Katalog

9 EKİM 2022 PAZAR EKONOMİ 9 TÜSİAD Başkanı Turan, Türkiye’nin en büyük sorununun katma değer olduğunu belirtti ‘Gençleri kaybetmeyelim’ Sansür İş dünyasının temsilcileri gençlerin yurtdışına kaçtığı- ve ekonomik na vurgu yaparken Cem Boy- büyüme? ner, “Lüzumsuz pek çok işte çok ileri gittik. Şimdi insana ani övünürüz ya dünya ekono- mileri arasında en büyük ilk yatırım zamanı” dedi. H20’deyiz diye... Cem Boyner Erol Bilecik sani şener o rhan Boşa övünmedir bu çoğu zaman. Turan ÜSİAD Yönetim Kurulu Başka- Ali Özgenç Çünkü sizin büyüklüğünüz hacminiz- nı Orhan Turan, Türkiye’nin Ali Ülker le ilgilidir bu tarz ölçümlerde. Ne kadar ibrahim Tnitelikli insanları kaybet- alanınız ve nüfus yoğunluğunuz varsa, Erdemoğlu tiğini 2021’de 26 bin yazılımcı- ekonomik büyüklüğünüz de ona para- nın yurtdışına gittiğini, lellik gösterir. Almanya’ya gitmek için Refahın bir ölçüsü değildir genel enerji ithalatına 60 milyar dolardan vancılıkta uzun vadeli programa- olarak. Büyük ülkeler fazla üretir ve 2 bin doktorun müraca- fazla ekonomik değer yaratır fik- fazladan para harcanacağını vurgula- lar gerektiğine işaret ederek “Ta- atta bulunduğunu vurgu- ri çoğu zaman geçerli bir yaklaşımdır ‘Merkez Bankası yan Turan, şöyle devam etti: “Enerji rımda yapılması gereken önemli re- layarak Türkiye’nin en ŞEHRİBAN bu konuda. ajanslarıyla çalışıp farkındalık yarat- formlar var. Birincisi toprak refor- KIRAÇ büyük sorununun katma Bu toplam değeri nüfusa ya da çalı- işini iyi yapmalı’ değer olduğunu, bunun maya çalışıyoruz. Enerji tüketiminin mu. Parçalı arazi yapısını birleş- şan sayısına bölerseniz, elde ettiğiniz yüzde 20’si ulaştırma, yüzde 75’i ko- tirmemiz gerekiyor. Tarımda gir- için de nitelikli insan kaynağı ge- değer refahınızı ortaya çıkarandır. Bu n Prof. Dr. Richard Werner: rektiğini söyledi. nut ve sanayide oluyor. Her ay 9-10 di maliyetlerini düşürmemiz gere- değer şu anda revizyonları çıkardığı- Eğer düşük enflasyon istiyorsanız milyar dolar enerji ithalatı için pa- kiyor. Dünyada insana yatırım ya- mızda ülkemizde kişi başına 6 bin ile 6 Merkez Bankası’na söyleyin işini iyi Sürdürülebilir büyüme ra bulmak zorundayız. Avrupa, ciddi parak fark yaratabiliriz. Kadınların bin 500 ABD Doları civarındadır. yapsın. Faizlerden bahsetmek dik- Bakmayın siz revizyonla şişirilen veri- Capital, Ekonomist ve Start Up ta- önlemler alıyor.” ekonomiye katkısı gelişim için çok kati dağıtmaktır. Enflasyonun ne- lere... İstatistikler bu gerçeği tüm açıklı- rafından düzenlenen Uludağ Ekono- önemli” ifadesini kullandı. deni savaş değil merkez bankala- ğıyla ortaya koymaktadır. Paralar betona gitti rının politikalarıdır. TL’yi Merkez mi Zirvesi’nin ikinci gününde ko- Bunun en büyük göstergesi sokakta- Geleceğiniz AB’de Bankası zayıflattı. Boyner Holding Yönetim Kurulu nuşan Turan, “İnsana yatırım yap- ki harcama yeteneğiniz, üretimde firma n Prof. Dr. Kamil Yılmaz: Üç ha- mazsak, bilim ve teknolojiyi öncelik- Başkanı Cem Boyner de Türkiye’nin Index Grup Yönetim Kurulu Baş- yatırımları ve