Katalog

Sağnak 27 TEMMUZ 2021 SALI 8 SAĞLIK [email protected] TÜRKIYE’DE 24 BIN PRIMER IMMÜN YETMEZLIĞI HASTASININ OLDUĞU TAHMIN EDILIYOR Ne burnumuzu ‘Candan Bi’Şeyler göstermekten utanırız ne de saçımızı! y lkede salgın bir yandan, Taliban Ha at Kurtarır’ ile yakınlaşma hamleleri ve ekono- Ümik çöküş diğer yandan, nefes al- makta zorlanırken kilometrelerce öteden PROF. GÜLSAN SUCAK: Primer gelen bir başarı haberine hepimiz sevin- İmmün Yetmezlik hastalığının dik. A Milli Kadın Voleybol Takımı, 2020 teşhis ve tedavisi ile ilgili Tokyo Olimpiyat Oyunları’nda, son olim- ülkemizdeki sorunlar ihmalden piyat şampiyon Çin’i 3-0 yendi. değil, hastalığın tanınmamasından Ama sevincimizi kursağımızda bırak- kaynaklı. Olguların yüzde 70-90’ı maya çalışanlar anında ortaya çıktı! tanı alamıyor. Vakıf olarak hayata Kadın düşmanı açıklamaları ile tanı- nan ilahiyatçı yazar İhsan Şenocak, geçirdiğimiz projeler ile daha “Filenin Sultanları” diye anılan kadın- çok hastanın tanı alması ve başka ların voleybol oynayıp başarılı olmasın- Can’ların yanmaması için çalışıyoruz. dan ve şortlu formalarından öyle rahat- rof. Dr. Gülsan Sucak ve Prof. Dr. sız olmuş ki sosyal medyadan fetva ver- meye kalktı. Ayhan Sucak çiftinin tek çocuk- Twitter’da yazdığı aynen şu: Pları olan Can, 27 yaşında genetik “İSLAMIN KIZI! bir hastalık olan “Primer İmmün Yet- Sen OYUN ALANLARININ değil, mezlik (PİY)” nedeniyle üç yıl önce ya- imanın, iffetin, ahlakın, hayânın, ede- şamını yitirdi. Doktor çift, önce “Can bin SULTANISIN; SEN ‘burnunu gös- Sucak Candan Bi’Şeyler Vakfı”nı ar- termekten utanan’ ANALARIN EVLA- dından başka “Canlar yanmasın, ço- Anne Sucak: PİY, nadir DISIN. Ekranlara ve sakallı ağabey- cuklar erken teşhis alabilsin” diye hastalıklar olarak lerinin popüler kültürün kurbanları- adlandırılsa da yeterli ilgi Can’ın yıllarca tedavi Can Sucak na ‘sultan’ demesine aldanmayasın! ve desteği görmediği için gördüğü hastanede ge- Prof. Gülsan Sucak Umudumuz da duamız da SENSİN!” öksüz hastalıklardır. netik tanı laboratuvarı Kendini ne sanıyor bu adam? Ne hak- açılmasını sağladı. Prof. la kadın sporculara “ahlaksız” imasında Primer immün yetmezlikler bağışıklık sisteminin bir veya birden fazla bileşeninin eksikliği ve/ Gülsan Sucak, şimdi bulunabiliyor? Birileri anayasayı kevgi- veya işlev bozukluğu sonucunda oluşan; doğuştan ve genetik temelli hastalıklardır. re çevirmiş olsa da Türkiye, bir İslam tek dileğinin genellik- Cumhuriyeti değil, laik Cumhuriyet! le yurtdışında yapılabil- Sibel Cumhurbaşkanı, “Taliban’ın diği için pek çok ailenin BAHÇETEPE BU BELIRTILERE DIKKAT! Türkiye’nin inancıyla ters bir ya- ulaşamadığı ileri gene- nı yok” dedi, ardından birtakım yobaz- tik ve fonksiyonel test- n Tekrarlayan, tedavisi zor, hayatı teh- n Vücutta iyileşmeyen yaralar. ti iltihabı. lar coştu. Hafta sonunda da yazdım: lerin ülkemizde ve SGK dit eden ve olağandışı mikroplarla oluşan n Ciltte ya da iç organlarda apse oluşumu. n Deri ve genital bölgede yerleşik çok “Türkiye’nin inancı” diye bir ifade kabul kapsamında yapılmasını sağlamak ol- enfeksiyonlar. n Lenf bezi veya dalak büyümesi. sayıda yaygın siğil varlığı edilemez. Bu ancak İslam cumhuriyetle- duğunu söyledi. n Tekrarlayan zatürree, sinüzit ve kulak n Tekrarlayan ateş. n Ailede primer immün yetmezlik hasta- rinde söz konusu olur! enfeksiyonları. n Dişlerin erken kaybı, tekrarlayan dişe- lığı öyküsü. 