Katalog

AĞAÇ YANGIN DIKME VAR! SEFERBERLIĞI! >> AV. SELAMI ÖZTÜRK yazdı >> ÇAĞATAY TAVŞANOĞLU yazdı Olaylar ve Görüşler 2’de FİYATI 2.5 TL KKTC’DE 3 TL Olaylar ve Görüşler 2’de PAZARTESİ 2 AĞUSTOS 2021 97. YIL SAYI: 34995 KURUCUSU YUNUS NADİ (1924-1945) BAŞYAZARLARI NADİR NADİ (1945-1991) İLHAN SELÇUK (1992-2010) 24 saatte üç akıl tutulması AYAĞINA ÇAĞIRDI LE MONDE diplomatique Cumhuriyet gazetesinin ücretsiz ekidir. 2 AĞUSTOS 2021 Sayı: 19 SEÇİMLER İÇİN GERİ SAYIMDAKİ ÜLKEDE BAŞBAKAN MERKEL GÖREVİ TESLİM ETMEYE HAZIRLANIYOR Esnek Alman sağı, CDU Joe Chialo ofisinde bize bir afiş gös- silcisi olan Chialo bizi “bir sanatçı ile CDU’da takdir ettiğim ise çok pragma- Seçimler için kampanyayı yürüten RACHEL KNAEBEL * teriyor: Almanya Hıristiyan Demokrat yaşanan acil kriz” ile bir fotoğraf çeki- tik olmaları. Yönetmek istiyor” diyor. CDU’nun yeni başkanı Armin Laschet. Birliği’nin (CDU) 1957 yılındaki Ba- mi arasında kabul ediyor. CDU hakkında yazılmış bir kitap- Partinin -Bavyera’daki Hıristiyan Sos- BU PAZARTESI tı Almanya seçimleri için hazırladığı ta da belirtildiği gibi “CDU başbakan yal Birliği (CSU) kardeş partisi ile or- ‘Başbakan üretme (1) afiş bu. “Herkes için refah” sloganı ya- üretme makinesi”. Almanya Fede- tak olan- programı “İstikrar ve Yeni- zılı olan afişte, sarı saçları arkaya taralı, ral Cumhuriyeti’nin 72 yıllık varolu- lenme İçin” başlığını taşıyor. Bu başlık, makinesi’ A lmanya Başbakanı Angela kravatlı siyah takım elbisesi ile partinin Tanzanyalı bir diplomatın oğlu olan şunun (1990 yılına kadar Batı Alman- partinin alışık olduğu o büyük sapma- hamisi Ludwig Erhard’ın yuvarlak yüzü ya ile sınırlı olan bu cumhuriyet daha ları yansıtıyor. Yunanistan’a karşı borç Merkel, 16 yıllık iktidarının ardından, Chialo, anne babası Afrika’nın doğu- yer alıyor. 26 Eylül’deki genel seçim- sonra Doğu Almanya ile birleşti), elli krizi döneminde (2010-2015) oldukça 26 Eylül’de yapılacak seçimler son- sundaki bu genç ülkeyi temsilen fark- rası görevini bırakmaya hazırlanıyor. lere Merkel’in partisi adına Berlin’den lı ülkelerde elçiliklerde çalışırken iki yılında ülke hep CDU başbakanı ta- dik başlı olan CDU, 2015 yılında yaşa- adaylığını koyan 50 yaşındaki Chialo, rafından yönetildi. Merkel, selefi Hel- nan göç krizinde yüzbinlerce göçmeni Muhafazakâr yükseliş ve merkeze Bonn’da Katolik bir yatılı okulda oku- doğru açılım arasında kalan Merkel’in “Bu talep, CDU’nun bugünlere kadar muş. 2016’da Hıristiyan Demokratların mut Kohl gibi on altı yıl boyunca ikti- ağırlamayı kabul etti. Kadın bir başba- Hıristiyan Demokrat Birliği partisi ay- gelmiş özü” açıklamasını yapıyor. Chi- savunucusu olmuş. Chialo, “Eğitim yıl- darda kaldı. Ancak seçimlerde Sosyal kanı iktidara taşımadan önce parti on- alo kravat takmıyor, kampanya fotoğ- Demokrat Parti’ye (SPD) boyun eğmek larca yıl, kadının yerinin evi olan gele- lardır yeni bir yüz arayışında. Tarihe larımda Yeşiller üyesiydim. Yeşillerden, bakıldığında ise partinin iktidarda