kamuda da devlet harca- neyi bulan enflasyon önümüzü gör- lüzumsuz yaptığı pek çok işte çok kanı Erol Bilecik, beyin göçünün tü- lendirmezsek sürdürülebilir büyü- malarıdır. Tüm bunlara ihracat ve itha- memizi engelliyor. Enflasyon öngö- me mümkün değil. Hepimizin görevi ileri gittiğini anlatarak şunlara dik- müyle geriye çevrilmesi gerektiğini latı kattığınızda yalın fotoğraf önümüz- rüde bulunup geleceğinizi planla- kat çekti: “Paraları betona gömdük. anlatarak “Gidenlerin çoğunun tek- gençlerin hayallerini gerçekleştirece- de tüm yönleriyle görülmektedir. manıza izin vermez. Asgari ücrette- ği iklimi Türkiye’de yaratmak” dedi. Şimdi insana yatırım zamanı. Kay- nolojiyle bağı var. Teknolojide atı- ki artış enflasyonun üzerinde ola- Sansür ve demokratik nakların nereye gittiğini görünce in- lımlar yapılırsa geri dönüş olacak- Türk iş dünyasının öngörülebilirlik cak, bu maliyetleri artıracak. Se- istediğine dikkat çeken Turan, şu yo- sanın içi acıyor. Almanya, Fransa tır” derken eski Fransa Cumhurbaş- değerlerde azalma çim sonrası bizi daha zor bir dö- buraya çok önem veriyor. Yatırım kanı François Hollande zirvenin açı- rumu yaptı: “Bu yıl bankacılıkta 200 nem bekliyor. Toplumun refahını etkileyen en önemli faktörlerden birisi demokra- regülasyon gelmiş. İnsanlar sabah- yapmadığımız gibi dışarı kaçırıyo- lışında yaptığı konuşmada şu konu- n Prof. Dr. Öner Günçavdı: Dün- si seviyesi ve kurumsal altyapıdaki ge- ya ekonomisinin en önemli soru- ruz. Her yıl Türkiye parlak 50 genci larda uyardı: “Avrupa’da resesyon akşam bunları anlamaya çalışıyor. İş lişmedir. Bunlar refah artışı için yeter- nu eşitsizlikler. Dünya ülkeleri enf- dünyası olarak öngörülebilir bir or- yurtdışına eğitime gönderse geri dö- ve enerji kıtlığı riski ciddi. Dünyada- li değil ama gereklidir. 1990’ların aksi- lasyonu kontrol altına almaya çalı- nüşü müthiş olur.” ki gelişmeler Türkiye’nin geleceği- tam ve dünya istiyoruz.” ne, günümüzde ekonomik araştırma- şırken bizim merkez bankamız faizi Türkiye’nin bu yıl enerji ithalatına Yıldız Holding Yönetim Kurulu nin Avrupa’da olduğunu gösteriyor.” lar ve yayınlar demokrasi ile ekono- kontrol altında tutmaya çalışıyor. Başkanı Ali Ülker ise tarım ve hay- l SAPANCA 103 milyar dolar ödeyeceğini, bu yıl mik büyüme arasında, teknolojik deği- şim ve dış ticaret yoluyla ithal ikamesi- nin de desteğiyle, oldukça kuvvetli ve Asgari ücretle alınabilen pirinç ocak ayından bu yana 287’den 161 kiloya düştü aynı yönde bağlantıyı gösteriyor. Yani demokrasi tabanına oturmuş bir refah seviyesinin tüm göstergeleri bu yapıyı oldukça açık bir şekilde ortaya çıkarıyor. Bu çalışmalara referans ve veri kay- Sofradaki pilavı ‘çaldılar’ nağı oluşturacak bir projeden, bir sü- rekli bilgi kaynağından bahsederek sansür konusuyla birleştirmek isterim... karnadaki kayıp ise 262 paket oldu.” SARP SAĞKAL ‘UCUZ TÜRK LİRASI’ AKINI Bu kapsamda da sansürün demokrasi- İktidarın kendisinin bile açıklaya- nin tam tersi bir gösterge olduğunu be- urttaş her gün, ürün ve hizmet madığı bir