Katalog

1 OCAK 2022 CUMARTESİ DIŞ HABERLER [email protected] 7 Arap Birliği’nden ılımlı mesajlar sürerken Bahreyn, on yıl sonra Suriye’ye yeniden elçi atadı Şam’a kapılar açılıyor ABD ve Rus liderler, bir ay içinde ikinci kez görüştü. rap ülkeleri, Suriye’de Şam rin iki kardeş ülke arasındaki ilişki- BAE Dışişleri Bakanı Bin Zayed Putin: Yaptırım yönetimi ile normalleş- leri ve işbirliğini geliştirme yollarını Nahyan’ın geçen kasımdaki Şam me adımlarını hızlandırı- ele aldıkları belirtilmişti. Açıklama- ziyaretinin ardından Cezayir Ayor. Bahreyn, 2012’de bü- ya göre, Kral Abdullah Esad’a “ku- ipleri koparır Cumhurbaşkanı Tebbun da yükelçisini geri çağırarak diploma- zey komşusunun toprak bütünlüğü tik ilişkilerinin seviyesini düşür- Suriye’nin Mart 2022’deki Arap ile ‘istikrar ve egemenliği’ koruma atı cephesi ile Rusya arasında Ukrayna üze- düğü Suriye’ye 10 yıl aradan sonra çabalarını desteklediğini bildirmişti. Birliği zirvesine katılmasını Brinden süren gerilimde önceki gün ABD önceki gün yeniden büyükelçi ata- Ürdün Temsilciler Meclisi Baş- beklediğini söylemişti. Başkanı Joe Biden ile Rusya Devlet Başkanı Bin Zayed Esad dı. Bahreyn resmi ajansı BNA’nın kanı Abdulkerim ed-Dağmi, 23 Vladimir Putin bir telefon görüşmesi yaptı. İki haberinde, Kral Hamed bin İsa el de elçilerini geri çekerek diplomatik yaloğu sürdürme kararlılığını vur- Aralık’ta Arap Birliği’ndeki üyeliği lider, bu ayki ikinci görüşmelerinde diplomatik Halife’nin yayımladığı kararnamey- askıya alınan Suriye’nin geri dönü- ilişkilerini tamamıyla kesmişti. gulamıştı. BAE Dışişleri Bakanı Ab- temasların devam ettirilmesi konusunda uzlaş- le, Vahid Mubarek Seyyar’ı Suri- BAE, 27 Aralık 2018’de Suriye’de- dullah bin Zayed Nahyan ise kasım şü çağrısı yapmıştı. Arap Petrol İh- tı. Rusya Devlet Başkan Yardımcısı Yuriy Uşa- ye’deki diplomatik misyonunun ba- raç Eden Ülkeler Örgütü’nün toplan- kov, “Putin’in, Biden’ı Batı’nın Rusya’ya yaptı- ki diplomatik temsilciliğini masla- ayında Şam’ı ziyaret etmişti. rım uygulama kararı almasının ilişkilerin kop- şına “Olağanüstü ve Tam Yetkili Bü- hatgüzar seviyesinde yeniden aç- tısında alınan kararla, Suriye’nin, masıyla sonuçlanacağı konusunda uyardığı- Amman’dan temas yükelçi” unvanıyla atadığı belirtildi. 2024’te düzenlenecek Arap Enerji tığını, Umman da 5 Ekim 2020’de nı” kaydetti. Putin’in, Rusya’nın talep ettiği gü- Ürdün Kralı II. Abdullah, Esad ile 2012’de Bahreyn ve Umman bü- Suriye’ye büyükelçi gönderdiğini Konferansı’na ev sahipliği yapacağı, venlik garantilerine ilişkin daha önce sunu- yükelçilerini geri çağırarak diplo- geçen kasımda 2011’den bu yana aynı zamanda 2022’den itibaren bir duyurmuştu. 20 Ekim 2021’de Abu lan belgelerin temel prensiplerini açıkladığı da ilk kez telefonda görüşmüştü. Ür- matik temsil seviyelerini düşürmüş- Dabi Veliaht Prensi Muhammed bin yıl boyunca Suriye’nin Arap Petrol belirtildi. Beyaz Saray Sözcüsü Jen Psaki ise tü. Suudi Arabistan, Katar, Birleşik dün Kraliyet Sarayı’ndan görüşmey- Bakanları Konseyi’ne başkanlık et- Zayed, Suriye Devlet Başkanı Beş- Biden’ın, görüşmede diplomasiye olan desteği- le ilgili yapılan açıklamada liderle- Arap Emirlikleri (BAE) ve Kuveyt şar Esad’la telefon görüşmesinde di- mesine karar verildiği açıklanmıştı. ni ifade ettiğini ve anlamlı ilerlemelerin yalnız- ca gerilimin düşürüldüğü bir ortamda mümkün olabileceğini söylediğini