Katalog

18 MART 2022 CUMA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 11 Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, politika faizini yüzde 14’te sabit tuttu Merkez ‘fazla’yı unuttu Yoksulluk... Gıda krizi... Şubat ayındaki faiz toplantısında “cari fazla” öngörüsü yapan Merkez Bankası, dün “cari işlemler dengesinin Çıkış tarımda... sürdürülebilir seviyelerde kalıcı hale gelmesi”ni istedi. Ama nasıl? erkez Bankası (TCMB) bilir seviyelerde kalıcı hale gelme- u ülkede 24 milyon insan sosyal yar- Para Politikası Kurulu si, fiyat istikrarı için önem arz et- dıma muhtaç halde. Ülke nüfusunun M(PPK), dün politika faiziy- mektedir.” PPK, enflasyonla ilgili Bdörtte birinden fazla. 11 milyon 369 le ilgili yeni kararını açıklayarak değerlendirmesinde ise Rusya-Uk- bin kişinin durumu ise daha da vahim. Sü- bu faizi (bir hafta vadeli repo iha- rayna savaşına da yer vererek şu rekli gıda yardımına muhtaç durumda. Ve- le faiz oranı) yüzde 14’te sabit tut- şaşırtıcı ifadeleri kullandı: riler, yoksulluğun azalmadığını aksine arttı- ğını gösteriyor. Derin Yoksulluk Ağı’nın ku- tuğunu ilan etti. TCMB Başkanı “...Yükselişte, sıcak çatışma or- rucusu Hacer Foggo, asgari ücretli çalışan Şahap Kavcıoğlu başkanlığında, tamının yol açtığı enerji maliye- yoksulların bu rakamın dışında olduğunu üyeler Taha Çakmak, Mustafa Du- ti artışları, ekonomik temeller- ama onların da gıda temininde zorlandıkları- man, Elif Haykır Hobikoğlu, Em- den uzak fiyatlama oluşumlarının nı söylüyor: “Yoksullar artık sadece gıda ta- rah Şener ve Yusuf Tuna ile topla- geçici etkileri, küresel enerji, gı- lep ediyor. Çocuklarını besleyebilmek için... Ve marketlerde süt ve süt ürünlerini korumak nan PPK, faizle ilgili bilgi notunda da ve tarımsal emtia fiyatlarında- için güvenlik görevlisi sayısı artırıldı...” ise özellikle cari işlemler dengesi ki artışlar ile tedarik süreçlerinde- Ve ne yazık ki yakın gelecek hiç de parlak konusunda değişikliğe gitti. ki aksaklıklar gibi arz yönlü un- görünmüyor. Süregelen ekonomik krize sa- surlar ve talep gelişmeleri etkili vaşın da eklenmesi ile enerjiden gıdaya, ula- Küresel barış ortamı! şımdan dayanıklı tüketim ürünlerine kadar olmaktadır. Kurul, sürdürülebilir her şeyin fiyatı aldı başını gidiyor. Şubat toplantısından sonra ya- fiyat istikrarı ve finansal istikra- Peki, bu gidişi durdurmak gerçekten yımlanan notta “...Cari işlemler rın tesisi için atılan ve kararlılık- tığı enerji maliyeti artışları, eko- ye ise faizleri sabit tuttu!” Bu kap- imkânsız mı? AKP politikaları ile yol almayı dengesinin 2022 yılında fazla ver- la sürdürülmekte olan adımlar ile nomik temellerden uzak fiyatlama samda Uğur Gürses de “Küresel sürdürürsek öyle... mesi öngörülmektedir. Cari işlem- birlikte, küresel barış ortamının oluşumlarının geçici etkileri...’ di- barış sağlanınca ve baz etkisi ge- Önce üç önemli küresel saptama yapalım: 1- Dünya 2008 benzeri bir gıda krizi ile ler dengesindeki iyileşme eğilimi- yeniden tesis edilmesi ve enflas- yor ama son açıklanan şubat ayı çince dezenflasyonist süreç başla- karşı karşıya. Ülkeler kendi halkları için stok nin güçlenerek devam etmesi, fi- yonda baz etkilerinin de ortadan enflasyon verisinde bunlar yoktu yacakmış:) Fed’in bile faiz artırdı- yapmaya başlıyor. yat istikrarı için önem arz etmek- kalkmasıyla dezenflasyonist süre- bile” derken, Prof. Dr. Hayri Koza- ğı günün ertesinde fena dalga ge- 2- Ulusal politikalar ve korumacılık daha tedir” derken dün yayımlanan cin başlayacağını öngörmektedir.” noğlu şuna dikkat çekti: çiyorlar artık...” dedi. Prof. Dr. Ha- da önem kazanıyor. notta bu vurgu şöyle yer aldı: “... Kararı sosyal medyadan değer- 3- Tarım ve gıda üreticisi ülkeler petrol kan Kara’nın yorumu ise şöyle: ‘Boşa çalışmışız’ üreten ülkelerin yerini alıyor. Cari işlemler dengesinde enerji fi- lendiren isimlerden Prof. Dr. Yal- “TCMB’nin karar metnine bakıyo- Ardından sözü Ali Ekber Yıldırım’ın bü- yatlarından kaynaklanan riskler çın Karatepe, “MB ‘Enflasyonda “Enflasyon kaygılarıyla ABD, rum, biz 20 sene boşa çalışmışız yük bir ilgi ile okuduğum “Yeni Tarım Düze- yakından takip edilmektedir. Ca- yakın dönemde gözlenen yükseliş- İngiltere ve Brezilya faiz artırdı. diyorum, başka bir şey diyemiyo- ni” başlıklı kitabına bırakalım. Ali Ekber Yıldı- ri işlemler dengesinin sürdürüle- te; sıcak çatışma ortamının yol aç- Böyle bir ‘sorunu’ olmayan Türki- rum.” l Ekonomi Servisi rım, uzun yıllardan beri tarım politikaları üze- rine yazan biri. “Gıda egemenliğinin önemi- nin arttığı bir dönemin içindeyiz. Tarım po- Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, Londra’da yabancı yatırımcılarla buluştu tansiyeli olan ülkeler yeni tarım düzeninde ‘zengin ülkeler’ olarak adlandırılacak. Türkiye Kısa vadeli dış ise yaşadığı ekonomik krizde tarımın gücün- den yararlanmak yerine tarımı yok etmeye çalışıyor. Oysa çıkış yolu tarımda... ” diyor. borçlar artıyor ‘Enflasyonu kalıcı olarak düşüreceğiz’ Şu saptamalar var kitapta: “Türkiye, yeni tarım düzeninin gerektirdi- erkez Bankası’nın dün açık- azine ve Maliye Bakanı Nureddin Ne- deli sayesinde istihdam ve ihracat ra- başlıklar şöyle: ği birçok koşula sahip: ürün çeşitliliği, ihra- Mladığı “Kısa Vadeli Dış Borç Hbati, dünya genelinde olumsuz koşul- kamlarının arttığını kaydetti. 4 Küresel gelişmelere paralel olarak cat pazarlarına yakınlığı, denizleri, ormanları, İstatistikleri Gelişmeleri-Ocak lara rağmen Türkiye ekonomisinde bü- “Makroekonomik istikrarı güvence enflasyon Türkiye’de de artış eğilimin- gıda sanayisi... 2022” raporuna göre, geçen yüme trendinin devam edeceğini belirte- altına almak ve cari dengeyi sağlamak de. Küresel emtia fiyatları, tedarik zin- Kuru meyve grubunda, incir, üzüm, fın- ocak sonu itibarıyla kısa vade- dık ve kayısı üretimi ve ihracatında dünyada rek “TL’deki değer kaybı maalesef enf- modelimizin temel öncelikleri arasında- cirlerindeki sıkıntılar, döviz kuru geliş- açık ara birinci sırada. İncirde kendine yeter- li dış borç stoku Aralık 2021’e lasyondaki yüksek seyirde belirleyici ol- dır” diyen Nebati’nin konuşmasından meleri etkisi ile artış kaydeden enflas- lilik oranı yüzde 618; fındıkta yüzde 564, ka- kıyasla yüzde 4.3 artışla 125.5 muştur. Enflasyonu kalıcı olarak düşür- yonu