ekonomi modeli olduğunu Komşu bagajları lirtmeye gerek var mı, bilmiyorum. Yfiyatlarına yapılan zamlardan da anımsatan Ağbaba, sözlerini şöy- Dünya Bankası 2018 yılından bu ya- şikâyet ederken iktidarın asgari ücre- le sürdürdü: na insan sermayesi endeksi verilerini doldurup gidiyor ti yaz ortasında bir kez daha artırma- her ülke için yıllara göre oluşturmakta- sı da enflasyona çare olmadı. Açlık ve yoksulluk dır. Ölçülen ülkeler arasında sıramızın L’deki büyük değer kaybı nedeniyle ne olduğunun artık bir önemi yok sanı- Ocak ayında 4 bin 253 lira açıklanan, Tkomşu ülkelerden günübirlik alışve- “Modelin dar gelirlilere getirdiği rım. Ölçümlerde banka okullaşma, ha- rişe gelenler her geçen gün artıyor. temmuz ayıyla birlikte 5 bin 500 liraya tek şey açlık ve yoksulluk oldu. As- yatta kalma olasılığı, öğrenme temelli Kendi araçları ya da tur otobüsle- çıkan asgari ücretin alım güçleriyle il- gari ücrete bu yıl iki kez zam yapıl- okullaşma süresi ve hormonize edilmiş riyle Bulgaristan’dan Edirne’ye gelen gili bir çalışma hazırlayan CHP Genel masına rağmen asgari ücret, eylül Günlük satış 120 uluslararası test sonuçları ile ülke insan turistler, bugünlerde kışlık ihtiyaçları- Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba, şun- ayı itibarıyla 7 bin 500 TL’ye yükse- sermayesinin seviyesini oluşturmakta- nı karşılıyor. Bu kişilerden Olga Ase- ları anlattı: “Asgari ücretlinin sofrasın- len ortalama açlık sınırının 2 bin TL kilodan 25’e indi dır. Bunu yaparken de erkek ve kız öğ- nova, “Çocuklara ayakkabı alacağız, daki bakliyat ürünlerinde kaybı yılba- altında kaldı. Hazine ve Maliye Baka- rencilere göre de karşılaştırmalı analiz gezeceğiz. Halı aldık, çamaşır için yu- şına göre 182 kiloya kadar çıktı. 4 bin HP Milletvekili Ömer Fethi yapmaktadır. nı Nebati ‘Enflasyon gerileyecek, gı- muşatıcı, kaşar peyniri aldık” derken CGürer’in Niğde’de ziyaret etti- Ne var bu verilerde biliyor musunuz? 253 liralık ücretle ocak ayında 287 ki- da fiyatları ucuzlayacak’ dedi ama as- Feyzi Murat şunları belirtti: “Yelek al- ği kasap esnafı Ferhat Güçlü, her Neredeyse tüm öğrenme ve okullaş- lo pirinç alabilen asgari ücretli, bu ay gari ücretlinin kaybı 10 ay öncesine dık, pijama aldık, çarşaf aldık. Kışa şeyin ateş pahası olduğunu, bu- ma göstergelerinde kız öğrencilerin er- 5 bin 500 TL asgari ücretle ancak 161 hazırlık yapıyoruz.” Vedat Nazım ise göre kat be kat arttı. Bu gidişle de bu nun satışlarını da etkilediğini be- kelere olan üstünlüğü... kilo alabiliyor. Yani 126 kilo kayıpta. ilginç bir vurgu yaptı: “500-600 Avro modelin getireceği tek şey açlıktan lirtti. Güçlü şöyle konuştu: “Ge- Bir şey daha var... Hem de çok ciddi bozduruyoruz. Ekmek alıyoruz elbise Bu kayıp bulgurda 182 kilo, nohutta 46 ve yoksulluktan başka bir şey olma- ve üzerinde durulması gereken bir gös- çen yıl günlük 110-120 kilo et sa- alıyoruz. Fiyatlar burada uygun. Ba- kilo, kuru fasulyede 41 kilo. Yine, ocak yacaktır. Asgari ücretlinin alım gü- terge. En zenginlerin, gelir tabakasın- tıyorduk. Bu yıl 