aktardı. Açıklamada, “Biden, Putin ile görüşmesinde 2021’IN GERIDE BIRAKTIKLARI Rusya’nın Ukrayna’daki gerilimi azaltması ko- nusunda ısrarcı oldu, Rusya’nın (Ukrayna’yı) işgal etmesi durumunda ABD ve müttefikleri- nin karşılık vereceğini belirtti” denildi. Umutlar Ambargoyu sona erdirme adımı yine yarım nkara-Erivan hattında karşılıklı normalleş- Ame sürecine girilirken Ermenistan, Dağ- lık Karabağ savaşı sonrası Türk mallarına yöne- lik yürürlüğe koyduğu ambargoyu bugünden iti- baren sona erdireceğini açıkladı. Türkiye’nin kaldı... Geçen yıl Belarus’tan Av- Azerbaycan’a verdiği destek nedeniyle 1 Ocak rupa ülkelerine geçme 2021’de Türk mallarına altı aylığına ambargo arayışında olan binlerce kararı alan Ermenistan hükümeti, haziran ayın- 021, bir önceki yıl olduğu gibi bir son- göçmen, Polonya sınırında da ambargoyu altı ay daha uzatmıştı. 2rakine de yine küresel çapta yeni tip bekleyişe geçti. Göçmen koronavirüs (Covid-19) salgını, savaş, ça- trajedisi, Batı ile Minsk’in Temsilciler görüşecek tışma, yokluk, iklim krizinin yarattığı fe- yakın müttefiki Rusya ara- laket tablosunda giriyor. Batı cephesiyle Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, sındaki gerilimi artırdı. Rusya arasında gelgitli ilişkilerde gerilim- TBMM’de bütçe görüşmeleri sırasında yaptı- li hava sürerken küresel rekabette Was- ğı açıklamada, Ermenistan ile normalleşme hington-Pekin mücadelesi daha da kızış- adımlarının başlayacağını, bu çerçevede kar- mış durumda. Dünyada demokrasi, bu şılıklı temsilci atanacağını duyurmuştu. Erme- üzere Covid-19, küresel ekonomik topar- er enerjili denizaltı teknolojisini paylaşa- ri güçlerinin konuşlanmasına atıfla “Rus- konuda gelişmiş olarak görülen ülkelerde nistan Dışişleri Bakanlığı’ndan “Türkiye ile iliş- lanma, çevre, ticaret ve güvenlik” konu- cağı belirtildi. Fransa tepki olarak bir sü- ya işgale hazırlanıyor” suçlamaları yük- de erozyona uğrarken eşitsizlik, adalet- kileri önkoşulsuz olarak düzeltme sürecine larında ortak duruş belirledi. reliğine Washington ve Canberra elçileri- seldi. Biden-Putin cephesi arasında za- sizlikle birlikte savaş-yokluk döngüsün- hazır oldukları” açıklaması gelmişti. Çavuşoğ- Ancak Afganistan’dan uluslararası güç- ni geri çağırdı. İlerleyen süreçte taraflar man zaman yapılan temaslarla krizi din- deki coğrafyalardan kaçıp daha iyi yaşam lu, daha sonra Türkiye ile Ermenistan arasın- lerin çekilmesi, tahliyelerdeki karmaşa arasındaki kriz dindirildi. dirme arayışı gündeme yansıdı. Şimdi için “umuda yolculuğa” çıkanların trajedi- da atanan özel temsilcilerin ilk toplantısının da aralarında olmak üzere kimi uluslara- gözler 10 Ocak’ta ABD ile Rusya arasın- si yine gündemin acı maddelerinden. bu ay Moskova’da planlandığını söylemişti. Rusya-Batı bloku rası krizler Avrupa’daki, “ABD’ye savun- da Ukrayna konusunda yapılması planla- Hiç kuşkusuz Covid-19 pandemisin- ma alanındaki bağımlılık” konusuna iliş- nan görüşmelerde. Batı’dan Rusya’ya yö- de umutlar aşıların ortaya çıkışıyla birlik- arasında tansiyon... kin tartışmaları alevlendirdi. Avrupa Bir- nelik tepkilerin bir nedeni de muhalif li- te arttı, ancak küresel boyuttaki eşitsizlik Dünyanın iki nükleer gücü ABD ile Rus- ABD’den İsrail’e liği (AB) içinde kendi savunma gücünün der Aleksey Navalny’nin zehirlenme ola- bu konuda da es geçmedi... Yoksul ülke- ya arasındaki gerilim, 2021’de Soğuk Sa- oluşturulması