Katalog

! 1 ARALIK 2022 PERŞEMBE AIDS GÜNÜ 11 Türkiye’de AIDS vakaları son 10 yılda 8 kat arttı, bilinç hâlâ çok düşük HIV’le mücadele mümkün Uzmanlar, düzenli tedavi SoS ve etkin korunma yöntem- İlk 72 saat kritik leriyle HIV virüsü ile yaşa- Farkındalık için ulaşın engellenmesi için özellikle yanların, yaşamlarını sağ- Bgençlere cinsel sağlık açısından lıklı bireyler olarak sürdü- eğitim verilmesi gerektiğine vur- ‘tek ses’ oldular gu yapan Prof. Dr. Taşova, “Mutla- rebileceğinin altını çiziyor. ka herkesin, hayatında bir kere HIV ürkiye’de HIV’le ilgili farkında- ivil toplum kuruluşları ve uz- testi yaptırması gerekiyor. Kuaför- Tlık yaratmak için hekimler, der- man hekimlerin katkılarıyla lerde manikür, pedikür yaptırırken nekler, sivil toplum kuruluşları, ga- aletlerin temizliğine dikkat etmeli Shazırlanan COVID-19 Dönemi zeteciler ve ünlüler, Tek Ses pro- ya da kişiler kendi aletlerini yanla- Sonrası HIV Politikaları Raporu’na jesinde buluştu. Proje için yazılan rında götürmelidir. Dövme, piercing göre yıllık yeni HIV vaka sayısında, metni okuyan 293 kişinin sesi, ya- gibi uygulamalarda kişiye özel iğne- Kırmızı kurdele, AIDS Her yıl 1 Aralık “Dünya AIDS son 10 yılda Türkiye, 8 pay zekâ teknolojisi ile bir araya ile savaşımın ve Günü” olarak kabul ediliyor ler kullanılmalıdır. kat artış ile dünya çapın- getirilerek tek bir sese dönüştürül- dayanışmanın bir ve bu gün, hastalığa karşı far- Eğer şüpheli bir ilişkiniz var ise da en üst sıralarda yer dü. Tek Ses videosu, 1 Aralık Dün- simgesi olarak kındalığın artırılması için çeşitli veya HIV pozitif olduğunu bildiğiniz aldı. Sayı, diğer pek çok biliniyor. etkinlikler düzenleniyor. bir kişinin kanı sağlam olmayan de- ya AIDS Günü kapsamında sos- ülkede ise sabit kalmış rinize, bir yaranıza temas ettiyse ya yal medyada büyük bir farkındalık DİLAN etkin korunma yöntemleriy- deki payında artış görüldü. ya da azalma eğilimine da gözünüze sıçradıysa 72 saat içe- AYIRKAN kampanyası haline geldi. Rapordaki öngörülere göre, le bulaşın önlenebileceğini girmişti. Türkiye’de va- risinde bir sağlık kuruluşuna gitme- ve HIV ile yaşayanların, ya- gerekli önlemler alınmazsa lisiniz. Bir ay koruma tedavisi alıyor- ka sayısı 1985-2021 yılları için 32 ‘Kapasite artırılmalı’ Türkiye’de HIV vakalarının şamlarını sağlıklı bireyler sunuz ve HIV pozitif olmuyorsunuz. binin üzerine çıktı. Türkiye’deki en- İstanbul’da bir otelde önceki gün olarak sürdürebileceğinin daha ciddi seviyelere ulaşa- O nedenle ilk 72 saat son derece fekte birey sayısının, saptanamayan düzenlenen proje tanıtım toplantı- cağı tahmin ediliyor. altını çizerek “Özellikle isim önemli” dedi. vakalarla birlikte, en az iki kat daha sında konuşan Marmara Üniversite- ve kimlik bilgileri istenme- Rapor sözcüsü Çukuro- fazla olduğu tahmin ediliyor. si Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalık- va Üniversitesi Tıp Fa- den ücretsiz HIV testi yapı- ları Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. lan ve ülkemizde sınırlı sa- kültesi Enfeksi- Damgalanma Yeşim Taşova Volkan Korten, “İsim ve kimlik bil- yon Hastalıkla- yıda olan gönüllü danışman- Tedavİ ‘Sarılınca bulaşmaz’ korkusu gileri istenmeden ücretsiz HIV tes- lık ve test merkezlerinin kapasiteleri rı ve Klinik Mikrobi- IV/AIDS farkındalığını artırmaya HIV (İnsan Bağışık- ti yapılan ve ülkemizde sadece al- edİlebİlİr yoloji Ana Bilim Da- artırılmalıdır” dedi. Hyönelik