kalıcı olarak düşürme noktasında yısı da yüzde 392 seviyesinde. milyar dolara çıktı. Bu rakam me noktasında kararlıyız” dedi. kararlıyız. Yaş meyve sebzede de farklı değil. Dünya- 2020 yılı sonunda 114 milyar Fransa’dan Londra’ya geçen Hazi- 4 Kur korumalı mevduat 10 Mart iti- nın en büyük beş üretici ülkesi arasındayız. dolardı. Ocak döneminde, ban- ne ve Maliye Bakanı Nureddin Neba- barıyla 557 milyar TL’ye ulaşmıştır. Ye- Greyfurtta kendine yeterlilik oranı yüzde 425, kalar kaynaklı kısa vadeli dış ti, “İngiltere - Türkiye Yeşil Finansman ni enstrümanlarımız tek tek devreye mandalinada yüzde 333, narda yüzde 144, borç stoku yüzde 2.9 artışla 53 Konferansı’na katıldı, yabancı yatırım- girmeye devam ediyor. elmada yüzde 128. milyar dolar, diğer sektörlerin cılarla da bir araya geldi. 4 Yeşil finansman Paris Anlaşma- Havuç, ıspanak, domates, biber... Hepsin- kısa vadeli dış borç stoku yüz- Türkiye’nin G20 ülkeleri arasında en sı kapsamında küresel hedeflerimize de yüzde 100’ün üzerinde. Yani tüm ülkeyi rahatlıkla besleyebilir...” de 6.1 artışla 45.3 milyar dolara hızlı büyüyen ülke olduğunu hatırlatan ulaşmamızda kritik bir rol oynayacak- yükseldi. l Ekonomi Servisi Bakan Nebati, Türkiye Ekonomik Mo- tır. l Ekonomi Servisi İsraf çok, katma değer yok Nureddin Nebati Peki, biz bu ürünleri doğru değerlendire- biliyor muyuz? Yani israf etmiyor; katma de- ğere dönüştürebiliyor muyuz? TEKNOSA ‘PAZARYERI’ HIZMETINI BAŞLATTI Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre yaş meyve ve sebzede üretilen ürünün yüz- de 30’u pazara ulaşmadan kayboluyor, yani israf ediliyor. Kimi ürünlerde israf oranı yüz- de 50’yi buluyor. Yazık günah değil mi? 169 milyon TL yatırım Bu israfı yarı yarıya azaltmak bile ciddi ekonomik değer yaratır. Ya ürünün katma değerini arttırmak?.. Fın- eknosa, “yatırımda güçlü, dönüşüm- roniği pazarının geçen yıl yüzde 27 bü- dık müthiş bir örnek. Yıldırım, “Dünyada fın- Tde öncü” mottosuyla bu yıl, 169 mil- yüdüğünü ve 113 milyar dolarlık hacme dık ihracatında açık ara birinciyiz. Dünya fın- yon TL’lik yatırım planlıyor. Pazarye- ulaştığını anlatarak, bu dönemde büyü- dık üretiminin yüzde 62’si ihracatının yüzde ri hizmetini de devreye koyan Teknosa, menin şampiyonu küçük ev aletleri ol- 72’si Türkiye’den. 2021 yılı sonu rakamlarına e-ticaret hacimini de üç yıl içinde beş du. Sezgin, teknoloji ürünlerinin büyük Bülent Ok, HADO limanı için toplamda göre 344 bin ton iç fındık ihraç etmişiz ama 10 milyon lira harcadıklarını söyledi. katına çıkarmayı hedefliyor. kısmının yurtdışından geldiğini, fiyat- elde edilen döviz 2.2 milyon dolar olmuş. Bir Teknosa Yönetim Kurulu Başkanı Ha- ların kur artışından etkilendiğini, ürün önceki yıl daha az ihraç edip daha fazla döviz kan Timur, “Dijital dönüşümümüzle on- alırken TL kontratları yaptıklarını, o yüz- kazanmışız. Ki tüm bu rakamlar da çok yeter- line yetkinliklerimizi artırmayı, mağaza- den dolar ve Avro artışlarını hemen fi- siz. Dalından koparıp, ayıklayıp göndermekle olmuyor, sanayide işleyip çikolata ya da baş- larımızla birlikte dijital deneyim sunma- yatlara yansıtmadıklarını