Katalog

luklarını... Endüstri 13 KASIM 2022 PAZAR 2 PAZAR YAZILARI Devrimi’yle oluşan ulusal devletleri... Bilişim Devrimi’nin ulusal devletler üze- rindeki etkilerini... Öğrenmiş... Kazablanka’dan Marakeş’e Bu değişme süreç- Kanada’da leri hakkındaki siyasal, kültürel, toplumbilimsel, teknolojik, eko- Atatürk’ü nomik ve sınıfsal bilgileri sindir- miş olacaksınız. anlatırken Bu değişme süreçleri bağ- sosyoekonomik Fas notları lamında, siyasal tarihi, dev- evgili okurlarım, bugün rimler tarihini ve dinler tarihi- Kanada’da Toronto’da stanbul’dan bindiğimiz Air- cevheri” gibi bir adı da olan ni iyi bileceksiniz. Kazablanka’nın en ünlü SToronto Üniversitesi’nin bus uçağı tamamen dolu. Yol- Marakeş’in bir başka ismi ise Yahudilik, Budistlik, Hıristiyan- eseri Hasan II Camisi. Isabel Bader Tiyatro salonun- İcuların çoğunluğunu ise Su- “Kızıl Şehir.” Bölgedeki topra- lık, Müslümanlık dinlerini... Dünyanın ikinci da Turkish Society of Cana- Bu dinlerin mezheplerini ve udi Arabistan’a umre için gidip, ğın rengi nedeniyle binalar kır- büyük camisi 1993’te jAle da (Kanada Türk Derneği) ta- farklı uygulamalarını... İstanbul aktarmalı olarak ülke- mızı da o yüzden! Fas’a gelen 11 5 milyar rafından düzenlenmiş bir top- ÖzgentürK Bu dinlerin birbirleriyle savaş- lerine dönen Faslı yolcular oluş- dolar harcanarak milyon turistin önemli durakla- lantıda Atatürk’ü anlatacağım larını ve kendi içlerindeki kanlı turuyor. Varış noktamız, Fas’ın inşa edilmiş. ve temin edebildikleri kitapla- rından olan Marakeş’in Kutübi- iktidar hesaplaşmalarını... başkenti Rabat’ın yaklaşık 100 rımı imzalayacağım. ye Camii ve minaresi en ünlü ta- Siyasal tarih içinde dinlerin, Elbette içeride yatan ve dı- kilometre aşağısında yer alan rihi eserlerden. Marakeş’i Batı- mezheplerin rolünü iyi anlaya- şarıda olmakla birlikte haksız- Kazablanka kenti. caksınız. lıların gözünde “egzotik“ kılan lık ve hukuksuzluklara uğrayan Bu mağrip şehrinin ismi, Din ve siyaset ilişkilerini dev- ise Cemâ-ül-Fena yani Faniler Atatürkçüleri, Atatürk’ü seven- rimler tarihi açısından özümle- Humphrey Bogart ile Ingrid Meydanı... leri ve hatta sevmeyenleri de miş olacaksınız. Bergman’ın başrollerinde yer al- Bir zamanlar idam cezaları- bu arada Atatürk karşıtlarını bile Elbette İslam tarihini bütün dığı Oscar ödüllü Casablanca fil- unutmadım... nın uygulandığı meydan, özel- öteki dinlerin tarihleriyle bir- mi ve “Tekrar çal Sam” repliğiy- Çünkü Hak, Hukuk ve Ada- likle geceleri tam bir curcuna- likte, siyasetteki rolünü anla- let herkese, her zaman, her le 1942’den beri insanlığın ko- ya sahne oluyor. Dumanlar ara- yarak en ince ayrıntılarına ka- yerde gerekli... lektif hafızasına kazınmış du- dar bileceksiniz. sında yılan, maymun oynatan- Dilerim Atatürk’ü sevmeyen- rumda. Atlas Okyanusu’nun kı- Selçuklu-Osmanlı-Cumhu- lar, müzik grupları, fal bakan- ler ve Atatürk karşıtları bile be- yısındaki bu liman kentinin adı- riyet tarihini çok iyi özümlemiş lar, diş çekenler ne ararsanız nim onların da haklarını, hukuk- olacaksınız. nın anlamı ise “Beyaz ev...” larını