Katalog

29 ARALIK 2022 PERŞEMBE KÜLTÜR 11 Farklı sahneleme ile Sıradan bir konu bir aşk öyküsü deneysel Yılsonu hesap tiyatroya 022 yılında öyle korkunç şeyler ol- du ki yılsonu hesabını bu köşeye sığ- sıra dışı bir oyun 2dırabilmem imkânsız. Ama bir yerden uygulanıyor başlamalıyım: Bu yıl Türkiye Cumhuriyeti vatanda- şı olarak, hükümetin başından bol bol kü- ıradan Karşılaşmalar; adıyla ters oyunun tarzına daha alışmamışken für dinledik: orantılı olarak sıradan bir tiyatro gözümün içine bakarak soru sordu- Sürtük, çürük, eşkıya, ahlaksız, rezil, te- Sgösterisi değil. Alışılagelmiş her ğunda yanıt vermemi istediğini sa- zek, İsrail dölü, soysuz, pis çamur, terö- rist, dönek, şerefsiz, vampir, virüs, ölü se- unsuruyla farklı. “Yeni kurulmuş, öz- nıp interaktif bir oyundur belki diye vici, edepsiz, mankafa, alçak, cibilliyetsiz, gün/yerli metniyle, deneysel/dijital konuşmaya bile kalktım! rezil, geri zekâlı, affedersiniz Ermeni, va- projeler üretme misyonu edinen” Ti- Kendisi de tiyatro oyunu yazan, şa- tan haini... yatro Watt’ın ilk oyunu. Bir ilk oyun ir arkadaşım Nurduran Duman’la iz- Listeyi daha çok uzatmadan belirteyim: olarak aslında çok da profesyonel. ledik oyunu. Çıkınca da üzerinde Suratımıza haykırılan bu sözcüklerle, en Bir apartman dairesinde, epey tartıştık. Ben bir iki şeye takıl- yetkili devlet adamının kullandığı bu “çok birkaç iyi niyetli gencin mıştım. O normal bulmuş? Spoiler kibar” dille yattık, bu dille kalktık. Ve muh- bir araya gelip de tiyatro vermemek için sizinle tartışamıyo- teşem yargımız söyleyene bak ya da söy- letene bak diyerek bunların hiçbirinde ha- yapmak için uğraşmala- rum, belki sonra Yusuf Onur Aydın’la karet görmedi. rına abla şefkatiyle bak- tartışır, sorarım o sahneyi niye koy- YAZGÜLÜ Buna karşılık Adalet Bakanlığı verileri- mama karşın amatör bir duğunu. Kendisi oyununu anlatır- ALDOĞAN ne göre, son sekiz yılda cumhurbaşkanı- iş beklediğimden karşı- ken hiçbir dijital teknik aracı sade- na hakaret suçlamasıyla açılan soruştur- laştığım performansa şa- ce olsun diye kullanmadığını, bunla- ma sayısı 200 bine, dava sayısı ise 45 bine şırdım! Üstelik yazan/yöneten/tasar- rı deneysel dramaturjiyi ve yabancı- yaklaştı. 2014’te 110 olan cumhurbaşka- layan aynı kişi olunca: Yusuf Onur laştırma efektini destekleyecek şekil- nına hakaret davası, 2021’de 9 bin 168’e Aydın! Ekip çalışması beklediğim ti- de seçtiğini, ayrıca gerçek/kurmaca; çıktı. 2014’te 18 yaş altındaki yalnızca bir çocuk hakkında dava açılırken bu sayı yatro, sinema gibi sanatlarda her işi yaşam/sahne kavramlarını iç içe ge- 2021’de 305’e yükseldi. bir kişi yaptığı zaman, “Sen neymi- çirerek konvansiyonel tiyatronun dı- HHH nin afişlerine takılıyor. Sinema tut- nuşturuyor ki farklı bir iş oluyor. Ta- şin be abi!” diye şarkı söylemek geli- şında deneysel çalıştığını vurgulu- 2022 yılında en çok hak hukuk ve adalet kunu olduğu için mühendis olarak bii sadece bu değil. yor içimden. Fakat Yusuf Onur Ay- yor. Yani ne istediğini, ne yaptığını yara