Katalog

28 EYLÜL 2021 SALI EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 11 CUMHURİYET 24 AYAR DOLAR AVRO STERLİN FAİZ BORSA ALTIN ALTIN 8.8180 10.3150 12.1540 18.18 1392 3361.36 498.06 2.2 kuruş 3.5 kuruş 3.4 kuruş 0.37 puan 7.06 puan 12.39 lira 98 kuruş AKP’nin 19 yıllık iktidarı boyunca dolar yüzde 428.5, avro yüzde 522 arttı Konuşarak erittiler Tek adam, Saray yerine, Meclis’in, 2002’den bu yana Türk Lirası’nın döviz karşısında değer 2 trilyon 42 Yüzde 56.4 kaybı yüzde 80’i geçti. Kayıp, Cumhurbaşkanı Recep Tay- Cumhuriyetin milyar lira Yabancı para 2021 yılı Ağustos cinsinden yip Erdoğan’ın her faiz müdahalesiyle hızlandı. demokratikleşmesi sonu itibarıyla borçların borç borç stoku stokundaki payı ürkiye’de 19 yılda do- cep Tayyip Erdoğan’ın “Yetki- im ne derse desin, “Cumhuriyet lar yüzde 428.4, Avro yi verin; faizle, şununla bunun- cephesi”, “Millet cephesi” ad- Tise yüzde 522 arttı. Türk la nasıl uğraşılır göreceksiniz” Kları altında keskinleştirilmek is- tenen savaş, çatışmacılıkta, yaşamın Lirası’nın değer kaybı ise ay- dediği gün dolar 4.75 TL, Avro gerçekleri giderek, taşları yerli yerine MUSTAFA nı dönemde dolar karşısında 5.49 TL oldu. ÇAKIR oturtuyor.. Her geçen gün tek adam, yüzde 81.1, Avro karşısında n Bu yıl başında dolar 7.34 Saray rejimini ayakta tutabilme adına yüzde 83.9’a ulaştı. TL, Avro 9 TL seviyesini gör- fakirleşen halkı din ile yanında tutma Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), dü. 19 Mart’ta Naci Ağbal’ın Merkez siyasetinde verilmek zorunda kalınan AKP’nin iktidara geldiği 2002 yılın- Bankası görevinden alınmasından ödünlerle gündeme sokulan Saray dan bu yana uygulanan politikalar bir gün önce dolar 7.26 TL, Avro 8.65 tekelindeki din sömürüsünde sınır ta- nedeniyle TL’nin erimesini tablolarla TL seviyesiydeydi. 24 Eylül itibarıyla nımayan yeni yeni icraatlar ile ortaya çıkan sonuç, tablonun her yeni adı- ortaya koydu. dolar 8.82 TL, Avro 10.34 TL oldu.. mı, icraatı, kendi içindeki haksızlıklar, CHP TBMM Grubu’nun ekonomi n 3 Kasım 2002’den bu yana dolar eşitsizlikler ile tepkilerini de katlaya- raporunda, “tek adam rejimi ve kö- yüzde 428.4, Avro yüzde 522.6, ana- rak üretiyor.. tü ekonomik yönetimin” Türkiye’nin yasa referandumundan bu yana do- Genellemeden en güncel gelişmele- uluslararası itibarının yanı sıra lar yüzde 139.8, Avro yüzde 164.6 re, ilk sıralanabilecek örneklerin seçil- TL’nin değerini de yok ettiğine dik- artış gösterdi. Bu süreçte TL dolar mesine geçersek.. Anımsayacaksınız kat çekildi. Merkez Bankası’nın (MB) karşısında yüzde 81.1, Avro karşı- Amerika’ya giderken Saray’ın Cumhur- faiz indiriminin arkasından dolar ku- sında yüzde 83.9; anayasa referan- başkanı, dönüşünde fiyatların patlama- runun geçen haftayı serbest piyasa- sından suçladığı büyük marketler zin- dumundan bu yana TL, dolar karşı- ciri ile hesaplaşma sözü vermişti. Yurt da 8.89 TL düzeyinde