Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
?
iguana, Yahşi Mahallesi’ndeki bahçe içerisindeki bir eve geldi. Evde-
EVDEKI IGUANA! Bodrum’da Saadet Ayaz (73), uyandığında bir
ki kanepe üzerinde uyuyan Ayaz, uyandığında iguana ile karşılaşın-
iguana ile karşılaştı. Korkup dut ağaca tırmanan hayvan, uzun uğraş-
ca kısa süreli şok yaşadı. Evden kaçtığı düşünülüyor. l IHA
lar sonucu kurtarılarak koruma altına alındı. Bir metre uzunluğundaki
6 TEMMUZ 2021 SALI
Herkese Bilim Teknoloji dergisinin katkılarıyla hazırlanmıştır.
150 yıl yaşamak
ister miydiniz
Koronavirüs salgınıyla birlikte karavan tatili öne çıktı.
Nature Communications’da yayımlanan
bir çalışmada, ömrümüzün kati bir
KONAKLAMALARINA İZİN VERİLMİYOR
sınırını tahmin etmek için kan hücreleri
ve günlük adımlar sayıldı. 500 bin veriye
dayanan bulguya göre, insanlar 120
Karavancılara:
ile 150 yıl arasında yaşayabilir. Ancak
UZUN YAŞAM İLE
yaşlanma hızı daha fazlasını kaldıramaz.
SAĞLIKLI UZUN YAŞAM
Yassak hemşerim!
Derleyen: BATUHAN SARICAN
ARASINDA FARK VAR
ra giden karavancıların jandar-
BÜLENT ECEVİT
ma ekipleri tarafından bölgeyi
lümsüz olmak ister
andemi ile büyük ilgi gören terk etmeleri isteniyor.
misiniz” diye sorulsa Chicago’daki
Pkaravanla tatil yapanlara bir- Kumlca - Finike arasındaki
Illinois
“Öyanıtınız ne olurdu?
çok bölgede engel çıkarılıyor. 7-8 km’lik halkın denizden ya-
Üniversitesi’nde
Ölümsüzlük birçok insanın
Jandarma ve belediye zabıta rarlandığı plajda karavan gö-
epidemiyoloji ve
hayali ve bu hayal, gün geçtikçe
ekipleri karavancılara, konak- rününce zabıta ekipleri devre-
biyoistatistik profesörü
bilimkurgu filmlerinden çıkıp
lamanın yasak olduğu sözle bil- ye giriyor, “Kaymakamlık kara-
olan ve çalışmaya dahil
gerçek hayatta tezahürünü bul-
dirilerek terk etmelerini istiyor. rı var, burada geceleme yapa-
olmayan S. Jay Olshansky,
maya çalışıyor. Öyle ki büyük
Karavancılar ise tepkili: “Kara- mazsınız” denilerek belediye-
uzun bir yaşam süresinin uzun
teknoloji firmaları, sanki ölüm-
van ruhsatı verilmiş bir araçta ye ait küçük bir plaj olan Gökli-
bir sağlık süresi ile aynı şey
süzlük, bir robotun sürümünü
konaklama yapmaya hangi ge- man Sosyal Tesisleri’e yönlen-
olmadığını söylüyor: “Odak
yükseltmek gibi bir şeymişçesi-
rekçeyle yasaklama getiriliyor?” diriliyorlar.
daha uzun yaşamak
ne büyük fonlar ayırıyor.
Marmaris’te belediye mecli- CHP’li Belediye Başkanı Mus-
değil, daha sağlıklı bir
Ancak bugünün bilim ve tekno-
si nisan ayında aldığı bir kararla tafa Geyikçi, “Kaymakam kara-
yaşam
lojisiyle ölüm “hack’lenemiyor” ve
kamuya ait cadde, sokak, mey- van ve çadırla konaklama yapa-
olmalı.”
ne yaparsak yapalım uzun ömür-
dan gibi alanlarda karavanların cakların engellenmesini istedi.
lülük her zaman bir tavana sahip
park edilmesini yasakladı. Ge- Biz de belediyemize ait sosyal
rekçe, vatandaşlar tarafından tesisimize yönlendiriyoruz. Tabii gibi görünüyor. Araştırmacılar şim-
ÖLÜM
görüntü kirliliği oluşturduğu yö- orası büyük bir alan değil” dedi. di, şans ve kalıtsallığın bir kombi-
Yoksa bekârlık sultanlık mı?