ka- rafları ise onu kucağında dizüstü bilgi- her ne kadar iklim konusunu tartışma- durumunda kalan Kohl’ün aksine, Mer- neksel aile vizyonunu savunmuştu. sayarda çalışırken gösteriyor. Büyük bir kel, seçimlerde kaybetmeden siyasetten labilmek için büyük sapmaları kabul ların merkezine taşımayı başarsalar da uluslararası marka için müzisyen tem- çekilme kararı aldı. Devamı 4-5. sayfada ettiği biliniyor. fazla ideolojik oldukları için ayrıldım. Dijital diktatörlük SERGE HALIMI LE MONDE diplomatique B atı Çin’e hoş geldiniz! Dünya Sağlık Örgü- tü (DSÖ), devletlere Covid-19 aşısının -tartışmasız- faydasına iknaya zorlamasını tavsiye ediyor. Emma- nuel Macron bunun aksine karar verdi. Her fırsat- ta liberalizm karşıtlığına saldırmaktan geri durmayan bu başkan, kamusal özgürlükleri sadece bir uyum de- ğişkeni olarak görüyor. Bu özgürlüklerin ihmal edi- lebilir ve zamanın tüm acil durumlarının -tıbbi, gü- venlik, savaş- karşısında önemini yitirdiğini vurgu- luyor. Milyonlarca insanın, enfeksiyon kapmadığını bazen günde on kez esnafın kontrol edeceği kimlik belgesiyle kanıtlamadan, trene binmesini, teraslarda yemek sipariş etmesini veya sinemada film izleme- sini yasaklamak, bizi başka bir dünyaya götürüyor. Böyle bir uygulama zaten var. Tam olarak Çin’de. Polis memurları, kasklarına yerleştirilen termal ka- meralara bağlı artırılmış gerçeklik gözlükleriyle ka- labalığın içinde ateşi olan bir kişiyi tespit edebiliyor. (1) Bizim de istediğimiz bu mu?.. Aslında, hızla ilerleyen dijital istilayı, özel ve pro- fesyonel hayatımızın, yazışmalarımızın, siyasi ter- cihlerimizin kayıt altına alınarak izlenmesini gönüllü onaylıyoruz. Cep telefonlarımız hacklenince verile- rimizin bize yönelik silahlara dönüşmesini nasıl ön- leyebileceğimiz sorusuna Edward Snowden şu ceva- GÜNÜ bı verdi: “İnsanlar kendilerini nükleer silahlardan ko- rumak için ne yapabilirler? Kimyasal ya da biyolojik silahlara karşı?.. Kendisinden korunamayacağımız endüstriler, sektörler var ve onların çoğalması bu ne- denle sınırlandırılmaya çalışılıyor.” DOĞU VE GÜNEY FEMİNİSTLERİNİN KADIN HAREKETİNE KATKISI Kamu özgürlükleri müzesi!.. Macron, insan etkileşimlerinin yerini idari siteler, robotlar, sesli posta kutuları, QR kodları ve indirile- bilir uygulamalardan oluşan karmaşık bir yapı ile de- ğiştirmesini hızlandırarak tam tersini teşvik ediyor. Artık bir bilet rezervasyonu yapmak, internet üzerin- ‘Kızıl büyükanneler’ den satın almak için hem kredi kartı hem de cep tele- fonu numaranızın hatta medeni durumunuzun beya- nı gerekiyor. Bir dönem vardı, ki ortaçağdan bahset- Rusyası’nda 33 yıla yakınken Fransa’da 49 yıl- nunla birlikte hatırı sayılır ilerlemeler de kay- miyoruz, trene anonim binebilir, bir şehri boydan bo- KRISTER R.GHODSEE* dı. 1970’te bu süre SSCB’de iki katına çıkarak dedilmişti. 