Katalog

21 OCAK 2022 CUMA gorus@cumhuriyet.com.tr 2 olaylar ve görüşler Çok katmanlı ABD, Rusya ve Türkiye bir cinayet: PROF. DR. MİthAt BAYDUR ABD ve NATO, Rusya ile gerginleşen ilişkilerde Hrant Dink İstANBUl OKAN ÜNİvERsİtEsİ Türkiye’yi de yanına çekmek isteyecektir. Bu durum, ürkiye, 1970’lerden itibaren iki sü- rum ve Sivas Madımak katliamlarını ve Türkiye-Rusya ilişkileri açısından da birçok sorunu reçle yönlendirilmeye başlandı: Musa Anter ve Tahir Elçi cinayetleri gibi e Lavrov sonunda sert çık- beraberinde getirecektir. Türkiye açısından çok T Birinci süreç, siyasette şiddetin olayları da ekleyerek Hrant Dink cinaye- tı... Rusya Federasyonu Dı- egemenliği ve siyasal cinayetlerdi. tine gelelim. boyutlu ve zor bir süreç kapıda. Vşişleri Bakanı, ABD’ye bir İkinci süreç, tarikat ve cemaatlerin HHH ültimatom verdi... (Hoş, ABD bu devlet aygıtına sızmalarıydı. Bu süreçte hemen akla gelen cinayet- ültimatoma “hayır” dediği takdir- Suriye’de nihai çözüm perspekti- nu da doğalgaz boru hattı projesi. Sanıyorum bu süreçlerin arkasında, 1961 ler şunlar: de, Rusya, sonraki hamlelerini finde Türkiye-Rusya arasındaki 3- ABD; İsrail, Güney Kıbrıs Anayasası ile güvenceye alınan Temel Hak Santa Maria Katolik Kilisesi’nin İtalyan rahi- ne kadar hesap etti?! Henüz bil- korelasyon köprüsü tahribata uğ- Rum Yönetimi ve Yunanistan ta- ve Özgürlükler bağlamında, Atatürkçü-De- bi Andrea Santoro, 5 Şubat 2006, Trabzon. mokratik açılımlar çerçevesinde toplumda miyoruz) Bu ültimatomda, Rusya, rayabilir. ABD ve NATO’nun, Uk- rafından Doğu Akdeniz’den çıka- Agos Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni ortaya çıkan sola kayma eğilimlerine karşı, Hrant Dink, 19 Ocak 2007, İstanbul. ABD’den NATO genişlemesinin rayna krizinde Rusya’ya meydan rılacak gazın “Eastmen” adı veri- emperyalizmin, tarikatlar, cemaatler, (din- Danıştay’a yapılan baskında, Danıştay (1990’lar sonrası ABD’de kotarı- okurken sadık kaldıkları doktrin len ve denizin 3 km altından gi- dar değil) dinci politikacılar, toprak ağaları Yargıcı Mustafa Yücel Özbilgin, 17 Mayıs lan NATO Enlargement Policy) veya model, Rusya’nın çevrele- dip 2 bin 200 km yol kat edecek ve aşiretlerle işbirliği yaparak yeniden güç- 2006, Ankara. derhal durdurulmasını ve dur- nerek eski hinterlandında domi- projeye sıcak bakmıyor. lendirdiği ittifaklar yatıyor. Zirve Yayınevi’ne yapılan baskında bi- durma kararının bir hafta içinde nant ve oyun kurucu bir aktör ol- Şimdilik kaydıyla anlaşılıyor Bu süreçler, Antikomünizm şemsiyesi ri Alman ikisi Türk, üç Hıristiyan, 18 Nisan “taahhüt” şeklinde açıklanması- mamasıdır. ki sürece bir şekilde Türkiye de altında, Şeriatçılık çizgisindeki Dincilik 2007, Malatya. nı istedi... Bu çerçevede, yine Türkiye’yi dahil edilmek isteniyor. (Hangi ve Mezhepçilik, Faşizm çizgisindeki Irk- Bu son grup cinayetler ayrıca, Ergene- çılık ve Milliyetçilik ideolojilerinin kurdu- Bu arada ABD, NATO genişle- ilgilendirecek bir diğer siyasal ölçüde ve hangi düzeyde katıla- kon ve Balyoz Komplolarıyla ilişkilendiril- ğu ikili ittifaklar çerçevesinde oluşturul- meye ve TSK’nin tasfiyesinde kullanılma- mesi şöyle dursun, Bükreş 9’lusu manevra Türkiye-Ermenistan cağımız henüz belli olmasa da!) du ve Türkiye’ye egemen kılındı. ya çalışıldı. denilen ülkelerle (Letonya, Lit- ilişkileridir. 