Katalog

13 MART 2022 PAZAR EKONOMİ 9 Salgının yaralarını sarmaya çalışan sektörlerin kredi hacmi 5.1 trilyon liraya ulaştı ‘Savaş’ta borç korkusu Ayçiçeği, Ocak 2022 itibarıyla son bir yılda toplam kredi hacmi domates, patates yüzde 38.3 büyürken bu artış önde gelen sektörden ana aş döndürücü bir sürecin için- metalda yüzde 55, enerji üretiminde yüzde 57.7 oldu. den geçiyoruz... B Bir yanda uzun bir süreden ankacılık Düzenleme ve De- 42.9 artışla 4 trilyon liraya ulaşıyor. beri hatırlamadığımız hatta aklımızdan netleme Kurumu’nun (BDDK) Öte yandan Aralık 2021’de ferdi kre- bile geçmeyen bir ülkenin diğer bir ül- Bson “Aylık Bülteni”ndeki sek- di dahil toplam nakdi kredi hacmi 5 ke topraklarını işgal etmesi, diğer ta- törel bazlı kredi hacmi verileri, trilyon 56 milyar liraydı. Sektörlerin raftan uluslararası ekonomilerde ya- ekonomik krizle boğuşan, küresel diğer detayları ise şöyle: şanan başta yüksek enflasyon oranla- Covid-19 salgınının yarattığı tah- n Kredi borcu en çok yüksek sek- rı ve doğal olarak hayat pahalılığı. ribatı aşmaya çalışan iş dünyası- törlerden biri yüzde 45.7 artışla 1.1 Anlaşılan yeni bir dönem karşımız- da... Çalkantısı ve yeniden şekillenen nın Rusya-Ukrayna savaşıyla bir- trilyon liraya ulaşan imalat sanayii dengesiyle. likte daha da zorlu bir sürece girdi- oldu. Bu sanayinin önemli alt dalla- Yükselen enerji fiyatları çoğu zaman ğini ortaya koydu. Bu savaşın hem rında ise artış; metal ana sanayide yüksek enflasyon oranlarının arkasın- küresel hem iç piyasaları etkileme yüzde 55, gıdada yüzde 43.2, teks- daki temel faktör olarak gözükmekte- gücü, sektörlerin ticaret ve yatırım tilde yüzde 37.5, kimyada yüzde 55, dir. Kısa bir sürede varili 20-30 dolar- hacmini düşürecek gibi görünüyor. otomotivde yüzde 61.3 oldu. dan 130’lara gelen akaryakıt fiyatla- Hazine kur şoku yaşayacak Buna göre, ferdi krediler dahil sek- n Enerji üretim ve dağıtım sektörü- rı muhakkak bu oranlarda etkili olur- törlerin kullandığı toplam nakdi kre- nün kredi hacmi ise yüzde 57.7 artış- ken diğer faktörleri de bir kenara at- bir kişi 24 Aralık’ta yüzde 17 faiz ile mamak gerekir. MUSTAFA ÇAKIR diler Ocak 2022 sonu itibarıyla ge- la 398.6 milyar liraya ulaştı. Modern ekonomilerde de enerji fi- 92 gün vadeli hesap açtırdığında dö- çen yılın aynı dönemine kıyasla yüz- n Toptan ve perakende ticaret İktidarın dövizdeki artışı durdurabil- nem sonunda elde edeceği faiz geli- yatlarının enflasyon oranlarını yukarı- de 38.3 artarak 5 trilyon 123 mil- sektörünün kredi borcu yüzde 38 lara taşımasına rağmen bu oranların mek amacıyla getirdiği kur korumalı ri, 4 bin 285 lira olacaktı. 