Katalog

EKONOMİ 11 ARALIK 2022 PAZAR9 AKP iktidarının akıldışı ekonomi politikaları kişi başına milli geliri de vurdu Felsefenin öncülerinden Sinop doğumlu (M.Ö. 412) Diyojen, en çok Büyük İskender’e verdiği ‘Zirve’den en çok “Gölge etme başka Bütçe hakkını ihsan istemem” yanıtıyla tanınıyor. savunmak ers kitaplarında “bütçe hakkı”nın orta- ya çıkışı, 1215 yılında Britanya’da kral Dile baronlar arasında imzalanan Magna Sinoplular düştü! Carta Anlaşması’na dayandırılır. Çünkü bu anlaşmayla tarihte ilk kez bir kralın vergi top- lama ve harcama yapma yetkisi sınırlandırıl- mıştır. Kral John’un komşularına sürekli sa- ÜİK’in yeni yayımladığı “İl vaş açarak aşırı vergi toplaması ve harcama 2013’te 12 bin 582 dolara kadar çıkan kişi başına gelir yapması, halkı arkasına alan baronların isya- Bazında Gayrisafi Yurtiçi Ha- geçen yıl yüzde 23.8 düşüşle 9 bin 592 dolara indi. En nına neden olmuş, bu başkaldırı sonrasında Tsıla (GSYH), 2021” raporunda yüksek düşüş oranı ise yüzde 42.8 ile Sinop’ta. baronlarla anlaşmak zorunda kalan kral, ver- yer alan kişi başına GSYH verileri, Büyümede aslan gi toplayacağı zaman baronlardan oluşan bir özellikle 2013 yılı üzerinden ince- çimde düşük ve tek haneli rakam- leyen Sinop’ta yaşandı. En az düşüş meclisten onay alma mecburiyetinde kalmış- lara indirilmesi hedeflenmektedir.” ise yüzde 2 ile 5 bin 46 dolardan 4 lendiğinde yurttaşın yoksullaşma- tır. “Bütçe hakkı”, tarih içindeki gelişimine payı İstanbul’un sıyla ilgili dikkat çekici sonuçların bin 945 dolara inen Hakkâri’de oldu. paralel olarak parlamenter demokrasilerin de Rejim değişikliği oluşumuna kaynaklık etmiştir. Günümüzde 2013’ten 2021’e bu gelir tüm illerde ortaya çıktığını gösteriyor. ürkiye ekonomisi 2021 yılında, sadece halkın temsilcisi olan meclisler bütçe Ancak özellikle resmi “rejim Oysa 2013’te Türkiye’de kişi ba- gerilerken özellikle 46 ilde ortalama TCovid-19 salgınının başlangıç yı- yapma yetkisine sahiptir. Bu nedenle, “bütçe değişikliği”nin yapıldığı 2018’den düşüş (yüzde 23.8) oranı da aşıldı. lı olan 2020 yılına kıyasla reel ola- şına ortalama gelir 12 bin 582 do- hakkı”nı savunmak aynı zamanda demokra- rak yüzde 11.35 büyüdü. Buna bü- sonra Türkiye, AKP iktidarı eliyle lara çıkarak en yüksek değere ula- İstanbul’da ise kişi başına gelir yüz- siyi de savunmak demektir. yüme verilen katkıya il bazında halen süren ağır bir ekonomik kri- de 25 düşüşle 20 bin 883 dolardan şırken 10. Kalkınma Planı’nda bakıldığında ise İstanbul 3.96’lık zin içine sürüklendi ve toplum ge- (2014-2018) 2023 ile ilgili şu vur- 15 bin 666 dolara indi. Öte yandan Bütçenin birliği ve “yüzde puan”la en büyük payı alan lir açısından da büyük kayıp yaşa- 2021 yılı 2018 ile karşılaştırıldığın- gu yapılıyordu: “2023’te GSYH’nin şeffaflığı yok edildi şehir oldu. Katkıda bu ili 0.95 pu- dı. 2021 itibarıyla kişi başına ge- 2 trilyon dolar, kişi başına gelirin da kişi başına gelirde en çok düşüş Merkezi yönetimin 2023 yılı bütçesinin, anla Ankara, 0.85 puan İzmir takip lir, 2013’e kıyasla yüzde 23.8 aza- yüzde 17.8 ile 10 bin 925 dolardan 25 bin dolara yükseltilmesi, ihraca- TBMM Genel Kurulu’nda görüşüldüğü bu- etti. Çanakkale, Rize, Ordu ve Gü- larak 9 bin 592 dolara indi. En bü- tın 500 milyar dolara çıkarılması, 8 bin 983 dolara inen Antalya’da gö- günlerde, Türkiye’de bütçe uygulaması- müşhane ise -0.01’lik puanla büyü- yük düşüş ise yüzde 42.8 ile 8 bin nın birçok açıdan ilkelerinden ve hukukun- rüldü. 