Katalog

21 EYLÜL 2021 SALI 8 SAĞLIK [email protected] KML hastaLarı doğru tedaviyLe norMaL yaŞaM sÜresine KavuŞaBiLir SAĞLIK REHBERİ Belirtisiz ve sinsi olabilir KMl ’de hastaların yüzde 20-50’sinde herhangi bir Bun LARA şikâyet olmayıp başka dİKKAt bir amaçla yapılan kan ! tetkiklerinde saptanan beyaz n KML belirti ve bulguları n Halsizlik ve kas güçsüzlüğü kan hücre yüksekliği ile tanısı Sonbahar n Gece terlemeleri. konuyor. Geri kalan hastalar n Kilo kaybı ise hastalığın evresine bağlı al Erjisin DEn n Ateş n Kemik ağrısı olarak halsizlik, kilo kaybı, n dalakta büyüme (splenomegali) KorunManın terleme, karında hassasiyet, n Mide bölgesinde ağrı veya erken doygunluk hissi, eklem doluluk hissi. n Az miktarda yiyecek yedikten yoLu! ağrısı gibi şikâyetler ile 10 sonra bile tok hissetme. hekime başvuruyor. onbahar aylarıyla birlikte artışa geçen Salerji pek çok kişide çeşitli ağrılara ve ir çeşit kan kanseri olan Kro- gelişen bir hastalık. Artan bu uyarı hedefe yönelik ilaçlar ile tedavi ol- talıkları uzmanlarına ya da aile he- yorgunluğa neden oluyor. Vücudun aler- nik Myeloid Lösemi’nin sonucu özellikle beyaz kan hücrele- dukça başarılıdır ve 10 yıllık izlem- jenlerle teması arttıkça sorunlar da şid- kimlerine başvurabilmektedir. Baş- B(KML), ülkemizde yaklaşık 8 detleniyor. Son yıllarda küresel ısınma- rinde belirgin bir artış izleniyor. lere bakıldığında hastaların sağ ka- vurdukları hekimler tarafından ya- nın da sonucu olarak alerjik hastalıklar- bin ila 10 bin kişide görüldüğü tah- lım oranlarının oldukça yüksek ol- pılan kan tahlillerinde bozukluklar da önemli artış görüldüğünü belirten Gö- Ortalama tanı yaşı 50 min ediliyor. KML hastalığında en duğu izlenmektedir. Günü- çıkması üzerine hematoloji uz- ğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Nur Kaşkır Karadeniz Teknik Üniversitesi sık karşılaşılan soru- müzde hedefe yönelik te- manlarına yönlendirilmek- Öztürk, “Dünyamızı tehdit eden en önem- Tıp Fakültesi Hematoloji Bilim Dalı nun kanda lökosit ar- daviler KML tedavisin- tedir. KML bir ‘ilk’ler has- li sorunlardan olan küresel ısınma, alerjik Başkanı Prof. Dr. Mehmet Sönmez, tışı ve dalak büyük- de etkin olarak kul- talığıdır. Tıp tarihinde ilk hastaları daha da yakından ilgilendiriyor. yıllık yeni vaka görülme olasılığı- lüğü olduğu belirtili- lanılmaktadır. Bu te- defa bir genetik bozuk- Küresel ısınmanın da etkisiyle sonbahar nın 100 binde 1- 2 olduğunu anım- yor. Uzmanlar, hasta- davilerin yetersiz ol- luğun, yani Ph kromozo- ayları gün geçtikçe daha fazla alerji mev- satarak “Batı ülkelerinde ortala- lığın sinsi seyredebil- duğu durumlarda ve- munun, bir kansere ya- simi olarak anılacaktır. Nedeni bilinme- Sibel diğini belirterek “Kli- ma tanı yaşı 56-57 iken, 70 yaş üs- ya blastik evreye ge- ni KML’ye yol açtığı gös- yen yorgunluk ve vücut ağrılarının teme- BAHÇETEPE tü hasta oranı yüzde 20’dir. Geliş- linde de alerji olup olmadığı araştırılma- nik seyri kronik, hız- çen hastalarda en- terilmiştir. Yine tarihte ilk Prof. Dr. saydam lıdır” dedi. Öztürk, sonbahar alerjisinden lanmış ve blastik kriz mekte olan ülkelerde ise ortalama gel bir durum yoksa ke- defa kanserde, hedefe yöne- korunmanın 10 yolunu anlattı. tanı yaşı 50’dir” dedi. Sönmez, şöy- dönemi olarak üç te- mik iliği nakli yapılmak- lik tedavinin, yani imatinibin, Alerjinin, bir besine ya da polen, akar, le