Katalog

2 ŞUBAT 2022 ÇARŞAMBA EKONOMİ [email protected] 11 CUMHURİYET 24 AYAR DOLAR Av RO sterlİn FAİZ BORSA ALTIN ALTIN 13.3700 15.0600 17.0800 20.89 2.015 5234.32 778.15 3 kuruş 7 kuruş 1 lira 0.97 puan 12.23 puan 32.19 lira 2.51 lira Gözler TÜİK’in yeni yönetiminin açıklayacağı ocak enflasyon rakamında Hayat pahalılığı bitmez Dış güç mperyalizm, dış güç olarak, diğer Ekonomistler enflasyonun köpüğünün alınmasının fiyatların ülke, ülkeler üzerinde, siyasal, eko- Enomik, askeri, kültürel hegemon- gerilemesi anlamına gelmediğini belirterek “Resmi rakamlar- ya kurarak yönlendirir. Emperyalizm ya- da enflasyon düşürülse bile fiyatların düşmesi mümkün de- yılmacıdır. Gücü, askeri, teknik, ekono- mik olmaktan çok, hedefleri ülke veya ğil. Vatandaşın hayat pahalılığı yükü sürecek” diyor. ülkelerde satılık, kiralık, ürkek kişiler bu- larak, kuklalar sürerek, dış borç vererek, ürkiye’nin gözü yarın 40-47 aralığında. Ekonomistle- ortaklıklar kurarak, kurumlarına sızarak, açıklanacak enflasyon re göre enflasyonun köpüğünü yanlış yönde politikalar önererek, daya- Tverilerinde. Hükümetin almak iddiasıyla yapılacak bir tarak egemenlik sağlar. “enflasyonun köpüğünü ala- müdahale ancak şubat ayında I. Cihan Savaşı sonrası, Osmanlı top- cağız” söylemi ve Türkiye İs- etkili olacak. Bunun için enf- raklarını paylaşan emperyal güçler, Sevr ALİCAN Antlaşması’yla Osmanlı’ya bıraktıkları, POLAT tatistik Kurumu başkanını de- lasyon sepetindeki ürünlerin Anadolu’nun bir bölümü üzerinde kendi ğiştirmesi enflasyon tahminle- ağırlıklarının yeniden düzen- güdülemesinde monarşik, İslamı esas- rinin yeniden gözden geçirilmesi- lenmesi gerekiyor. lara göre yönetilen bir devletin kalması- ne yol açtı. Ekonomistlere göre şu- Prof. Dr. Erinç Yeldan enflasyon nı amaçlamışlar; Anadolu’nun kendile- batta yüzde 36 olarak açıklanan ve düşse bile vatandaşın yaşadığı ha- ri için uygun gördükleri yerlerini de işgal ocakta pik yapması beklenen enf- yat pahalılığının azalmayacağını be- etmişlerdir. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan Ekim ayında İstanbul’da bir süper markette alış veriş lasyon resmi rakamlara göre düşü- lirtiyor. Bunun en bariz örneğinin I. Cihan Savaşı’nın başat emper- yaptığında enflasyon yüzde 19.89’du. Bu ay tahminler yüzde 47-50 arasında. Şimdi me- rülse de yurttaşın yaşadığı hayat 2003’te yaşandığını hatırlatan Yel- yal gücü İngiltere’dir. İngiltere - Fran- rak edilen TÜİK Başkanı’nın değişmesi enflasyonu durduracak mı? sa savaş öncesi Sykes-Picot olarak anı- pahalılığı devam edecek. Ekono- dan, “O yıl enflasyon yüzde 8’lere lan anlaşmayla Ortadoğu’yu bölüş- mistler “Enflasyonun düşmesi ar- düşmüştü ama hayat pahalılığı düş- müş, Suriye, Lübnan Akdeniz sahil bö- tış hızının düşmesi demek. Fiyatlar medi aynı şekilde devam etti” diyor. lümü Fransa’ya bırakılırken petrol zengi- İstanbul’da enflasyon rekoru geriye gitmez” diyor. 