kapattığı anım- sında yüzde 58.3, Avro karşısında bulamadıkları için hak aramak isterken satılan raporda, “Dolar kuru yıl ba- yüzde 62.2 değer kaybetti. çok ağır polis şiddetine hedef olan öğ- şından bu yana yaklaşık yüzde 20.2, rencileri ise yalancılıkla suçlamış, yurt ‘Borçlanma maliyeti arttı’ Avro kuru ise yüzde 14.8 oranında açığı değil, büyük artışını sağlamakla arttı. Diğer bir ifadeyle TL yıl başın- Rapora göre, Merkez Bankası’nın sayılar da vererek övünmüştü. dan bu yana dolara karşı yüzde 16.8, göre 9 milyar lira daha artarak 2 faiz indirimi nedeniyle Türkiye’nin YENI ZIRVE ARANIYOR Dün sabahın bizlere de ulaşan en trilyon 42 milyar liraya kadar yük- Avro’ya karşı ise yüzde 12.9 oranın- dış borçlarını geri ödeme (temerrüt) taze bilgileri ile marketler zincirinin en olar/TL, faiz indiriminin ardın- da değer kaybetti” denildi. seldiği anımsatıldı. Borçlarda yı- risk primini gösteren CDS’i (kredi büyüğünün patronundan gelen açıkla- Ddan dün 8.8998 ile yeni tarihi lın ilk 8 aylık döneminde 229 mil- mada, yüzde bir kâr ile çalıştıkları ilan Raporda, “tek adam rejimiyle ilgi- temerrüt sigortası- 5 yıl vadeli) ise zirvesini görürken, piyasalar bu in- edilmişti. Gerçi iktidarları süreci için- li anayasa değişikliğinin kabul edil- yar liralık artış yaşandığı kaydedil- geçen hafta yüzde 8 oranında arta- dirimlerin ne hızda devam edece- deki 16 kat büyümelerinin açıklaması mesi ve sonrasındaki gelişmelerin di. Ağustos sonu itibarıyla 2 trilyon rak 24 Eylül itibarıyla 391.7 oldu. ğine odaklandı. Dün Asya piyasa- olmuyordu ama öyle zannedildiği gibi TL’nin değerinde yarattığı değişim- 42 milyar lira olan borç stokunun, 1 Böylece faiz indirimi, Türkiye’nin larında 8.91 seviyesini gören dolar/ de güncel fiyatlar üzerinde hesap me- lere” de yer verildi. Raporda yer alan trilyon 169 milyar liralık kısmını iç hem iç hem de dış borçlanma ma- TL, Türkiye’de ise 8.83-8.90 arasın- sap sorulamayacağı gerçeği de ortaya tablolardaki veriler şöyle: borçlar, 872 milyar liralık kısmını da işlem gördü. Avro da, 10.4222 li- liyetlerini artırdı. Raporda, “CDS’i çıkmış oluyordu. rayı gördükten sonra 10.31-10.40 li- n 3 Kasım 2002’de AKP’nin iktida- ise dış borçlar oluşturuyor. Dış borç- Türkiye’den yüksek ülke olarak bir Yurtlara gelince, ilgili bakanlığın son ra arasında hareket etti. ra geldiği seçim günü dolar 1.67 TL, ların tamamı, iç borçların ise yüzde resmi kayıtları ile 2020 yılında 698 bin tek Arjantin bulunuyor. Türkiye di- Öte yandan geçen hafta yerli yatı- Avro 1.66 TL seviyesindeydi. 