10 kat fazla görülüyor Herkesin dini inancı kendine rin ortaya çıkarılıp sorunların çözüm- evlilik öncesi tarama testleri arasına Prof. Dr. Gülsan Sucak ile hastalık Şenocak’a tepki gösterdiğimizde, lenmesi yolunda çaba sarf ediyoruz, Primer İmmun Yetmezliğini de koy- “Burası Müslüman bir ülke”, “Ne hakla hakkında merak edilenleri ve vakıf ça- lideri Müslüman olan bir ülkede had bil- edeceğiz. PİY ülkemizde Batı toplum- mak. Zamanında tanı konulması has- lışmalarını konuştuk. dirmeye çalışıyorsun, uyaran bir İslam larından çok daha sık görülüyor. Yak- ta çocukların ailelerinin genetik da- n Can Sucak Candan Bi’Şeyler âlimi”, “Surede yazanları okumadınız ga- laşık 10 kat daha fazla görülüyor. Ol- nışma ve üreme teknolojileri sayesin- Vakfı’nın kuruluş hikâyesini anlatır liba!”, “Bir gün Allah’a hesap verdiği- guların yüzde 70-90’ı tanı alamıyor. de yeni hasta bireylerin (kardeş) dün- mısınız? nizde sizi görmek isterim” diyen bir kitle Şöyle ifade edersek daha iyi yaya gelmesini önlemek. Hastalığın Oğlumuz hasta ya- çıktı karşımıza... anlaşılabilir: Nadir hastalık hekimler arasında dahi bilinmemesi tağında Candan Kadın sporcular arasında inanan da olarak tanımlanan ama as- önemli ve evrensel bir sorun. Bi’Şeyler isminde olabilir, inanmayan da. İnanç bireysel- lında nadir olmayan, tanı n Vakıf olarak hastalığın tedavi bir blog yazmaya dir ve kimse dini inancı olup olmadı- almadığı, hastalık bilin- edilmesi için ne tür girişimleriniz başlamıştı. Can, ğı konusunda bir başkasına hesap ver- mediği için yok sanılan, oldu? pek zor olan ya- mek durumunda değildir. Adı üstünde SAĞLIK yok farz edilen bir has- Can Sucak Candan Bi’Şeyler Vakfı’nı şamını mutlu ve inanç; kimseyi zorla inanç sahibi yapa- talıkla karşı karşıyayız. hastalık hakkındaki hem hekim hem dolu geçirmek, mazsınız. Görünmez olmak-yok de hasta yakını olarak kazandığımız “Burnunu göstermekten utanan engellere takılıp REHBERİ analar” diyerek burka, peçe kastedili- sayılmak- insanlar için deneyimleri aktarmak için kurduk. kalmamak konu- yorsa, o esaret, laik bir ülkede uygu- bir psikolojik şiddet türü. Bu kapsamda Hacettepe Üniversite- sunda özel bir çaba lanamaz. Ne burnumuzu göstermek- Yazın sıvı Hastaların tanısı geciktikçe si ile imzalanan bir protokol çerçeve- sarf etmiş ve bunda ten utanırız ne de saçımızı! organlarında hasar meydana sinde Hacettepe Üniversitesi Beytepe da çok başarılı olmuştu. Türkiye’de kadınların istedikleri şekil- geliyor ve etkili tedavi şansını bü- Kampusunda bize tahsis edilen alan- Biz işte onun bize öğrettiği ihtiyacını de giyinmesine alışacaksınız. yük oranda kaçırabiliyorlar. da Can Sucak Translayonel İmmunolo- şekilde yaşamımızı sürdürmek, katla- Bedenlerinin tek sahibinin kendileri ol- ji Labortauvarı’nı hayata geçirdik. İlk nılmaz acımızı ona yakışacak bir şekil- duğunu kabul edeceksiniz. karşılayacak Evlilik öncesi testler 100 olguda tüm genom dizileme testi- de dönüştürmek ve pek tabii ki onun İstedikleri mesleği yapma ve diledikle- n Bu çalışmalar arasında öncelik nin gerçekleştirilmesiyle 44 olguya ge- adını da yaşatmak istedik. Bu vakıf bi- ri alanda sporcu olma hakları olduğunu besinler verdiğiniz konular nelerdir? netik tanısını koyabildik. Özetle geniş zim hem ağıtımız, hem anıtımız oldu. bileceksiniz. En önemlisi daha çok, daha çok olanaklara sahip laboratuvarımızı da- n Vakıf olarak ne gibi çalışmalar az sıcaklarında artan terlemeyle bera- Hangi saatte, nereye isterlerse gitme Yber vücuttan sıvı kaybı hızlanıyor. Su- hastaya, daha erken