1 kg etin fiyatının 220 liradan 150 ni bölgelere İngilizler el koymuş, müta- Piyasada yapılan anketlere göre liraya düşmesinin çok çok düşük bir reke koşullarına da aykırı olarak öncelik- ürkiye enflasyonunun öncü gös- larda ocak ayında aylık bazda en yo- Ocak 2022 Tüketici Fiyat Endeksi ihtimal olduğunu söyleyen Yeldan, le Musul’u işgal etmiştir. Ttergesi niteliğinde olan İstanbul Ti- ğun artış yüzde 26.69 ile ulaştırma (TÜFE) için yapılan tahminler aylık “Enflasyon fiyat düzeyindeki yük- Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk caret Odası tarafından açıklanan İs- ve haberleşme, yüzde 21.51 ile sağlık Cemiyetlerinin kurulması, bağımsızlık yüzde 9.6 ile 15 arasında değişiyor. selmedir, artış hızıdır. Hayat paha- ve kişisel bakım, yüzde 17.19 ile ko- tanbul enflasyonu ocak ayında 19 yı- mücadelesinin başlaması üzerine, em- Yıllık enflasyon tahmini ise yüzde lılığını alım gücü belirler, onu da iş- nut harcamalarında görüldü. Gıda har- lın rekorunu kırarak yüzde 50.91 ola- peryal güçlerin işgalleri sürerken, Baş- sizlik, hane halkı gelirleri ve kişi ba- camalarında artış bir önceki aya göre rak gerçekleşti. İstanbul Ücretliler Ge- bakan Lloyd George bağımsızlık hare- yüzde 13.81 oldu. Giyim harcamaları şına düşen milli gelir belirler” diyor. çinme İndeksi bir önceki aya göre de ketini boğmak ve Batı Anadolu’nun iş- ise 0.39 azaldı. yüzde 13.78 arttı. Prof. Dr. Sadi Uzunoğlu ise fiyat gali için Yunan ordusunun İzmir’e çık- Üretici market Toptan fiyatlara bakıldığında ise yapışkanlığı kavramına dikkat çe- masını 5 Mayıs 1919 tarihinde önermiş, Ulaşım ilk sırada ocak ayında aylık bazda en yoğun ar- kiyor ve “Fiyatlar yükselir ve o fi- 15 Mayıs 1919’da İngiliz destekli Yunan Toptan Eşya Fiyatları İndeksinin tış yüzde 20.43 ile yakacak ve ener- farkı büyüyor yatlar hep geçmişteki maliyetler ordusu İzmir’e çıkmıştır. Mustafa Ke- ise aylık yüzde 6.03 artışla aylık yüz- ji maddelerinde, yüzde 9.82 ile gıda mal Paşa’nın Samsun’a çıkışının ertesi bahane edilerek orada sabitlenir. de 53.96 olduğunu belirleyen İTO’nun maddelerinde, yüzde 7.22 ile inşaat ürkiye Ziraat Odaları Birliği Genel günü de İstanbul’da işadamlarının, yö- Yurttaşlar da artık bu fiyatlara alış- TBaşkanı Şemsi Bayraktar, ocak açıklaması şöyle: “Perakende fiyat- malzemelerinde görüldü.” neticilerin de katılımıyla İngiliz Muhipler ayında üretici ile market fiyatlarını mak zorundadır” diye konuşuyor. Cemiyeti kurulmuştur. değerlendirdi. Fiyat farkının 4.5 kata Mustafa Kemal Paşa’nın Amasya Ta- yaklaştığını ifade eden Bayraktar, en ‘Önce enerji düşmeli’ müdahale edilmediği sürece enflas- Enerjide indirim olmazsa market mimi sonrası, İngiliz destekli, din söy- büyük farkın yüzde 339.5 ile elmada yonda sınırlamanın mümkün olma- raflarında hiç olamaz” diyor. Fiyatlarda düşüş gerçekleşmeye- lemi ağırlıklı iç ayaklanmalar başlamış, görüldüğünü açıkladı. Bayraktar şun- ceğini söyleyen isimlerden biri de dığını belirtiyor. Gedik Yatırım ekonomisti Serkan ayaklanmalar bağımsızlık savaşı boyun- ları kaydetti: . Resmi rakamlarla enflasyonun Gönençler ise enflasyon tahmini- Prof. Dr. Taner Berksoy. “Fiyatlar ca ve Cumhuriyetin ilk yıllarında da sür- “Elma 4.4 kat, kuru soğan ve porta- üzerinde enflasyon marjı kadar bir “köpüğünün” alınabileceğini an- ni açıklarken geçen ay özellikle hiz- müştür. kal 3.9, yeşil mercimek 