20-25 kiloya ka- gajları doldurup gidiyoruz.” l İHA ayında 2 bin 933 adet yumurta alabilen cü her geçen ay azalmaya devam ede- da tabanda olan yüzde 20’lik gruba gö- dar düştü. Geçen yıl 75-80 lira asgari ücretlinin kaybı 314 adet. Ma- cektir.” re yüzde 60 daha fazla insan sermayesi l ANKARA olan koyun eti bu yıl 135-140 li- biriktirdiği gerçeği var. raya kadar çıktı. Artık satış yap- EYLÜL AYI VERİLERİ Eşitsizliği, gelir dağılımını ve gelece- makta zorlanıyoruz” dedi. Gürer ğin fotoğrafını etkileyenler arasında bir de şu yorumu yaptı: gerçek hem de. Hazine ‘nakit’te “Hayat pahalılığı ‘koyun can der- ‘Elektrikçi’nin Ar-Ge faturası yurttaşa Esasında bu tür veriler ekonomik ve dinde, kasap et derdinde’ deyimini diğer politikaları şekillendirir ve önlem- de tersine çevirdi. Aylık 5 bin liraya büyük açık verdi HP Genel Başkan Yardımcısı Ahmet rumun yasal olmadığını vurgulayan Akın, ler ona göre alınır, fırsatlar ona göre CAkın, elektrik dağıtım şirketlerinin Ar- “Örneğin 2016-2020 arası bu tür harcama yakın elektrik faturası gelen, her ay değerlendirilir. azine ve Maliye Bakanlığı, Eylül 10 bin lira zarar eden ve kendi si- Ge harcamalarını elektrik faturalarına yan- 117.5 milyon lira. Raporda bu harcamala- Bizde... H2022’ye ilişkin nakit gerçekleş- sıtarak yurrtaştan tahsil ettiğini duyurdu. rın vatandaşa ödetildiği yazıyor. Vatandaş gorta primini bile ödeyemediği için Ülke ekonomisini ve toplumsal ilerle- melerini açıkladı. kepenk kapatmaya hazırlanan ka- Konuyla ilgili olarak Enerji Piyasası Dü- zaten elektrik faturalarını ödemekte zor- meyi yukarılara taşımak için fakir ailele- Geçen ay Hazine’nin nakit gelir- zenleme Kurumu’nun (EPDK) Sayıştay ra- lanıyor. Bir de şirketlerin faturalarını öde- sap esnafı da artık can derdinde.” rin kız çocuklarına/öğrencilerine geniş leri 216 milyar 833 milyon lira, na- l Ekonomi Servisi porları üzerinden örnek veren ve bu du- mek zorunda bırakılıyor” dedi. l ANKARA olanaklar yaratmak gerekirken işimizi kit giderleri 296.1 milyar lira oldu. gücümüzü bırakıp sansür yasalarını ge- Faiz dışı giderler 264.9 milyar mil- nişleten bir yan akıl var bizde. yon lira, faiz ödemeleri ise 31.2 mil- Yan aklın aklı doğru değil. yar lira oldu. Buna göre faiz dışı den- 13 bin emekçi ge 48.6 milyar lira, nakit dengesi ise 79.3 milyar lira açık verdi. Nakit açı- ‘gurbet’e çıktı! ğı geçen yılın aynı ayında 32.9 mil- yar liraydı. Ayrıca ilk dokuz ayda ge- lirler 2 trilyon 38 milyar lira, giderler ŞKUR’un güncel verileri, ekmeğini 2 trilyon 130 milyar lira oldu. Faiz dı- İyurtdışında arayan emekçilerin sa- şı denge 96.2 milyar lira fazla, nakit yısının arttığını gösterdi. dengesi ise 88 milyar lira açık verdi. Bu verilere göre yılın ilk dokuz l Ekonomi Servisi ayında İŞKUR tarafından yurtdışına gönderilen işçi sayısı, geçen yılın ay- ‘Yüzde 5’ teklifi grev getirdi ‘Edirne Kırmızısı’ için nı dönemine kıyasla yüzde 26.1 ar- tarak 12 bin 958 kişiye yükseldi. En ndokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) ve güçlerini birleştirdiler çok işçi