Katalog

17 KASIM 2022 PERŞEMBE KÜLTÜR 13 neanneme götürdü. Athena’nın solisti Gökhan Özoğuz’un rol aldığı ‘Kendi Yolumda’ filmi haftaya vizyonda Askerler onu almaya geldiklerinde avaz avaz ağlıyor ve ba- cağına sımsıkı sarıl- mış bırakmıyordum. Annem beni iterek uzaklaştırmak iste- di. O korku duygu- İstanbul, İzmir, Ankara sunu; o itilme, isten- Ölümüne meme duygusu beni bir devrimciyi ağırlıyor: kahretti. Bunu güç- lü olmak için yaptı- ğını sonradan anla- Minou ve yabilecektim. Beni itti ve askerlere ete- Kelebek Etkisi... ğinin altına panto- lon giymek istedi- başkaldırı! bir kahraman. O bir di- ğini söyledi. Pantolonunu giy- renişçi. O bir bilim insa- di. Öyle ayrıldık. Onu gerçek ta- O nı, filolog. O bir siyaset- nımam ise yıllar sonra babam- çi. (Milletvekilliği, dışişleri bakan la mektuplaşmalarını okumam- yardımcılığı, cumhurbaşkanlığı la oldu. Hem çok âşık hem çok adaylığı var kendi ülkesinde.) İn- güçlü bir kadınmış. “ Bütün mesele özgürlük... san hakları savunucusu. Toplum- Dün Ka.Der için Nâzım Hikmet sal cinsiyet eşitliği mücadelesin- Merkezi’nde, bugün İzmir’de Ege nün sonuna baktığımızda orada n Sanat, politika, özgürlük... den vazgeçmeyen bir cesur yü- Kadın Platformu ve Yaşar Üniver- da başka sorunlar var. Görüyor- desem! rek. O bir kadın. sitesi çabalarıyla İzmir Konak Be- sunuz yani hiçbir şey mükemmel Nâzım Hikmet’i okuduğunuz Minou diye anılıyor. Asıl adı: lediyesi Kadın Müzesi’nde, 19 değil. Hepsinin içinde bir çürük zaman orada bakın, aslında ya- Minerva Josefina Tavárez Mi- Kasım’da Uçan Süpürge ve EŞİK nokta var. Tabii ne oluyor, içinde şadıkları olayların bütün o duy- rabal... Bir saat boyunca soh- gibi kurumlar aracılığıyla Ankara yaşadığınız durum, sizin bulutu- gularını anlatıyorlar. Diyor ki, bu bet ettik... Bugüne dek sayısız Barolar Birliği’nde panellere, kon- nuz karardığı zaman, bir nokta- olaylar böyle oldu ama biz için- işler başarmış ve dünyada ka- feranslara, akşam ise çevrimiçi bu- da karanlıkta kalan siz olduğu- deyiz ve bu olayların artık bir dınlara karşı şiddet mücadelesi- luşmalara katılıyorsunuz. STK’leri nuzda bu sefer, kendinizi açıp, düzlüğe çıkması gerekiyor, as- nin simgesi olmuş bu ufacık tefe- nasıl değerlendiriyorsunuz? bir yerden ışık bulamaya çalışı- lında öz o! Bir düşünce yapısı- cik, sımsıcak gülüşlü kadın, ada- ya yaratıyoruz, bu dünyanın ÖZNUR OĞRAŞ ÇOLAK yorsunuz. nın kalıpları olduğu zaman hep- let ve demokrasiye bağlılığı ve n Tüm mesele, herkes insan- içerisinde herkes gerçek ol- si bir noktada faşizme varıyor. bu uğurda verdiği çabalarla ta- afama Göre”: Bu şar- ca yaşamaya çalışıyor... Ne kadar halkçı olursanız olun, sun. Ömer Ali’nin annesi ba- nınıyor. Yani tek özelliği, Domi- Evet, bütün konu o! Kişi- bir noktada o kadar... Altını çi- kının sözleri hepi- bası da gerçek karakterler... nik Cumhuriyeti’nin ünlü devrim- ler kendi özgürlüklerini arıyor- ziyorum, her düşüncedeki in- “Kmize göre. “Kendi Bir tanesi Ömer Faruk’un ka- cisi Minerva Mirabal’ın kızı ol- lar. Benim dünyam çocukluğum- san yapısı her düşüncenin kalıp- Yolumda”: Bu şarkının sözleri ması değil... Annesi Minerva, ba- yınpederi, bir tanesi de onun dan itibaren aslında tamamen ları, duvarları sağlamlaşıp yük- Mirabal kardeşler bası Manolo Tavarez , teyzele- de herkese göre... Hayatımız- eşi, kadının adı İsmet, isim- bir