Katalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 23 OCAK 2022 PAZAR 2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER Putin’in SSCB’ye bakışı SSCB’den ayrılma hakkının, ülkenin altına konulmuş bir saatli bomba olduğunu yin hakkıyla ilgili mad- düşünen Putin’in, “SSCB’nin yeniden dirilmesini arzu etmediği” anlamını çıkara- de yer almamıştır. Tersi- Cinayetlerin ibret listesi ne, merkezi üniter yapı- cak ifadeler kullandığı da söylenebilir. Putin’e göre SSCB’yi oluşturan cumhuriyet- nın önemi daha çok be- rant Dink’in öldürülme- 7 Mayıs 1980. CHP Kayseri lere, tarihi Rusya’nın bölünmez parçası olarak bakılması ve topraklarının Bolşevik- lirtilmiştir. 1977 anaya- siyle ilgili yazdığım ya- İl Başkanı Mustafa Kulkuloğ- ler tarafından keyfi biçimde dağıtılması, SSCB’nin uyguladığı politikalardandı.. lu, Kayseri. Hzıda, Türkiye’nin bu du- sasında ise kendi kaderi- ruma getirilmesinin arkasın- 23 Mayıs 1980. Türk Ta- ni tayin hakkı, zaten ger- YAHYA EMIRHAN KARABAY daki süreçleri ve siyasal ci- bipleri Birliği Merkez Konse- çekleşmiş bir durum ola- ARAŞTIRMACI nayetleri yazmıştım. yi Üyesi Dr. Sevinç Özgüner, rak belirtilmiştir. Bir baş- Sevgili okurlarım, o yazıda İstanbul. ka ifadeyle, birlik cumhu- 27 Mayıs 1980. MHP Genel cinayetlerin çok azını belirtmiş ünya; Rusya ve ABD olduğumu eleştirince, yine ye- Başkan Yardımcısı, Gün Sa- riyetlerinin seçimlerini arasındaki Ukrayna tersiz kalacak olan ama daha zak, Eskişehir. yaptıklarını, SSCB içinde Dgerilimini konuşuyor. kapsamlı bir liste yayımlamayı Mayıs-Temmuz 1980 Ço- yer almayı seçtikleri vur- Konuyu anlamak için, Rus- uygun buldum. rum Katliamı. gulanmıştır. Dolayısıy- ya lideri Vladimir Putin’in 17 Haziran 1980. CHP Nev- Dikkatli okurlarımız bu lis- la SSCB’den ayrılan dev- 2021 yılı temmuz ayında tedeki cinayetlerin kendi şehir İl Başkanı Mehmet Zeki aralarındaki ve Türkiye’de- Tekiner, Nevşehir. letler, esasında Sovyet Kremlin’in resmi internet ki genel siyasal olaylarla iliş- 24 Haziran 1980. Milliyetçi anayasasını ihlal etmiş- sitesinde yayımlanan ma- kileri görmekte zorlanmaya- Hareket Partisi Gaziosmanpa- lerdir. Ayrılan devletler, kalesini okumak gerekiyor. şa İlçe Başkanı Ali Rıza Altı- caklardır. 1922’deki kuruluş anlaş- Uzun makalenin birinci bö- HHH nok, İstanbul. lümü Ukrayna tarihi üzeri- masına vurgu yaparak, 15 Haziran 1977. Doç. Or- 15 Temmuz 1980. CHP İs- han Yavuz, Erzurum. tanbul Milletvekili Abdurrah- ne. İkinci bölümü 1917 Bol- SSCB’den ayrılmalarının 24 Mart 1978. Ankara Savcı- man Köksaloğlu, İstanbul. şevik Devrimi’nden Sovyet- hukuksal meşruiyetini 19 Temmuz 1980. 12 Mart sı Doğan Öz, Ankara. ler Birliği’nin dağılmasına oluşturmak istemişseler 7 Nisan 1978. Doç. Server döneminin başbakanı Nihat (1991) kadar olan süreci ele de bu anlaşma hukuki de- Tanilli’ye silahlı saldırı; Tanilli Erim, İstanbul. dağıtılması, SSCB’nin uy- SSCB Anayasası ve alıyor. Üçüncü bölüm ise ğerini kaybetmiştir. felç oldu, İstanbul. 