23.8’i yabancı para cinsinden alın- 289 olan yurtların sayısı, 2021 yılında ğer tüm ülkelerden daha yüksek bir rımcıların geçen hafta kâr realizas- ancak 696 bin 966 öğrenci kapasite- n 6 Nisan 2017 anayasa referandu- mış borçlar. Yabancı para cinsin- risk primine sahip” denildi. yonu kapsamında 2 milyar dolarlık li olabilmişti. Bir yıl içindeki artan genç munda dolar 3.68 TL, Avro 3.90 TL’ydi. den borçlar, borç stokunun yüzde Raporda, Hazine’nin iç ve dış döviz sattığı tahmin ediliyor. nüfus, öğrenci sayısı, öğrencilerin yurt n 19 Haziran 2018 tarihinde Re- 56.4’ünü oluşturuyor. l ANKARA borçlarının ağustosta bir önceki aya gereksinimleri ile kıyaslandığında so- kakta kaldıkları için yurt isteyen öğ- renciler mi, yoksa Saray adına yapı- Türk-İş’e göre gıda enflasyonu eylülde önceki aya kıyasla yüzde 4.2 arttı lan açıklamalarda mı yalan söylenmiş oluyor? Öğrenciler geçmişteki cemaat-tari- kat yurtlarındaki siyasal İslamcı bas- kıları mumla aratan yeni yeni tarikat- lar, cemaatler yurtlarına sığınmaya ‘Açlık’ 3 bin lirayı aştı zorlanıyorlardı. FETÖ benzeri bir yapı- lanmada görev alan öğretmenin aylık maaşının, devletin resmi kurumların- ürkiye İşçi Sendikaları Konfe- porunda da “Halen yürürlükte olan tarı (aile bütçesi) ise aylık 398 TL, FITCH’DEN BANKALAR daki aynı görevlerde öğretmen maaşı Tderasyonu (Türk-İş), 2021 yılı aylık net 2 bin 826 TL asgari ücret dokuz aylık 1495 TL ve yıllık 1959 alanların 9 katına çıkmış olduğu ger- eylül ayı itibarıyla dört kişilik bir yine açlık sınırının altındadır. Ara- TL tutarında yükseldi” denildi. çeği neyin göstergesi? Refinansmanda ailenin açlık sınırının 3 bin 49 TL daki fark bu ay 224 TL’ye yüksel- HHH TÜFE’nin üstünde miştir. liraya yükseldiğini açıkladı. Yok- Yeri gelmişken ismi önemli değil, risklerini artırıyor sulluk sınırı ise 9 bin 932 TL’ye Yine dört kişilik bir ailenin sa- Raporda, gıda fiyatlarındaki artış gelen haberde ayrıntılı bilgilendirmede redi derecelendirme kuruluşu vekillik maaşı 13 bin 410, başkanlık dece gıda harcaması (mutfak mas- hızının son aylarda manşet tüketi- ulaştı. Bu kapsamda bekâr bir çalı- KFitch Kıdemli Direktörü Lind- ücreti karşılığı 14 bin 214, Orkel üye- şanın “yaşama maliyeti” de aylık 3 rafı) geçen aya göre 122 TL, yılba- ci enflasyonunun (TÜFE) da üzeri- sey Liddell, Merkez Bankası’nın fa- liği 10 bin 20, Turkcell yönetim üyeliği şına göre 459 TL ve geçen yıla gö- bin 709 lira oldu. ne belirgin şekilde çıktığı vurgulan- iz kararı sonrası TL’de yaşanan de- 130 bin olmak üzere aylık 227 bin 614 re 601 TL arttı. Yapılması gereken dı. Türk-İş’in Ankara bazlı hesapla- Açlık sınırı 2020 yılı aylül ayın- ğer kaybının bankacılık sektörüne liracıkmış. BETAM’ın son istihdam toplam harca- da 2 bin 447 lira, yoksulluk sını- dığı “mutfak enflasyonu”ndaki de- kısa vadeli etkilerini değerlendirdi. araştırması verileri ile istihdam 125 bin ma tu- “TL’de değer kaybı Türk bankacılık rı 7 bin 973 lira, 2021 yılı ağustos ğişim ise Eylül 2021 itibarıyla şöyle artışı gösterirken işsiz sayısı 506 bin- sektörünün yüksek döviz borçlulu- açıklandı: “Ankara’da yaşayan dört miş. TÜİK’e göre ise 2021’in 2. çeyre- ayında ise açlık sınırı 2 bin 927 ğu ve yatırımcı güvenine etkisi de- ğinden büyüme müjdesi var. lira, yoksulluk sınırı 9 bin kişilik