Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
[email protected]
2 KASIM 2022 ÇARŞAMBA
2 olaylar ve görüşler
Ukrayna’daki savaşın gidişatı
Küçük büyük fark etmeksizin nükleer söylemlerden
lirtileri her geçen gün çoğalıyor.
SARP SİNAN HACIR
kaçınılması gerekir. Ancak kutuplar arası gerginlik artarak
ARAŞTIRMACI
‘Kirli bomba’
devam ettikçe bu olasılık gündeme tekrar gelecek. Umulur ki
Batı medyası birkaç ay içinde
avaş 9. ayını doldururken Uk-
tüm dünya liderleri yeterince soğukkanlı davranır.
“Ufak bir taktik nükleer çarpış-
rayna ordusu gidişatı lehi-
madan bir şey olmaz” başlıklarına
Sne çevirdi. Aylarca süren yıp-
döndü. İddia o ki taktik nükleer si-
ratma savaşının ardından Do-
lahlar biraz daha az hasar vereceği
ğu Ukrayna’daki Harkov bölgesi-
için küresel çapta bir nükleer sa-
Türkiye’nin sağlık
ni Rusya’dan geri aldı. Şu anda ise
vaşa yol açmazmış. Taktik derken,
Kherson şehrinde ilerleyişi devam
şehirlere değil askeri hedeflere
ediyor.
ve gıda stratejisi
kullanılan silahlardan bahsediyor-
Açıkçası Ukrayna ordusunun ta-
lar. Japonya’ya kullanılan nükleer
arruz kabiliyeti anlamında savaşın
ne olmalı?
silahlar 21 ve 15 kiloton kuvvete
başında olduğundan daha iyi bir
sahiptiler. Bugünkü taktik nükleer
konumda olduğunu söylemek ge-
OP. dR. FİKRet ŞAHİN
silahlar 50 kilotona kadar çıkabili-
rekir. Bunun sebepleri arasında az
CHP BALIKESİR MİLLETVEKİLİ / TBMM
yor. Yani yıkım gücü epey yüksek
çok tahmin edileceği gibi Batı des-
SAĞLIK VE AB UYUM KOMİSYONU ÜYESİ
bir silahtan bahsediyoruz.
teğinin yanında daha sürpriz bir
Şimdi bir de “kirli bomba” konu-
kazanım var. O da Ruslardan ele
nsanlarda görülen pek çok hasta-
su açıldı. Yani Rusya Savunma Ba-
geçirilen ekipmanlar.
kanı Şoygu’nun beş Batılı mevki- İlık gıda ve beslenme zincirleriy-
İngiliz istihbaratına göre Ukray-
le bağlantılıdır. Güvenli gıdaya eri-
daşını “Ukrayna kullanıp suçu bi-
na envanterinin yarısı Ruslardan
ze atacak” diye uyardığı silahlar. şim imkânı olan toplumlarda orta-
ele geçirdikleri araçlardan oluşu-
lama yaşam süresi uzun, hastalık
Konvansiyonel silahlara nükleer
yor! İşte Batı’dan gelen uzun men-
materyal eklenmesiyle oluşturulan oranı daha azdır. Bu nedenle, gıda
zilli HIMARS roketlerini, düzenli
güvenliği halk sağlığıyla doğrudan
patlama gücü zayıf ama bölgeyi
di kayıplar verdi. Ruslara göre rı ne kadar sürdürebileceği merak
olarak sağlanan topçu mühimmat-
yaşanmaz hale getiren bir silah! ilgili ve hayati öneme sahiptir.
Ukrayna’nın zayiatı 200 binin üze- konusu. Dahası Rusya, ilan ettiği
larını, bizden giden Kirpi ve Bay-
Günümüzde gıda iletiminin hızlı
O nedenle “küçük büyük” fark
rinde. Ukraynalılar ise yaz orta- seferberlikle 200 ila 300 bin arası
raktar’ları, Batı’nın eğittiği 10 bin
etmeksizin nükleer söylemlerden artışına bağlı olarak, zirai hastalık-
sında “Kayıp sayımız 100 binin askerini yavaştan çatışma bölgele-
civarı elit askeri ve 6-7 bin kadar
ların sayısı ve yayılımı da artmak-
kaçınılması gerekir. En azından şu
üzerinde değilse iyi” gibi bir yo- rine konuşlandırmaya başladı.
