Katalog

da yeniden inşa edilen ve şehrin savunmasında büyük rolü bulunan kalede iki TARİHİ RUMELİ FENERİ KALESİ HARABEYE DÖNDÜ Sarıyer’de bulanan tarihi Rumeli Feneri Kalesi bakımsızlıktan harabeye döndü. gözetleme kulesi bulunuyordu. Duvarları sprey boya ile boyanan kalenin içi çev- rede otlayan ineklerin barındıkları bir yer haline geldi. l İHA Rumeli Feneri Kalesi’nin tarihi Cenevizlilere kadar dayanıyor. 4. Murat zamanın- 26 TEMMUZ 2021 PAZARTESİ Herkese Bilim Teknoloji Dergisi’nin katkılarıyla hazırlandı. Omuriliğe yerleştirilen şişirilebilir bir aygıt beyne mesaj yolluyor: Ağrıyı yok say melerinde olduğu gibi, irgitim (en- DERLEYEN: RITA URGAN Yeni geliştirilen bu aygıt, kıvrıldığında kalınlığı dükleme) yoluyla şarj edilebiliyor. iki milimetreyi bile bulmayan, incecik plastik ve ronik ağrılara bir çözüm ola- saf altın levhalardan oluşuyor. rak belkemiğine iğneyle ak- Riskleri de olabilir Ktarılan şişirilebilir minik bir Barone ve arkadaşları, yapay bir aygıt geliştirildi. Söz konusu aygıt, epidural aralık işlevini gören bir su İstanbul’u beyne ağrıyı algılamaktan vazgeçme Karadeniz’e bağ- balonundan yararlanmak suretiyle layan D-100 kara- sinyali gönderen elektrik yüklerini aygıtı denediler. Beyin ve sinir cer- Tatilcilerin yolunun Karabük yaymak suretiyle çalışıyor. rahı olan Barone, daha sonra aygıtı kesiminde tati- Kollar, bacaklar ya da bedenin bir iğnenin içinden altı insan kadav- lin son gününde başka yerlerindeki kronik ağrıla- rasının beline enjekte etmeye çalış- araç yoğunluğu rın önüne geçilmesi amacıyla omu- tı. Araştırmacılar aygıtın kolayca en- dönüş çilesi yaşandı. riliğin devinime geçirilmesi yeni bir jekte edilebildiğine ve tümden açıla- rahi işlemi gerektiren şişirilebilir bir aygıt yöntem değil. Ancak uygulama ko- rak omuriliğin üzerine yerleştiğine tanık ayram iznini ta- geliştirdiler. Aygıtın büyüklüğü öylesine şullarının güç olması nedeniyle bu yönte- oldular. Barone ve arkadaşları bu işlemin Btil yöreleri ve küçük ki, orta boy bir dikiş iğnesinin deli- min bugüne kadar etkili biçimde yaşama yaratabileceği çekincelerin doğum sıra- memleketlerin- ğinden kolayca geçebiliyor. geçirilememişti. Daha da önemlisi, böylesi sındaki insanlara uygulanan epidural ağ- de geçiren yurttaş- Doğum sırasında anestezi uzmanları ta- bir işlem omurilik hasarı gibi birtakım çe- rı giderimiyle ilintili çekincelerden pek lar, büyükşehirle- rafından hedef alınan omurilik çevresin- kinceleri içerdiğinden, aygıtın çekinceleri bir farkı olmayacağını düşünüyor ve orta- re dönüş yolculu- deki epidural aralığa enjekte edilmek üze- yararlarından daha ağır basıyordu. lama 100 binde 1 bir olasılıkla pıhtılaşma ğunda kilometreler- re tasarlanan aygıt, daha sonra birkaç mi- ce araç kuyrukları- ve benzeri birtakım sorunlar yaşanabile- İğne deliğinden geçiyor lilitre hava ile pompalandığında, tıpkı mi- na takıldı. ceğine dikkat çekiyorlar. Cambridge Üniversitesi’nden Damiano nik bir uyku pedi gibi açılarak şişiyor. İçi- Bodrum, Marma- Inflatable implant injected into the spine co- Barone ve arkadaşları tüm bu olumsuzluk- ne yerleştirilen bir pille çalıştırılan aygıt, ris, Datça ve Fet- uld relieve chronic pain, New Scientist/ hiye ilçelerinden ları göz önünde tutarak çok basit bir cer- akıllı cep telefonlarının kablosuz şarj edil- araçlarıyla hareket eden tatilciler, An- talya-Muğla karayolunda 15 Havada da kilometrelik kuyruk oluştur- En çevre dostu beslenme biçimi yerli halkların du. Sürücüler yedi kilometrelik Sakar Rampası’nı 45 