nünde şikâyet edilmesi. 15 yıllık karavancı olduğunu
nasyonu ile kanser, kalp hastalığı
DÜZLÜĞÜ:
söyleyen Salih Durmaz, “Yasak-
veya bir otobüsün çarpmasından
talya’nın kuzeyin- san olması, doğal ola-
Bölgeyi terk edin lamalar keyfi görünüyor. Kay-
ölmezsek ne kadar yaşayabilece-
İdeki Maggio- rak gazetecilerin
105 YAŞ
makamlıklar bir olumsuzluk
Antalya’da Manavgat beledi-
ğimiz sorusunu ele alıyor. re Gölü yakınla- de ilgisini çeke-
raştırmacılar, ölüm riskinin
olur aman uğraşmayayım dü-
yesinin Titreyengöl mevkisin-
rındaki Pallan- cekti; The New
Nature Communications’da
A80 yaşına kadar düzenli art-
şüncesiyle, ‘yassak hemşerim’
deki kamp ve karavan alanı ta- za kasabasın- York Times mu-
yayımlanan bulgulara göre, ha-
tığı konusunda hemfikir. Ancak
kararı uygulatıyor. Günübirlikçi-
mamen dolmuş durumda. Ke- da sessiz ve habirlerinden
yatı birkaç stres faktörüyle ge-
90’lı ve 100’lü yaşlar konusun-
lerle karavancılar karıştırılma- sakince yaşa- Elisabetta Po-
mer, Kumluca ve Finike bölge-
çirsek bile söz konusu düşüş,
da farklı görüşler mevcut. Sapi-
sın. Karavanla seyahat edenler yan bir kadın, voledo, Morano
sinde karavancılar kaymakam-
insanlar için maksimum yaşam
enza Üniversitesi’nden demog-
15 Nisan 2017 ile 2015 yılında
bulundukları ortamı kirletmez-
lık kararıyla bulundukları yer-
süresini 120 ile 150 yıl arasında
raf Elisabetta Barbi ve Roma
tarihinde ha- bir söyleşi ger-
ler, aksine korurlar, temizlerler”
den ayrılmaya zorlanıyor. Beldi-
sınırlandırıyor. Yani şansımız
Tre Üniversitesi’den istatistik-
yata gözleri- çekleştirdi. Mo-
diye yakındı. l ANTALYA
bi, Göynük, Adrasan gibi alanla-
kaza ve genetikten yana yaver
çi Francesco Lagona’nın liderli-
ni yumdu. Nüfus rano, uzun bir ya-
giderse bizi durdurabilecek tek
kâğıdındaki do- şamın sırrını, günde ğindeki ekip yaşlandıkça artan
Emma Morano
şey “yaşlanma hızı” ve bu engel, ğum tarihi hanesin- -ikisi çiğ olmak üzere- ölüm riskinin, 105 yaşından son-
HAZAR DENİZİ’NDEKİ ALEVLERİN NEDENİ
de “1899” yazan bu ka- üç yumurta yemeye ve
yaşam süresinde esnekliğe izin ra durağan bir “noktaya” geldiği-
dın, yaşamı boyunca iki dün- yalnız yaşamaya bağlıyordu.
ni savunuyor. Bu noktaya “ölüm
vermiyor.
ya savaşı ve seksenin üzerinde Tam tamına 117 yıl yaşayan bu ka-
düzlüğü” adı veriliyor. 3 bin 836
İtalyan hükümeti gördü. Emma dın, 1938 yılından itibaren eşiyle
kişinin incelendiği çalışmanın
Büyük engel
Morano’dan bahsediyoruz. ayrı yaşamaya başlamıştı: “Kim-
sonunda, 2009 ile 2015 yılları
Singapur merkezli bir şir-
1800’lü yıllarda doğup senin bana hükmetmesini iste-
arasında yaşları 105 ve üzerinde
kette araştırmacı olan Timothy
2000’lerde hayatta kalan tek in- medim” diyecekti.
olan (1896 ile 1910 yılları ara-
Pyrkov ve meslektaşları, araş-
sında doğan) bireyler yer aldı.