da deneyimli gönüllüyü kattığınız-
an için o kadar çaresiz olan kimse tadır. Avrupa Birliği (AB) ülkelerin-
rum yapmış, eylül ayının sonunda Ruslar ayrıca Belarus sınırına
da özel noktalarda şok taarruzlar
de her yıl 200’den fazla zirai hasta-
de yok. Şunu da belirtmek gerekir
Kherson taarruzu başladıktan son- asker yığınağına devam ediyor.
yapabilecek bir orduya sahip olu-
ki kutuplar arası gerginlik artarak lık bildirilmektedir. Buna bağlı ola-
ra Washington Post’ta çıkan bir Bazıları bu yığınağın amacının Uk-
yorsunuz.
rak tarımsal üretimde kullanılan
devam ettikçe bu olasılık da önü-
makale beş Ukraynalı zayiatına raynalıları başkenti savunmaya
müze tekrar çıkacak. Umarım ki kimyasal ilaç (pestisit) miktarı da
Saldırı belirtileri bir Rus askerinin düştüğünü söy- zorlayarak taarruzları güçsüzleş-
artmaktadır. Kullanılan tarım ilaç-
tüm dünya liderleri yeterince so-
Tabii bu şok operasyonlar ya- lemişti. Bu nedenle Ukrayna’nın tirmek olduğunu söylese de kuzey-
ğukkanlı davranırlar. ları toprak, su ve hava kirliliğine
bu bedeli yüksek ağır taarruzla- den gelebilecek bir saldırının be-
pılırken Ukrayna tarafı da cid-
sebep olmakta ve hedef dışı bitki,
canlı ve insanların sağlığını olum-
suz etkilemektedir.
Hayvansal üretimde yoğun ola-
rak kullanılan antibiyotikler, anti-
mikrobiyal rezistansı (AMR) artır-
makta bu da insan sağlığını olum-
Öğretmenlerin büyük sınavı
suz etkilemektedir. AMR nedeniyle
AB’de her yıl tahmini 33 bin insan
eRdAl AtICI
hayatını kaybetmekte ve önemli
Kurulu ve çarpık düzenden beslenenler, özgürleştirici eğitime karşı çıkarlar; onlar isterler ki
ekonomik kayıplar yaşanmaktadır.
KÖY ENSTİTÜLERİ VE ÇAĞDAŞ EĞİTİM
düzen hep böyle sürsün! Kendi çocukları nitelikli özel okullara, halkın çocukları imam hatibe
VAKFI BAŞKANI
gitsin... Bu nedenledir ki suya sabuna dokunmayan öğretmeni ve sendikayı severler.
Ülkemizde durum
lkemizde uygulanan uyutucu ve Bitki ve hayvan sağlığı yönünden
Üezberci eğitimin temel amacı, ülkemizdeki duruma baktığımızda,
içinde bulunduğu politik, ekonomik, üretim maliyetlerinin yüksek olma-
toplumsal düzeni eleştiremeyen, dü- sı nedeniyle üretici daha ucuz fa-
şünmeyen, sorgulamayan, ne söyle- kat bitki ve toprakta uzun süre ka-
nirse yapan insanlar yetiştirmektir. lan kimyasal tarım ilaçlarını yay-
Oysa eğitim, kendi ayakları üstünde gın olarak kullanmaktadır. Ayrı-
durabilen, hak ve ödevlerini bilen, ca ülkemizde hem tarım ilaçlarının
üreten, ürettiği kadar tüketen, çevre hem de hayvansal üretimde kulla-
duyarlılığı olan, kurda kuşa saygı- nılan antibiyotik gibi ilaçların kul-
lı insanlar yetiştirmelidir. Özetle eği- lanımında bir kısıtlama ve denetim
tim, kul yetiştirmeyi değil, yurttaş mekanizması yoktur. Biz bu neden-
yetiştirmeyi amaç edinmelidir. le, tarımsal ve hayvansal üretim-
Kurulu ve çarpık düzenden bes- den dolayı toprağımızı, suyumuzu
lenenler, özgürleştirici eğitime ve havamızı gelişmiş ülkelere göre
karşı çıkarlar; onlar isterler ki dü- çok daha fazla kirletmekteyiz. Ay-
zen hep böyle sürsün! Kendi ço- rıca çevre koruma bilinci güçlü bir
cukları nitelikli özel okullara, hal- toplum olmadığımız için bu kirlen-
kın çocukları imam hatibe gitsin... me daha da artmaktadır.