100 bin li- yar liraya ulaştı. Ferdi krediler ha- artışla 630.2 milyar liraya yükselir- hâlâ tek hanede gerçekleşmesi o eko- mevduat (KKM) hesapları, eğer dolar- ranın 24 Aralık’ta dolar karşılığı 8 bin riç tutulduğunda bu rakam yüzde ken, özellikle Rusya- Ukrayna sava- nomilerde dengelerin hala sarsılmaz daki artış sürerse Hazine’ye yük ola- 569 dolardı. Dün sabah saatlerinde şından büyük yara alması beklenen niteliklere sahip olduğunu göstermek- rak geri dönecek. Sistemin ilk sonuç- dolar 14.77 TL’ydi. Eğer vade sonun- turizm sektörünün kredi hacmi de tedir. Örneğin ABD’de tüketici fiyat KOBİ’de 1.1 trİlyOn tl ları bu ayın sonunda görülecek. da da dolar bu seviyede olursa, bu ki- yüzde 46.3 artışla 196.2 milyar li- endeksinin yıllık artışının yüzde 8 ci- KKM’lere bankalar yüzde 14-17 ara- şinin kur getirisi 26 bin 564 lira ola- DDK verilerine KOBİ’ler özelin- varında olmasına rağmen kuvvetli is- rayı buldu. sı faiz verdi. Bu hesapların faizi va- cak. KKM’lerle ilgili yasal düzenleme- Bde bakıldığında Ocak 2022 sonu tihdam yaratma kapasitesi bunu çoğu de sonunda, döviz kurundaki artışın ye göre aradaki 22 bin 279 lira far- itibarıyla toplam nakdi kredi hacmi- zaman görünmez kılabilmekte, yükse- Taşımacılık zorda altında kalırsa aradaki farkı TL’den kı Hazine karşılayacak. Bu kapsam- nin 1 trilyon 83 milyar liraya ulaştığı len reel ücretlerle beraber ise en azın- KKM’ye geçenlerde Hazine, dövizden da kamu bankaları da yaptıkları ör- n Yine uzun zamandır zor günler görülüyor. Bu rakam Ocak 2021’de dan kısa dönemde fiyat artışlarının geçenlerde ise Merkez Bankası nek hesaplamalarla yurttaşları bilgi- geçiren inşaat sektörünün borcu ise 841.2 milyar TL, Aralık 2021’de 1 tril- olumsuzlukları örtülebilmektedir. ödeyecek. Vade sonunda hesabın fa- lendiriyor. Örneğin yüzde 14 faiz uy- yüzde 47.2 yükselerek 440.2 milyar yon 74 milyar liraydı. Yine Ocak Ekonomik koşulları değerlendirip di- izli bakiyesi ile vade başlangıç ve va- gulanan, 92 gün vadeli 1 milyon liralık 2022 sonu itibarıyla kredi hacmi lira hesaplandı. ğerleri ile karşılaştırırken bakılması ge- de bitiş tarihindeki kur farkı kıyasla- KKM üzerinden yapılan hesaba göre, mikro işletmelerde 319.7 milyar TL, n Ayrıca salgından büyük oranda reken temel nokta da bu zaten. Eğer nacak. Daha yüksek olan tutar hesa- başlangıçta 12.5 lira olan dolar kuru küçük işletmelerde 346 milyar TL reel alım gücü yükseliyor, istihdam etkilenen sektörlerin başında gelen ba aktarılacak. vade sonunda 13.50 lira olursa müş- ve orta büyüklükteki işletmelerde yaratma kapasitesi olumlu seyrediyor, taşımacılık sektörünün kredi borcu Örneğin 24 Aralık 2021’de açı- terinin TL faiz getirisi 35 bin 288 lira, 417 milyar TL olarak hesaplandı. halkın ekonomik beklentileri bir önce- da yüzde 42.7 artarak 321.8 milyar lan bir hesabın vadesi 25 Mart’ta do- buna karşın kur getirisi 80 bin lira ola- Öte yandan bankaların KOBİ niteli- ki yıla göre daha yukarılarda yer bu- liraya yükseldi. Rusya-Ukrayna krizi luyor. 24 Aralık’ta dolar kuru sevi- cak. Bu durumda mudiye 1 milyon 80 ğindeki müşteri sayısı ise 5 milyon luyor ve daha önemlisi üretim kapasi- bu sektör için başlı başına bir sorun yesi Merkez Bankası’nca 11.67 ola- bin lira ödenirken, farkı yine Hazine’e 283 bini aştı. Bu sayı geçen yılın ay- tesi artıyor ise enflasyonun uzun dö- nı ayında 4 milyon 839 bindi. rak belirlenmişti. 