2018 göre ortalama düşüş ise işsizlik oranının yüzde 5’e düşü- meyi düşüş yönünde etkiledi. dan koparıldığını görüyoruz. Bütçe Cum- 948 dolardan 5 bin 119 dolara geri- rülmesi, enflasyonun kalıcı bir bi- yüzde 2.1. l Ekonomi Servisi hurbaşkanlığı ofisi tarafından hazırlanıyor. Meclis, sunulan bütçeyi kabul etmese bi- TÜRK-İŞ BAŞKANI ERGÜN ATALAY ÇÖZÜM TALEP ETTİ: le, hazırlanan bütçe ödenekleri yeniden de- ğerleme oranında artırılarak uygulanabili- yor. Varlık Fonu’nun gelir ve giderleri, KOİ projelerinde üstlenilen yükümlülükler büt- Taşeron sistemi adil değil çenin dışına çıkarıldı, Meclis adına dene- tim yapan Sayıştay’ın raporları, Kesin He- ürkiye Yol-İş lık sınırının 7 bin 787 li- sap Komisyonu’nun çalışmaları etkisiz ha- le getirildi. Cumhurbaşkanlığı envanterinde- TSendikası’nın dün ya- ra olduğunu belirten Ata- ki araçların kasko ve zorunlu mali sorumlu- pılan 12. Olağan Genel lay, şöyle devam etti: luk sigortası ihaleleri ve harcamaları, “milli Kurulu’na katılan Türk- “Kamuoyunun önüne çı- emniyet ve milli güvenlik” gerekçesiyle açık- İş Genel Başkanı Ergün kıp ‘Türk-İş 7 bin 787 li- lanmıyor. Meclis’teki bütçe görüşmelerinde Atalay, burada yaptığı ko- ra açlık sınırının üstünü konuyla ilgili konuşan CHP Genel Başkanı nuşmada gündemdeki en konuşacak’ dedik. Ama Sayın Kılıçdaroğlu, haklı olarak bunun milli güvenlikle ne ilgisi var diye soruyor. önemli konunun asga- bazı iyi niyetli olmayan- Türkiye’de, 15 bini İstanbul Bugün Türkiye’de bütçe hukuku, bütçe- ri ücret olduğunu belir- lar, ‘Türk-İş 7 bin 787 li- Tuzla’da olmak üzere 40 nin genellik, birlik, şeffaflık ve benzeri ilkele- bin tersane işçisinin oldu- tirken taşeron sistemi ve ra dedi’ diye yargılıyor. ri bir kenara bırakıldığından, bütçe bütünlü- ğu tahmin ediliyor. EYT ile ilgili değerlendir- Bizim asgari ücretle ilgili ğünü kaybetmiş, ne yazık ki Türkiye’de de- Türk-İş Başkanı Ergün meler de yaptı. bir teklifimiz yok. O ma- mokratik katılımcı bir bütçe yapabilme ola- Atalay, emekli maaşla- nağı da ortadan kalkmış görünüyor. sada olmayan herkes gö- rının da düzenlenmesi ‘Açlık’ı açıkladık rüş bildiriyor, bize katkı gerektiğini belirtti. Vizyon belgesi, Sendikanın olduğu yer- sağlıyor ama bunun be- de asgari ücretin değil, ikramiye- ‘İnsanca ücret istiyoruz’ delini biz ödüyoruz.” girdaptan çıkış belgesi nin, yol-çocuk parasının, gıda yardı- 31 Ekim 2022 tarihi itibarıyla Hazine’nin Ayrıca EYT sorununun yılsonuna toplam borcu, 3 trilyon 807.8 milyar lira- İSK’e bağlı Limter-İş Sendikası üye- rak “Bütçe görüşmeleri ve asgari ücret- mının