yaşta ve müm- ha çok hastaya moleküler, fonksiyonel özgürlükleri olduğunu unutmayacaksı- yapıyorsunuz? suz kalınan sürenin uzaması da halsizlik, künse doğar doğmaz tanı konulma- tanı koymak ve alanda bilimsel çalış- nız. Amacımız PİY konusunda farkın- baş ağrısı ve konsantrasyon bozukluğu Sizin inancınıza göre yaşamayanla- sı. Bir aşama sonra daha doğmadan malara zemin oluşturabilecek şekilde dalık yaratmak. Gizli, bir bakıma ök- gibi sorunlara yol açabiliyor. Beslenme ra “iffetsiz” diyerek haddinizi aşmaya- tanı koymak. Yenidoğan taraması ve sürdürülebilir kılmak istiyoruz. süz kalmış hastalıkla ilgili bilinmezle- ve Diyet Uzmanı Ayşe Sena Binöz, yazın caksınız. sıvı ihtiyacını karşılamaya destek olacak Türkiye’de devletin laik olduğunu ve besinleri şöyle özetledi. bunun anayasal bir ilke olduğunu aklı- 4 SALATALIK: Yüzde 95 oranındaki yüksek nızdan hiç çıkarmayacaksınız! su içeriğiyle vücudun sıvı kaybının karşılan- AMELIYATTAN KAÇIYORLAR masına destek olurken; folat, potasyum, C Filenin Sultanları ve A vitaminlerini de içermesi sayesinde kan alp ve Damar Cerrahisi Uz- basıncının düşürülmesini sağlar. ile gurur duyuyoruz Kmanı Prof. Dr. Cengiz Köksal, 4 ERİK: Glisemik indeksinin düşük, lif içe- İhsan Şenocak, bunlar hatırlatılarak Türkiye'nin kalp hastalıklarının en riğinin yüksek olması kan şekeri dengesi- gösterilen tepki çığ gibi büyüyünce, sık görüldüğü ülkeler arasında yer nin sağlanmasında ve diyet sürecinde et- kendini daha da batıran bir savunmada aldığını söyledi. kilidir. Su içeriğinin zengin olması, gün içeri- bulundu: sindeki sıvı ihtiyacınızı desteklerken tokluk Kalp romatizmasının fazla görül- “Öyle bir ortam inşa ettiler ki artık ha- sürenizi uzatır. mesinin de mitral kapak has- rama haram demek linç vesilesi. Bir ba- 4 YOĞURT: Su, protein, kalsiyum, fosfor Bezmialem talarının sayısını azımsan- ba tesettüre giren kızına ‘açıl, dan- ve riboflavin içeriği zengin olan yoğurt sin- Vakıf mayacak ölçüde artırdı- sa kalk’ dese bu çağdaşlık; Müslü- dirimin kolaylaştırılmasına destek olur. Içe- Üniversitesi Tıp man evladına ‘şunlar gibi olma’ dese ya ğına dikkat çeken Kök- riğindeki probiyotik bileşimi sindiriminizi ko- Fakültesi Kalp ve da tesettür çağrısı yapsa bu gericilik (!) sal, “Kapak hastalıkla- laylaştırırken bağışıklık sisteminin de güçlen- Damar Cerrahisi oluyor. Harama ‘haram’ demeyen, nesli- rı tüm kalp hastalıkları- dirilmesinde etkilidir. ni haramdan koruyamaz.” Anabilim Dalı Başkanı nın yüzde 35'ini oluştu- 4 KARPUZ: Yüzde 90 oranındaki zengin su Prof. Dr. Cengiz Öncelikle siz bu halkın içeriği vücudunuzun su dengesini korurken ruyor. Ülkemizde geçen babası değilsiniz! Voleybolculara ne Köksal, kalp kapağı tokluk sürenizin uzamasına da yardımcı olur. yıl 75 bin hasta açık yapmaları gerektiğini söyleme yetkiniz hastalıklarının tüm Potasyum içeriği kan basıncını düzenleme- kalp ameliyatı geçirdi. yok. kalp hastalıklarının ye destek olur. A vitamini içeriğiyle bağışık- Bu hastaların yaklaşık Sizin yaklaşımınızı benimsemeyenleri yüzde 35'ini lık sisteminizi destekler. 