100 bin lirası olan karşılayacak. l ANKARA haline geliyor. l Ekonomi Servisi nemli bir sorun olmayacağı, olsa bile hayat pahalılığı konusunda o kadar da baskı yaratmayacağı açıktır. İşte “Bakın ABD’de bile enflas- yon şu kadar olmuş” yaklaşımıy- GÜİD BAŞKANI GÜNEŞ: la Türkiye’nin ekonomik verilerindeki olumsuzlukları kapatmak için kendini zorlayan araştırmacı ve yorumcuların Kısa vadeli gübre talihsizliği de burada başlıyor. İşsiz- lik doğal seviyeler olan yüzde 4’ler ci- stokumuz mevcut varında gerçekleşiyor, reel ücret artış- übre Üreticileri, İthalatçıları ları en azından söz konusu enflasyon Gve İhracatçıları Derneği (GÜ- oranı ile başa baş gidiyor ve halkın ta- Başkanı Metin Güneş, Rusya-Uk- sarrufları ekonomiyi rayında götüre- rayna savaşının sektöre etkisini cek düzeydeyse, kalıcı olmadığı süre- değerlendirirken, öncelikle ce yüzde 8’lere varan enflasyon oran- geçen yıl Türkiye’de gübreyle ilgi- larının yükü o kadar da hissedilmez. Ülkemizde öyle mi? li fiyat ve tedarik noktasında so- Muğla Datça’da, taşınmazlarda ticaret alanı, park, Sanırım yanıtı en basit olan sorular- runlar yaşandığını hatırlattı. Bu teknik altyapı alanı gibi imar değişiklikleri yapıldı. dan biridir bu... nedenle gübre fiyatlarının son bir Bir yanda resmi verilere göre bile üç yılda 3-4 kat arttığına dikkat çe- haneye varan üretici yani toptan eş- ken Güneş, bölgedeki savaşın et- TEKEL arazilerinin planları değiştirildi, EÜAŞ’nin taşınmazları özelleşecek ya fiyatları, diğer yanda yine resmi ve- kileri kapsamında ise Türkiye’de rilere göre yüzde 50’leri geçen tüke- kısa vadede kullanılacak gübre tici enflasyonu, ekonomimizi bu alan- stokunun mevcut olduğunu, da küresel şampiyonlar ligine taşır- uzun vadede ise yaşanabilecek ken, reel ücretlerdeki erime de aynı sorunlara karşı tedbirler aldıkları- şekilde farklı bir ligin şampiyonu yap- İktidar ‘satmaya’ doyamadı nı bildirdi. l AA mıştır bizi. Halk Türkiye’de tek kelimeyle fakir- leşmiş ve bu olgu ekonomi tarihinde MUSTAFA ÇAKIR caret alanı, park, teknik altyapı alanı savaş koşulları dönemleri hariç, nor- ENERJİ BAKANI DÖNMEZ: ve yaya yolu kullanıma yönelik plan mal bir süreçte en ağır ekonomik ko- aynak arayışındaki iktidar hem değişikliği onaylandı. Bu parsellerin şulları önümüze koymuştur. Söylenen israil’in doğalgazını Közelleştirmeye hem bu kapsam- tamamı küçük bir yarımadada yer işsizlik oranının garip bir şekilde yüzde daki taşınmazlarla ilgili imar deği- alıyor. Maliye Hazinesi adına kayıtlı 11’lere yapışması, çalışabilir nüfusun dışarı taşıyabiliriz şikliklerine devam ediyor. Tekirdağ Süleymanpaşa Kumbağ’da- yarısından azının istihdam olanağı bul- nerji ve Tabii Kaynaklar Baka- Resmi Gazete’de dün yayımla- ması ve inanılmaz bir hayat pahalılığı- ki parseller için de benzer uygulama Enı Fatih Dönmez, İsrail’i nisan nın da göz önünde bulundurduğumuz- nan Cumhurbaşkanı kararlarıyla Sü- onayı verildi. Denize sıfır noktadaki ayında ziyaret edeceğini