savunduğumu fark etmiş var bu meydanda. Ünlü gezgin Bu tarihin, insanlığın geliş- Kazablanka düzenli bir kent. ve bu gerçeği artık nihayet gör- Saffet Emre Tonguç’un tanımıy- mesi içindeki yerini, katkıları- Merkezde yoksulların yaşadı- müşlerdir. la “Zamanın durduğu bir orta- nı, eksiklerini, öteki toplumlar- ğı eski binalarla “kentsel dönü- Bugünkü adaletsizlikle- la ve devletlerle olan ilişkilerini, çağ panayırı...” rin, haksızlık ve hukuksuzluk- şümle” lüks hale gelmiş binalar rolünü iyi değerlendirmiş ola- ların çözümünün Atatürk’ün iç içe. Okyanus kıyısındaki tene- caksınız. Hayvan hakları kurduğu bu Cumhuriyetin ye- ke evlerin arasında konuşlanan HHH aktivistleri nerede? niden “Demokratik, Laik ve lüks restoranlar ve tenis kulüp- Bu genel bilgileri iyice sin- Sosyal Hukuk Devleti”nin gü- bugün anayasaya dayalı meş- Türk Lirası’ndan daha değerli. Faniler Meydanı, UNESCO ta- dirdikten sonra, özellik- leri de şimdilik bir aradalığını vencesi olan: ruti bir krallıkla yönetiliyor. 1 Dirhem 1.72 TL. rafından koruma altına alınan le Amerikan, Fransız, Rus ve sürdürüyor. Ancak değişim/dö- Bağımsız, siyasal iktida- Türk Devrimlerini çalışacak- “Müminlerin Amiri” adı veri- Ekonomideki sorunlar yüzün- ilk meydan olma özelliğine sa- nüşüm sürüyor ve yoğun olma- rın bütün eylem ve söylemle- sınız. len Kral 6. Muhammed’in yet- den göç veren bir ülke Fas. 4.5 hip. Ancak kendi ülkelerinde sa da “rantsal bir dönüşümün” rini Anayasa’ya göre denet- Siyasal akımları, Sömürge- kileri neredeyse sınırsız. Kral milyon Faslı yurtdışında yaşı- “hayvan hakları” için yeri gö- leyen... ayak sesleri duyuluyor... ciliği, Liberalizmi, Yenilibera- hem devlet başkanı hem de di- yor. Kral laik sayılabilecek bir Partiler ve iktidar karşısın- ğü inleten Batı ülkelerinin may- Gökdelenler ise şehrin kü- lizmi, Kapitalizmi, Yenikapi- ni lider. Yani Fas usulü baş- sistem kurmuş. Kadınlar iş ha- da tarafsız ama Anayasa’yı mun ve yılanlara edilen eziyeti çük bir bölümüne toplanmış. talizmi, Emperyalizmi, Yeni- korumakta taraf olan bir yar- kanlık sistemi mevcut! yatında da varlar. Kıyafetlerine görmemesi şaşırtıcı ve üzücü... emperyalizmi, Faşizmi, Mark- Rehberimizin dediğine göre o gının... Ülke, 716 bin kilometre- kimse karışmıyor. Kiminin başı sizmi, Leninizmi, demokrasiyi Kentin “Medine” denen şehir bölge finans merkezi... Moder- Yeniden kurulmasına ve işle- öğreneceksiniz. karelik alanla, Türkiye’den açık, kiminin kapalı... merkezinde yer alan baharatçı- nitenin ve kapitalizmin etkile- tilmesine bağlı olduğunu... İşte ancak ondan sonra Os- biraz küçük ancak nüfusu Bu arada cinsiyet eşitliği ve sıyla, bakırcılarıyla, tahta oyma- rinden kaçış yok yani! Bıkmadan, usanmadan bir manlı İmparatorluğu’nun mer- Türkiye’nin yarısından az, sa- kadınların karar alma süreçleri- cılarıyla Mısır Çarşısı benzeri kez daha hatırlatmak için bu hametsiz tarihin ellerinde son Kuş uçuşu Avrupa! dece 36.7 milyon. Genç bir nü- ne dahil edilmesi için ulusal ey- çarşıda kendinizi Türkiye’de gi- yazıyı yazıyorum. nefesini nasıl verdiğini, Sevr HHH