söyledi. Kıbrıs yolcusu kalmasın! ka ürünlere dönüştürüp katma değer yarata- yı ve böylelikle hem müşteri deneyimi- l Ekonomi Servisi rak oluyor ancak” diyor. ni hem tüm operasyonlarımızı akıllı, ve- şık 100 bin Hataylı yaşıyor. Bu yüzden MEHMET AMAN Buna karşın sizlerin de bildiği gibi rimli hale getirmeyi odağımıza alıyoruz” HADO büyük önem taşıyor” dedi. Ak- Türkiye’nin üretimde kendi kendine yeter- diye konuştu. atay’da 1 Nisan’da başlayacak “Ex- deniz’deki dalga mevsiminin bitmesiy- li olmadığı ürün grubu tahıl, bakliyat ve yağlı Teknosa Genel Müdürü Sitare Sezgin, Hpo 2021 Hatay”ın önemli adım- le seferlerin başlayacağını bildiren Ok tohumlar: Ayçiçeği, soya, kırmızı mercimek, “2 bin 300’ü aşkın çalışanımız, 69 ilde mısır, buğday... larından biri olan ve temeli Haziran şöyle devam etti: “Mağusa seferleri beş 200’e yakın mağazamız, teknosa.com. Kırmızı ette de kendimize yeterlilik ora- 2020’de atılan Hatay Deniz Otobüsü saat sürecek. Maraş’ın turizme açılma- ve mobil platformlarımızla müşterileri- nımız yüzde 80. Hayvancılığın temel girdisi İşletmesi’nin (HADO) ilk seferleri mayıs sıyla bizim trafiğimiz beklediğimizin üs- mize alışveriş deneyimi yaşatmak isti- yem. Ve orada da yani yem hammaddesin- ayında ve KKTC ile başlıyor. tünde artacak. Sezonluk 100 bin yolcu de yüzde 60’lara yaklaşan bir ithalat bağım- yoruz. 18 milyondan fazla müşterimi- bekliyoruz. Dini amaçlı seyahat için Ha- lılığımız var. Neden? zin davranışlarına, beklentilerine göre İsrail ve Lübnan tay ve Gaziantep’e gelen Katolik, Orto- Tüm sebep yanlış politikalar, yanlış ya da kanallarımızı, servislerimizi geliştiriyo- doks, Yahudi inancına sahip çok sayı- HADO için yaklaşık 8 milyon lira, Ha- yetersiz destekler.. Hakan Timur Sitare Sezgin ruz” dedi. Sezgin, Türkiye tüketici elekt- da insan olduğunu belirledik. Bölgede tay Valiliği ile yapılan protokol çerçeve- Kitaba geri dönelim. Yıldırım soruyor: Saint Pierre Kilisesi çok önemli bir dini “Örneğin neden mercimekte dünyanın en sinde de 10 yıllığı 2 milyon lira kiralama önemli ihracatçıları arasında iken ihracat pa- merkez. Burada hac görevlerini yerine bedeli olmak üzere toplam harcamanın zarımızı Kanada’ya kaptırdık ve o ülkeden getirdiklerini düşünüyorlar.” 10 milyon lirayı bulduğunu belirten Ha- EPDK KARAR ALDI ALPER AKYÜZ UYARDI mercimek ithal eder hale geldik?” tay Büyükşehir Belediyesi Genel Sekre- Çiftçiyi desteklemek yerine ithalata sarıl- Ticaret artacak ter Yardımcısı Bülent Ok, limanın ulus- ‘Elektrik’ için altı ‘Enerji-emtiada mak daha mı kolaydı? lararası yolcu taşımacılığına hazır hale Hatay Büyükşehir Belediye Başkanı Oysa sulama yatırımlarının tamamlanması geldiğini açıkladı. Lütfü Savaş da şu vurguyu yaptı: “Tu- ve iyi bir üretim planlaması ile GAP yani Gü- ay önlem alacak tedarik sorunlu’ HADO ile ilk aşamada KKTC’nin Ma- rizm ve ticaretin artmasını bekliyoruz. neydoğu Anadolu Projesi kapsamındaki böl- ğusa Limanı’na KKTC bayrağıyla dü- Her şeyini bitirdik. Lübnan’da ekono- ge sadece Türkiye’yi değil dünyayı doyura- nerji Piyasası Düzenleme Ku- erli biyoteknoloji firması Ana- zenli olarak yolcu taşınacağını bildiren