konuşulması gerektiğini be- kadar çözülüp ülke gündeminden ya yükselmiş bulunuyor. (2 trilyon 494.2 Dsi tersane işçileri, asgari ücret görüş- le milyonların kaderi belirlenecek” dedi. lirten Atalay, Asgari Ücret Tespit kalkabileceğini belirten Ergün Ata- milyar lirası ise döviz cinsi borç) 2023 yı- meleri sürerken “insanca yaşanacak üc- Binlerce insanın emekli olmasına karşın Komisyonu’nda asgari ücretlinin de lay, taşeron meselesinin de çözül- lı bütçesinde, Hazine’nin bu borçları için ret” talebiyle dün sabah işe başlamadan çalışmaya devam ettiğine dikkat çeken bulunmasını istediklerini vurgulaya- mesini istediklerini anlattı. Atalay, 565.6 milyar lira faiz ödeneceği öngörül- önce, 07.30’da eylem düzenledi. Saygılı, şunları vurguladı: “Emekli maa- rak “4 dönemdir bu ücretle ilgili tek- şuna dikkat çekti: “Aynı aracın müş durumda. Türkiye’nin borç ve fa- İstanbul Tuzla tersaneler bölgesinde şıyla geçinmek artık mümkün değil. Ne lif sunmuyoruz. Önce işveren ve dev- iz yükü katlanarak artıyor. Bu süreç dur- içinde işçilerden biri yemek yiyor, bir araya gelen işçiler, “Asgari değil, in- çocukluğumuzu çocukluk gibi yaşıyoruz, durulmazsa, işte o zaman iktisadi bağım- letin açıklamasını istiyoruz. Çünkü diğeri yiyemiyor. Bu adil mi, bura- sanca yaşayacağımız bir ücret istiyoruz” ne gençliğimizi gençlik gibi yaşıyoruz, sızlığımız tehlikeye girer. Biz bu süreci kamuoyu, Türk-İş’in ağzından bir ra- da barış, huzur olur mu? Taşeron- dedi. Eylemde konuşan Limter-İş Sendi- ne de yaşlılığımızı yaşlılık gibi yaşıyoruz. Osmanlı’da yaşayarak öğrendik... kam çıktığında o rakamdan aşağı in- lara zaten para veriliyor, o parayı kası Genel Başkanı Kanber Saygılı, her Fakat bu bizim kaderimiz değil.” Saygı- CHP’nin lideri, bu riski çok yerinde ve meyeceğini biliyor” dedi. yıl aralık ayında bütçe ile asgari ücret lı, sendikal mücadelenin önemine dikkat kendi işçinize verin, devletin çatısı doğru tespit etmiş olmalı ki; iktidar hazır- görüşmeleri gerçekleştiğini anımsata- çekti. l Haber Merkezi Türk-İş tarafından belirlenen aç- altında olsun.” l ANKARA lığına, dış piyasalardan Türkiye’ye çeke- bileceği doğrudan sermaye yatırımları- nı ve portföy yatırımlarını arayarak başla- dı. Önce Amerika’ya, sonra İngiltere’ye git- CHP’li Ahmet Akın, elektrik fiyatlarının enflasyonu katladığını hesapladı ti, Almanya’ya gideceği de ifade edildi. CHP’nin ekonomik “vizyon belgesi”nin açık- landığı ikinci yüzyıla çağrı toplantısında, Sa- yın Kılıçdaroğlu, ilk yılda 100 milyar dolar, 3-4 yıl içinde ise 325 milyar dolar doğru- Yılın zam şampiyonu enerji dan yatırım sermayesi ve portföy yatırımının Türkiye’ye getirilebileceğini açıkladı. SARP SAĞKAL n Doğalgaz: Tüm abone türlerin- Benim de katıldığım bu toplantıda, Mil- BDDK KARAR AÇIKLADI let Masası’nın hükümet programına dö- de toplam dört defa zam yapıldı. 