devam etti: “KML üç evrede görü- mel faz ile seyreder. Hastalarımız tadır. KML’nin günümüzde teda- bir kanserde, yani KML’de, norma- kedi tüyü gibi yabancı maddelere bağışık- lebilmektedir. Hastaların yüzde 85’i uzun yıllar boyunca olsa da dü- vi edilebilir bir hastalık olduğu bi- le yakın yaşam süresi sağladığı bu lık sisteminin verdiği aşırı tepki olarak ta- kronik evre dediğimiz hasta- zenli takip ve kontrollerini linmeli.” hastalıkta gösterilmiştir. Kan kan- nımlandığını anımsatan Öztürk, “Kızaran, lığın görece daha sessiz ve aksatmamaları önemli” serlerinde uzun süreli yaşam şansı kaşınan gözler, burunda kaşıntı, tıkanık- Dalak büyümesine dikkat sinsi seyrettiği dönemin- dediler. yüzde 40-50’lerde iken, uygun teda- lık, akıntı ve hapşırıklar, öksürük, göğüs de tanı alır. Diğer iki evre Yarın, yani 22 Eylül Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi vi ve takiple KML’de bu oran yüz- kafesinde daralma hissi, nefes darlığı, vü- ise hastalığın hızlanmış Hastanesi, İç Hastalıkları ve Hema- Dünya Kronik Miye- de 95’lere ulaşmaktadır. Ülkemiz- cutta kaşıntılar, kabarıklar ve döküntüler olduğu evre ve akut lö- loid Lösemi Farkın- toloji Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. alerjiyi işaret eden bulgular olarak öne çı- de ve tüm dünyada tanı alan bir kıyor. Alerjiler koku kaybına da yol açar. semiye dönüştüğü blas- Dr. Güray Saydam da şu bilgileri dalık Günü. KML, 9 KML hastası mutlak suretle bir he- Covid-19’da koku kaybı anidir. Alerjik tik evrelerdir. En az sık- paylaştı: numaralı kromozom defe yönelik ilaçlar ile tedavi edilir. hastalıkların koku kaybı ise derece dere- lıkla görülen blastik evre “Bu hastalığın en önemli özellik- ile 22 numaralı kromo- Tedaviler sayesinde hastaların ne- Prof. Dr. sönmez ce artar. Ayrıca alerjik burun bulgularında oldukça hızlı seyirli olup bu lerinden biri dalak büyümesidir. zom arasında genlerin redeyse yüzde 90’ı uzun bir yaşam hiçbir zaman yüksek ateş olmaz” diye an- evrede hastalarımız için kemo- karşılıklı yer değiştirmesi Buna bağlı olarak hastalarımızda süresine sahip olmaktadır. Hastala- lattı. Öztürk, alerjiye karşı etkili 10 önle- terapi ve kemik iliği nakline ihtiyaç karın ağrısı, erken doyma, karında sonrası oluşan yeni bir gen yapılan- rımız, uzun yıllar boyunca olsa da mi şöyle sıraladı; duyabiliyoruz. En sık görülen kro- masına bağlı olarak, kan yapıcı kök şişkinlik hissi gibi şikâyetler ortaya düzenli kontrollerini aksatmamalı n Kişilerin hassas oldukları polenin nik evrede ve akselere evrede ise çıkabilmekte ve hastalarımız iç has- hücrelerin aşırı uyarılması sonucu ve tedavilerini bırakmamalıdır.” yayıldığı dönemde mümkün olduğu kadar açık havada bulunmaktan kaçınmalı. n Yemek pişirirken mutfak Zamanı durdurun havalandırılmalı. erKen tanı hayat Kurtarıyor n Çayırlardan, dökülen yapraklardan kaçınılmalı. 10 yıl n Ev içi bitkiler azaltılmalı. n Yastık, yorgan, yatak için özel dokunmuş kılıflar kullanılmalı. gençleşin! n Yatak çarşafları her hafta 60 derece sıcaklıkta yıkanmalı. amana bağlı olarak ciltte mey- n Yerde halı yerine tahta döşeme Zdana gelen değişiklikler en çok kullanılmalı. yüz bölgesindeki yaşlanmanın ha- Her yıl 1.4 n Çamaşırlar açık havada bercisi oluyor. Yaşamın doğal dön- milyon erkeğe kurutulmalı. güsüne genetik faktörler, güne- n Dışarıdan gelince mutlaka prostat kanseri şin etkisi, zararlı