tırma için ABD, İngiltere ve
Çalışmaya göre bir insanın
Rusya’daki 500 bin kişiyi içe-
hücrelerinin boyutundaki değiş- cek olsaydı, bunların insanların
Çamur
ölüm riski, yetişkinlik dönemi
ren üç büyük gruptaki “yaşlan-
kenliğin bir ölçüsü. daha uzun ve daha sağlıklı ya-
boyunca yükseliş eğilimi göste-
ma hızına” baktılar. Veri kü-
Bu verileri doğrulamak için şamasını sağlayabileceğini sa-
riyor. Ancak 105 yaş, adeta bir
volkanı!
melerindeki hemen hemen her-
bir değişken daha kullanıldı: vunuyorlar.
baraj niteliğinde. Zira 105 yaşın
kes için mevcut olan basit bir
Atılan günlük adım sayısı. Bu Pyrkov, “Yaklaşık 35 ile 40
ardından ölüm riskindeki bu ar-
azar Denizi’nde önceki ge- ile Neftçala arasında kıyıya yak- kan testinden elde edilen veri-
sürecin sonunda da aynı modeli yaşlarında oldukça şaşırtıcı bir
tış eğilimi durağanlaşıyor.
Hce meydana gelen patlama- laşık 30 kilometre uzaklıktaki
leri kullandılar. Bireyler birkaç
buldular. Araştırmacılar ayrıca, kırılma noktası gözlemledik” di-
nın çamur volkanından kaynak- Taşlı Ada’da doğal şekilde ya-
ay boyunca birkaç kez kan testi
yaşla birlikte vücudun hakaret- yor. Örneğin, bu dönemin ge-
https://www.scientificamerican.
landığı bildirildi. nan çamur volkanının patlama-
yaptırmıştı. com/article/humans-could-live-up-to-
lere tepkisinin istikrarlı bir şe- nellikle bir sporcunun spor ka-
Azerbaycan Devlet Petrol sından kaynaklandığı belirtilen
150-years-new-research-suggests/
Araştırmacılar, üç farklı yaş gru-
kilde azaldığını ve yaş aldıkça riyerinin sona erdiği bir dönem
Şirketi (SOCAR), Bakû sahilin- açıklamada, alevlerin sönmeye https://www.livescience.com/
bu için kan testlerinden toplanan
iyileşme için daha fazla zaman olduğunu ve bu yaş aralığında
human-life-span-limit-150-found
den de görülen alevlerin Elet yakın olduğu ifade edildi. l AA
iki değere baktılar: İki farklı tür-
gerektiğini buldular. Buna bağ- fizyolojide bir şeylerin gerçek- https://www.nytimes.
com/2016/11/29/world/europe/
de hastalıkla savaşan beyaz kan
lı olarak vücudun direncini ar- ten değişmesinin dikkate değer
ENDÜSTRİYEL LİMAN İSTEMİYORLAR
emma-morano-worlds-oldest-person-
hücresinin oranı ve kırmızı kan
tırmak için terapiler geliştirile- olduğunu belirtiyor.
turns-117.html%20
Akarca halkındır!
INSAN GENI AKTARILDI, FARE AKILLANDI
İzmir Milletveki- tireceğini söyledi. Akarcalılar
CHPli Kamil Okyay Sın - Derneği’nce düzenlenen basın
dır, Seferihisar’ın Akarca mev- açıklamasında konuşan Sın-
kiinde yapılması planlanan dır, “Yer yanlış ve balıkçılar da
“balıkçı barınağı” adı altında bahane. Dur diyemezsek bu
Farelere genetik miras
esasen bir endüstriyel limanın Akarca’nın sonu olur” dedi.
Akarca sahilinin sonunu ge- l IZMIR / Cumhuriyet
Biz insanlar bedenimize oranla çok büyük bir beyne sahibiz.
Büyük beyin kabuğu (neokorteks) bizim türümüzde, başka
hiçbir primatta olmadığı kadar gelişmiş durumda. Büyük beyin
kabuğu (serebral korteks) ve küçük beyindeki (sereblral
korteks) hacim artışı zekâmızın temeli. Bu da doğal olarak insan
beyninin nasıl geliştiği sorusunu beraberinde getiriyor.
ilim insanları uzun süredir, nu incelediler. İnsan geni taşı-
Bbirkaç milyon yıldır etkin yan farelerde gerçekten de kalıcı
olan gen varyantları sayesinde olarak daha kalın ve daha büyük
Papa Françesko Kate Middleton
atalarımızın daha büyük bir bey- bir neokorteks geliştiği tespit
ne sahip olduklarını tahmin edi- edildi. Özellikle de büyük beyin
Papa’nın sağlık durumu- Covid-19’lu bir kişiyle temas
yorlardı. Bu varyantlardan biri kabuğunun en üst tabakasında-
nun iyi olduğu açıklandı. ettiği için karantinada.
insana özgü ARHGAP11B geni. ki nöronlarda önemli artış oldu.