4- Türkiye için NATO ve ABD Antikomünizm adı altında topluma em- Böylece 1970’lerden beri sürdürü- vanya, Estonya, Slovakya, Çekya, açısından bir diğer önemli alan, poze edilen bu ikili ittifak, sadece sola kar- len siyasal/ideolojik iki sürecin sonunda Yeni bir hat inşası Polonya, Romanya, Bulgaristan, Karadeniz’de etkin bir ülke olma- şı değil, bütün Demokratlara, bütün Ata- devlete sızan ve sonunda onu ele geçi- Macaristan) Dışişleri Bakanı An- O halde: masıdır.. türkçülere, bütün Antiemperyalistlere kar- ren güçler, ülkeyi 12 Mart ve 12 Eylül’le tony Blinken’ın yoğun çabalarıy- 2- Türkiye ve Ermenistan ara- Romanya’yı bir İHA üssü ya- şı, hem siyasal cinayetler hem de sızdıkla- birlikte, bugünkü trajik sona, “Şahsım la uzunca görüştü... Ve Rusya’nın sında 2009’daki protokole ben- pan, Bulgaristan’a 1700 askeri ve rı “Derin Devlet” aygıtları aracılığıyla müthiş Devleti”ne sürüklediler. bir saldırı başlattı. Ukrayna politikasına karşı birlik zeyen anlaşmalar gündeme ge- HHH 70 adet F/16‘sı ile yerleşen ABD, Sonuçta Türkiye’yi, bugünkü trajik sonu- Elbette bütün değişmeler doğrusal bir çağrısı yapıldı. lecek. Rusya’yı, Karadeniz’de bile pasif- ca, “Şahsım Rejimi”ne mahkûm etti. çizgide değil, karşıtların etkileşimi ola- Rusya’nın Ukrayna sınırı- Türkiye ve Ermenistan yakın- leştirmeye çalışmaktadır. HHH rak diyalektik zikzaklarla oluştuğu için na yığdığı askeri tahkimata kar- laşmasını ABD ve AB’de destek- Bu süreçte de ABD, Türkiye’nin Önce, barıştan, demokrasiden yana 1970’lerden 2020’lere kadar geçen yarım şı, NATO ile birlikte hareket et- liyor. yanında olmasını istemektedir. olan ve toplumun kültürel, siyasal biriki- yüzyıllık sürede, devlete egemen olan Ce- Amaç, Rusya’nın bölgedeki nü- melerini istedi. Gerginleşme ih- 5- Bir diğer önemli konu da Do- mini yansıtanlar öldürüldü. maat, giriştiği darbe teşebbüsü sonunda timalini barındıran (Bence bel- fuz ve etki kabiliyetini kırmak. ğu Akdeniz ve Ortadoğu bağlantı- Bu konudaki kurbanlar çok fazladır, sade- tasfiye edildi ama devletin öteki tarikatlara Bu bağlamda, görüşmelerin li bir aşamada her iki ülke de ge- lı “Rusya’yı geriletebilme” proje- ce doruktaki birkaç cinayeti anımsayalım: açık tutulması politikası sürdürüldü. Doç. Dr. Orhan Yavuz, 15 Haziran 1977, ri adım atar) Ukrayna meselesi üçüncü bir ülkede olması tartışı- Bu arada, Ortadoğu’da ve Kuzey si çerçevesinde, ABD, Körfez pet- Erzurum. Afrika’da, “Demokratik, Ilımlı (Amerikancı) lırken ve üçüncü ülke fikri öne bizim asıl konumuz olması gere- rol ve gazını, İsrail üzerinden Do- Doç. Dr. Bedrettin Cömert, 11 Temmuz İslam” tezi iflas etti. ken Türkiyemizi hangi perspek- çıkarken Rusya, görüşmelerin ğu Akdeniz’e getirmek için bir 1978, Ankara. Sonuç olarak Türkiye’de bütün bu Moskova’da olmasına ilişkin ira- tifte ilgilendirir ve farklı aşama- hat inşa ediyor. Milliyet Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni yönlendirmeler sonunda erişilen “Şah- larda karar alma mekanizmaları- desini sertleştirdi... Abdi İpekçi, 1 Şubat 1979, İstanbul. sım Devleti Rejimi” de çöktü. Titreşimli bölge Türkiye’den eski Washing- nı ne kadar zorlar? Prof. Dr. Cavit Orhan Tütengil, 7 Aralık HHH ton Büyükelçisi Serdar Kılıç ve Bu Asya kıtasını çevreleme 1979, İstanbul. Hrant Dink cinayeti de başta anlattı- Ermenistan ile ilişkiler Ermenistan’dan da parlamenter Prof. Dr. Muammer Aksoy, 31 Ocak projesidir. Bu modelde İsrail ve ğım ittifakın yürüttüğü ikili sürecin kilo- 1990, Ankara. Türkiye’yi farklı mecrada ilgi- başkan yardımcısı Rubinyan bu BAE iki önemli aktördür... metre taşlarından biridir. Cumhuriyet Gazetesi yazarı Uğur Mum- Bu bağlamda görülürse anlaşılması ve lendirecektir. görüşmeleri yürütüyorlar. (Son dönemde gelişen Türki- cu, 24 Ocak 1993, Ankara. çözülmesi çok daha kolaylaşacaktır. 