fusu var Fas’ın. Toplam nüfu- lem planı da bu yılın başlarında bi hissedebilirsiniz. Nüfusunun yüzde 99’u Müs- Antlaşması’na nasıl mahkûm Bugünkü konuşmamı aşa- lüman olan bu ülke, Cebelita- sun yüzde 38’ini 25 yaş altı uygulamaya konulmuş. Fas, Atlas Okyanusu’nun kı- edildiğini anlayabilir... ğıda açıklayacağım mantık gençler oluşturuyor. Kişi başı yısında Batı’nın “egzotik bir ta- rık Boğazı üzerinden Avrupa’ya Gazi Mustafa Kemal silsilesi içinde yapmayı plan- Kızıl bir mücevher Atatürk’ün sadece Kurtuluş kuş uçuşu mesafede. Günün her geliri 3 bin 896 dolar. til bölgesi” olma özelliğini uzun lıyorum. Savaşı’yla değil, Atatürk Dev- Kısa Fas turumuzda yıllar sürdürecek gibi. Yaban- saati feribotla İspanya’ya 45 da- Gelir dağılımı Fas’ta da bü- Toplantının nasıl geçtiğini ise rimleriyle de bu acımasız ta- Kazablan-ka’yı geride bırakıp, kikada geçmek mümkün. yük bir sorun. Yoksul çok yok- cılara satılmak üzere başlayan yarın, www.kongar.org adres- rihe Trakya ve Anadolu’da dört saatlik bir otobüs yolculu- lüks inşaatlar da bunu gösteri- Bu coğrafi yakınlık, ülkenin sul, zengin ise çok zengin. Ya- li internet sitemde, oraya özgü nasıl diz çöktürdüğünü ve 1912-1956 arasında Fransız ve ğuyla Batılıların “egzotik” kenti yor. Marakeş’ten dönüş için gel- olarak her Pazartesi günü yaz- ni uçurum büyük. Orta sınıf Lozan ile kurulan Türkiye dığım GÜNCEL başlıklı yazım- Marakeş’e gidiyoruz. Yeni yapıl- İspanyol himayesinde kalma- ise neredeyse hiç yok! diğimiz havaalanı ise İstanbul Cumhuriyeti’nin bütün öteki da okuyabilirsiniz: sına neden olmuş. Ve herkes dığı belli olan otoyolları Tekfen, Havalimanı’nın çok küçük bir devrim süreçlerinden ne denli Atatürk’ü anlayabilmek ve 1 dirhem deyip geçme! Arapçanın yanı sıra Fransızca Nurol, Makyol, Doğuş gibi Türk kopyası adeta. farklı olduğunu görebilirsiniz! anlatabilmek için önce insan- HHH Enflasyon yüzde 6.2. An- şirketleri inşa etmiş. Dünün, bugünün ve yarının iz- da konuşur hale gelmiş. İspan- lık tarihini, insanlık tarihi için- Ben aile ve toplumsal de- yolca bilenlerin sayısının da cak eklemeden geçemeyece- Marakeş, Fas Sultanlığı’nın lerini taşıyan bir kısa Fas turun- de özellikle dinler tarihini ve ğişme üzerinde uzmanlaşma- az olmadığı söyleniyor. Ülke ğim. Para birimi dirhem bile ilk başkenti. “Güney’in Mü- dan geriye kalanlar bunlar... devrimleri iyi bilmek gerekir. ya çalışan bir toplumbilim öğ- Elbette bu bağlamda, Sel- rencisi olarak akademik ha- çuklu-Osmanlı ve özellik- yatımın çok önemli bir bölü- le Cumhuriyet tarihini, savaş- münü Türkiye’nin Cumhuri- HAFTANIN FOTOĞRAFI lar, siyasal rejimler ve devrimler yet Devrimi’ni ve elbette onun Lambayı açısından iyi bilmek, özümlemiş lideri olan Mustafa Kemal olmak gerekmektedir. Atatürk’ü öğrenmeye ve anla- Ancak bu bilgilerle, Ga- maya vakfettim. yüzdürmek zi Mustafa Kemal Atatürk’ün Hâlâ da bilgilerimin çok ek- acımasız tarihsel süreçle- ayland’da bu hafta Loy Krat- sik olduğunu fark ediyorum; bu ri nasıl tersine çevirerek em- Thong Festivali kutlandı. Ül- nedenle de bıkmadan, usanma- peryalizmi bu