30 bini kalp kapağı has- “hayâsız” diye damgalamaya ya da tes- 4 KAVUN: Içerisinde yaklaşık olarak yüz- oluşturduğunu tasıydı” diye konuştu. reye ulaşana kadar ameli- pak tamirinin koltuk altından yapıldı- ettür çağrısı yapmaya hakkınız hiç yok. de 91 oranında su bulunduran kavun yük- söyledi. yat olmaktan kaçınıyor. Uy- ğı merkez sayısı çok az. Mitral kapak Bir baba, evladına ancak 18 yaşına sek potasyum, folat ve A vitamini içeriğiy- Son evrede geliyorlar kadar sadece tavsiyede bulunabilir. gun hastalarda küçük kesi ile yetmezliğinde, kapak değişimi yerine le yaz günlerinde sıvı ihtiyacınızı karşılayacak Onun ötesinde her kadın, her yetişkin güzel bir alternatiftir. Kendine özgü aroma- Kalp kapağı hastalarının yüzde hastanın kendi dokusu kullanılarak tamir edilmesi sayısız avantaj sunu- sıyla salatalarınızda, smoothielerinizde ter- erkek gibi kendi hayatını istediği şekilde 80'inin göğüs kafesi açılmadan kol- yapılan ameliyatlarda ise göğüs kafe- yor. Vücuda yabancı bir maddenin gir- cih edebilir; suyunuzun içerisine küçük ka- yönlendirme hakkına sahiptir. tuk altından küçük bir kesi ile ameli- sini açmaya gerek kalmıyor. Böylelik- memesi infeksiyon riskini azaltırken, vun dilimleri ekleyebilirsiniz. Neslinizi haramdan korumak yat edilebilen hastalar olduğunu anla- le ameliyatla ilgili hayati riskler mini- kapak değişimi yapılan hastaların kul- 4 ÇİLEK: C vitamini içeriği zengin olan çilek istiyorsanız, ilk önce kadın, çocuk tan Köksal “Ancak hastaların çoğu, gö- muma indirilirken normal hayata hız- lanmak zorunda olduğu kan sulandırı- yüzde 91 oranında su içerir. Zengin lif içeri- ve hayvan tecavüzcülerini lanet- ğüs kafeslerinin açılacağı korkusuyla la dönmek de mümkün olabiliyor” de- cıyı da kullanmaları gerekmiyor. Ay- ği bağırsaklardaki yararlı bakterileri besle- leyin! Yolsuzluk yapanlara, devle- kapak hastalıkları konusunda uzman- di. Köksal, özetle öyle devam etti: “Ma- rıca kapak tamiri yapılan hastaların yerek sindirim sisteminin desteklenmesi- tin kasasını soyup halkın parasını laşmış merkezlerin varlığından haber- alesef ülkemizde tamir ameliyatları- ameliyat sonrası kalp fonksiyonları ne yardımcı olur. iç edenlere karşı durun. Kamu 4 ŞEFTALİ: Zengin su içeriği günlük kay- dar olmadıkları için şikâyetleri son ev- nın sayısı hayli düşük ve mitral ka- daha iyi korunabiliyor.” olanaklarını şahsı ve yakın çevresi bedilen sıvının yerine konulmasında, iştah için sömürenlere ses çıkarın. Bunlara kontrolü ve kan şekeri dengesinin sağlan- sessiz kalıyorsanız, asıl onursuz siz adın Doğum ve Hastalıkları Uzmanı Dr. mamaları gerekir. Âdet geciktirici hapları masında etkilidir. olabilirsiniz. Âdet geciktirici KÖğr. Üyesi Emine Zeynep Yılmaz, ya- hekiminize danışmadan kullanmayın” de- 4 DOMATES: Domates içeriğinde yüzde zın tatil günlerindeki regl tarihini ertele- di. Âdet geciktirici ilaca, beklenen âdet Yazımı sosyal medyadaki bir takipçi- 95 oranındaki su ile yazın kaybedilen sıvının mek için gelişigüzel kullanılan âdet ge- gününden en geç üç gün önce başlan- min yazdığı güzel bir sözle bitireceğim: hapları yerine konulmasında oldukça etkilidir. Ay- ciktiricilerin yan etkileri bakımından riskli ması gerektiğini bildiren Yılmaz, ilacın iki Türk kadınını, yatak odası - mutfak nı zamanda zengin antioksidan içeriği, A ve olabileceğini söyledi. Yılmaz, “Bu hapla- hafta süreyle kullanılmasında bir sakın- arası bir koridora hapsetmek istey- kullanırken C vitaminleriyle vücuttaki serbest radikal- rı ailesinde kanser öyküsü bulunan, em- ca bulunmadığını ancak daha uzun sü- en kokuşmuş zihniyete rağmen zafere lere karşı koruma sağlar ve bağışıklık siste- ziren, gebelik şüphesi, meme kanseri ve reli âdet geciktirilmesi isteniyorsa farklı koşan filenin sultanlarını kutluyorum! mini destekler. dikkat anormal kanaması olan kadınların kullan- yöntemler olduğunu aktardı. SAĞLIK