ölümüne başkaldırıyla açıl- seldiği andan itibaren çürüme- ri Maria Teresa ve Patria Mira- dan alıntılar alıp bunları mü- lerine kadar gerçek karakter- dı sahnemiz, hayatımız, karşı çı- ye başlıyor. bal, diktatör Rafael Trujillo’yu “Önce ilk buluşma Nâzım Hik- ziğe, filme, tiyatroya dökmek, ka çıka doğruyu bulduk. Bir bak- ler. Filmin içerisinde en baş- Bütün konu, özgürleşmek de- (1930-1961) deviren devrimci ha- met Vakfı’nda olduğu için çok tık bizim karşı çıktığımız gibi ol- evet, tam olarak sanat! Sanat- diğimiz şey, tamamen gönül- tan beri hep gerçek konular- reketin öncüleriydi. Mirabal Kar- mutluyum. Biz devrimciler onun muşuz, söylediklerimizin tam de dışarıya yansırken karşında- çı; yaratıcı, görmediğimiz her dan bahsedelim istedik, ha- deşler bugün ülkenin milli kahra- şiirleriyle büyüdük. Hâlâ onun karşının dibinde onunla bera- kine saygı duymaktan başlıyor. neyse bize gösteren, hayatın manları... Kız kardeşlerin öldürül- kültürüyle, şiiriyle etkilenirim. yatın içerisinde olan bütün, ber... Hangi durumu destekle- Biz bunu yapamıyoruz biz de- düğü 25 Kasım günü, dünyada aynası, yaşamın ta kendisi... Zaten bizim için iki büyük Türk her köşesi gerçekten yaşa- diğinizi bile fark etmiyorsunuz ğil bütün dünyada böyle. Mese- kadına karşı şiddeti önleme günü var: Biri Atatürk, biri Nâzım Hik- Bırakalım tüm bunları bir nan bir şey olsun dedik. Ya- onun içine girdiğinizde. Onun la Kuzey siyasi yapısını, Kuzey ilan edildi. met! İkisi de hâlâ yol gösterici . kenara! Samimiyet var mı? ni kısacası “Kendi Yolumda” için kavganın olduğu yerde hak- ülkelerinin eğitim sistemlerini İstanbul, İzmir ve Ankara’da STK’ler elbet çok önemli. Bir Doğal mı? Kendi gibi mi? Ya- lı olamaz. çok doğru buluyorum ama gü- filmi yaşanmış olayların bir etkinliklere katılmak üzere çeşit- şeyleri değiştirmek için önem- ni söylediği yaptığını, yaptığı araya gelişi... li kadın kuruluşları, belediyeler ve li. Ancak insanları politikadan üniversitelerin davetiye ülkemize söylediğini tutuyor mu? Bun- uzaklaştırmadığı; kaçış yolu ol- n Oyunculuk bağımlılık gelen Minou Mirabal’la sohbeti- madığı; politikayı şeytanlaştır- lar derin konular evet, biz de yapar. Sizi daha çok görece- miz birkaç gün önce yaşadığımız madığı ve en önemlisi sistemin tam bu derinliğin içindeyiz. ğiz bence beyazperdede. Na- terör olayına taziyelerle başladı. bir parçası haline gelmedikleri Gökhan Özoğuz, namı di- sıl hazırladınız rolünüze? Tepkisi özetle şöyle: sürece önemlidir... Bir STK sis- ğer Athena Gökhan, yeni bir Ben şeyi fark ettim; oyuncu- “Tarihe baktığımızda terö- temin parçası olursa savundu- filme imza attı. Derinlik de- rün hiçbir sorunu halletmediği- luk dediğin, insanın kendi alt ğu davaya zarar bile verebilir.” ni ve sadece lanetlendiğini gö- dik ya, öyle derinliği olan, Mirabal Kardeşler bugün dün- benliğinin ortaya çıkardığı... rüyoruz. Şiddetle hiçbir şey çö- yanın her yerinde “Kelebek derdi olan, politik bir yanı zülmez. Terör bir manifesto ola- Etkisi”yle de tanınıyor. Özetle, olan, yaşamdan, bizden, bu- ‘Filmin bir derdi var’ maz. Bomba ister erkek is- kelebek kanadı titreşiminin yara- günden bir film. n Tabii bilinçaltından bir şey- ter kadın tarafından atılmış ol- tabileceği fırtına diyebiliriz... Bize Athena Gökhan; Adana’da ler çıkıyor mutlaka ortaya. sun, terör de tıpkı savaşlar