çalışmalar yapan “Şüp- lık Yetmezliği Virü- tı adet olan gönüllü danışmanlık Taşova, “HIV, artık teda- lı Başkanı Prof. Dr. hen Olmasın” inisiyatifi ev sahipli- sü), doğrudan ba- ve test merkezi sayıları ve kapasi- vi edilebilir kronik bir hastalığa Test çok önemli Yeşim Taşova, ça- ğinde, 1 Aralık Dünya AIDS Günü ğışıklık sistemi- dönüştü. Diğer bir deyişle, HIV ile teleri arttırılmalıdır, genişletilerek lışmanın sonuçla- HIV ile enfekte olan bir kişinin yıl- için önceki gün bir basın toplantısı yaşayan bireyler düzenli tedaviyle ne zarar veren tüm Türkiye’ye yayılmalıdır. Ayrı- larca hiçbir belirti yaşamadan haya- rını Cumhuriyet’e düzenlendi. işlerine, okullarına, yaşamlarına de- bir virüs ve bu vi- ca tüm dünyada yaygın olarak kul- Toplantıda konuşan Türk Klinik değerlendirdi. Ta- tına devam edebildiğine dikkat çe- vam edebiliyor ve hatta doğal yollar- rüsü taşıyan in- lanılan ‘kendin yap’ testlerinin ge- Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hasta- la çocuk sahibi olabiliyorlar. Vücuttaki ken Taşova, “İlk belirtiler görülme- şova, Türkiye’de- sanlar “HIV po- rekli düzenlemeler yapılarak hız- lıkları Derneği HIV/AIDS Çalışma virüs miktarını potansiyel olarak azal- ki HIV vaka ar- ye başladığında, kişi şüphelense bi- zitif” olarak ad- lı bir şekilde kullanıma sunulması tan ve sağlıklı bir bağışıklık sistemine Grubu Başkanı Prof. Dr. Emin Halis le test yaptırmaktan kaçınabiliyor. tışlarının başlıca landırılıyor. AIDS sahip olmaya yardımcı olan ilaç te- Akalın, HIV ile yaşayan hastaların gereklidir” dedi. sebepleri arasın- Özellikle, düzenli tedavi ve kontrol (Edinilmiş Bağı- davileri bulunuyor. Tedavi saye- yüzde 50’sine ulaşabildiklerini belir- ile sağlıklı bir yaşama kavuşabilece- da Türkiye’de has- şıklık Yetersizliği sinde HIV virüsü baskılanmış ki- terek “Gönüllü danışmanlık ve test ‘Meydan okumak için’ talığın bulaş yolla- ğini bilmeyen binlerce kişi, inkâr ve şilerin HIV’i bulaştırması da Sendromu) ise HIV merkezlerinin sayısını artırmamız Hepatit ve HIV ilaçları üreten şir- şüphe sürecini uzatarak test yaptır- engelleniyor” ifadeleri- rı, önleyici ve koruyu- virüsünün bağışık- lazım” dedi. Prof. Dr. Behice Kurta- ket Gilead’ın Türkiye Medikal Di- ni kullandı. cu tedavi yöntemlerine maya gitmiyor. Tanı almayan birey- lık sistemini zayıflat- ran ise “HIV virüsü, sosyal temas- rektörü Dr. Serhan Sevgi de toplum- ler HIV durumunun farkında olmadı- ilişkin bilgi düzeyinin ve la, sarılmakla, aynı havuza girmek- masından sonra ortaya çı- sal önyargıların kırılmasının öne- farkındalığın az olması, CO- ğı için fark etmeden HIV’i yaymaya le, beraber yemek, içmekle, ter ve kan hastalık haline deniliyor. mine vurgu yaparak “Dünya AIDS idrar yoluyla bulaşmaz. Kişiler riskli devam ediyorlar. Bu esnada enfek- VID-19 pandemisi dolayısıyla sağ- HIV, insandan insana bulaşıyor ve Günü’nün, HIV’in önündeki engelle- davranışlarda bulunuyorlarsa mut- lık kuruluşları ve tanı/test merkez- siyonun ilerlemesiyle birlikte gün- en sık görülen bulaş nedeni korun- re meydan okumak, artık yönetilebi- laka test için başvurmalılar. Testler delik yaşamlarını sekteye uğratacak lerine başvurulardaki azalma, dam- masız cinsel ilişki. Rapora göre, tüm lir kronik bir hastalığa dönüştüğüne tamamen mahremiyete özen göste- galanma ve ayrımcılık korkusu ile sağlık sorunları da artmaya başlıyor. vakalar içinde en geniş paya 25-34 dair algıyı artırmak için küresel bir rilerek yapılıyor” diye konuştu. HIV tedavi edilmediği takdirde AIDS test olmaktan çekinmenin yer aldığı- yaş aralığı sahipken son yıllarda 20- l Haber Merkezi fırsat olduğuna inanıyoruz” dedi. nı söyledi. Taşova, düzenli tedavi ve evresine ilerliyor” diye konuştu. 