topraklarda na- ke genelinde ve önemli Güney- dan, okumaya öğrenmeye de- sıl mağlup ettiğini, tarihsel batı Tai kültürlerine sahip yakın vam ediyorum. süreçlerin ve emperyalizmin ülkelerde her yıl kutlanan Tay Kahrolsun, tarih boyunca karşı konulmaz gücüne nasıl Festivali’nin adı “ayin kabı ve- insanlığın özgürlük ve eşitlik boyun eğdirdiğini anlayabilir ya lambayı yüzdürmek” anlamı- savaşımını önlemek için bü- ve anlatabilirsiniz. na geliyor. Budizm inancına ait tün haksızlık, hukuksuzluk, HHH olan bu festivalde ana etkinlik adaletsizlik ve zulümleri ya- Önce insanlık tarihini iyi bi- krathong adı verilen el yapımı panlar... lecek ve iyice özümlemiş ola- yüzen cisimleri suya bırakmak. Yaşasın Mustafa Kemal caksınız: Bangkok’taki yetkililer kentte Atatürk: Toplayıcılık-Avcılık Döne- festival için 33 parkın açık ola- Yaşasın O’nun temelleri- mi’ndeki göçebe toplumları... cağını ve suya bırakılan krat- ni attığı Demokratik Laik ve Tarım Devrimi’yle ortaya çı- hong’ların akşam saatlerinde Sosyal Hukuk Devleti olan kan feodal din-tarım imparator- toplanacağını duyurdu. Türkiye Cumhuriyeti! Atina’da hayvan hakları unanistan’ın Mora Ya- cil hayvan dükkânlarında Yrımadası’ndaki Trikala kedi ve köpek satışları da kentinde bir polisin, bir ke- yasaklanmış durumda. Ay- diyi tekmelemesinin ardın- nı yasa ile, evcil hayvanla- dan 5000 Avro ceza alma- rın daha iyi bakımının teş- sı basında epey yankı uyan- vik edilmesi için belediyeler dırdı. Buna şaşırmamak ge- tarafından şehir vergilerin- rek, çünkü hayvan hakları- de yüzde 10’a kadar indiri- nı koruyan bir yasa, ancak me gidilmesi öngörülüyor. 10 yıl önce yürürlüğe girdi. Önemli gelişme Bundan iki yıl önce de ev- Yunanistan’daki ekono- cil hayvan sahipliğine iliş- mik kriz döneminde ül- kin bir yasa meclisten geç- ke genelinde sahipsiz kö- ti. Başbakan Kyriakos Miço- peklerin sayısının 1 milyo- takis, başıboş hayvanların na ulaştığı düşünülürse so- haklarını bizzat savunur- İki yıl önce yü- kence yaptıkları kak hayvanlarının korun- ken hayvan barınağından rürlüğe giren ve için cezalandırı- ması için atılan adımlarda Peanut adında bir sokak kö- evcil hayvanla- lanların, bir veri aslında biraz geç kalındığı peği sahiplenerek Yunanis- rın haklarını sa- Ayşe Ferliel tabanında kayıt- söylenebilir. Yine de kediyi tan Cumhurbaşkanı Kate- BARounoS vunan bir yasa- ları tutularak, tekmelemesinden sonra po- rina Sakellaropoulou’yu ör- ya göre bu hay- bir daha hayvan lis memurunun para ceza- nek aldı. vanların terk sahibi olmalarına sı alması ve hakkında soruş- Ağır cezalar veriliyor edilmesi, dövülmesi, yara- engel olunuyor. Yeni yasa turulma başlatılmış olma- Sakellaropoulou, Karpat- lanması ya da zehirlenme- ile, bütün ev hayvanlarının sı hayvan hakları açısından hos Adası’nı ziyaret eder- si gibi eylemlere artık daha dijital sağlık karnesi olması oldukça önemli bir gelişme ken, Kalipso adında bir yav- ağır cezalar veriliyor. Aynı ve kısırlaştırılmaları da zo- sayılabilir. ru kedi sahiplenmişti. yasaya göre, hayvanlara iş- runlu tutuluyor. Ayrıca ev- [email protected]