3.4 kat, ma- II. Dünya Savaşı sonrası emperyal cak bunun fiyatlar üzerinde tam ter- met fiyatları üzerinde süren biri- rul ve nohut 3.2 kat, limon ve kuru baskı düşer ama bu fiyatların ge- güç ABD’dir. İnönü, Roosevelt, Churc- üzüm 3.1 kat fazlaya tüketiciye sa- ri geleceği anlamına gelmez. Siya- si bir etki yapacağını söyleyen Prof. kimli kur ve maliyet etkileri, ener- hill arasında 1943 Kahire buluşması bir tıldı. Üreticide 2 lira olan elma 8 lira Dr. Duran Bülbül de piyasada gü- ji ve sigaraya yapılan zamlar ve seb- setle bağlantılı bir şey tabi, düşü- yana bırakılacak olursa, ABD ile yakın- 79 kuruşa, 63 kuruş olan kuru soğan redebilirler ama artış hızındaki ka- vensizliğin daha da hakim olacağı- ze-meyve fiyatlarındaki artışlara laşma, savaş sonrası Stalin’in Kars ve 2 lira 48 kuruşa, 1 lira 55 kuruş olan nı fiyatların daha da artacağını söy- atıfla TÜFE’yi aylık bazda orta nok- dar yüksek bir düşüş beklenemez” Ardahan’ı Boğazlardan serbest geçi- portakal 6 liraya, 8 lira 18 kuruş olan diyor. Enflasyonun en büyük sebe- lüyor. Bülbül, “Bir fiyat düşüşü ola- tası yüzde 9.6 olmak üzere yüzde şi birlikte kontrolü istemesi üzerine ABD yeşil mercimek 27 lira 50 kuruşa çık- caksa hükümetin önce tekel olduğu 9-11 aralığında yıllık TÜFE’nin yüz- binin enerji maliyetleri olduğunu tı.” l Ekonomi Servisi Türkiye’ye destek gösterisi olarak 1946 söyleyen Berksoy, bu maliyetlere konularda indirime gitmesi gerek. de 47’yi aşacağını göreceğiz” diyor. yılında daha önce vefat etmiş büyükel- çi Münir Ertegün’ün naaşını Missiou- ri zırhlısıyla Türkiye’ye gönderilmesiyle başlamıştır. ABD Başkanı Truman, Sov- İktidarın ‘düzeltmesi’ derde derman olmayacak, sanayiciye değişiklik yok yet yayılmasını önlemek amacıyla Tru- man Doktrini olarak anılan Türkiye ve Yunanistan’a 400 milyon dolar tutarın- daki askeri ve ekonomik yardım prog- ramını uygulamaya koymuştur. 1948 yı- lında Marshall Planı olarak da anılan Av- SADECE 41 Tl DÜŞECEK rupa Kalkınma Planı uygulamaya konul- muş, Türkiye de program kapsamına alınarak 1948-52 döneminde borç-hibe MUSTAFA ÇAKIR şeklinde Türkiye’ye 35.7 milyon dolarlık CengİZler, sAbAnCılAr Ödesİn OTEl Cİn İn FATUr A İSyAnı kaynak aktarılması öngörülmüştür. ktidarın yoğun tepkiler üzerine elekt- Elektrik zamlarına 1950 sonrası DP döneminde yakınlaş- İrik zammında attığı geri adım, fatura- tepki için Kent Emek- ma, dış güç etkisi belirginleşerek sür- ‘Elektrik zammı ları sadece 41 lira düşürecek. Sanayi çileri Dayanışması’nın müştür. Türkiye 1951 yılında ABD’ye ve ticarethaneler ile tarımsal sulamada çağrısıyla buluşan destek olarak Kore’ye asker göndermiş, ise değişen hiçbir şey olmayacak. Hü- geri çekilsin’ yurttaşlar, İstanbul 1954 yılında NATO’ya alınmış, dış tel- kümet yılbaşında elektrikte kademe- Kadıköy’deki Enerji- kinlerle 6224 sayılı Yabancı Sermaye- zmir Basmane semtindeki otel ve li tarifeye geçti. Zam oranı aylık 150 SA önünde eylem yi teşvik, 6326 sayılı petrol kanunları ka- İpansiyon işletmecileri ile sektör kWh’ye kadar olan harcamaya yüzde yaptı. Eylemde “4 ki- bul edilmiştir. İyi ilişkiler sürerken 1964 şilik ailenin elektrik