Bu nedenledir ki suya sabuna do-
Yeşil Mutabakat
kunmayan öğretmeni ve sendikayı
cak bu sınava karşı. En son, 12 öğ- retmenler arasında değil, halkın kota katılım için yaptığı “Bütün
severler. Yurttaş yetiştirmeye çalı- AB, sağlık ve gıda güvenliği poli-
retmen sendikası bu sınavın iptal katında da çok saygı duyulan sen- Öğretmenler Boykota!” adlı çağrı,
tikalarının belirlenmesi ve AB Ye-
şan öğretmeni halkın gözünde de- bugün de geçerliliğini yitirmemiş-
edilmesi için birlikte hareket etme- dikalardı. Öğrencilerine derslerin-
ğersizleştirmek için çaba gösterir- şil Mutabakatı’na (Green Deal) kat-
yi kararlaştırdı. 2 Kasım’a kadar çe- de hak, hukuk, demokrasi, ana- tir: “...Yabancı etkiler altında, sır-
kı sağlaması amacıyla bir strateji
ler. Onları ekonomik yönden sıkış- tı halka dönük, eşitlikten uzak, tü-
şitli uyarı eylemleri sonuç vermez- yasa öğreten o Cumhuriyet öğret-
tırıp küçücük çıkarların kulu köle- planı yayımladı. Halk sağlığını ko-
se, 2 Kasım’da boykota gidilmesi, menleri, kendi hak ve özgürlükle- ketici, kalitesiz eğitim, yıllardır ço-
rumak amacıyla AB sağlık ve gı-
si haline getirmek isterler... cuklarımızı, halkımızı ve öğret-
imzalanan sözleşmede yer aldı. rine sahip çıkmak için üretimden
da güvenliği genel direktörlüğü-
Öğretmenlerin ve sendikala- gelen örgütlü güçlerini kullanıyor- menlerimizi bıktırmıştır...”
Sendikal mücadele
nün hazırladığı plana göre AB, bit-
Diğer büyük bir boykot ise
rın asıl sınavı, ÖMK’ye karşı yapı- lardı.
Bugünlerde, öğretmenler ve öğ- kisel üretimde kullanılan kimya-
lacak olan 2 Kasım boykotudur... TÖS, mesleğin onurunu koru- TÖBDER’in 24 Aralık 1979’da Kah-
retmen sendikaları çok büyük sınav sal tarım ilacı miktarını ve hay-
mak için, öğretmenlerin taleple- ramanmaraş katliamını ve faşist
Bu boykotun başarısı, öğretmene
veriyor. Öğretmenlere ve öğretmen rine kulak tıkayan iktidara kar- vansal üretimde (çiftlik hayvanla-
ve velilere amacın iyi anlatılması- saldırıları protesto etmek amacıy-
sendikalarına sorulmadan, eğitime rı ve su ürünleri) kullanılan antibi-
şı; 15-18 Aralık 1969’da tüm öğret- la düzenlediği bir günlük boykot-
na bağlıdır. Bu süreçte sendikalar,
taraf olan kurumların onayı alınma- menleri dört günlük boykota (ge- yotik miktarını 2030’a kadar yüz-
eğitim tarihimizdeki başarılı öğret- tu. Boykota, Türkiye’de çalışan öğ-
dan, çıkarılan Öğretmenlik Meslek nel greve) çağırmış; TÖS’ün üye de 50 oranında azaltmayı öngör-
retmenlerin yüzde 60’ı katılmıştır.
men boykotlarında izlenen yolu iyi
Kanunu (ÖMK) gereği 19 Kasım’da sayısı 65 bin olmasına karşın boy-
mektedir. Bu hedef, Avrupa Ye-
değerlendirmelidir. Yine 1980 sonrası öğretmen yü-
yapılacak olan sınavın iptal edilmesi kota 109 bin öğretmen katılmıştır. şil Mutabakatı’nın merkezinde
rüyüşlerinin, mitinglerinin, boy-
için mücadele ediyorlar. İki büyük boykot O tarihte Türkiye’de öğretmen sa-
yer alan “çiftlikten çatala” (tarla-
kotlarının, 2 Kasım boykotu önce-
Yapılan sormacalara göre öğret- yısı 120 bin civarındaydı! dan sofraya) güvenli gıda strateji-
Eğitim tarihinin iki büyük sendi- si bir daha gözden geçirilmesinde
TÖS Genel Merkezi’nin bu boy-
menlerin tamamına yakını yapıla- kası TÖS ve TÖBDER yalnızca öğ- sinin en önemli basamağını oluş-
büyük yarar vardır.
turmaktadır. AB’nin diğer bir he-
defi de kişi başı gıda israfını 2030
yılına kadar yüzde 50 azaltmak-
tır. Gıda israfının azaltılması Yeşil
Mutabakat’a katkı sunacak önemli
bir unsurdur.