1- Artacak kriz Türkiye’nin Türkiye-Ermenistan zirvesi ve ye-BAE ilişkilerini bu bağlamda Cumhuriyet Gazetesi yazarı Prof. Dr. Ah- bir NATO ülkesi olması sebe- bu zirvede oluşacak normalleş- okumak gerekir). met Taner Kışlalı, 21 Ekim 1999, Ankara. Merkez Bankası kararı açıklandı: biyle, NATO çerçevesinde or- me süreci Roma zirvesi sırasın- Bu hat ile, Tarihçi Dr. Necip Hablemitoğlu, 18 Ara- Erdoğan’ın Nas inancıyla faiz indirme yak- tak hareket ve yine haklı olarak da Joe Biden tarafından dile ge- a) Avrupa’ya gaz sağlayıp Rus lık 2002, Ankara. laşımı, ekonominin gereklerine yenildi; faiz Rusya’nın Kırım’ı işgalinin ta- tirildi. etkisini kırmak istiyoruz. Bu cinayetlere Kahramanmaraş, Ço- oranı aynı kaldı. nınmaması, Türkiye-NATO ve İki temsilci, bir yol haritası be- b) Arap barışıyla, İsrail’in gü- Türkiye-ABD ilişkilerinde bir yu- lirleyecek. venliği ve bekası garanti altına muşama getirecektir. (Yakın za- Bu kez, 2009’dan ileri bir süre- alınacak. mandaki gelişme, Halkbank da- ce taşınmak isteniyor. c) Mısır, Körfez (S. Arabistan, vası zamana yayıldı). Ama Ermenistan’ın iç sorun- BAE, hatta Katar) ülkeleri ve İs- ABD ve NATO, Türki-ye’nin larının, Rus ağırlığının ve 1915 rail ile birlikte, bölge Anglosak- yanlarında durmasını zorlaya- olaylarının Türkiye tarafından son egemenliğinde olsun isteni- caklardır. Bu da sıkıntıya girecek bir “soykırım” olarak tanınması yor. Rusya-Türkiye ilişkilerini sah- ısrarı süreci yine olumsuz etkile- Türkiye, an itibarıyla gerçekten neye koyacaktır. Bu çerçevede, yebilir. zor koordinatlarda titreşim halin- Türkiye’nin İdlib’deki varlığı ve Türkiye için bir diğer önemli ko- de bulunuyor. İbni Haldun’u anımsarken savaşlar yapıp, fethederek hükmetti- dersi çıkarmalıyız: PROF. DR. CENGİZ KUDAY ği topraklardan vergi alarak devamını Daha da önce belirtildiği gibi bir çinden geçtiğimiz sıkıntılı günlerde sağlamıştır. Bir devletin üretimi ne ka- devletin ekonomik gücünün zayıfla- İİbni Haldun’un sözlerini anımsamak- dar çeşitli ve güçlü ise ekonomisi de o ması ve yok olması, tamamen devlet ta fayda var: kadar güçlü olur. Osmanlı İmparator- adamlarının kendi ve kendilerine bağlı l İnsan kendisine uygun haberle- luğu tarihte hiçbir zaman üretken ola- kişilerin, grupların refahını halkın önü- ri kabul eder. Bir fikre, mezhebe taraf- mamıştır. Sanayi Devrimi’nin gerekli- ne olmasındandır. Devlet yöneticiliği tarlık ederse yalanı gerçek zannetme- liğini ve eğitimin gelişim için şart ol- bir geçim yolu değildir. ye başlar. l İlmi engelleyenler ve insanları ya- Güncelliğini koruyor lanlarla meşgul edenler, insanlığın en Bilim ve sanatta Sonuç olarak geçmiş dönemlerde büyük düşmanlarıdır. yönetimlerin yaptığı hatalar bugün de diğer ülkeler ile l İnsan, karşısında üstün bir güç hâlâ yapılmaktadır. Adalet ve akıl ko- karşılaştırdığımızda gördüğünde ona itaat etmesi gerekti- nusunda bazı sözleri