alışkanlıklar ve kıyafetler değiştirilmeli. tanısı konuyor. kemik-yağ dokusundaki değişim- n Yatmadan önce saç ve vücut ler de eklenince yüzdeki yaş alma doç. dr. İlker yıkanmalı. belirtileri daha hızlı ortaya çıkabili- tinay uyarıyor: yor. Estetik ve Plastik Cerrahi Uz- “Ailesinde manı Dr. Sarper Mete, mini yüz prostat kanseri germe işlemi ile yaşlanma etkile- rini yaklaşık 10 yıl geriye almanın tanısı olanlar mümkün olduğunu söyledi. Mete, taramalara bu işlemin klasik yüz germe işle- 40’lı yaşlarda mine göre çok daha pratik olduğu- Emre Coşkun başlamalı” nu ve daha doğal sonuçlar yarattı- ğını da vurguladı. diyor. Yaşlanma kaçınılmaz Prof. Dr. Görgülü Yüz bölgesinin yaşlanmasının yalnızca cilt yaşlanmasının bir so- el bileğinden anjiyo yapıldı nucu olmadığını söyleyen Mete “Aynı zamanda yüz bölgesindeki muayeneden çekinmeyin Üç damarı tıkalıydı kemik ve yağ dokulardaki değişim- alp krizi geçiren senarist Emre Coşkun’un lerle yüz dokusunu kemiğe asan rostat kanseri, erkeklerde en sık K(39) üç damarının tıkalı olduğu anlaşıldı. bağlardaki zayıflama gibi etkile- Prastlanan ikinci kanser. Dünya Prostat Kans Erinin b Elirtisi Yo K Kalp ve Damar Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. rin bir araya gelmesi sonucu orta- Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) dünya kan- Şevket Görgülü, el bileğinden yaptığı anji- ya çıkar. Zaman ve hastanın gene- rostat kanserinin pek belirtisinin ol- likle idrarda kan şikayeti ile başvuru- yoyla Coşkun’u tedavi tedavi ederek iki saat- ser verilerini içeren prostat kanseri- tiği gibi değiştirilemez faktörlerin Pmadığını dile getiren Doç. Dr. İl- lar oluyor. Prostat kanseri ilk olarak bel te yürümesini sağladı. Prof. Görgülü, bu yön- yanında, sigara kullanımı, beslen- ne ilişkin raporunda, erkeklerde en ker Tinay, “Prostat kanseri hiçbir be- omurlarına ve omurgaya sıçrama yap- temi ameliyat olmayı reddeden yüksek riskli me düzeni, spor, güneş maruziye- sık rastlanan ikinci kanser olarak lirti vermeyebilir çünkü prostat zaten tığı için bel ve sırt ağrılarıyla da hasta- hastalarda tercih ettiklerini söyledi. ti, uyku düzeni gibi durumlar yaş- saptandığını anımsatan Üroonkoloji var olan ve 50’li yaşlarda doğası ge- lar doktora başvurabiliyor. İdrarın ke- Senarist Çoşkun, ilk başlarda kalp kri- lanma üzerinde ciddi etkiye sahip- Uzmanı Doç. Dr. İlker Tinay, “Ailede, reği büyüme eğiliminde olan bir or- sik kesik yapılması, genellikle prostatın zi geçirdiğini anlamadığını, hastalığının ne- tir” dedi. Mini yüz germe işlemi- özellikle babada veya erkek kardeş- gan. Genellikle bu büyümeye bağlı işe- büyümesiyle bağlantılı. Prostat iyi huy- denin mideden kaynaklandığını düşündüğü- nin hastane ortamında yapılan bir lerde prostat kanseri tanısı var ise o me şikâyetleriyle kontrole geliniyor. İle- lu da büyüyebilir, kansere bağlı olarak nü anlattı. Coşkun, şöyle devam etti: “Reflü ameliyat olduğunu anımsatan Me- kişide prostat kanseri görülme ihti- ri evre prostat kanserinde ise genel- da büyüyebilir” dedi. şüphesiyle hastaneye gittim. Muayene eden te, özetle şu bilgileri verdi: mali normal kişilere göre 3-5 kat da- doktor kalp damar hastalıklarının tanısında “Genel anestezi altında veya se- ha fazla. Bu tarz kanser öyküsü olan- Yapılan prostat muayenesinde bir samında, Türk Üroonkoloji Der- kullanılan EKG aldı. EKG’nin görüntüsünü ha- dasyon ve