aldı... Bir de kamu vicdanı... Ekono- çalıştığı işini terk etmiş biri olarak dın, belli ki uzun süre düşünmüş, gayet iyi biliyor, zaman ve mekân ka- minin aldığı yaraları başka sayfalara bıra- Çok doğallar ona ilgi duyuyor. hem tiyatro, hem sinema, hem di- fa karıştırmalarını özellikle yapıyor, kıyorum. Düşünce ve ifade özgürlüğü yine Oyunculuklar, yine beni bir apart- Oyuncular, seyirciye de konuşu- jital sanat yapma fikrini kafasında seyircinin de oyuna eleştirel ve ob- tehdit altındaydı. Örgütlenme, toplanma man dairesinde karşılaştığım için iyice olgunlaştırmış, hepsini bir po- yorlar, kendi aralarında da. Bu çok- jektif bakmasını istiyor ki ben de onu ve gösteri özgürlüğü milletin elinden alındı. değil, sahnede de olsa şaşırtacak ka- Oysa bunlar insan hakkıdır, yurttaşlık hak- lu teknik kullanma işi olmasa konu, tada eritmiş ve ortaya ilginç bir iş yapmaya çalışıyorum! Evet, bir Noel kıdır. Demokrasi gereğidir. dar mükemmel. Elif Arman, Onur çıkmış: Sıradan Karşılaşmalar’da sıradan ve sıkıcı olacak. Bir kadın ve gecesi, Galata Meydanı’na 50 m me- Adalet Bakanlığı’nın verilerine göre, 1 Gürçay, tutuk, içine kapanık, şaş- bir erkek, karşılaşır ve birbirlerine iki kişi sıradan bir şekilde karşıla- safede, turistler kafelerde cheesecake Aralık 2022’de 336 bin 315 tutuklu ve hü- ilgi duyarlarsa ne olacaksa o oluyor kın, iki yalnız insanı; sinema merak- şıyor. Yer hastane, biri doktor, biri yiyip bira içerken biz insanlığın yal- kümlü bulunmakta. Bu sayı 2005’te 55 bin lısı işsiz mühendis Sinan ve sinema- çünkü. Tesadüfen aşk. Bir milyon hasta yakını. Annesini doktora ge- nızlığı, aşkı bulması ve kaybetmesi 870... Yani 17 yılda altı kat artmış... Ada- kez yazılmış, konuşulmuş bir mese- sever doktor Ayfer’i o kadar iyi can- tirmiş hasta yakını erkek, bu kü- sorunsalı üzerine bir oyun seyredip let Bakanlığı’na göre, ülkedeki 396 ceza- landırıyor ki değme profesyonellere le. Ama Yusuf Onur Aydın onları vi- çük Anadolu şehrinde, kadın dok- dertleniyorduk! Sanatseverlik böyle evinin toplam kapasitesi 286 bin 797’dir. deoda, kamerada, öyle karıştırıp ko- taş çıkarıyorlar. Hatta ilk sahnelerde torun odasındaki Truffaut filmleri- bir şey, bravo gençler! Yani yaklaşık 50 bin kişi fazlası var. Nisan 2022 itibarıyla hapishanelerde 651’i ağır olmak üzere toplam 1517 hasta cezaevin- de tutulmakta. İstanbullular konsere Ankaralılar tiyatroya HHH Düşünce ve ifade özgürlüğü demişken: 2022’nin 11 ayında: ijital bilet satış platformu rap türlerindeki konserleri ter- 63 gazeteci gözaltına alındı, 30 gazete- DBubilet tarafından kendi si- cih etti. Yüzde 20’si ise Türk- ci tutuklandı. teleri üzerinden satılan biletlere çe rock konserlerine akın et- Saldırılar sonucu bir gazeteci yaşamını göre müzik ve tiyatro sahneleri- ti. 2022’de en çok bilet satılan yitirdi, en az üç gazeteci ise yaralandı. Beş nin 2022’deki istatistikleri açık- festivallerin başında “What a gazeteci tehdit edildi. landı. Araştırmaya göre en çok Fest” geldi. Festivallerin parla- 24 gazeteci hakkında soruşturma baş- konsere giden şehir İstanbul yan grubu ise Duman oldu. latıldı. 