mi kötü. İsrail’de Hatay’dan giden Ya- cak potansiyele sahip. Ayrıca GAP benze- Erulu (EPDK) dün bir açıklama Ytolia Geneworks’ün basın top- ri Konya Ovası Projesi, Doğu Anadolu Proje- Ok, sonraki aşamada İsrail, Libya ve hudi kökenli yurttaşlarımız var. Bir se- yaparak son toplantısında tüketi- lantısında veriler bilgiyi göre, si ve daha birçok tarım, sulama ve kırsal kal- Lübnan’a sefer düzenlenmesinin plan- çim yapacağız. Daha avantajlı olanı ciye yönelik enerji maliyetlerinin 2021 yılı net kârını yüzde 40 artı- kınma projesi var. Hepsi önemli ama yeterli landığını vurguladı. Ok, “KKTC’de yakla- seçeceğiz.” l HATAY düşürülmesi ve arz güvenliğinin rarak 443 milyon liraya ulaştıran destek ve önem verilmediği için atıl. sağlanmasına yönelik önemli bir şirket, gelirlerinin yüzde 90’ını da Konu önemli, yer kalmadı. Haftaya sürdü- karar aldığını duyurdu. ihracattan elde etti. receğiz... Buna göre EPDK, elektrikte arz Maliyet artışlarını değerlendi- TÜSİAD’dan ‘Dönüşümü Başlat’ Platformu güvenliği veya fiyat artışlarının ren Anatolia Geneworks Yönetim tüketicilere olan etkilerinin kısa Kurulu Başkanı Alper Akyüz, “İh- ÜSİAD, “Dönüşümü Başlat!” Diji- olarak yeni nesil yeteneklere sahip ve uzun dönemli şekilde değer- racata çalıştığımız için çok etki- KISA... KISA... Ttal Eğitim ve Mentorluk Platformu gençlerin sadece ülkemiz için değil, lendirilmesi ile serbest piyasa ya- lenmiyoruz. Asıl sorunumuz bulu- ile gençlere girişimcilik deneyimi ka- tüm dünya için öneminin farkında- pısını bozmadan ve piyasanın iş- nabilirlik oluyor. Örneğin çip bu- l Merkez Bankası’nın net uluslararası rezervleri zandırmayı hedefliyor. Herkese yız. Ülkemizin genç nüfusunun po- leyişine müdahale etmeden altı lamıyoruz, ürünlerin biçimini de- 11 Mart itibarıyla bir önceki haftaya göre 2.3 açık ve ücretsiz olan platform- tansiyeline ve kabiliyetine gü- aya kadar önlem alınmasını sağ- ğiştiriyoruz ve üretim hızımız dü- milyar dolar düştü ve 15.9 milyar dolara indi da eğitim ve mentorluk deste- veniyor, aydınlık geleceğimi- layacak. EPDK bu kararı EPİAŞ şüyor. Ya da elektriğin zamlı ol- l Türkiye’nin de önemli ihracat pazarı olan ği verilecek. zi gençlerle inşa edebileceğimi- eliyle uygulanacak. Üretimde kul- masını dövizli satışlarla tölare Avrupa’da (AB ve EFTA), otomobil satışları ge- Platformun dün yapılan ta- ze inanıyoruz. Bu nedenle bü- lanılan her bir kaynağa göre fark- ediyoruz ama elektrik kesintisi çen şubatta 2021 yılı Şubat ayına göre yüzde nıtım toplantısında konuşan yük bir heyecanla genç girişim- lı fiyat belirlenecek. Verilecek işleri durduruyor. Sanayiye elekt- 5.4 azalarak 804 bin 28 adede düştü. TÜSİAD Yönetim Kurulu ci adaylarının yanında yer desteklerde de yine her bir kay- rik kesintisi uygulandığında jena- l Eski Türk Patent ve Marka Kurumu Başka- Başkanı Simone Kas- alıyoruz” diye konuştu. nağa göre farklılık olabilecek. ratör çalıştırdık” dedi. nı Prof. Dr. Habip Asan, Dünya Fikri Mülkiyet lowski, “Bizler TÜSİAD l Ekonomi Servisi l Ekonomi Servisi l Ekonomi Servisi Teşkilatı’nda Geçiş Ülkeleri ve Gelişmiş Ülke- Simone Kaslowski ler Bölümü Direktörü oldu.