gi- “Kelebek Etkisi”nden bir örnek işçi bir ailenin oğlu olarak İnanılmaz, yani ermiş gibi bi eril şiddettin, patriarkal gü- verebilir misiniz... cün, ataerkil davranışın bir par- yaşasaydı ne olurdu? Bunları “Örneğin benim şimdi bu- bir şey oluyorsunuz, o oyun- çasıdır. Terör savaşla, totalita- rada olmam, sizle konuşmam filmde seyrediyoruz. Güler- culara aslında baktığımda rizmle, ayırımcılıkla, diyalog ek- (Gülüyor) ... Kelebek Etkisi be- ken düşündüren bazen hü- “Ya, bu adamlar böyle miy- sikliğiyle, çözümsüzlükle besle- ni dünyanın öbür ucundan bu- zünlendiren akıcı bir hikâye. miş?” dedim. Çünkü öyle bir nir. Oysa biz kadınlar bütün bu raya getirdi! Mirabal Kardeşler, Film, 25 Kasım’da gösteri- şey buluyorsunuz ki ken- olumsuzlukları olumluya dönüş- gepegenç kızlar, bir kanat çır- me girecek ve bence daha di içinizde ve herkesin için- türebiliriz. Bu nedenle toplumsal pışıyla, 30 yıllık diktatörlüğü yı- cinsiyet eşitliğinin bilincinde ka- kacak bir hareketi (14 Haziran çok konuşulacak. Biz ise tüm de başka bir kişi var. Ve dınların politikaya girmesi şart.” Devrimci Hareketi) başlattılar... bunları filmin gosterime gir- Gökhan’ın bir manav versi- di hayatımızda, şimdi mesela yolunu çizmesi ve içinde bu- Minerva Mirabal’in kızı olma- Özetle dayanışma demek, umut mesine yakın, Özoğuz ile biz burada oturduk, çay kah- lunduğu durumların içerisin- yonu çıkıyor mesela, kim ya saydı aynı insan olur muydu? demek, birlikte mücadele ede- uzun uzun konuştuk. bu! Çok istiyorum: Eğitim Ba- ve içiyoruz, ilk yapacağımız de ona göre genişleyebilme- Annesini ne denli anımsıyor? bilmek demek... Yani diktatör- ne oluyor; kahve çok pahalan- sini anlatıyoruz aslında. So- kanlığı çocuklara ufak da ol- Diktatör Trujiillo şöyle dermiş: lerin en sevmediği şey! Çünkü ‘Gerçek bir dünya...’ sa, zorunlu ders olarak drama dı, kahve alıyoruz 50 lira ol- nuç olarak inandığın yolda gi- “Benim 2 düşmanım var Mirabel diktatörlük ayrıştırmadan, ayır- n Daha önce birkaç film ve Kardeşler ve kilise”... madan, ayırımcılıktan, kavga- du, ekmek alıyoruz şu kadar dersen, samimi olursan, ısrar- dersi verdirse. Empati yete- “Annem ve teyzem diktatör dan beslenir. Düşünmeyi, ko- dizi projesinde yer aldınız. neği, kişinin kendini bulabil- oldu, su alıyoruz bu kadar ol- cı olursan, sonunda başarıya tarafından hunharca öldürüldü- nuşmayı, dayanışmayı , bir ara- Sonra uzun bir ara. Şimdi du, ondan sonra da durum ne ulaşıyorsun. me yolu, müthiş bir şey, ken- ğünde 4 yaşındaydım. Babam ya gelmeyi önlemeye çalışır.” ise iddialı bir filmle ve baş- di kendine rehabilite oluyor- olacak bunlardan bahsediyo- n Film, güldürürken, ağla- öldürüldüğünde 7 yaşındaydım. Peki çare? rol oyuncusu olarak karşı- ruz, film de ondan bahsedi- tıyor. Sizin olduğunuz yer- sunuz oyunculukta. Anımsadıklarım ne denli ger- “Bıkmadan, yorulmadan , mıza çıktınız. Bu serüveni çek, ne denli benim kurgum, ne n Sonra belki bir tiyatro gelir. yor. Filmin bir derdi var. Fil- de de beklenir bu herhalde; korkmadan bu zihniyetle mü- kadarı resimlerden ve düşle- cadele etmek, ayırımcılığa kar- sizden dinleyelim. min derdi, taraf olmamak, fil- hem duygusallık, hem bir Bayıla bayıla... Aşığım ben rimden kaynaklanıyor bilemem. şı dayanışmayı savunmak! Ol- Filmi seyreden herkes, tiyatroya, çocukluğumdan min derdi insanların herke- gülme