252 basın çalışanı hakkında açılan olurken Ankaralılar da tiyatro- 107 davanın görülmesine devam edildi. ya en çok gidenler olarak zirve- En çok ilgi görenler 507 habere, 274 içeriğe, 33 sosyal medya ye yerleşti. İzmir ise en çok fes- Türkçe rock, pop ve rap müzi- ‘Bulundu’ paylaşımına, 1773 siteye erişim engellendi. tival düzenlenen şehir oldu. Rap ğin bayrak taşıyıcılarından Hay- Sosyal medya paylaşımları gerekçesiy- sanatçısı Sefo 2022’deki en ka- ko Cepkin, Uzi ve Gökhan Türk- le biri çocuk 90 kişi gözaltına alındı, altı ki- Art On Pera’da labalık konsere ev sahipliği yap- men konserler için en çok tıkla- şi tutuklandı, yedi kişi adli kontrol şartıyla tı. Bileti en çok satın alınan mü- nan erkek sanatçılar oldu. Ka- rt On Pera, yaşamını ve çalışma- serbest bırakıldı. zik grubu da Manga oldu. dınlarda ise Fatma Turgut, Gü- Alarını Viyana, İstanbul ve Kıbrıs’ta Aynı dönemde ayrıca; altı kanala 30 gün Bubilet’in paylaştığı bilgilere sürdüren Kıbrıslı sanatçı Gürsel neş ve Gülşen ilk üçte yer al- idari para cezası, iki kanala 18 kez yayın Festivallerde en çok sahne alan göre, 2022’de dinleyicilerin yüz- Soyel’in galerideki ilk kişisel sergisine dı. Yılın en çok ilgi gören oyunu durdurma cezası ve bir kanala üç gün ya- grupların başında Duman geliyor. ev sahipliği yapıyor. “Bulundu” ser- de 47’si Türkçe pop, yüzde 33’ü “Şahları da Vururlar” oldu. yın durdurma cezası verildi. gisi, 21 Ocak’a kadar görülebilecek. 13 sanatçı haklarında açılan davalar- Sergi, sanatçının geçmişte gerçek- da yargılandı. (Tüm sayıları Türkiye İnsan Hekim gözüyle dünyadan kareler leştirdiği “Kaybol” ve “Kaçışta” baş- Hakları Vakfı’nın son raporundan aldım.) lıklı iki serginin devamı ve neredeyse HHH on yıla yayılan bir üçlemenin son ser- Hesabı, kadın cinayetlerine yer ver- rof. Dr. Asım gisi. Sergide Soyel, boşluk, yoğunluk meden kapatamam... Malum “İstanbul PKaytaz’ın “Bir Seya- ve yüzey ilişkisine odaklanıyor. Sözleşmesi’ni kaldırıverdim” dedi diye en hat Tutkununun Fotoğ- yetkili ağız, kadın katliamı ivme kazandı: raf İzleri” sergisi dün Bianet’in verilerine göre 2022’nin ilk 11 Schneidertempel Sanat ‘Zamanda Yolculuk’ ayında erkekler, 308 kadını öldürüldü, 140 Merkezi’nde açıldı. kadını taciz etti, 209 çocuğu istismar etti, Kaytaz, tıp ile fotoğ- nkara- 728 kadına şiddet uyguladı, 26 kadına te- rafın bağını şöyle ifa- Alı çağdaş cavüz etti. BİFO’da maraton başlıyor de ediyor: “Tıp eğiti- sanatçılardan Erkekler en az 386 kadını seks işçiliğine mi ve öğretim üyeliği Dilek Yalçın’ın zorladı. 2022’nin ilk on bir ayında 171 ka- öğrenmeye, gözlemle- “Zaman Yol- orusan Sanat bu sene üçün- me Bakmak” - (Viyolonsel) Pab- dının ölümü basına “şüpheli” olarak yan- meye, ince araştırma- culuğu” adlı Bcüsünü düzenlediği BİFO Ma- lo Ferrández. 30 Aralık / “Rüyala- sırken en az 36 çocuk erkekler tarafından ya, oradan bütüne uza- solo sergisi, 2 raton ile müzikseverlerin yeni yı- rımdaki Müzik” - (Piyano) Katia ve öldürdü. nan bir sürece daya- Şubat’a kadar lını kutluyor. Bugün başlayıp 2 Marielle Labèque. 