Parçalanamayan bir devrim
Paris İklim Anlaşması
AB’nin gıda güvenliği konu-
“Ey yükselen yeni nesil, istikbal sizsiniz. Cumhuriyeti biz
ZeYNeP AKtAN Yayılan özgürlükçü fikirler tüm sundaki bu hedefleri, bir taraf-
tan iklim değişikliğine karşı Yeşil
Avrupa ve Osmanlı Devleti’ni et-
kurduk, onu yükseltecek ve yaşatacak olan sizlersiniz!”
kilemiş ve Meşrutiyet’in ilanı ile Mutabakat’ı desteklerken diğer ta-
oplumsal anlamda liberalizm
Mustafa Kemal ATATÜRK
raftan başta kanser olmak üzere di-
parlamenter yönetim oluşturul-
Tve demokrasi etkileşiminin bir
yabet, hipertansiyon, obezite gibi
maya başlanmıştır. Her ne kadar
sonucu olarak hukuki üstünlükle- sı epistemolojinin önem kazanma- rimin yapılmasını zaruri görmek-
toplum sağlığını tehdit eden has-
önüne geçilmeye çalışılsa da dev-
sı ile birlikte fikirleri halka dekla- teydi. İhtilali savunan kesimler
rin yaşama hakkını insanın elin-
talıkların insidansını da azaltmayı
rimin getirdiği insan hakları ve
den almadığı, egemenliğin koşul- re eden filozoflar olmuştur. Mon- arasında ayrımlar ortaya çıkmış ve
amaçlamaktadır.
özgür iradenin varlığı Osmanlı
temsilciler iki kanada ayrılmıştı:
suz halka ait olduğu bir sistemdir tesquieu, Diderot, Rousseau, Volta-
Paris İklim Anlaşması’nı imza-
Devleti’nin dağılmasına ve çökme-
cumhuriyet. ire gibi aydınların bulunduğu bir Jakobenler ve Jirodenler. İki taraf
layan, AB adayı ülkemizin de ben-
sine engel olamamıştır.
İlk izlenimleri 1789 Fransız İh- komün, cumhuriyet fikrini olum- da bir devrim olması fikrini savu-
zer “sağlık ve gıda güvenliği” stra-
Ulu önder Mustafa Kemal
nuyor fakat bir taraf radikal tutum
tilali ile oluşturulmaya başlan- lu anlamda savunmuş ve ihtilalin
tejilerini benimsemesi hem çevre
Atatürk’ün otoriteleri ortadan kal-
mış ve ileride çağdaş Türkiye başlamasına büyük oranda öncü- sergilerken diğer taraf liberal ve
ve toplum sağlığımızın korunması
dırarak, çağdaş, milli ve özgür-
ılımlı bir tutum sergiliyordu. Bas-
Cumhuriyeti’nin nüvesini oluştu- lük etmişlerdir.
hem de sağlık harcamalarının sür-
lükçü bir toplum yapısı oluştura-
racak olan hürriyet, bağımsızlık tille ayaklanmasının ardından ya-
dürülebilirliği açısından önemlidir.
Cumhuriyet
rak kurduğu yeni devlet, Fransız
ve milliyetçilik gibi fikirleri ortaya yımlanan İnsan ve Yurttaş Hakları
Halk sağlığını koruyucu bu vb. ön-
koyarak sadece Türkiye değil aynı Yedi Yıl Savaşı’nın Fransa için Bildirisi üzerine halk, meclisin yü- İhtilali’nin de etkilerini taşıyan
lemleri şimdi almadığımız takdir-
bir rejime dönüşmeye başlamış ve
zamanda dünya tarihine yön vere- kötü bitmesi, pasif yönetim biçimi, rütme erkini eline almış ve monar-
de gelecekte sağlık harcamalarımız
cek bir kapıyı aralamıştır. Bu ara- burjuvazinin artması ve feodal ya- şiyi savunan herkes giyotin cezası- 29 Ekim 1923’te parçalanmaya-
katlanarak artacaktır.
lanmanın şüphesiz en önemli et- pının bir sonucu olarak gösterilen na çarptırılarak cumhuriyet temsi- cak bir bütün olarak Cumhuriyet
kenlerinden biri Rönesans sonra-
imtiyazlar nedeniyle halk, bir dev- li olarak ilan edilmiştir. ilan edilmiştir.