24 yaş grubunun yeni vakalar için- birlikte HIv’den daha da güçlüyüz edavi edilebilir kronik bir enfeksiyon belirtiler görülmeye başladığında ise kişi ‘Bireysel damgalanma ve şüphelense bile test yaptırmaktan kaçına- haline gelen HIV ile ilgili önyargıların ayrımcılık korkusu ile test Tortadan kaldırılması için doğru bilgile- biliyor. Özellikle, düzenli tedavi ve kont- olmaktan çekinebiliyor’ rol ile sağlıklı bir yaşama kavuşabileceğ rin yayılması gerektiğini söyleyen Gilead Pa- i- n Ülkemizdeki HIV farkındalığı hakkın- zara Erişim ve Kurumsal İlişkiler Direktö- ni bilmeyen binlerce kişi, inkâr ve şüp- da neler düşünüyorsunuz? Vaka sayıları rü Toros Şahin, “HIV ile yaşayan bireyler dü- he sürecini uzatarak test yaptırmaya git- ne düzeyde? zenli tedaviyle işlerine, okullarına, yaşam- miyor. Tanı almayan bireyler HIV duru- “Pek çok ülkede yıllık yeni HIV vaka sa- larına devam edebiliyor ve doğal yollarla ço- munun farkında olmadığı için, fark etme- yısı son 10 yılda sabit kalmış ya da azal- cuk sahibi olabiliyorlar” dedi. den HIV’i yaymaya devam ediyorlar. Bu ma trendine girmişken Türkiye yıllık ye- “80’li yıllarda dünyada ilk kez tanımla- esnada enfeksiyonun ilerlemesiyle birlik- ni vaka sayısı artışında dünya çapında nan HIV enfeksiyonu, Türkiye’de ilk kez te, gündelik yaşamlarını sekteye uğrata- üst sıralarda yer alıyor. 1 Şubat 2022 iti- 1985’te görülmüş, 1990’larda ise dünya cak sağlık sorunları da artmaya başlıyor. barıyla bildirimi yapılmış yeni HIV/AIDS çapında bir epidemiye dönüşmüştü. Dün- HIV tedavi edilmediği takdirde AIDS evre- vaka sayısı 2019 yılı için 4 bin 153 olur- ya Sağlık Örgütü, HIV/AIDS farkındalığı- sine ilerliyor. ken 1985-2021 yılları için toplamda 32 nı artırmak için 1988 yılında 1 Aralık ta- Ancak virüsü baskılayıcı etkin tedavi- bin seviyesinin üzerine çıktı. HIV vakala- rihini Dünya AIDS Günü olarak ilan etti. lerin geliştirilmesi ve küresel çapta atı- rı Türkiye’de son 10 yılda 8 kat artış gös- Biz de Gilead olarak her yıl bu önemli gün lan etkili adımlar sayesinde kontrol altı- terdi ve bu artışların başlıca sebepleri için çeşitli aktiviteler planlayarak HIV en- na alınan HIV, artık tedavi edilebilir kro- arasında HIV’e dair bilgi düzeyinin ve far- feksiyonunun artık yönetilebilen kronik nik bir hastalığa dönüştü. Diğer bir deyiş- kındalığın az olması yer alıyor. Vaka sa- bir hastalık olduğuna dair algıyı artırmaya le, HIV ile yaşayan bireyler düzenli teda- yıları artmasına rağmen pandemi döne- katkı sağlıyoruz. Sivil toplum kuruluşları, viyle işlerine, okullarına, yaşamlarına de- minde tanı sayısında azalma yaşandığını araştırmacılar ve sağlık hizmeti sağlayı- vam edebiliyor ve hatta doğal yollarla ço- söyleyebiliriz. Sağlık kuruluşları ve tanı/ cıları ile işbirliği yaparak ortak akılla ha- Toros Şahin cuk sahibi olabiliyorlar. Vücuttaki virüs test merkezlerine başvurularda azalma reket etmenin önemine inanıyoruz” diyen miktarını potansiyel olarak azaltan ve sağ- retrovirüstür. Yaygın olarak kan, sperm gözlemleniyor, çünkü bireyler damgalan- Şahin, sorularımızı yanıtladı. lıklı bir bağışıklık sistemine sahip olma- veya vajinal salgılar yoluyla