31 Aralık / “Yeni İç açıcı bir yazı değil ama eldeki durum nır. Bu yüzden fotoğraf- Ziraat Bankası Ocak’a kadar devam edecek olan Yıl Konseri” - (Keman) Sergei Do- budur. çılık hobisinin mesleği- Kuğulu Sanat BİFO Maraton’da müzikseverler, gadin. 1 Ocak 2023 / “Piyanonun 2023 yılının ülkemize ve dünyaya hak- mi tamamlayıcı bir ya- Galerisi’nde çevrimiçi radyo Borusan Klasik Kanatları Altında” - (Piyano) Ufuk kaniyet, adalet, eşitlik, özgürlük, bağım- nı olduğunu da düşünü- üzerinden BİFO konserlerini saat ve Bahar Dördüncü. 2 Ocak / “Üç başkentli sanatseverlerle buluşuyor. sızlık, sağlık, sevinç, huzur getirmesini di- 20.00’de yeniden dinleyebilecek. İmza Başyapıt” - (Piyano) Can yorum.” Sergi, 21 Ocak Sergi 49 eserden oluşuyor. liyorum. Yaşamın her alanında, her tür ay- Program: Bugün / “Büyük Res- Çakmur ve Borusan Quartet. 2023’e dek görülebilir. rımcılıktan, şiddetten, hoyratlıktan, yalan- dan, talandan, nefretten, kinden arınılma- sını diliyorum. Bu dileğin gerçekleşmesi imkânsız dediğinizi duyar gibiyim... olarak Alev Coşkun’un Diplomat Monşer sözü bana, tanımaktan onur Ekrem İmamoğlu Öyleyse: Mücadeleye devam. Önümüz- İnönü/Lozan kitabından (Kırmızı duyduğum monşerleri ve kitaplarını Gündemde 2023 seçimleri öncesi, deki yıl, seçimlerinizi ona göre yapmanız Kedi Yayınevi, İnönü Dizisi: 2, 1. ba- anımsattı. İstanbul Büyükşehir Belediye baş- dileğiyle... sım 2019) yer alıyor. Tanıdığım monşerlerden ilki Coş- kanı olarak iki kez seçilmiş Ekrem Lozan Konferansı deyince de kun Kırca’dır (1927-2005). Tam da İmamoğlu’ndan başkanlığı; yasada bugünlerde okunması gereken kitap- Londra Konferansı ve Orhan karşılığı olmayan cezayla, tuzakla geri lardan biri olan Devlette Yozlaşmayı Veli’nin o ünlü dizeleri aklımdan almak, eski “israfçı takıma” teslim Önlemek kitabını yazdı. Diplomat çıkmıyor: “Ne atom bombası / Ne İDSO’dan 2022’ye veda etmek senaryosu var. Buna CHP’nin olduğu kadar, siyasetçiydi de. Gala- Londra Konferansı / Bir elinde cım- başörtüsü serbestisini kalıcı biçimde İnönü deyince… tasaray Lisesi’nin ünlü mezunların- bız, / Bir elinde ayna; / Umurunda mı stanbul Devlet Senfoni Orkestrası (İDSO) kon- çözme içtenliği için verdiği yasa öneri- dan, Galatasaray Üniversitesi’nin de dünya!” İserleri, 30 Aralık Cuma günü gelenekselleşen smet İnönü deyince aklıma Musta- sini kötüye kullanarak siyasal iktidarın kurucularındandı. 1986’da emekliye Orhan Veli, İkinci Dünya Savaşı’nı yeni yıl konseriyle 2022 yılına veda edecek. Aynı fa Kemal Atatürk’ün silah ve siya- anayasa değişikliği önerisi ekleniyor. ayrıldı, Hürriyet, Milliyet ve Yeni Yüzyıl sonlandıran atom bombası (1945) ve zamanda yeni yılın da karşılandığı konserde mü- İset arkadaşı, Cumhuriyet’in ilk baş- Ama bu öneri, anayasanın değiştirile- gazetelerinde yazılar yazdı. Milletve- sonrasında 1948’de yapılan Londra zikseverler; Ferit Tüzün, Rach- bakanı, 2. cumhurbaşkanı, CHP’nin mez, değiştirilmesi