belirte- da yukarıda belirttiğimiz şampiyonlar mer Holding’e ait Manisa Akhisar, taşınmaz daha sonra özelleştirilecek. rek şunları anlattı: “Sistemimiz Emo : Kamu zararı liginin önemini daha iyi kavrarız. Hazine’ye ait Sakarya Arifiye, Tür- Mülkiyeti Elektrik Üretim AŞ’ye var. İsrail gazının bir kısmı oradan Son 4-5 yılda patates, soğan, doma- kiye Şeker Fabrikaları’na ait Anka- yurttaşların sırtına (EÜAŞ) ait Bursa Orhaneli ve Kırkla- rahatlıkla transfer edilebilir. Ama tes ve nihayetinde ayçiçeği yağı üzerin- ra Beypazarı, TTA Gayrimenkul’e ait reli Lüleburgaz’daki 12 taşınmaz ise ileride daha yüksek hacimlerde de süregelen sıkıntıların ve yarattığı tar- lektrik Mühendisleri Odası Yö- Şanlıurfa Karaköprü’deki taşınmaz- bir miktarın taşınması gündeme özelleştirme programına alındı. Sü- tışmaların Türkiye’de ortalama bir ha- Enetim Kurulu, Türk Telekom’un lara ilişkin plan ve plan değişiklikle- ne halkının ne kadar fakirleştiğini orta- gelirse, belki ilave boru hatları da reç 31 Aralık 2025’e kadar tamamla- (TT) yüzde 55’inin “en başarılı özel- ya çıkaran birer olgudur aslında... yapmak gerebilir. Ama ilk etap- ri onaylandı. Yine Hazine’ye ait Ada- nacak. leştirme balonu”yla Ojer Telekom’a Ortalama bir reel ücret yapısı ile is- ta gelebilecek bir gazı rahatlıkla na Karataş İskele Mahallesi’nde bu- (OTAŞ) satışından 17 yıl sonra, “içi tediği ülkeleri ziyaret etme serbesti- hem ülke içinde hem yurtdışında lunan özelleştirme kapsamındaki ta- Bitez’de ağaç kıyımı boşaltılmış, aşırı borçlandırılmış, ya- sine sahip bir bireye göre, hemen her taşıyabiliriz.” tırımları ihmal edilmiş, sorunlar yu- şınmazların “ticaret-turizm-konut Özelleştirme politikalarının sonuç- gün domates, patates ve ayçiçeği ya- Dönmez ayrıca, zeytinlikle- mağı haline getirilmiş” halde Türki- alanı, park, yol, kumsal” olarak kul- ları Bodrum Bitez’deki ağaç kıyımı ğı tartışan, faturalar için günlerce ça- rin madenciliğe açılmasıyla ilgili ye Varlık Fonu’na devredildiğini ha- lanımı için plan değişikliği yapıldı. ile bir kez daha görüldü. 29 bin met- lışan ve buna rağmen ev ve işyeri dı- “Zeytin düşmanı bakanlık değiliz. tırlatarak şu vurguyu yaptı: “Özelleş- şında başka bir mekân bilmeyen kişi- Benzer değişiklik Hazine’ye ait İzmir rekarelik Hazine arazisini 242 mil- Gerekirse kesme değil taşıma ya- tirme koşulları gereği zaten 2026’da lerin oluşturduğu bir toplum fakirdir... Bornova Ergene Mahallesi’ndeki ta- yon liraya alan Rekuba İnşaat’ın pılacak” dedi. Hazine’ye bedelsiz olarak iade edile- Fakirliği verilerle saklamak da bu şınmaz için de yapıldı. ağaçları kesmesi büyük tepki çek- cek olan Türk Telekom için milyon- sorunun diğer bir yanıdır. Ayrıca TEKEL adına kayıtlı özelleş- ti. Bodrum Belediyesi izin alınmadan larca dolar ödeme yapılması yurtta- KıSA... KıSA... KıSA... tirme programındaki Muğla Datça İs- yapılan kesim için hukuki süreç baş- şın sırtına yeni yükler bindirilmesine neden olacak.” l Ekonomi Servisi kele Mahallesi’ndeki parseller için