hali. Bu sizin ilk ya- Her insan kendi koşullarının, mak ya da olmamak gibi. Da- “Böyle bir film seyretmedik” sin kendi düşüncesi, kendi pımcılığı üstlendiğiniz film beri benim olayım aslında olanaklarının ve geçmişinin so- yanışıyorsam varım.” diyor. Çünkü farklı bir film, Hacivat-Karagöz’dür. Obsesif inancı, kendi yolu... Kendi yo- yanılmıyorsam. nucudur. Geçmişi değiştirmek Teşekkürler Minou Mirabal. İyi bir yandan gülerken hemen lu var herkesin! Bir tane kü- Evet, biraz öyle bir durum derecede. Yuvada görmüştüm zor. Ne zaman politikaya baş- ki varsınız. iki dakika sonra gözyaşları- ladın diye sorarlar bana. Başla- NOT- “Otoriter Rejimlerde Eril Hacivat-Karagöz’ü, çok büyü- çük bir köpeğimiz var filmde, var galiba. Ömer’in becerileri madım ki hep içindeydim. Ben Şiddete Karşı Kadın Direnişi ve na boğuluyorsun, sonra tek- onun da kendi yolu var ve bu- değişik bir şekilde filme yan- lü gelir bana o ki hayatın bir annemin karnındayken onu tu- Eşitlik Mücadelesi: Kelebek Etki- rar gülüyorsun, böyle deği- tezahürüdür zaten. luyor. Köpeklere yem olacak- sıdı, Ali de çok güzel yazdı. tukladılar... Çok kez tutuklandı- si” paneli çevrimiçi ve Prof. Dr. Ya- şik bir film oldu. Yönetmen ken kurtuluyor yavru köpek, Çok, çok güzel bir film oldu. n Filmin politik bir ya- kın Ertürk’ün katılımıyla yapılacak. lar. Kesin bir anım şu. Babam Ömer Faruk Sorak, senarist nı da var! Bununla ilgili ne onun da yolunda; kaderinde Ben hayatımda ilk defa bir tutuklanınca, annem beni an- (Ayrıntılı bilgi: Uçan Süpürge’de.) Ali Kobanbay ile üçümüz çok yaşamak varmış oluyor. Yani filmle alakalı bir şeyin altına söylemek istersiniz? vakit geçirdik. Böyle bir dün- Filmin kendi içinde, ken- filmdeki herkesin bir kendi elimi koydum. ürk tiyatrosunun kurucusu tırılmalı, bu okullar- liği tiyatroyla yapılandırılmıştı. Muhsin Ertuğrul, tiyatroyu da tiyatro ve sinema Şimdi ülkemizde de eko- T“toplumun pusulası” ola- öğrenimi yapılmalı, nomik kriz, işsizlik, derin yok- rak tanımlar. Çünkü tiyatro, top- eski seyirlik halk sa- sulluk, bozuk düzen yüzün- luma sağlıklı yollar gösterir. natlarımız olan orta- den halkın moral değerleri de Muhsin Ertuğrul, tiyatro-sinema oyunları ve yerli pan- bir savaş sonrasının tablosun- oyuncusu, yazarı, yönetmeni, ya- domimin taraması dan farksız. Bu yüzden de ti- pımcısı olarak çok değerli yapıtla- yapılmalıdır.” yatroya çok gereksinim oldu- ra imza attı. Onun yaktığı tiyatroy- Fakir Baykurt’un ğunu düşünenlerdenim. Bu ti- Toplumun pusulası la Aydınlanma ışığı, hiç sönmedi. önerdiği tiyat- yatro ile halka yeni umutlar, ye- Hem topluma kazandırdığı tiyat- ro meslek okulları ni coşkular verilmeli, Cumhuri- belediye başkanı görevden al- rolarla, tiyatro insanlarıyla hem de çok güzel bir öneriydi. Çok be- yetin ikinci 100 yılına coşkuyla mış, seçilen İstanbul’un efsane tiyatro düşüncesiyle toplumumu- ğenildi. Ama gerçekleştirileme- girilmelidir. Bunun için de okul- Belediye Başkanı Ahmet İs- zu aydınlatmayı sürdürüyor. di. Bugün için de bu öneri ge- ların bir haftalık tatili ve İstan- Zeynep Oral Minou Mirabal van ise onu eski görevi İstan- Tiyatroya her yaştan insanın çerli değil mi? O yaştaki çocuk- bul Şehir Tiyatroları Genel bul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) gereksinimi var. Çocukların ve ların yeteneklerini ortaya koy- tarafından 