Bu gen, embriyodaki öncü sinir Araştırmacılar ikinci bir adım-
AMELIYAT DÜŞES
hücrelerini, daha fazla üremele- da farelerin zekâsını test etti-
ri için tetikliyor. Araştırmacılar ler. Klasik labirent testi dışın-
OLDU TEMASLI
söz konusu geni farelerin, gelin- da, korku ve zihinsel esneklikle
atikan, Katolik oronavirüs vakalarının ciklerin ve maymunların embri- ilgili testler de yapıldı. Zihinsel
10 MADDEDE DİJİTAL KÜLTÜR
VKilisesi lideri Papa Karttığı İngiltere’de Camb- yolarına aşıladıklarında bu hay- esneklik testinde fareler çeşit-
Françesko’nun İtalya’nın ridge Düşesi Kate Middle-
vanların beyinleri de büyüdü ve li içecek şişelerine giden yolda-
başkenti Roma’daki ton, Covid-19’lu bir kişiye
daha fazla sinir hücresine sahip ki motiflerin zamanla neye göre
bir hastanede kalın- temas ettiği için karantina-
oldular. Fakat bugüne kadar be- değiştiğini akılda tutmak zorun-
Gates Vakfı’nın 10 yatırımı
bağırsağından ameliyat ya alındı. Kensington Sarayı
yindeki büyümenin yetişkinli- daydılar. Bu testle hipokampüs-
olduğunu duyurdu. tarafından yapılan açıklama-
ğe kadar devam edip etmediği ten önce neokortekse dayanan
TANOL
(Bill ve Melinda Gates Vakfı’nın yatırım
Vatikan Sözcüsü Matteo da, Middleton’ın koronavirüs
ve bu gelişmenin söz konusu ge- uzun vadeli bellek kontrol edi-
TÜRKOĞLU
porföyündeki 25 milyar doların dağılımı)
Bruni, 84 yaşındaki tespit edilen bir kişi ile te-
ni taşıyanlarını daha zeki yapıp lir. Araştırmacılar ARHGAP11B
Papa’nın ameliyatının maslı olması nedeniyle ken-
n Berkshire Hathaway (11,8 n Walmart (1.6; %6.4) yapmadığı bilinmiyordu. genini taşıyan farelerin daha
genel anestezi altında dini karantinaya aldığı ifade
milyar dolar; portföyün n Crown Caster (1; %3.9)
Dresden Max-Planck Mole- büyük beyinleri sayesinde su
yapıldığını ve üç saat edildi. Middleton’un herhan-
%45.5’i) n Ecolab (0.991; %3.8)
küler Hücre Biyolojisi ve Gene- şişesini ararken daha az hata
süren operasyonun gi bir semptom gösterme-
n Waste Management n UPS (0.960; %3,7)
tik Enstitüsü’nde Lei Xing ve yaptıklarını gördüler.
başarılı geçtiğini kaydetti. diği, ancak tedbir amacıy-
(2.6; %10) n FedEx (0.921; %3.6)
ekibi fare embriyolarına ARG-
Sağlık durumu iyi olan la böyle bir karar alındığı ak-
n Caterpillar (2,6; %10) n Schrodinger (0.518; %2)
Expression of human-
HGAP11B genini aşıladıktan
Papa, bir hafta hastanede tarıldı. Tüm etkinlikler iptal
specific ARHGAP11B in mice leads to
n Canadian National Rail-
sonra bu genin beyin hacminin
kalacak. l AA edidi.l İHA
neocortex expansion and increased
way (1.9; %7.2) Kaynak: VisualCapitalist.com
artışı ve nöronların çoğalışı üze-
memory flexibility, The Embo Journal,
3.5.2021.
rinde ne şekilde etkili olduğu-