaka sağlanmalıdır...” lu Yarımadası’na çıkarma yapılacak-
de doğrudan doğruya Erdoğan ta-
edip gittiler!.. Gelirken mağrur ama fakın bozulmasını sağlamak için
tı... Sıra “General Hamilton”a gelmişti.
rafından belirleneceği, baskılana-
özel maddeler içeriyor.
İtilaf donanması çaresiz giderken mağluptular. Sonunda anla-
Kıyı boyunca çıkarma yerleri seçildi.
cağı ve yozlaştırılacağı bir seçime
HHH
mıştılar: “Çanakkale geçilmez!..”
Ama nasıl? “Baltık kıyılarına çıka- daha gidiyoruz.
Bir ay içinde İngiltere’den Fransa’dan,
Yeni yasa, sadece yüzde 7 ba-
Ama siyaset doktorları iktidar
Bir ezgi söyler sular şimdi Nara
lım”, “Hayır, İskenderun’a çıkalım”, Avustralya’dan, Yeni Zelanda’dan ve
raj yoluyla, seçimlerdeki “Temsil
için “Artık tedavisi olanaklı değil,
“Olmaz, donanmayla boğazı geçe- Burnu’nda... Rüzgâr eşlik eder ona Adaletini” yani “Milli İradeyi” yoz-
halkı Müslüman olan sömürge ülke-
ne yaparsa yapsın, ne yerse ye-
laştırmakla kalmıyor...
lim!..” Ve karar kılındı üçüncüsünde, lerden yeni birlikler getirildi... Meh- Morto Koyu’nda... Şehitler yan yana,
sin, iktidardan düşecek” diyorlar!
Seçim güvenliğini de önemli öl-
koyun koyunadır artık. Bir Mehmet
1914 Kasımı’nın 3’ünde, İtilaf Kuv- met artık “din kardeşi” olarak bildik-
çüde zedeliyor! Not: 18 Mart Çanakkale Zaferi
vetleri boğazı zorlamaya başladı!.. İn- lerinin de hedefindeydi!.. seslenir oradan gaipten: “Biz öldük,
Erdoğan/AKP iktidarı çeşitli yön-
kutlu olsun!
filak eden mermiler, uçuşan şarap- Henüz Yarbay rütbesinde olan size istiklal bıraktık!..”
Zafer ve boğazlarımız
Lozan ve Montrö gibi
uluslararası hukuk açısından
Türkiye’nin güvenlik
sigortasının, muhataplar
açısından caydırıcı ve sınırlayıcı
hukuk kalkanlarının hayati
önemini kavrayabilmek için hiç
kuşkusuz devlet aklı gerekiyor!
AV. HÜSEYİN ÖZBEK
ESKİ TBB BAŞKAN YARDIMCISI
tasıdır. Bu nedenle Yunan/Agamem- açısından tarihi bir dönüm noktasıdır. Yi-
smanlı İmparatorluğu’nun enerji zengi-
non/Makedonyalı İskender’in bölge- ne Türk ordusunun özgüveninin yerine
Oni coğrafyası, Birinci Dünya Savaşı’nın
sel imajlarının zamanla niçin bütün batı gelmesi, Balkan bozgunuyla halk naza-
hem nedeni hem de galip çıkacak tarafın
dünyasının ortak sembollerine dönüş- rında örselenen itibarının fazlasıyla te-
ödülüydü. Bu nedenle, Osmanlı’nın yakın-
tüğü üzerinde düşünülmelidir. lafi edilmesi, Mustafa Kemal’in kamuo-
da kopacak kıyametin dışında kalması ola-
yunda Anafartalar Kahramanı olarak ta-
naksızdı. Nitekim Osmanlı yönetiminin, İn-
Dönüm noktası
nınması ve diğer yönlerden ileride ve-
giltere ve Çarlık Rusyası ile ittifak arayışla-
18 Mart 1915 saat 10.30’da İtilaf Devlet-
rilecek Kurtuluş Savaşı’nın bireysel ve
rı sonuç vermeyecek, çaldığı bütün kapı-
leri donanmasının Çanakkale Boğazı’ndan
toplumsal algısının/bilincinin inşası
lar yüzüne kapanacaktır! Osmanlı’nın son
Birleşik Krallık’ın Agamemnon zırhlısı reh-
açısından da dönüm noktasıdır.
çare olarak Almanya ile ittifakı keyfi bir
berliğinde giriş yapmaya başlaması Batı’nın
tercih olmaktan öte bir tür mecburiyetti.