22 Temmuz 1980. DİSK Ge- guladığı yanlış siyasetler- gündemde öne çıkan sorun- 17 Nisan 1978. Beledi- nel Başkanı Kemal Türkler, ayrılma hakkı Sorunu yapısal gördü İstanbul. dendi. Putin, o dönemi şu ye Başkanı Hamit Fendoğlu, ları kapsıyor. Meselenin hukuksal te- Malatya. HHH sözlerle eleştiriyor: “Bolşe- Putin’e göre; SSCB’nin da- meline inince şu görülür: 17-20 Nisan 1978. Solcula- 12 Eylül 1980 darbesiyle ‘Rusya’nın vikler; ulusal devletleri ta- ğılmasının sebebi, 1980’le- SSCB tarihinde ayrılma ra ve Alevilere yönelik Malat- bu cinayet dalgası son bu- mamen ortadan kaldıracak rin ikinci yarısında başla- yağmalanması’ ya Katliamı. 8 ölü, 100 yara- luyor. hakkı, anayasa tarafından bir dünya devriminin ha- yan ve Mihail Gorbaçov’la SSCB’den ayrılma hakkı- 1990’lı yıllarda cinayetler lı, Malatya. korunmuş bir hak olma- yalini kurduklarından, bir- anılan, “Perestroyka” ve 16 Mayıs 1979. Piyangote- yeniden harekete geçiyor: nın, ülkenin altına konul- mıştır. Sadece 1918 anaya- pe Katliamı. Sağ görüşlü mi- 31 Ocak 1990. Prof. Muam- lik içi sınırları keyfi olarak “Glasnost” politikaları de- muş bir saatli bomba ol- sasında ve 1922’deki SSCB litanlar tarafından basılan kah- mer Aksoy, Ankara. kesiyor, cömert toprak ‘he- ğildir. Yapısal bir sorun duğunu düşünen Putin’in, vehanede 7 kişi öldürüldü, An- 7 Mart 1990. Hürriyet Gaze- kuruluş anlaşmasında yer diyeleri’ dağıtıyorlardı. Ni- olan, yönetim sorunudur. “SSCB’nin yeniden diril- tesi Eski Genel Yayın Yönet- kara. almıştır. 1924 anayasasın- hayetinde Bolşevik lider- İdeolojinin siyaseti şekil- mesini arzu etmediği” an- 11 Temmuz 1978. meni Çetin Emeç, İstanbul. da ise birlik cumhuriyet- ler, ülkeyi dilimlerken ne- lendirmesini, bu bağlamda lamını çıkaracak ifadeler Doç. Bedrettin Cömert, An- 4 Eylül 1990. Din bilgini Tu- lerinin tek bir merkezi ya- kara. ran Dursun, İstanbul. kullandığı da söylenebilir. yi amaçladıkları artık önem Sovyetler Birliği Komünist 8 Ekim 1978. Türkiye İş- 13 Ekim 1991. MİT, Milli İs- pı içinde, tek bir devlet al- Putin’e göre; SSCB’yi oluş- taşımıyordu. Şu veya bu ka- Partisi’nin (SBKP) öncü rol tihbarat Teşkilatı Eski Müste- çi Partisi üyeleri Latif Can, Ef- tında olması gerektiği vur- turan cumhuriyetlere, ta- rarların ayrıntıları, arka oynamasını eleştiren Putin, raim Ezgin, Hürcan Gür- şarı Emekli Orgeneral Adnan gulanmıştır. Stalin döne- rihi Rusya’nın bölünmez planı ve mantığı üzerinde SBKP’nin öncü rolü ortadan ses, Osman Nuri Uzun- Ersöz, İstanbul. minde 1936’da ilan edilen parçası olarak bakılması tartışmak mümkün. Açık kalktığında, birliğin de ken- lar, Serdar Alten, Faruk Er- 20 Eylül 1992. Politikacı, şa- san ve Salih Gevence, An- ir ve yazar Musa Anter, Diyar- olan tek şey var: Rusya, fii- anayasada ise ayrılma hak- diliğinden ortadan kalktığı- ve topraklarının Bolşevik- bakır. kara. ler tarafından keyfi biçimde len yağmalanmıştı”. kıyla, kendi kaderini ta- nı düşünmektedir. 20 Ekim 1978. Prof. Bedri 6 Ekim 1990. Doç. Bahriye Karafakioğlu, İstanbul. Üçok, Ankara. 