1945’ten sonra, Sovyetler Birliği ve ya kameralara takılmadan geçebilir ve arkada hiçbir CUMHURBAŞKANI KALABALIK bir ekip tara- 68 oldu, Fransa’daki ortalama yaşam süresinden Doğu Avrupa’da yaşayan kadınlar aktif nüfu- iz bırakmadığımızda kendimizi daha özgür hissede- sadece 3 yıl daha az. Sovyetler Birliği, cinsiyet- sa geniş ölçüde dahil olurken Batı’daki kadın- bilirdik. Ve çocuk kaçırma vakaları, terör saldırıları, ler arası hukuki eşitlik ilkesini 1918’de anayasa- lar genellikle mutfak ve kilise sınırları içerisin- salgınlar ve hatta savaşlar da mevcuttu... B ugün eğer Batı’da yaşayan ve çalışan bir sına koydu ve 1920 yılında da kürtajı yasallaş- de kalmıştı. Tedbirli olma kuralı hiçbir sınır tanımayacak. Ör- kadınsanız, şüphesiz ki ne Bulgar Elena Laga- tırdı -dünyada bir ilk-. Çocuk bakımı konusun- Soğuk Savaş boyunca kadınların toplumda- neğin restoranda, bir gün Ortadoğu’ya seyahat et- dinova veya Ana Durcheva’nın ne de Zambiya- da ise Batı’nın bu konuyla ilgilenmesinden epey ki statülerinin iki blok arasında tetiklediği reka- miş, çıldırma krizleri geçirmiş, yasak bir gösteriye lı Lily Monze veya Chibesha Kankasa’nın isim- önce, kolektif yöntemleri finanse etmek için bet, Batılı ülkeler için bir itici güç rolü oynadı. katılmış, anarşist bir kitapçıya takılan biriyle aynı Erdoğan’ın Marmaris’te fından evlerinden alınan İktidarın yanıtsız bıraktığı konuları yeniden anımsatıyoruzlerinden haberiniz vardır; oysa kazanılmış hak- önemli gayretler sarf etti ve kadınların eğitimi 1942’de Amerikalılar, first lady Eleanor Roo- mekânı paylaşmak pek ihtiyatlı bir eylem midir?.. larınızın bir bölümünü bu kadınlara borçlusu- ve yetiştirilmesi için büyük yatırımlar gerçek- sevelt eşliğinde ABD gezisine çıkan Sovyet ka- Bir bomba, kalaşnikof mermisi yağmuru veya su- nuz. Bu isimleri hiç duymamış olmanızın nede- leştirdi. İkinci Dünya Savaşı sonrasındaki Doğu dın keskin nişancı Lüdmila Pavliçenko’nun sa- ratınıza inecek bir yumruk yeme olasılığı nedeniy- le yemeğinizi bitirememe riskiniz çok büyük değil ni, Soğuk Savaş’ın galiplerinin kendi tarih an- Bloku, merkezi planlamanın pek çok aksaklığına vaştaki kahramanlıklarını (309 Nazi’yi vurmuş- latılarından Doğu Bloku ve güney ülkeleri ka- rağmen kadınların çokça katkı sağladığı önemli tu) hayranlıkla keşfettiler. Washington, Sovyet ama sıfır da değil. Öyleyse, yakında yoldan geçen dınlarının uluslararası feminist harekete verdik- bilimsel ve teknolojik gelişmeler kaydetti. kadınlarının özgürleşmesinin temsil ettiği tehli- herkesin, temiz sabıka kayıtlarını ve polisin onayını leri sayısız katkıyı silmiş olmalarıdır. Sovyetler keden ancak 1957’de Sputnik uydusunun uzaya gösteren bir “vatandaşlık kartı” sunmaları mı gere- yangına müdahale eden Akdemir’in annesi, baba- Birliği’nin yıkılmasından sonraki Batı zafercili- İki blok arasında rekabet... gönderilmesinden sonra kaygılanmaya başla- kecek? Bir süre sonra bu kartla “Cumhuriyetin ka- ği, sosyalist deneyimle ilgili tüm olumlu mirası Elbette ki her şey mükemmel değildi. Ataerkil dı. Hem kadınlarınki hem erkeklerinkiler olmak yıp toprakları” haline dönüşmüş bir kamu özgür- hafızalardan sildi. Sosyalist