teklif bile edilemez killiği, Dışişleri bakanlığı yaptı. Konferansı’nı Cımbızlı Şiir’de anlatır. maninov ve Shostakovich’in 2. genel başkanı, ilk Genelkurmay ilk dört maddesini dolaylı biçimde de- Monşerler anılarını, meslek deneyim- Belki de günümüzün ülke sorunları- Melodie eserlerinden oluşan seçkiyi başkanı, Türkiye’nin tapusu Lozan ğiştirme tuzağı da içeriyor. lerini yazan, entelektüel, dünyayı tanı- na yabancılaşan, devleti yozlaştıranlar Zhao dinleyecek. Yılın son İDSO De- Antlaşması’nın mimarı gelir. O, 49 Bu tuzakların içinden demokrasiyle, yan, birikimli insanlardır. Tanımaktan için yazmıştır. Cımbız ve ayna yerine nizBank konserini deneyimli yıl önce, 25 Aralık 1973’te 89 yaşında bilgiyle, akılla, büyük uzlaşmayla çık- onur duyduğum diğer monşerleri de başka sözcükleri yazın, gerçeği daha İngiliz şef Howard Griffiths yö- yaşama gözlerini yumdu. Anısı önün- maktan başka yol görünmüyor. anmak, selamlamak isterim. iyi göreceksiniz. de saygıyla eğiliyorum. netecek. Değerli besteci Fe- Bunu görmek için de okuduğunu an- Kâmuran Gürün, İlhan Akant, Faik 1967’de TBMM tarafından Nobel rit Tüzün’ün Türk Kapriç- lamak ve anlamlandırmak yetiyor! Melek, Berduk Olgaçay, Semih Gün- Devlette yozlaşmayı Barış Ödülü’ne aday gösterildi. HHH yosu ile başlayacak olan ver, Onur Öymen, Osman Korutürk, Lozan kahramanı İnönü, ilk dö- önlemek konser, Shostakovich’in Hafta başında genel yayın yönetme- Faruk Loğoğlu... nemi 20 Kasım 1922’de başlayıp 4 İnönü’nün diplomat yönü, bir zaman- nimiz Sayın Arif Kızılyalın, “Bilinsin ki caz süitleriyle renklene- Yine İsmet İnönü’nün diplomat Şubat 1923’e kadar 76 gün, ikinci lar diplomatlık yapan gerçek elçileri akla bayiden 5 TL verip aldığınız Cumhuri- cek. Keman dehası Pa- yönüne ve Coşkun Kırca’nın Devlette dönemi 23 Nisan 1923’te başlayıp 24 getirmiyor mu? Onlara ironik bir ifadeyle yet, bugünden yarını görmek isteyen- Yozlaşmayı Önlemek kitabına döner- ganini ile piyano virtüö- Temmuz 1923’te tarafların imzasıyla “monşer” demek, yanlıştı. Çünkü ger- lerin gazetesidir. Onurlu bir başkaldırıdır sem, Mustafa Kemal Atatürk’ü, İsmet zü Rachmaninov’un bu- sona eren ve 92 gün süren Lozan çek anlamı “azizim”, “dostum” demektir. Cumhuriyet okumak” sözleriyle gaze- İnönü’yü, devleti, siyaseti, dünyayı luştuğu eseri ise solist pi- Konferansı’na Türkiye Dışişleri bakanı Çağdaşlaşma, Batılılaşma ile gerçekleş- temizin toplumu kuşatan işlevini ortaya bilen diplomatların yazdığı kitaplara şu yanist Melodie Zhao yo- ve 40 kişiden oluşan delegeler kuru- koyarken bir anlamda yeni yıl dileğimizi ti. Ama kimi siyasetçiler Batılı olamadı. günlerde daha çok gereksinim olduğu rumlayacak. Konseri, saat lunun başkanı olarak katıldı. Tüm bu de görevimizi de paylaşıyor. Olamadıkları için de onlara “monşer” çok açık. Çünkü devlette yozlaşmanın 20.00’de AKM Türk Tele- bilgiler ve daha fazlası, kaynakçalı diyerek kendilerince kafa buldu! önlenemez yükselişi sürüyor. Yeni yılınızı yürekten kutluyorum! kom Opera Salonu’nda iz- lenebilir.