1 ‘En büyük sorun nüşeceğini tahmin ettiğim ortak aklı üze- HP Genel Başkan Yardımcı- Ocak’ta doğalgaz konut tarifesi yüz- Bankaların döviz rinden önemli mesajlar verildi. Demokratik Csı Ahmet Akın, 2022’nin bitme- de 25, sanayi tarifesi yüzde 50 zam- hukuk devletinin tesisi, endüstriyel tekno- yüksek enflasyon’ sine sayılı günler kala, bu yıl için- landı. 1 Nisan’da da konut yüzde 35, sınırı düşürüldü lojik dönüşüm, yeşil dönüşüm, nitelikli iş de enerji faturalarına gelen zamları sanayi yüzde 50 zam gördü. Doğal- gücü dönüşümü, enerjide dışa bağımlılığın spanyol BBVA Üst ankacılık Düzenleme ve Denetleme derledi. İşte detaylar: azaltılması ve temiz enerji dönüşümü, gı- gaza yıl içinde yapılan dört zamla İYöneticisi (CEO) BKurumu’nun (BDDK) “Yabancı Para da bolluğu ve tarımda dönüşüm, eğitimde n Elektrik: Konut tarifesine üç, konut tarifesi yüzde 164 arttı. Ben- Onur Genç, şu an ge- Net Genel Pozisyon/Özkaynak Standart nitelik dönüşümü, gelir dağılımı bozuklu- sanayi tarifesine dört kez zam yapıl- zer şekilde sanayide toplam zam rek Türkiye’de ge- Oranının Bankalarca Konsolide ve Kon- ğunun ve yoksulluğun giderilmesi, toplum- dı. Konut tarifesine 1 Ocak’ta yüzde 273 olarak hesaplan- rek Avrupa’da en bü- solide Olmayan Bazda Hesaplanması ve sal kalkınma ve refah toplumunun hedef- yapılan Cumhuriyet tari- dı. Ayrıca elektrik üretim yük sorunun enflas- lenmesi, alanlarında değerli konuşmacıla- Uygulanması Hakkında Yönetmelik”te hinin en büyük zammıy- yon olduğunu söyle- rın tespit ve çözümleri ile Türkiye’nin gele- santrallarının kullan- yaptığı değişiklik Resmi Gazete’de ya- Onur Genç ceğine ilişkin umut dolu bir yol haritası or- la düşük kademe fiya- di. Genç bu konuda yımlandı. Bankaların net döviz pozisyo- dığı doğalgaza yapılan taya konduğunu düşünüyorum. “Türkiye’de çok da- nunun öz kaynakları içindeki payına iliş- tı yüzde 52, yüksek ka- yüzde 49.5’lik son zam- ha fazla rakamlar ama Avrupa’daki kin üst sınır yüzde 20’den yüzde 5’e çe- deme yüzde 100 artı- la toplam artış yüzde Millet Masası’na yüzde 10 yüzde 11’lik enflasyon da kildi. l Ekonomi Servisi rıldı. Sanayi tarifesi- 261’e ulaştı. 1 Eylül’de görülmemiş rakamlar” dedi. çok iş düşüyor ne ise yüzde 100 arttı. 1 yapılan zamla birlikte Bu tür dönemlerde merkez ban- TESK’TEN ÇAĞRI YAPILDI Bundan sonra önemli olan, bu vizyonu Nisan’da sanayi tarifesi- Karadeniz’de rezerv müj- kalarının faizleri artırarak enflas- hayata geçirecek siyasi iradenin, sistemin, ne yüzde 20’lik bir zam da- desinin verilmesinden son- yonu aşağıya çekmeye, kontrol al- kurumların ve liyakatli bürokratik kadrola- Esnaf için ‘yeni ha yapıldı. 1 Haziran’da ise ko- ra konut tarifesi 11, sanayi tari- tına almaya çalıştığını da anıms- rın oluşturulabilmesidir. Cumhuriyet gaze- nuta yüzde 15, sanayiye yüzde 25 tan Genç, bu kapsamda şu vurgu- tesini ziyaret eden DEVA Partisi Genel Baş- fesi 15 kez zam gördü. emeklilik’ talebi kanı Sayın Ali Babacan, “Millet Masası”nın yu yaptı: Enflasyonun nerede oldu- zam geldi. Son olarak da 1 Eylül’de n Mutfak tüpü: 12 kilogramlık ciddi bir mutfak çalışması içinde olduğunu, ürkiye Esnaf ve Sanatkârları Kon- ğunu, nerede olabileceğini çok net konut