yönünde görüşler arttı. yı, ardından tutuklanması oldu. lerin nüfuslarına göre yeterli aşıya “ula- vaş dönemlerini akıllara getirdi. Ukrayna Tüm bu gelişmelere ek olarak şamamaları” bir kez daha insani kriz tab- ve Belarus-Polonya sınırındaki göçmen hava desteği Avustralya’nın Fransa ile yaptığı denizal- Pekin’e baskı losunu gözler önüne serdi. Salgına yöne- trajedisi üzerinden karşılıklı sert söylem- tı projesini iptal ederek ABD ile anlaş- lik önlemler çerçevesinde alınan kısıtla- Haziran ayındaki NATO zirvesinde ay- srail, ABD’den 12 CH-53K helikopteri, ve iki ler, askeri tehditler havada uçuştu, tatbi- ması AB-Washington hattında tansiyonu İadet Boeing KC-46 yakıt ikmal uçağı satın al- ma kararları 2021’de ekonomik-toplum- katlar birbirini izledi. Moskova, NATO’nun rıca Pekin’e yönelik ABD’nin baskı ham- yükseltti. ABD-İngiltere-Avustralya AU- sal çalkantıları da beraberinde getirdi. leleri de gündeme yansıdı. Batı’dan in- mak üzere anlaşma imzaladı. İsrail Savunma Doğu Avrupa’ya doğru etki alanını geniş- KUS adı altında yeni bir güvenlik işbirli- Bakanlığı’nın açıkladığı anlaşmanın, yaklaşık Dünyanın pek çok ülkesi aralarında aşı letmesini “kırmızı çizgisi” olarak duyur- san hakları karnesine yönelik eleştirilerin ği kurulduğunu duyurdu. Bu kapsamda karşıtlarının, aşırı sağcıların da olduğu yükseldiği Çin’le Tayvan konusu üzerin- 3.1 milyar dolar olduğu belirtildi. Anlaşmanın du. Güvenlik taleplerini ABD’ye iletti. Batı ABD ve İngiltere’nin Avustralya ile nükle- hava savunma kapasitesini yenileme girişimleri grupların protestolarına sahne oldu. blokundan ise Ukrayna sınırına Rus aske- den gerilim alevlendi. kapsamında yapıldığı aktarıldı. Anlaşma, İsrail’e arzu etmesi durumunda al- Transatlantik işbirliği... tı helikopter daha satın alma opsiyonu sunuyor. Paris-Washington krizi TRUMP’IN YIKICI VEDASI... Buna göre ilk helikopterler İsrail’e 2026 yılında ABD Başkanı Biden, selefi Trump dö- teslim edilecek. Yakıt ikmal uçağının teslimatı- BD’de ikinci dönem başkanlık seçim- ları gündeme yansıdı. Ülkede demokra- neminde bozulan geleneksel Transatlan- nın da 2025 yılından önce yapılması beklenmi- Alerini kaybeden Cumhuriyetçi ka- siye yönelik kaygılar, tartışmalar artar- tik ittifakının güçlendirilmesi yönündeki yor. İsrail Hava Kuvvetleri, dört adet daha sa- nattan Donald Trump, seçimlere hile ka- ken Trump hakkında azil süreci ikinci de- politikaya geri dönüş mesajı verdi. Was- tın almak istediği yakıt ikmal uçağının teslima- rıştırıldığı iddialarını 2021 yılı başına ka- fa açıldı. Dava Cumhuriyetçilerin kontro- hington-Brüksel hattında ilişkiler yeniden dar sürdürürken aşırı sağcı gruplar ve ta- lündeki Senato’dan döndü. Yeni başkan tının, mümkün olduğunca kısa sürede yapılma- güçlenme rayına girdi. 15 Haziran’da AB- raftarları 6 Ocak’ta Kongre binasına bas- seçilen Demokrat Parti’den Joe Biden’ın sını istediğini duyurdu. İsrail basınında özellikle ABD zirvesinde taraflar, “Çin’e yaklaşım- kın düzenledi, beş kişi yaşamını yitir- yemin törenine Trump’ın katılmaması ise İran’a karşı olası bir hava harekâtında yakıt ik- da istişare, Rusya’nın istikrarsızlaştıran di. Olaya ilişkin “darbe girişimi” yorum- ülke tarihinin ilkleri arasına geçti. mal uçaklarının son derece önemli bir rol oyna- davranışlarına karşı birlik başta olmak yacağı yorumları dikkat çekti. Yeni ‘düşman’ vitrin mankeni fganistan’dan geçen