ti- lattı. l ANKARA l Türkiye Bankalar Birliği Yoğurt devi Chobani’nin (TBB), 2. Çocuklar İçin Finansal üst yönetiminde deprem Okuryazarlık Bilgi Yarışması için Fin An SAL iSTiKr Ar Komi TESi KAr Ar ALTın A ALdı çağrı yaptı. Yarışma “foy.tbb.org. Kamu, e-ihaleyi amdi Ulukaya’nın ABD’de kurduğu yo- tr” sitesinde 18-21 Mart arasında Hğurt üreticisi Chobani’de, halka arz yayına alınacak test modülü üze- bu yıl artıracak TROY sistemi yaygınlaşacak planının ertelendiği bir süreçte birçok üst rinden yapılacak. stanbul Tahkim Merkezi’nin (IS- düzey yönetici şirketten ayrılacağını açık- l Ev tekstili sektöründe dün- azine ve Maliye Bakanlığı bir ilişkin düzenleme çalışmaları hak- İTAC) düzenlediği “Dijital Dönüşüm ladı. Wall Street Journal’ın konuya yakın ya çapında yılın ilk ve en bü- Haçıklama yaparak Finansal İs- kında komiteye bilgi verilmiştir. ve Hukuk” konulu panelde konuşan kişilere dayandırdığı haberine göre örne- yük buluşması olacak HOME- tikrar Komitesi’nin üçüncü toplan- TROY ödeme sisteminin geliştiril- Kamu İhale Kurumu Hukuk Hizmet- ğin Chobani’nin Başkan ve TEX Ev Tekstili ve Aksesuvarla- leri Dairesi Başkanı Dr. Erdem Bafra, tısını önceki akşam Hazine ve Ma- mesi ve kullanım alanlarının Operasyon Direktörü Peter rı Fuarı’nın, 17-21 Mayıs arasında “Halen ihalelerin yüzde 60’ı e-ihale McGuinness, geçen hafta şir- liye Bakanı Nureddin Nebati baş- yaygınlaştırılması adına bir yol İstanbul Fuar Merkezi’nde düzen- kapsamında gerçekleştiriliyor. Yı- ket çalışanlarına istifa edece- kanlığında İstanbul’da yaptığını haritasının belirlenmesi yönünde leneceği açıklandı. lın sonuna doğru ihalelerin tamamı ğini bildirdi. duyurdu. görüş birliğine varılmıştır. l Kimya Mühendisleri Odası, elektronik ortamda yapılabilir hale İlgili habere göre Chobani, Toplantıda Rusya ile Ukrayna Finansal İstikrar Komitesi ve ça- üst üste gelen akaryakıt zamlarıy- gelecek. 900 bin kullanıcının olduğu geçen temmuzda ABD’de 100 arasındaki gelişmelerin finansal lışma grupları, yerel ve küresel la ilgili değerlendirme yaparak şu EKAP platformu kolaylık ve tasarruf milyon dolarlık hisse sa- sisteme olası yansımalarının de- gelişmeleri takip edecek ve düzen- noktaya dikkat çekti: “Yapılma- sağlıyor” dedi. tışı hedefiyle halka arz taylı şekilde irdelendiği ve finan- li toplantılarla finansal sistemimi- sı gereken hiç olmazsa bu kriz or- ISTAC Başkanı Prof. Dr. Ziya Akın- için başvurmuştu. Şir- tadan kalkıncaya kadar akaryakıt sal istikrarın korunması adına ye- zin istikrarının korunarak sağlıklı cı da, dijitalin önemine atıfla salgın ketin değerlemesi- ürünlerinden KDV ve ÖTV alınma- ni politika önerilerinin değerlen- gelişimi için güven ortamını des- nedeniyle 2020’deki ISTAC duruş- nin 10 milyar dola- sının ertelenmesidir.” malarının tümünün çevrimiçi yapıldı- dirildiği kaydedilerek, şu ifadele- teklemeye devam edecektir.” rı aşabileceği tah- ğını belirtti. l Ekonomi Servisi Hamdi Ulukaya re yer verildi: “Kripto varlıklara l ANKARA min ediliyordu.