26 Kasım 1978. Doç. Nec- 24 Ocak 1993. Cumhuriyet det Bulut, saldırıya uğradı, 8 Gazetesi yazarı Uğur Mumcu, Ankara. Aralık’ta öldü, Trabzon. 19-26 Aralık 1978. Kahra- 2 Temmuz 1993. Sivas Ma- manmaraş Katliamı. dımak Katliamı. Ümit Sarıaslan’ın ardından 1 Şubat 1979. Milliyet Ga- 25 Temmuz 1995. Baro zetesi Genel Yayın Yönetme- Başkanı Ali Günday, Gümüş- A. KADIR PAKSOY liği, Ulus Devlet ve Tarih hane. ni, Abdi İpekçi, İstanbul. Ortak bir davamız vardı: Rayından çıkarılan Cumhuriyet ŞAIR, YAZAR Eğitimi’ni kotardım... 25 Haziran 1979. MHP İl 9 Ocak 1996. İş insanı Öz- trenini yeniden rayına oturtmak. Ona göre ülkemizin Başkanı Cemil Çöllü, Manisa. demir Sabancı, İstanbul. mit Sarıaslan, artık fi- Tek kırgınlık (!) gelişememesinin en önemli nedeni Cumhuriyetin kuruluş 27 Haziran 1979. CHP üye- Temmuz 1998. İslamcı femi- Üziksel olarak yaşamı- Elbette en önemli ortak si, Neşe Gülersoy, Manisa. nist Gonca Kuriş, Konya. döneminden sonra demiryolu politikasının terk edilmesi, 6 Ağustos 1999. Ge- yor. Dümeni sonsuzluğa 10 Eylül 1979. TİP Adana İl yanımız şiire olan tutkun- demiryolu yerine karayoluna ağırlık verilmesiydi. Başkanı Ceyhun Can, Adana. nel Maden-İş Genel Başka- kırdı. luğumuz, bağlılığımızdı. Bu nedenle, öğretmenlikten emekli olunca bu alanda 11 Eylül 1979. Çukurova nı Şemsi Denizer, Zonguldak. İnsan çok sevdiği birini Ama onun şiirleri Anzer Üniversitesi Tıp Fakültesi De- 21 Ekim 1999. Cumhuriyet yoğunlaştı, art arda çok önemli yapıtlar üretti. yitirince ne diyeceğini bi- balı ise benimkiler Ata- kan Vekili Prof. Fikret Ünsal, yazarı Prof. Ahmet Taner Kış- lemiyor. Sözcükler de acı- türk Orman Çiftliği balı sa- lalı, Ankara. Adana. miz, “Birlikteli- yına oturtmak. dan boğuluyor. İlk aklıma yılır, halk işi... 19 Eylül 1979. Malatya Ülkü 18 Aralık 2002. Doç. Necip ğinize imreni- Ona göre ülkemi- Ocakları eski başkanı Mürsel Hablemitoğlu, Ankara. gelen anacağımın ona sesle- İşte ölüm gelip kuruldu yorum” demişti. zin gelişememe- Karataş, Sultanahmet. 5 Şubat 2006. Rahip And- nişi oldu: Umudaslan! başköşeye. Anadolu gezile- 23 Eylül 1979. Tarsus Cum- rea Santaro, Trabzon. Muzaffer Ağa- sinin en önem- Nereden başlayacağımı bi- rimiz yarım kaldı (Bkz. Ana- 17 Mayıs 2006. Danıştay huriyet Savcısı Süreyya Emin- beyimiz (Edost), li nedeni, Cum- lemiyorum. Kırk yıllık bir dolu Anadolu, A. Kadir Pak- soy, Tarsus. Yargıcı Mustafa Yücel Özbil- ortak kitabı- huriyetin kuru- dostluk. Birlikte dergiler çı- soy/Ümit Sarıaslan, Kültür 28 Eylül 1979. Adana Emni- gin, Ankara. mız Başak ve luş döneminden kardık, iki ortak kitap yayım- Bakanlığı Yayını, 2001). Ve yet Müdürü Cevat Yurdakul, 19 Ocak 2007. Agos Ga- Asma’yı resim- sonra demiryo- Adana. zetesi Genel Yayın Yönetme- ladık. Deyim yerindeyse iki- çekip gitti. ni Hrant Dink, İstanbul. lemiş, İlhan Abi lu politikasının 16 Kasım 1979. İstanbul Yahu diyeceksiniz, bu dos- miz bir adamdık. Sanki Tan- TÖB-DER Başkanı ve TKP 18 Nisan 