kulağımıza küpe ğine inanır. geriyiz. Çünkü bilim ve yapmalıyız: l İnsan, aklının idrak etmediklerini l Adalet mekanizması düzgün ça- sanat uyuşamadığı ülkeyi inkâr eden bir varlıktır. lışmalıdır. Adaletsizlik medeniye- terk eder. İbni Haldun l Allah iyilerle beraberdir. ti çökertir. Yöneticiler akıllı olabilir- l Bir ülkede halka yüklenen vergi- 14. yüzyılın başında ler. Akıllı olmak bir şey değildir. Mü- ler ne kadar az olursa halk çalışmak him olan o aklı yerinde kullanmaktır. yaşamış bir düşünür. ve üretmek için daha fazla mücadele (Descartes) Söyledikleri bugünlerde eder. Yeni ürünler ve yenilikler çoğa- l Bazı olayların doğa üstü kavram- lır. Ülke kalkınır. Ancak devlet idareci- bile doğruları içeriyor. larla açıklanması doğru değildir. Her lerinin refaha ve bolluğa alışması art- olay insan aklı ile açıklanır ve kavra- tıkça savurganlık çoğalır ve bununla nabilir. (Newton) birlikte masraflar artar. Bunun sonu- duğunu çok geç fark etmiştir. Dolayı- Özetle önce hepimizin, Farabi’nin cunda ise halka yüklenen vergiler ço- sıyla 1683 Viyana bozgunundan sonra deyişi ile “Doğruyu bilmesi” gerekir. ğalır. Halk buna dayanmaya çalışır. Osmanlı’nın gelirleri de ciddi bir şekil- “Doğru bilinirse yanlış da bilinir. Ama de düşmüştür. Bir ülkede üretim çö- önce yanlış bilinirse o zaman doğruyu Osmanlı ıskaladı ker veya azalırsa o ülke çöküntü dev- bulamayız.” rine girer. Osmanlı’nın da sonu bu şe- Aynen bugün olduğu gibi bir süre Bilim ve sanatta diğer ülkeler ile kilde olmuştur. sonra halk vergilerin yavaş yavaş art- karşılaştırdığımızda geriyiz. Çünkü bi- Diğer yandan aynı dönemde etrafı- masına alışınca da neyin arttığını bi- lim ve sanat uyuşamadığı ülkeyi terk mızdaki Belçika, Hollanda, İsviçre hat- lemez. Tarih bize güçlenen, büyüyen eder. İbni Haldun 14. yüzyılın başında ta Portekiz gibi küçük ülkeler bile üre- devletlerin ekonomik güçlerinin üre- yaşamış bir düşünür. Söyledikleri bu- tim ve eğitim kaliteleri sayesinde dün- timden geldiğini göstermiştir. günlerde bile doğruları içeriyor. yada güç sahibi olmuştur. Buradan şu Osmanlı Devleti 1683 yılına kadar Sevgi ve en iyi sağlık dileklerimle. Prof. Dr. Hkmet Özdemr, Düşündük taşındık, günümüzde br Tahr “Yurt dışında” yaşamak steyenlern sayısının her “Atatürk’ün Lderlk Sırları olsa, onların öyküsü, Tahr le Zühre dye geçen gün daha çok arttığı bu günlerde, uzunca Başarıya Gden Yol” ktabında, yenden nasıl anlatılır, nasıl letlr, dedk. br süre "yurt dışında" yaşamış br olarak, Avrupa Mustafa Kemal Atatürk'ün Brlğ’nn başkent Brüksel’n sosyal ve syasal tarhn gördüğü en büyük Hem dünden, hem bugünden yeller renklernden söz etmek gerekyordu dyor Çmen lderlerden br olmasını estrp güller alarak yaşayan Tahr'le, Turunç Baturalp. sağlayan kşlk özellklern, yaşayan Zühre'nn masalını Sevg lderlk sırlarını ve düşünce Elması'ndan anlatalım dedk. “AB’nn kalbnde Bz(sz) Onlar’da, gderken yapısını rdeleyerek, bütünlüklü kurduğu “Türkye’de huzur yok!” cümlesnn br Atatürk portres sunuyor. Elmanın yarısı dün, yarısı bugün, her ks “Türkye’de huzuru sağlamayı beceremyoruz bz!” Kitap okuduğunuzu biliyoruz. brleşe, okuyanlar bağışlaya. cümlesne evrlş sürecn br gazetec olarak radarına takılan brbrnden çok farklı örnek ve Ceyhun Atuf Kansu gözlemlerle aktarıyor… 13,5x21 13,5x21 13,5x21 İnveleme Çocuk İnceleme 176 sayfa 80 sayfa 224 sayfa