çalışanları, son elektrik zamlarının 50 olarak belirlenirken ikinci kademe- yılında Kıbrıs olaylarının tırmanışa geçip faturası 356 TL, do- ardından isyanın eşiğine geldi. Zam- ye ise yüzde 125 zam açıklandı. Türkiye’nin müdahale hazırlıklarının baş- ğalgaz faturası 1000 ların geri çekilmesini isteyen turizm- Ancak iki üç katına çıkan zamlı fatu- laması üzerine, Başkan Johnson döne- TL’ye ulaştı. Faturaları ciler, gelirleriyle giderlerinin örtüş- ralar gelmeye başlayınca yurttaş şok ya- min Başbakanı İsmet İnönü’ye Kıbrıs’a Cengizler, Sabancılar mediğini ve iflasın eşiğine geldikle- şadı. Bunun üzerine iktidar önceki gün- müdahale edilmemesini, NATO silah- ödesin, biz iade edi- rini duyurdu. Zamlara tepki göster- kü kabinede kademede değişiklik yap- larının kullanılmamasını isteyen mektu- yoruz” denildi. mek amacıyla “Anahtarları size ve- KURTULUŞ ma yoluna gitti. 150 kWh harcama limi- l RENGİN TEMOÇİN buna karşılık İnönü’nün “Yeni bir dünya relim” pankartı açan otel emekçileri ARI ti 210’a çıkarıldı. Bu değişiklik yurttaşın kurulur, Türkiye orada yerini alır” söyle- ve işletmeciler, “Esnafı yalnız bırak- derdine yine derman olmayacak. Elektrik miyle yeni bir dış politika stratejisine yö- mayın” mesajı verdi. Mühendisleri Odası (EMO) Yönetim Kuru- nelmiş iken, 1965 Şubat ayında koalis- İzmir Otel-Pansiyon Esnaf Odası lu üyesi Olgun Sakarya’nın yaptığı hesap- yon ortağı sağcı partinin bütçeye olum- Enerjiye zam durmuyor Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Gö- lamaya göre, 210 kWh elektrik kullanan lu oy vermemesi, bütçenin reddi üzeri- nen, şunları söyledi: “Elektrik ücret- on doğalgaz zammının ağır fatura- 14.07 liradan 14.46 liraya, İzmir’de 14.16 li- yurttaş ocak tarifesine göre, 329 lira 60 ne İnönü’nün istifasıyla yeni strateji ön- lerine gelen zamlar karşısında otel Ssı daha yeni yeni hissedilirken ikti- radan 14.55 liraya çıkacak. kuruş ödeyecekti. Kullandığı elektriğin lenmiştir. ve pansiyon işleten esnaf zor duru- dar zamlara devam ediyor. BOTAŞ, do- Türkiye-ABD ilişkileri, 1974 Kıbrıs Ba- ma düştü. Fahiş faturalar otel-pansi- 150 kWh’yi düşük, kalan 60 kWh yüksek KDV önerisine ret ğalgazda, şubat ayında mesken ve sa- yon işleten esnafın belini büktü. Yük- kademeden hesaplanacaktı. Şimdi kade- rış Harekâtı sonrası bozulmuş; eko- Öte yandan TBMM Genel Kurulu’nda nayi aboneleri için geçerli tarifenin sabit sek faturalara mutlaka önlem alınma- nomik ambargo yanı sıra iç çatışma- me sınırı 210 kWh’ye çıkarıldığı için şu- CHP’nin enerji faturalarından KDV alın- kaldığını, ancak elektrik üretim amaçlı ta- sını istiyoruz. Esnafı sahipsiz, yalnız ları tahriki, ülkede stokçuluğu teşviki, batta tamamı düşük kademeden hesap- mamasına yönelik yasa teklifinin günde- rifeye yüzde 14 zam yapıldığını duyurdu. bırakmayın. Özel şirketlerin yaptıkları TÜSİAD’ın Ecevit Hükümeti’ne karşı çı- lanacak. Ödeyeceği tutar da 288 lira 40 me alınmasına ilişkin önerisi AKP ve MHP Bunun yanı sıra EPGİS de gece yarısından elektrik zammının temelinde özelleş- kışı ile de ülkede siyasal, ekonomik kar- kuruş olacak. Yani ödeyeceği tutarı 41.2 oylarıyla