bir ailenin ‘gıda için’ yapma- ğerlendirildiğinde bankaların refi- Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın dün sa- 533 liraydı. Böylece açlık sı gereken asgari harcama tutarı nansman risklerini artırıyor” diyen bah tüm canlı yayınlar kesilmiş ola- sınırı, asgari ücretin 2 bir önceki aya göre yüzde 4.18, Liddell, şöyle devam etti: rak Beştepe’den seslenişinde gün- bin 826 lira olarak uy- ilk 9 ayda 17.72, yıllık bazda dem hâkim ve savcıların kura töreni “Türkiye bankacılık sektöründe gulandığı Türkiye’de yüzde 24.56 ve 12 aylık orta- mevduatta dolarizasyon da ayrıca canlı yayını idi. Elbette Yargıtay, Da- 3 bin lira barajını aş- lamalara göre yüzde 19.58 nıştay başkanları, başsavcıların huzu- yüksek ve TL’de değer kaybı bunu mış oldu. Türk-İş ra- arttı.” l Ekonomi Servisi runda yapılan kura çekimi ile “bağım- daha da artırarak mevduat tara- sız” görev yapmaları beklenen her iki fında istikrarsızlık halinde döviz li- yargı kurumunun yeni kadro atamala- kiditesi risklerini yükseltebilir. Bu- rı yapılıyordu. Çok önemli iki yargı ku- nunla birlikte Türk bankaları son REKABET KURULU, BULGULARI CİDDİ VE YETERLİ BULDU rumunun yargıç ve savcılarının bağım- yıllarda TL’deki baskılara rağmen sızlığının önemi üzerinden sözlere, söz fonlama piyasalarına makul eri- konusu kura çekimi ile inanmamız is- şimlerini korudular. Seküritizas- Beyaz eşya devlerine soruşturma teniyordu. yon piyasalarına erişimi de devam Doğal olarak ya da kaçınılmaz ay- etti.” l T24 ekabet Kurulu (RK); beyaz eşya ri konumundaki üretici ve toptancı nı zaman dilimi ile çakışan HDP’nin Rsektöründeki Arçelik Pazarlama, seviyesindeki teşebbüsler hakkında seçimlere ilişkin açıklamaları birkaç BSH Ev Aletleri, Gürses Elektronik, LG yürütülen soruşturmanın sözlü sa- cümle ile verilebildi. Sonraki özetlerin- VYŞD TAHMİN ETTİ Electronics, Samsung Electronics ve vunma toplantısının ise 27 Ekim’de den de öğrenebildiğimize göre HDP, Seferde olmayan SVS Ticaret hakkında rekabeti ihlal et- yapılacağını duyurdu. ittifak adresi göstermedi. Sadece ‘Takipteki’ satışı cumhurbaşkanı hükümet sisteminin tikleri gerekçesiyle soruşturma açtı. ‘plaka’ iptal edilsin kesin değiştirilmesini istedi. Cumhu- Denetimler arttı 6 milyarı bulacak riyetin demokratikleştirilmesi, barışçı ‘Zincirler’ çağrıldı stanbul Ticaret Odası (İTO) Baş- Ticaret Bakanlığı, beş büyük zincir çözüm yolları, insan haklarından yana ankacılıkta 600 milyar liralık İkanı Şekib Avdagiç, İstanbul’da Rekabet Kurumu’nun internet si- marketteki ürünlerde fahiş fiyat artı- Meclis’te çözüm aradığını ilan etti. Bbakiyeye yaklaşan takipteki seferde olmayan 5 bin servis pla- tesinde yer alan açıklamaya göre ön şı yapılıp yapılmadığının tespiti için CHP, Kılıçdaroğlu’nun, “Kürt so- kredi (NPL) ve yakın izleme kredi- kası bulunduğunu, bu sebeple de araştırma sonucunda elde edilen bul- müfettiş görevlendirildiğini açıkla- rununun