insandan in- ma ve ayrımcılık korkusu ile test olmak- ‘HIV artık tedavi edilebilir kronik sana bulaşır. HIV ayrıca gerekli önlemler ya yardımcı olan ilaç tedavileri bulunuyor. tan çekinebiliyor. Bu noktada anonim test Tedavi sayesinde viral yükü baskılanmış alınmadığında gebelik sırasında, doğum- merkezlerinin sayısının ve kapasiteleri- bir hastalığa dönüştü’ da ve emzirme sırasında anneden çocuğa kişilerin HIV’i bulaştırması da engelleni- nin artırılması gerektiğine inanıyorum. n HIV nedir? HIV’in kesin tedavisi var mı? geçebilir. HIV, bulaş gerçekleştikten yor. HIV mevcut tedaviler ile vücuttan ta- Bazı anonim test merkezleri pandemi dö- “HIV, yani İnsan Bağışıklık Yet- yıllar sonra belirtileri çıkan bir vi- neminde düşük kapasiteyle hizmet verir- mamen uzaklaştırılamıyor ancak çoğalma- mezlik Virüsü, kontrol altına alın- ral enfeksiyon tablosuna yol açı- sı engellenerek bağışıklık sisteminin ken- ken bazıları HIV testi faaliyetlerini tama- madığında AIDS’e yol açan bir yor. Yani, HIV ile enfekte olan ki- men durdurdu. HIV farkındalığı kadar bi- dini yenilemesi sağlanıyor. Böylece HIV şi yıllarca hiçbir belirti yaşama- pozitif bireylerin kaliteli ve sağlıklı yaşam reylerin rahatça test yaptırabilmesi de dan hayatına devam edebiliyor. İlk önem taşıyor.” sürmelerine imkân sağlanıyor.” GIlead’In koşulsuz destekleriyle ‘tek ses’ projesi n Gilead olarak HIV tedavisi ve farkında- dar hızlı değiştirebilirsek o kadar fazla ha- Daha da Güçlüyüz’ diyerek HIV konusun- nekler, sivil toplum kuruluşları, gazeteci- lığı için neler yapıyorsunuz? Bu yıl AIDS yata dokunacağımızı düşünüyoruz. Gilead da doğru bilgiyle aydınlanan, korkuların- ler ve ünlü isimler seslendirdi. Bu sesle- Günü için özel bir proje yaptınız mı? olarak HIV alanında ‘Birlikte HIV’den Güç- dan arınmış, yalnız ve çaresiz hissetme- ri yapay zekâ teknolojisi ile bir araya ge- “Türkiye’de kalkınma planlarındaki stra- lüyüz’ platformu altında çeşitli farkında- yenlerin daha cesur ve güçlü adımlar ata- tirerek tek bir ses haline getirdik. ‘Tek tejik hedefleri arasında yer alan ilaçta ye- lık faaliyetleri sürdürüyor, toplumda HIV cağı gerçeğinden hareketle ülke çapında Ses’imizi Birlikte HIV’den Güçlüyüz plat- relleşmeye katkı sağlamak amacıyla 60 farkındalığını artırmak, hastalık hakkın- ses getirecek bir farkındalık projesi oluş- formunun sosyal medya hesaplarında pay- milyon dolarlık yatırım yaparak dünya- daki yanlış algıyı değiştirmek ve özellik- turduk. Paydaşlarımızla güçlerimizi birleş- laşarak sesimizi herkese duyurduk. Sesi- da kullanılan ilaçlar arasında ilk 10’da yer le risk gruplarını teste yöneltmek için has- tirerek mümkün olan en fazla sayıda kişi- mizin önümüzdeki dönemlerde artacağına alan patent korumalı HIV ilacımızı 2022 ta dernekleri, üniversiteler, hekimler, si- ye ulaşmayı hedeflediğimiz projemizin is- ve pek çok kişiye ulaşacağına dair inancı- yılında Türkiye’de üretmeye başladık. vil toplum kuruluşları, toplum önderle- mi ‘Tek Ses’. Gilead’ın koşulsuz destekle- mız yüksek. HIV salgınını herkes için her Toplumda HIV ile ilgili doğru bilinen ri ve medya gibi farklı paydaşlarla işbir- ri ile hayata geçirilen bu proje kapsamın- yerde sona erdirme çabalarına katkıda bu- yanlışların farkındayız ve bu algıyı ne ka- likleri yapıyoruz. Bu yıl ‘Birlikte HIV’den da, bilgilendirici metnimizi hekimler, der- lunmaya devam edeceğiz.” TR-COR-0197 (Bu bir ilandır) yal medyada kampanya