reddedildi. Ayrıca CHP ve İYİ itibaren benzinin litresine 39, motorinin tirme kararları yatıyor. Türkiye Cum- gaşa yaratılarak müdahaleye elverişli or- lira düşmüş olacak. Parti’nin doğalgaz kesintilerinin sanayide litresine 32 kuruş zam yapıldığını açıkladı. huriyet tarihinin en ağır faturaları ile tam yaratılmıştır. Ayrıca kademeli tarife sadece mes- oluşturduğu zararların araştırılması için Böylece, Ankara’da 14.14 lira olan benzinin karşı karşıyayız. Ortada normal bir ABD, BOP (GOP) ile Afrika’nın, Kuzey kenlerde var. Sanayi ve ticarethanelerde verdiği önergeler de reddedildi. litre fiyatı 14.53 lira olurken İstanbul’da şey yok. Bu zamlar özelleştirmenin Atlantik kıyısından Afganistan’a değin zam oranı yüzde 125. Tarımsal sulamada bu topluma faturasıdır. Bu kadar ba- bölgeye hegemonya kurulmasını amaç- da yüzde 92. Bunlarda herhangi bir de- da yüzde 1 gibi bir orana çekilmeli. Tabii rıldığını anımsatarak şu anda ise kişi ba- ğımlı olduğumuz bir kaynağın bu ka- lamış, siyasal düzen olarak ılımlı siya- ğişiklik yapılmadı. Sakarya, çözüm için tarımsal sulama ile sanayi ve ticaretha- şı tüketimin 314.2 kWh’ye çıktığını kay- dar pahalı hale gelmesi bizleri batır- sal İslam, ekonomik sistem olarak dışa acımasızca yapılan zamların belli oran- neler için de bu yapılmalı” dedi. Sakarya, detti. “Buradan hareket edersek kade- dı. Acil çözümün enerjide devletleş- açık uluslararası piyasalara eklem ön- da geri çekilmesi gerektiğine dikkat çe- benzer bir düzenlemenin 2003’te de ol- meli tarife yapılacaksa 300 kWh olması tirmeden geçtiği ortada olup, bunun görülmüş, Türkiye örnek alarak seçil- kerek, “Tarifeler vergilerden arındırılma- için mücadeleye devam edeceğiz.” duğunu, yine 150 kWh’nin baz alındığını lazım. Düzenleme yine yetersiz kaldı” di- miştir. lı. Mesken tarifesinde KDV kaldırılmalı ya l ERMAN ŞENTÜRK / İZMİR ancak bu tarifenin uygulanmadan kaldı- ye konuştu. l ANKARA Türk-İslam Sentezi söylemiyle siyasal İslama iktidar yolu açılırken MHP’ye de kılavuzluk görevi verilmiştir. MHP, 2002 erken seçimi, muhalif parti görünümüy- İmAl AT SAn AyİSİn DE Ür ETİm yAvAŞl ADı le oy bölme, Ekmeleddin İhsanoğ- lu adaylığı, 2015 erken seçimi, anayasa stanbul Sanayi Odası (İSO) ocak firmaların yeni sipariş almakta güç- karşılık baskıların bir miktar hafifle- değişikliği önerisi; desteği, Cumhur İtti- İayına ilişkin imalat satın alma yö- lük çekmesine neden olduğu belir- diğine işaret eden göstergeler var. fakı oluşumuyla verilen görevi yerine ge- neticileri endeksini (PMI) açıkladı. tilirken IHS Markit Ekonomi Direk- Yeni siparişler peşinde koşan şir- tirmiş, getirmektedir. İstanbul Sanayi Odası Türkiye İma- törü Andrew Harker, “Türk imalatçı- ketler bu durumun ilk çeyreğin ka- Dış güç yakınması yapılırken, karşı çı- lat PMI, ocakta 50.5 olarak ölçüle- lar, bu yılın başında da enflasyonist lanında da devam edeceğini umu- kılırken, iktidar yolunun nasıl hazırlandı- rek son 8 ayın en düşük seviyesin- ortamın yarattığı zorluklar altında yorlar” diye konuştu. ğı, açıldığı anımsanmalıdır. de gerçekleşti. Fiyat baskılarının, faaliyet göstermeyi sürdürdü. Buna l Ekonomi Servisi