deneyim artık oto- kültür, kadınları ücretli işlerinin üstüne, erkekle- üzere ülkesindeki beyin hücrelerini ABD’nin lükleri müzesinde sakin sakin gezinebilirler. riter rejime, fırınlar önündeki kuyruklara, gula- rin yapmayı reddettikleri ev işlerini de üstlenme- iki katı daha fazla seferber eden SSCB’nin uza- ga, yabancı ülkelere seyahat kısıtlamalarına ve ye mecbur bırakıyordu. Kıtlıklar nedeniyle, te- yın fethi yarışında öne geçmesi riski mi vardı? gizli polise indirgenmişti. mel ihtiyaç ürünlerini satın almak için Himalaya Ertesi yıl, Amerikan hükümeti kadınların bilim- Çeviri: Diane Dilek Cat Batılılar, Rusya’nın ve bazı Doğu Avrupa ül- Dağı’na çıkmak kadar büyük çaba sarfetmek ge- sel eğitimi için ödenek ayıran bir milli savunma kelerinin hızlı modernleşmesinin devlet sosya- rekiyordu; çocuk bezleri veya kadın hijyen ürün- yasasını kabul etti. ekiplere su taşırken alev- sı, kardeşi ve kızı, Marma- lizminin iktidara gelmesiyle aynı döneme denk lerinin temini genellikle imkânsızdı. Ayrıca po- (1) Félix Tréguer, “Sağlık acil durumu, güvenlik önlemle- gelmesini göz ardı etme eğilimindedirler. Örne- litik ve ekonomik iktidarın üst kademeleri geniş ğin 1910 yılında ortalama yaşam süresi Çarlık ölçüde erkekler tarafından işgal ediliyordu. Bu- Devamı 2-3. sayfada ri”, Le Monde diplomatique, Mayıs 2020. lerin arasında kalarak ris Öğretmenevi’ne gö- ölen Şahin Akdemir’in ai- türüldü. CHP’li Karaca, lesini taziye için ayağına “Vicdanlar yaralı” dedi. çağırdığı ortaya çıktı. >> HAZAL OCAK 4’te Cüppeli’ye İTFAİYEYİ BEKLETTİ ÇAY FIRLATTI ‘YAŞ’ ödülü mü ? ERDOĞAN, yangın böl- RİZE’DE meydana gelen 128 MİLYAR DOLAR NEREDE? Merkez 10 BİN DOLARI ALAN SİYASETÇİ KİM? Eski Tuğamiral Mehmet Sarı’ya gesinde onlarca araç- sel felaketinin ardından 2 Bankası’nın rezervleri eksiye düşürüldü. 4 İçişleri Bakanı Soylu, bir siyasetçinin çete 1 ilişkin üniforması üzerine giydi- lık konvoyla dolaştı. bölgeye gidip halka çay İktidar, aylardır 128 milyar doların nereye lideri Sedat Peker’den ayda 10 bin dolar aldığı- ği cüppeli fotoğrafları nedeniyle baş- Erdoğan’ın konvoyu ge- fırlatan Cumhurbaşka- gittiğine ilişkin net bir açıklama yapmadı. nı açıkladı. İsim konusunda sessizlik sürüyor. latılan disiplin soruşturması, aylardır çerken yollar trafiğe ka- nı Erdoğan, Marmaris’te patıldı. Bu sırada itfai- yaptığı konuşmanın ar- sonuçlandırılmadı. Sarı’nın bu haf- 750 MİLYON DOLAR ÖDENDİ Mİ? Ziraat NEDEN SÖNDÜRME UÇAĞI YOK? ye araçlarının da trafikte dından da yurttaşlara ta yapılması beklenen Yüksek Askeri 3 Bankası - Demirören skandalının ardından 5 THK’de, 20 yangın söndürme uçağı ol- bekletilmesi tepki çekti. çay fırlattı. >> 5’te Şûra’da emekliye sevk edilmesi bek- kamu bankalarının kime, ne kadar kredi verdi- masına karşın, Orman Bakanlığı neden leniyor. Sarı, zamanaşımıyla kurtarıl- ği, geri ödenip ödenmediği soruları yanıtsız. yangın söndürme işini özelleştirdi? mak isteniyor. >> HÜSEYIN HAYATSEVER 4’te Başlattığı çevre hareketi ve mültecilerle