26 yıldır düzenlenen Sanat Yönetmenliğine ye- gençlerin elbette daha çok. maları için çok güzel bir yol. Ay- İstanbul Tiyatro Festivali’nin bu niden atamıştı. Ayrıca göreve Bunun için şu okulların gün- rıca çocukların bir bölümü, eği- başlayacağı gün, evine gide- döneme rastlaması, bence top- lerdeki bir haftalık tatili herkese tim kurumu olmayan, merdiven luma önemli bir olanak sunu- rek özel arabasıyla onu tiyat- böyle bir olanak sunuyor. Özel- altı dershanelerden, cemaatle- yor. 25 Ekim-26 Kasım tarihle- rosuna kendisi götürmüştü. likle büyük kentlerde, kültür ve rin elinden kurtulmuş olacaklar. ri arasında tiyatroseverleri bir Bu konu büyük sevgiyle karşı- NESCO tarafından kabul sinden habersiz insanların yol sanata önem veren yerel yöne- lanmıştı. Ben de bu konuda Ye- araya getiriyor. O zaman her- Uedilmiş olan “Dünya Felse- açtığı olayların artışına dikkat timlerde çocuk ve gençlik tiyat- Barış kültürü demek kes izleyebileceği bir oyun seç- ni Ortam gazetesinde bir tiyat- fe Günü” her yıl kasım ayının çekiyor. İstanbul Maltepe Üni- rolarının da kurulmuş olması he- meli, yaşamına katkıda bulun- ro soruşturması/değerlendirmesi Muhsin Ertuğrul’un “toplu- üçüncü perşembe günü kutla- versitesi Felsefe Kulübü, Dün- pimiz için ne büyük şans. yapmıştım. Görüş aldığım sanat- mun pusulası” olarak tanım- malı, günün sağladığı bu şansı nıyor. Bu yıl 17 Kasım’da dün- ya Felsefe Günü’nü bugün sa- Bu bir haftalık tatilde en az bir çılardan biri Fakir Baykurt’tu. iyi kullanmalıdır. Bir tiyatro izle- ladığı tiyatro, aynı zamanda yada olduğu gibi Türkiye’de at 14.00’te kutlayacak. Prof. oyun izlemek insana yeni ufuklar yip yaşamına yaşam katmalıdır. Sorularımdan biri de “Tiyatroyu toplumu barış kültürüyle yoğu- açar. Onu değiştirir, eğitir. de 2022’nin değerlendirilece- Dr. Betül Çotuksöken, “Öz- yaşadığı sorunlardan kurtarmak rur. Bu ise toplumun süreklili- Yaşanan son terör olayını la- Tiyatro bir okuldur. Eğitim ku- için ne yapmalı” biçimindeydi. ğini/sürdürülebilirliğini sağla- netlemek için de teröre teslim ği etkinlikler yapılacak. Türki- ne Olma Üzerine Felsefi Söy- rumudur. Eğlendirerek, çok kısa olmamak, özgür ve demokratik Fakir Baykurt, diğer iki so- yan en büyük değerdir. ye Felsefe Kurumu Başkanı İo- lem” başlıklı bir konuşma ya- sürede, akıldan çıkmayan, çok ruyu olduğu gibi bunu da uzun 2. Dünya Savaşı’nda yenilen yaşamımızı en sağlıklı, en mutlu anna Kuçuradi, “20. Dünya Fel- pacak. (Katılamayanların izle- önemli bilgiler kazandırır. uzun anlatmıştı. Şöyle bir önerisi ve yıkılan Almanya’nın toplum- biçimde sürdürmek, geleceğimi- sefe Günü” dolayısıyla verdi- yebilmesi için Blackboard (Bb) de vardı: “İlkokula dayalı, beş ya sal kalkınması, yeniden canlan- zi karartmamak için de tarih bize ği mesajda felsefeyi seven, fel- adresi: https://eu.bbcollab. Baykurt önermişti da altı sınıflı tiyatro meslek okul- dırılması için fabrikalardan önce işte bir fırsat sunuyor. sefeye ilgi duyan herkesin fel- com/collab/ui/session/guest/ Geçmişte Muhsin ları açılmalı, bunların sayısı gide- tiyatrolar açılmış, halkın moral O zaman haydi tiyatroya, hay- sefe gününü kutladı. Kuçura- c1436d5556b2496c90a844f18c- Ertuğrul’u önceki dönemin rek hiç değilse yirmiye kadar ar- değerleri, enerjisi, gücü, birlikte- di barışa, kardeşliğe... di mesajında etik değer bilgi- ba42ba)