tarifesine yüzde 20, sanayiye mutfak tüpünün fiyatı da 1 Ocak’tan 2023 seçimlerinde halkın karşısına 72 baş- Tfederasyonu (TESK) Genel Başka- göremedikleri için merkez banka- yüzde 50 zam yapıldı. Buna göre ko- 238 lirayken yapılan zamlarla bugün lıkta hazırlanmış bir programla çıkacağını ve nı Bendevi Palandöken, emeklilikte larının faiz kararlarının da nerede nutta toplam artış düşük kademede yüzde 37 artışla 326 liraya yükseldi. şimdiden 36 başlıkta anlaştıklarını ifade et- yaşa takılanlarla (EYT) ilgili düzenle- olacağını çok kestiremiyoruz.” Öte yüzde 89.5, yüksekte yüzde 184.2 Akın; Türkiye’de artan hayat pahalı- ti. Türkiye’de sürekli kutuplaştırma ve öteki- meye esnafın emeklilik sorunlarının yandan Onur Genç, Türk-İspanyol leştirme üzerinden yapılan siyasetin, millet oldu. Sanayide ise zam yüzde 433 lığında aslan payını resmi enflasyon da eklenmesini istedi. Palandöken, Sanayi ve Ticaret Odası’nca veri- ve ülke çıkarları gözetilerek uzlaşma üzerine oldu. Ayrıca tarımsal sulamada artış oranını bile ikiye katlayan enerjinin “Esnafta çalışan işçi 7 bin 200 prim len “Profesyonel Liyakat Ödülü”nü inşa edilmesinin kendisinin bile tek başına gününde emekli olurken esnafımız üç zamla yüzde 142.5 oldu. aldığını dile getirdi. l ANKARA geçen hafta aldı. l AA çok kıymetli olduğunu düşünüyorum. 9 bin günü doldurmak zorunda. En fazla primi ödeyen esnafımız, en dü- şük maaşı alıyor” dedi. l AA BAROMUZ ÜYESİ Satış ve imar değişikliklerine devam TİCARET BAKANLIĞI TEBLİĞİ AVUKAT esmi Gazete’de dün yayımla- şum Grubu, 5 bin 592 metrekare- Hal hakem heyeti Rnan Cumhurbaşkanı kararları, lik olanının 52.2 milyon liraya Mu- ATILGAN “AKP Emlak”ın finansal kaynak bu- rat Gür’e satışı onayladı. Ayrıca sınırı 389 bin lira labilmek için taşınmaz satışlarına mülkiyeti Maliye Hazinesi’ne ait GÖYMEN tam gaz devam ettiğini bir kez da- Ankara (Çankaya), İstanbul (Kar- icaret Bakanlığı’nın ilgili tebliğine (17649) ha gösterdi. Bu kararla Özelleştir- Tgöre üretici ile halciler arasında tal, Büyükçekmece, Şile), Tunceli vefat etmiştir. çıkacak uyuşmazlıklarda, hal hakem me İdaresi tarafından “satış” yöne- (Ovacık), İzmir (Bornova) ile mülki- Cenazesi 10.12.2022 tarihinde defnedilmiştir. heyetinin vereceği kararların de- timiyle yapılan yeni özelleştirmeler ile satışa konu ya- yeti Sümer Holding ve Tekel’e ait Bursa’daki (Osman- Meslektaşımıza Allah’tan rahmet, lil olarak ileri sürülebilmesine ilişkin pılacak yeni yerlerle ilgili imar değişikliklerine onay gazi) taşınmazlarla ilgili imar planı değişiklikleri onay- ailesi ve Baromuz üyelerine başsağlığı dileriz. parasal sınır, 388 bin 917 liraya çık- verildi. Resmi Gazete’deki kararlara göre bu kapsam- lanarak Özelleştirme İdaresi’ne yetki verildi. Bu alan- tı. Artış oranı yüzde 123 oldu. l AA da Aydın Didim’deki taşınmazlardan 6 bin 560 met- lara başta konut ve işyeri olmak üzere okul, park gibi ANKARA BAROSU BAŞKANLIĞI rekarelik olanının 61.2 milyon liraya Didim Yeni Olu- yapılar inşa edilebilecek. l Ekonomi Servisi