ilgili sözleri çok konuşulan Soyer: Siyaseti toklar yapsın SIYASET, hayatı değiştirme işi, Çökertme boşaltıldı ben bir şovmen değilim. Siyase- GÖĞSÜMÜZ KABARIYOR ti tok insanların yapması gerek- İKLİM krizine eklenen devletin yetersiz organizas- yonu yangının kontrolsüz bir şekilde yayılmasına yol tiğini düşünüyorum, ben tok bir açtı. Muğla Milas ilçesi Beyciler Mahallesi’nde başla- insanım. Çocukluğumdan be- yan yangın, Aşağı Mazı köyünün ardından Çökertme ri bırakın Türkiye’yi, dünyayı Mahallesi’ne sıçradı. Şiddetini artıran alevler nede- kurtarmak gibi bir hedefim var. niyle Çökertme Koyu boşaltıldı. Orman yollarındaki Hangi koltukta olursam bunun tehlike nedeniyle köye girişler yasaklandı. >> 3’te peşinden koşacağım. KENTSEL Adalet Şube Müdür- E. TÜMGENERAL AHMET YAVUZ: lüğü kurduk. Özellikle mülte- cilerin entegrasyonunu sağla- mak istiyoruz. Dil eğitimi veri- TSK, söndürme yoruz, toplum sağlığına odak- lanıyoruz. Özetle bu insanları safra gibi filosu kursun görmüyo- Tokyo 2020 Olimpiyat ruz. >> 9’da Oyunları’nda 51 kiloda rin- EMEKLI Tümgeneral Ahmet Yavuz, TSK’nin ge çıkan Buse Naz Çakıroğ- altyapısı aracılığıyla İçişleri Bakanlığı bün- lu, Tayland’dan Jutamas yesinde bir yangın söndürme filosu kurulma- Jitpong’u 5-0 mağlup ederek sını önerdi. “Bir söndürme uçağı, savaş uça- ‘TENCERE’ KALEMİ OLSUN yarıfinale kaldı. Buse Naz bu ğı kadar değerli. Bugün bir milyar dolara 20 sonuçla olimpiyat madalya- uçaklık filo kurulur” dedi. >> SEFA UYAR 5’te Gıdada artış sını garantilerken milli atlet Yasmani Escobar Copello da adını 400 metre engelli finali- gösterilmiyor ne yazdırdı. >> Spor’da GIDADAKI fahiş artışın en- YAZARLARIMIZ YORUMLUYOR fasyon rakamlarına yansı- madığını belirten yemek sa- O GECE NELER İÇ SAVAŞ MI Meriç Nehri’ndeki adacığa ateş açıldı, bir Türk yaşamını yitirdi nayicileri, pandemide yüzde OLDU ÖYLE? DEDİNİZ? 60 küçüldüklerini belirterek >> BARIŞ TERKOĞLU 3’te >> ERGIN YILDIZOĞLU 8’de “Ayakta kalmak için fiyatla- rı doğru saptayacak ‘tencere MUTLAK İTAATİ AĞACI SEVMEYEN enflasyonu’ kalemi açılması- Yunanistan’a nota KİMLER İSTER? ORMANI SEVER Mİ? nı” istedi. >> ALI CAN POLAT 9’da >> ERDAL ATABEK 4’te >> ÖRSAN ÖYMEN 10’da EDIRNE Meriç’te göçmenlerin karşıya geçtikten sonra bırak- KADINLAR DAHA ÇİN-RUSYA-HİNDİSTAN TALİBAN, KANDAHAR’I VURDU KONYA’DA tıkları botları almak üzere Meriç ÇOK ÖNE! İŞBİRLİĞİ >> MEHMET ALI GÖZALTI Nehri üzerindeki adacığa giden AFGANİSTAN’DA Kâbil Hamid Karzai Havaalanı’nın ko- GÜLLER 10’da >> ORHAN BURSALI 6’da SAYISI 14’E Mehmet Durgun, Yunanistan ta- runması konusunda Türkiye’nin de dahil olduğu tartış- rafından sivillerce açılan ateş so- malar sürerken ülkenin stratejik önemdeki Kandahar ÇIKTI 100. YILDA DA BİRLİKTE Havaalanı’na dün roketli saldırı yapıldı. Taliban Sözcüsü nucu yaşamını yitirdi. Türkiye, >> 6’da Mücahid, en az üç roket fırlattıklarını duyurdu. >> 7’de öldürülen vatandaşı nedeniyle >> AYKUT KÜÇÜKKAYA 2’de Yunanistan’a nota verdi. >> 10’da CUMHURİYET SORUYOR