2007. Zirve (Selçuk) şapka terk edilmesi, de- tuna karşı hiç mi kırgınlığın rı, tek bir adam yaratmak is- üyesi Talip Öztürk, İstanbul. Yayınevi’ne yapılan baskın- çıkarmıştı bu miryolu yerine yok? Olmaz olur mu, var. terken ikiye bölmüştü. Ona 19 Kasım 1979. Komünizm- da biri Alman ikisi Türk, üç dostluğa. karayoluna ağır- Bir “kalleşliği” var bana: İki- iyi çalışan bir beyin vermiş, le Mücadele Derneği Genel Hıristiyan, Malatya. Masalara ak- lık verilmesiydi. miz de bıyıklıydık. Bir gün, 28 Kasım 2015. Diyarbakır bana iyi çalışan bir kalp. Başkanlarından gazeteci İlhan şam güneşi düştüğün- Bu nedenle, öğretmenlik- bu bıyık iyi bir şey olsa Ata- Egemen Darendelioğlu, İs- Baro Başkanı, Tahir Elçi, Di- tanbul. yarbakır. Kentin vicdanı de nasıl geçerdik Sakarya ten emekli olunca bu alan- türk kesmezdi deyince kes- 20 Kasım 1979. Prof. Ümit 20 Temmuz 2015. Suruç Caddesi’nden, ardımızda bi- da yoğunlaştı, art arda çok Bize “eküri” diyordu dost- miştik bıyıklarımızı birlikte. Doğanay, İstanbul. Katliamı, Şanlıurfa. ze yetişmeye çalışan ağaç- önemli yapıtlar üretti: Cum- lar. Eküri ne demek? Fran- Ama üç beş yıl sonra bizim 10 Ekim 2015. Gar Katlia- 3 Aralık 1979. Fedai dergisi lar hâlâ gözümün önünde... huriyet Treninden Tanzi- sızcada (écurie) ahır/ahır- üstad yeniden bıyık bıraktı. sahibi ve yazarı Kemal Fedai mı, Ankara. Şimdi vicdanını yitirmiş mat Trenine, Demir Ağlar- Savunmasını da şöyle yaptı: daş anlamında kullanılsa Coşkuner, İzmir. HHH bir kentle karşı karşıyayım. dan Örümcek Ağlarına, Pa- Metroda, otobüste beni Ya- 7 Aralık 1979. Prof. Cavit Toplumu bölmenin ve in- da Türkçede daha çok sü- Orhan Tütengil, İstanbul. sanları birbirlerine düşman- Evet, o kentin vicdanıy- mukova Dosyası... şar Nuri Öztürk sanıp “Ho- rekli birlikte olan, birlikte laştırmanın tehlikelerini 3 Şubat 1980. Yurdakul ai- dı. Bu benim sözüm değil. Ben de bu konuda ona hak cam, dinimize göre şu nasıl, güzel işler yapan anlamın- lesinin avukatı Halil Güllüoğ- unutmayalım... Türkiye’nin ilk Kültür Ba- vermekle birlikte, ülkemizin bu nasıl, ne dersiniz?” deme- da kullanılır. Güzel işler lu, Adana. Kin ve nefret pompalama- lerinden usandım!.. Eh ney- kanı Talat Sait Halman söy- gelişememesinin en önemli yaptık birlikte. Ama daha 11 Nisan 1980. Yazar Ümit yalım... se, bir hafifletici nedeni var, lemiş ve yazmıştı bunu... nedeni olarak tarih bilincin- çok onun sayesinde, onun Kaftancıoğlu, İstanbul. Barış için, Demokratik, La- ama ben onu bıyıksız haliyle ik ve Sosyal Hukuk Devleti Ortak bir davamız vardı: den yoksunluğu görüyordum. 3 Mayıs 1980. CHP Adana İl emeğiyle. Ankara’da bir lo- Başkanı Ahmet Albay, Adana. için mücadele edelim! çektiğim bir fotoğrafındaki Rayından çıkarılan Cum- Bu yüzden, onun da özen- kantada bir gün bizi gören gibi anımsayacağım... huriyet trenini yeniden ra- dirmesiyle Tarihin Talihsiz- Mustafa Ekmekçi Ağabeyi- İster klasik, ister modern. Braas’tan çatınız için farklı renk, doku ve modellerde çarpıcı tasarımlar.