yukarıdaki tarih algısıyla ilgilidir.18 Mart
Gelecek planlanmalı
İtilaf Devletleri arasındaki uzun gö-
sabahı İtilaf Devletleri donanmasının, ikin-
Hiç kuşkusuz, Çanakkale deniz ve kara
rüşmelerden sonra Osmanlı mirasından
ci Troya zaferi rüyasıyla başlayan girişimi
savaşlarından bugün için de alınacak ders-
düşecek paylar aşağı yukarı belli olmuş-
çok geçmeden kâbusa dönüşecektir. Üzer-
ler vardır. Ülke güvenliği ve savunması açı-
tu. Aslan payı hiç kuşkusuz İngilizle-
lerine saatlerdir ölüm kusan zırhlıların atış
sından denizlerin stratejik önemi, deniz su-
rin olacaktı. Fransa’nın payına düşecek
menziline girmesini sabırla bekleyen Meh-
yollarının, deniz geçişlerinin ticari ve aske-
Suriye ve Lübnan dışındaki bütün Arap
metlerin zamanı nihayet gelmiştir. Meh-
ri yönlerden sağladığı avantajların anlaşıl-
coğrafyası Birleşik Krallık’ın sömürgeler
metlerin boğazın iki yakasından salladığı
ması yönlerinden, aradan geçen 107 yıl-
zincirine katılacaktı. Rusya, yüzyıllardır
mermiler düşman zırhlılarının güvertesin-
da yaşananlar da göz önüne alınarak ge-
rüyasını gördüğü İstanbul ve Türk bo-
de, bordasında patlamakta, kimini boğa-
lecek planlaması yapılmalıdır.
ğazları vaadiyle ikna edilecekti.
zın serin sularına gönderirken kimini de
Birinci Dünya Savaşı’nda bizimle İtilaf Dev-
ağır hasara uğratmaktadır.
letleri arasındaki silah bırakışması (Mond-
Batı’nın ortak sembolleri
Çanakkale’yi neredeyse bir iki çata-
ros Mütarekesi - 30 Ekim 1918) görüşme-
Osmanlı, İtilaf Devletleri için kolay
pattan sonra tören geçişi olarak düşü-
lerinin Limni Adası’nın Mondros Limanı’nda
lokma olacaktı. Daha iki yıl önce Bal-
nen İtilaf Devletleri donanmasının büs-
demirli Agamemnon zırhlısında yapılması
kan devletçikleri karşısında perişan olan
bütün yok olmaması için boğazı boşal-
ve imzalanması sizce bir tesadüf müdür?
Türk ordusunun İtilaf Devletleri’ne kar-
tıp Ege’ye açılmaktan başka çare kalma-
Yoksa Troya’nın ikinci tekrarı ve 18 Mart
şı direnmesi olanaksızdı. Çanakkale’ye mıştır. 18 Mart, Çanakkale’nin denizden
1915 yenilgisinin, Agamemnon üzerinden
şöyle bir yüklenivermekle Türk boğazının geçilmesinin olanaksız olduğunu gös-
intikamı mıdır dersiniz?
kilidi kırılacak, İstanbul yolu İtilaf Devlet-
termiştir. İtilaf Devletleri bu kez, Türkle-
Emperyalizmin Troya seferleri as-
leri donanmasına ardına kadar açılıve-
ri mevzilerinden söküp boğaz yolunu aç-
la bitmeyecektir. Emperyalist Batı’nın,
recekti! Başkenti düşecek Osmanlı da- mak için kara muharebelerine yönele-
mazlum milletlere yönelik olası Troya
ha savaşın başında saf dışı kalacak, Al-
cektir. Bu amaçla 25 Nisan 1915’te baş-
manya karşısında art arda yenilgiler alan seferlerine karşı bireysel ve toplumsal
layan Gelibolu çıkartması da sonuç ver-
bilincin diri tutulması, geçmişi reddet-
Çarlık Rusyası’nın erzak ve silah ihtiya- meyecek, kaderin adamı Yarbay Mustafa
cı Karadeniz üzerinden karşılanacaktı. Kemal Bey’in taarruzu değil ölmeyi em- meyip dersler alan devlet hafızası ve
Türklere karşı kazanılacak büyük zaferin aklıyla ilgili bir konudur. Yeni Troya se-
rettiği Mehmetlerin süngüsü karşısında
maliyeti de son derece düşük olacaktı! çaresiz kalacaklardır. ferlerinin, yeni Agamennon’ların hedefi
Antik dönemde, stratejik konumu ne- Çanakkale Zaferi, bağlaşıkların bütün ve kurbanı olmamak tarihle harmanlan-
planlarını altüst edecek, savaşın dört yıl
deniyle Anadolu’nun kilidi sayılan, Tro- mış milli duyarlılığı yitirmemekten ge-
ya, Agamemnon’un komuta ettiği Yu- daha uzamasına, İtilaf Devletleri ekono- çiyor. Lozan ve Montrö gibi uluslarara-
nan site devletlerinin birleşik ordusu milerinin bozulmasına, askeri kayıpları- sı hukuk açısından Türkiye’nin güvenlik
tarafından kuşatılmıştı. Troya’nın ele nın beklenenin çok ötesinde artmasına, sigortasının, muhataplar açısından cay-
geçirilmesi, emperyal bilinç inşasında, savaşın maliyetinin yükselmesine, maz- dırıcı ve sınırlayıcı hukuk kalkanlarının
Doğu’ya karşı Batı’nın karşı konulamaz lum milletler nezdindeki yenilmezlik al- hayati önemini kavrayabilmek için de
üstünlüğü algısının mitolojik çıkış nok- gılarının ortadan kalkmasına yol açması hiç kuşkusuz devlet aklı gerekiyor!