lokal anesteziyle de ya- tırlıyorum, bir çocuğun karalama kâğıdı gi- lar prostat taramalarına 40’lı yaşlar- anormallik saptanması ve/veya kan- neği tarafından Ankara’da düzen- pılan, yaklaşık 1.5 saat süren bir biydi. Kalp krizi geçirdiğimi söylediler. Bir sü- da başlamalı. Erkekler kültürel ne- operasyondur. Hastaların ameliyat da ölçülen PSA değerinde yükseklik lenen “Genitoüriner Kanserler re sonra sesler gitti, nefes alamamaya başla- sonrası bir gece hastanede kalma- denlerle prostat muayenesinden çe- olduğu taktirde tanıya yönelik işlem- Sempozyumu”nda konuşan Türk dım. Her şey sekiz saat içinde oldu. Bypass sı önerilir. Kulak önü ve kulak ar- kinebiliyorlar. Bundan kesinlikle ka- lere geçildiğini anlatan Doç. Tinay, Üroonkoloji Derneği Yönetim Kurulu olmayı reddettim. Prof. Görgülü Hocamla ta- kası saçlı deriden yapılan kesiler çınılmamalı” dedi. “Günümüzde prostat biyopsisi sıra- üyesi Prof. Dr. Sinan Sözen ise ürolo- nıştım. El bileğinden hiç açmadan tabiri ca- sonrası hastayı hızlı ve ağrısız bir sında bize yol göstermesi amacıyla jik kanserlerde erken tanının önemi- izse kapalı bypass yaptı. Ağır bir ameliyat ol- iyileşme dönemi bekler. Mini yüz PSA yüksekse dikkat biyopsi öncesinde artık prostat MR’ı ne dikkat çekerek tanı sonrası has- du. Birkaç saat uykunun ardından kendime germe ameliyatı sonrası kişiler yüz DSÖ’nün raporuna göre 2020 yı- çekiyoruz. Daha sonra MR görüntü- taya uygun tedaviyi seçecek kri- gelmiştim.” görünümü olarak yaklaşık 10 yıl lında Türkiye’de 19 bin 444 erkeğe lemesinin bize sağladığı bulgu- terleri oluşturmak, tedavile- önceki hallerine dönüş yaşarlar.” prostat kanseri tanısı kondu. Prostat lar rehberliğinde prostat bi- rin de bu şekilde planlan- Yüksek riskli kanseri taramasında, üroloji uzma- yopsisi işlemini gerçekleşti- masının önemli olduğu- Prof. Dr. Görgülü ise Coşkun gibi hasta- nının prostat muayenesi yapması ve riyoruz. Biyopsi örnekleme- lara bypass operasyonunun önerilmesinin nu vurguladı. Dernek 2. kanda PSA düzeyinin belirlenmesi doğru olduğunu söyledi. Görgülü, “Ancak sinden sonra kanser tanı- Başkanı Prof. Dr. Cenk ameliyat için yüksek riskli veya ameliyat ol- olduğunu anımsatan Doç. Dr. Tinay, sı konan hastalarda hasta- Yücel Bilen de prostat mak istemeyen hastaları da yüzüstü bırak- “Ailesel bir riskiniz yoksa genellikle lığın evrelendirilmesi ama- kanserinde özellikle ge- mak mümkün değil. Emre Bey bypass olmak 50’li yaşlarda ürolojik değerlendirme cıyla tüm vücut görüntüle- netik testlerin ve gene- Doç. Dr. tinay istemediğini belirtmişti. Bu durumda hastayı ve beraberinde kan PSA düzeyinin meleri yapılıyor. Erken tanı tik değerlendirmenin ön kaderiyle baş başa bırakmamak, yeni çözüm belirlenmesi ve de bu değerlendirme alan kişilerin sonuçları da daha plana çıktığını, yakın gele- yöntemleri geliştirmek gerekiyordu. Ameli- sonucunda bir olumsuzluk saptan- başarılı oluyor” diye konuştu. cekte tanı ve tedavi kararında gene- yat için yüksek riskli ve ameliyat olmak iste- maması durumunda da 60 yaşından tik değerlendirmelerin hatta gen ha- meyen hastalarla ilgili yaptığımız bazı işlem- Gen haritası sonra düzenli tarama yapılmalı” di- ritamızdaki ayrıntıların yol gösterici ler var. Bu tip durumlarda el bileğinden anji- ye konuştu. Üroloji Haftası Etkinlikleri kap- olacağına inandığını kaydetti. yo yöntemini uyguluyoruz” diye konuştu. SAĞLIK