ağus- açıklanan kararda, vitrin man- kanlığı lağvedilmiş, “Rehberlik, Atos ayında ABD dahil yaban- kenlerinin kafasının İslama ay- Faziletin Teşviki ve Ahlaksızlı- ACILARINIZI cı güçler çekilirken köktendin- kırı olduğu belirtilerek “kafala- ğın Önlenmesi Bakanlığı” ola- ci Taliban yıllar sonra yeniden rının kesilmesi” talimatı verildi. rak değiştirilmişti. Kadınların yönetimi ele geçirdi. Uluslara- TV dizilerinde oynaması ve oy- PAYLAŞIYORUZ... Eğitime kısıtlama rası güçlerin tahliyesinde ya- nadığı yapımların yayımlanması İnsan hakları ihlalleri nede- şanan kaos, insani krizle birlik- yasaklanmış, kadınların yer al- Cuntaya direniş niyle uluslararası tepkilerin he- te Taliban’ın baskıcı yönetimi, dığı afişler kaldırılmıştı. defindeki Taliban yönetimi, uluslararası kaygıları artırdı. Kız öğrencilere yönelik eği- Vefat ve başsağlığı ilanlarınız için yaptığınız yanmar’da ordu, 1 Şubat’ta yöne- özellikle kadın haklarında elde Ülkede ağır ekonomik kriz ya- tim kısıtlamaları, kadınların iş Mtime el koydu. Gerekçe 2020’de edilen birçok kazanımı geri al- şanırken Taliban uluslararası hayatından dışlanması da tep- ödemenin yüzde 20’sini yapılan ve Aung San Suu Çii’nin lideri mıştı. Ülkede Kadın İşleri Ba- topluma ülkenin dışarıda don- kilerin merkezinde. olduğu Ulusal Demokrasi Birliği’nin za- durulan kaynaklarının ak- Cumhuriyet Vakfı Burs Fonu’na aktarıyoruz. fer kazandığı seçimlerde hile yapıldı- tarılmasını, destek veril- TALİBAN ğı yönündeki suçlamalar çerçevesinde mesi çağrısını yineliyor. Di- GERİ açıklandı. Aralarında ülkenin fiili lideri ğer yandan ise Taliban’ın Suu Çii de olmak üzere çok sayıda si- DÖNDÜ Bu fondan, yetenekli, ihtiyaç sahibi 2001’deki iktidarı dönemi- yasi isim ve eylemci tutuklandı. Dar- ne göre daha ılımlı bir söy- be karşıtı binlerce kişi meydanlara çık- öğrencilere burs veriyoruz. lem izlemesine karşın özel- tı. Aylardır süren eylemlerde ordunun likle kadın ve kız çocuklarına yö- müdahalesi sonucu en az bin kişinin nelik yasak, baskıcı uygulamala- yaşamını yitirdiği belirtiliyor. Acılarınızı paylaşıyoruz. rını sürdürdüğü görülüyor. Sudan’da ise 25 Ekim’de Orgene- Taliban’ın tartışmalı icraatla- ral Abdulfettah el Burhan liderliğinde Yakınlarınızın adı bu burslarla yaşasın. rına son olarak “vitrin manken- darbe düzenlendi. Cunta, Başbakan lerini hedefe koyması” eklen- Abdullah Hamduk dahil onlarca siya- di. “Ahlakı Yayma ve Ahlaksızlı- setçiyi gözaltına aldı. Daha sonra ser- ğı Önleme Bakanlığı” ile Herat best bırakılan Hamduk, Burhan ile 21 vilayetindeki yerel Taliban yö- Kasım’da görevine geri dönmesini, si- netimi tarafından önceki gün yasi tutukluların salınmasını ve de- mokratik sürecin tamamlanması için www.cumhuriyetvakfi.org.tr iki tarafın birlikte çalışmak üzere ta- KATAR’A AMBARGO KALKTI Birleşik Arap Emirlikleri, Bah- ANKARA: 0312 442 30 50 - İZMİR: 0232 441 12 20 ahhütte bulunulmasını içeren bir an- reyn ve Mısır, Haziran 2019’dan laşma imzaladı. Ancak Hamduk’a tep- İSTANBUL: 0212 343 72 74 örfez ülkeleri tarafından “te- go Suudi Arabistan’ın kara, de- itibaren Katar ile olan kara, ha- ki yükseldi. Ülke aylardır tam demok- Kröre destek verdiği” gerekçe- niz ve hava sınırlarını açmasıy- va ve deniz sınırlarını kapatmış, rasiye dönüş çağrılı kitlesel eylemlere siyle Katar’a uygulanan ambar- la son buldu. Suudi Arabistan, Doha ile ilişkileri kesmişti. sahne oluyor. -SÜRECEK-