gönderilen ülke ise yüzde 46 ETF TEks Til işçisinin l Aile ve Sosyal Hizmetler Baka- OOMÜ Vakfı Kantinler, Kafeteryalar ve artış ve 2 bin 975 kişi ile Almanya ol- nı Derya Yanık, dün bir açıklama ya- Marketler İktisadi İşletmesi’nde çalışan iş- nemli erkek giyim markalarından du. Bunu yüzde 174 artış ve 1836 ki- Eyl Emi sonuç v Erdi parak Ekim 2022’ye ilişkin 2.1 mil- çiler, toplu iş sözleşmesi görüşmelerin- ÖKiğılı’nın, Trakya Üniversitesi işbirliğinde şi ile Irak, yüzde 256.2 artış ve 1065 yar TL tutarında yaşlı aylığı ve engel- de işverenin yüzde 5’lik zam teklifi üzerine TF Tekstil’in kapatılmasının ardın- hayata geçirdiği proje kapsamında, “Edirne kişi ile Rusya izledi. Yurtdışına gön- li aylıklarını hesaplara yatırdıklarını grev kararı aldı. Edan tazminat ve ikramiye hakla- Kırmızısı” renginin elde edilmesinde kullanı- derilenlerin mesleklerine bakınca ilk rı için direnişe geçen ETF Tekstil işçi- duyurdu. Rektörlük önünde eylem yapan işçiler lan kök boya bitkisi “rubia tinctorum”un ha- beşte “betonarmeci”, “soğuk demir- lerinin mücadelesi 79. günde sonuç l Çevre, Şehircilik ve İklim Deği- adına konuşan Tez-Koop-İş Sendikası Sam- satı geçen hafta gerçekleştirdi. ci”, “ustaşbaşı ya da atölye sorum- verdi. işçilerin hak edişleri için açılan şikliği Bakanlığı, yılın ilk dokuz ayın- sun Şubesi İdari Sekreteri Buket Özden, Hasat Günü Şenliği’nde projeye dair açık- lusu”, “elektrikçi” ve “inşaat ustası” davada ETF Tekstil’e ait mallar için da yaptığı 49 bin 25 denetimde, çev- hayat pahalılığı karşısında kendilerine öne- lamalarda bulunan Kiğılı Yönetim Kurulu yer alıyor. l Ekonomi Servisi haciz kararı verildi. dün açıklama ya- reyi kirleten 3 bin 165 tesise 385.8 rilen bu komik zammı asla kabul etmeye- Başkan Yardımcısı Hilal Suerdem, bu rengi pan işçiler fabrika önündeki eylemi milyon lira idari para cezası uyguladı. ceklerini bildirdi. Özden, “Ekonomik krizin kulladıkları giysilerin 2023 İlkbahar-Yaz ko- sonlandırdı. deriteks Genel sekrete- l Ticaret Bakanlığı’nın Resmi Ga- bu denli derinden hissedildiği bir dönemde leksiyonunda yer alacağını vurgularken Trak- ri Ayhan yanılmaz, bu direnişin sınıf zete’deki tebliğlerine göre, Çin ve Vi- sözleşmesi sürecinin uzaması ekonomik ya Üniversitesi Rektörü Profesör Dr. Erhan hareketine çok önemli katkılarda bu- etnam menşeli bazı motosiklet par- sıkıntılarla da birleşince çalışanlar arasın- Tabakoğlu, şuna dikkat çekti: “Edirne Kırmı- lunduğunu belirtirken işçilerin avuka- çaları ile Çin menşeli demir veya çe- da ciddi huzursuzluklara yol açtı. İşçileri- zısı bitkisel ve üstelik antimikrobiyal özellik- tı o rhan Atan ise “Pazartesi günü bu likten belirli boru bağlantı parçaları ne diğer kamu kurumlarındaki işçi ücretle- lere sahip. Bir çorabınız veya atkınız olsa ve hacizler işlenecek” bilgisini verdi. ithalatındaki dampinge karşı önlem- rinin altında ücret dayatmasından vazgeçil- sizi mikroplardan korusa ne güzel olur.” l CEnGiZ kAr AGÖZ/ isTAnBul ler devam edecek. meli” dedi. l CEMİL CİĞERİM/ SAMSUN l Ekonomi Servisi