muhatabı kim” sorusuna ya- lerinde satışların hızlanması bek- servis sorunu yaşandığını söyle- gular, ciddi ve yeterli bulunarak şir- mıştı. Zabıta ekipleri de pek çok kent- nıt arayan açıklamaları, güncel gün- leniyor. di. Bu plakalara 31 Aralık’a ka- ketler hakkında soruşturma açılma- te marketlerde fiyat denetimlerini ar- dem tartışmalarının odağındaydı. Ad- Varlık Yönetim Şirketleri Der- dar süre verilmesi gerektiğini be- sına karar verildi. Rekabet Kurulu, tırdı. Hijyen, son kullanma tarihi, ver- res bildiğiniz üzere “Meclis çatısı altın- neği (VYŞD) Başkanı Sezin Ünlü- lirten Avdagiç, süre sonunda ça- da araştırılması gerekir” olarak özet- salgın sürecinde, perakende gıda ve gi levhası ve işyeri ruhsatı gibi dene- doğan, bu ay sona eren BDDK’nin lışmayan plakalar için yeni başvu- lenebilirdi. Kuşkusuz Erdoğan’ın Kürt temizlik ürünleri ticareti ile iştigal timlerin yanı sıra fiyat etiketleri özel- NPL düzenlemesi sonrasında şu rular açılmasını talep etti. Servis sorunu diye bir sorunun kalmadığı ana ana kadar 2.7 milyar TL olan NPL eden zincir marketler ile tedarikçile- likle inceleniyor. l Ekonomi Servisi yetersizliğinin bir diğer sebebinin görüşü ile çatışıyor, MHP’nin duruşu satışının sene sonunda 5-6 mil- de çalışma saatleri olduğunu ak- ile daha da bir karşı karşıya gelinmiş yar liraya çıkmasını bekledikleri- taran Avdagiç, “Okul ve işyeri çı- oluyordu. Ancak Meral Akşener’in ni söyledi. Ünlüdoğan, “NPL sa- kışları aynı saatlere denk geldi- cumhurbaşkanı değil, Meclis’te güç- tışlarının gelecek yıl yoğun başla- Aftan yararlanmak için son iki gün ği için servis kapasitesi yetmiyor. lendirilmiş parlamenter sisteme ge- yıp 2023’te daha da zirve olması- Kademeli saat uygulamasının dışı- çişten sonra İYİ Parti’den başbakan ergi ve diğer bazı borçların yapılandı- başvururken 9 milyar 405 milyon lira tah- nı bekliyoruz. Çünkü sorunlu kre- na çıkıldığı için, herkes kendi saat adayı olmak istediği açıklaması ile Vrılmasına ilişkin düzenlemeler içeren silat yapıldı. Yetkililer, 30 Eylül Perşembe dilerde 2018’den gelen bir bakiye düzenlemesini yapıyor. Servisler, uyum içindeydi. Aslını ararsak yaptık- kanundan yararlanmak için son iki güne günü sona erecek başvuru süresinin ye- artışımız var. Bunun üzerine 2020 hem fabrikaya hem okula aynı an- ları açıklamalarla çoğunluk, Meclis’te girilirken dün itibarıyla 119 milyar 266 niden uzatılmasına yasal imkân bulunma- pandemi süreci ile birlikte ikinci da hizmet veremiyor. Sürücü te- ağırlıkları ile var olabilecek büyük par- milyon lira alacak yapılandırıldı. Yapılan- dığını hatırlattı. Düzenleme ile peşin öde- grup da artmaya başladı” dedi. mini noktasında da sıkıntı var” di- tiler ortak görüşte buluşmuş oluyor- dırma kanunundan yararlanmak için ver- meler ve birinci taksit ödemeleri için son l Reuters ye konuştu. lardı.. gi dairelerine 4 milyon 760 bin mükellef gün 1 Kasım 2021 olarak belirlendi.