dakika- Gıda ve Tarım Organizasyo- landiya’daki Inari Sami halkı, tükettiği gi ve kültürel mirasla iç içe. Fakat ik- yoğunluk da geçebildi. Balıkesir sahille- B M nu (FAO) yerli halkların bes- etin ve balığın dörtte üçünü aynı böl- lim değişimi, göç, taşınma veya eko- rine akın eden tatilcilerin dö- atil sonrası İstanbul’a dö- lenme biçiminin daha verimli yiyecek gede elde ediyor. Kamerun’daki Baka nomik etkinlikler nedeniyle yerli halk- nüşü de çileli oldu. Sabah er- Tnüş için hava ulaşımını ter- sistemlerine dahil edilmesini öneri- halkı ise yiyeceklerinin yüzde 80’ini ların gıda sisteminin hızlı bir şekilde ken saatlerde yola çıkan ta- cih edenler, dün sabah saat- yor. FAO, bu amaçla farklı kıtalarda- kendi topraklarından elde ediyor. değişime uğrama riski de var. FAO, lerinden itibaren İstanbul ve tilciler, Ayvalık’tan Edremit’e ki sekiz yerli halkın beslenme biçi- İnsanlar yiyeceklerini avcı ve topla- yerlilerin bölgelerinin dışında mar- Sabiha Gökçen havalimanla- kadar olan yolda ve Erdek Ba- mini inceledi. Uzmanlar her şeyden yıcılık, tarım veya ticaret yoluyla ka- ketlere git gide daha kolay ulaşma- rındaki yolcu trafiğini artırdı. lıkesir ve Bursa karayolun- önce yerli halkların yiyecek tedarik zanıyorlar. Ayrıca yüzlerce bitkiyi yi- ya başlayarak, geleneksel bilgileri- Özellikle iç hatlar terminalinin da uzun kuyruklar oluştur- ederken çevrelerini adeta korudukla- yecek veya ilaç olarak kullandıkları ni kaybetmelerinden de korkuyor. gelen ve giden katında hare- du. Bazı kavşak noktalarında rı sonucuna vardılar. da biliniyor. Gerçi bu şekilde daha iyi kaynakla- ketlilik yaşandı. Artan talep ve şehir merkezlerinde yakla- nedeniyle havayolu şirketleri Araştırma çerçevesinde Finlandiya, FAO’ya göre, bölgede milli parkların ra ulaşabiliyorlar ama bu şekilde ve- şık beş kilometreyi bulan araç ek seferler düzenledi, 100 bi- Hindistan, Kolombiya, Kamerun, Ma- kurulması ve ekonomik etkinlikler or- rimliliği ve bağımsızlığı yitirebilirler. kuyrukları oluştu. nin üzerinde yurttaş havayo- li, Salamon Adaları ve Guatemala’da- mana girişi zorlaştıracak. Yerli halk- Çünkü bu trend geleneksel yiyecek luyla İstanbul’a döndü. ki yerli halkları incelendi. Örneğin Fin- ların gıda sistemi, dil, geleneksel bil- takasını bozuyor. Kavşaklar tıkandı Türkiye’nin Akdeniz ve abat ilçesine ve Kilitbahir kö- Ege’ye açılan en önemli kav- şak noktalarından birisi olan yüne yedi feribotla tarifesiz se- fer yapılmasına rağmen, tatilci- Afyonkarahisar’daki yollarda da yoğunluk yaşandı. Antalya lerin araçlarının oluşturduğu fe- ribot kuyruğu, çift sıra halinde, ve Muğla gibi turistik beldeleri tercih eden tatilcilerin dönüş iki kilometreyi buldu. İstanbul’a dönüş yolunda önemli bir nok- yolculuğu sırasında kavşaklar- da zaman zaman yaşanan tıka- ta olan Yalova’daki Topçular Fe- ribot İskelesi’nde de dün akşam nıklıklar trafik ekiplerinin mü- dahalesiyle giderildi. saatlerinde yoğunluk yaşandı. l Haber Merkezi Çanakkale iskelesinden Ece- ÜZÜMLERE POŞETLI KORUMA anisa Sarıgöl Ovası’nın dünyaca ünlü üzümlerini sıcaklardan, Antikor yüklü Mdoludan, aşırı yağışlardan ve tozdan korumak isteyen çift- İneklerin çiler, her yıl bu aylarda bağlarını beyaz kanaviçeler ile örtü altı- na almaya başlarken bir üretici bağındaki dört bin üzüm salkımı- nı marketten aldığı küçük boy çöp poşetleri ile koruma altına al- burun spreyi mideleri plastik dı. Hayriye Ertürk Anadolu Lisesi’nde idarecilik yapan ve aynı za- manda çiftçilikle de uğraşan Fahri Sarıtaş, “Yaklaşık dört bin sal- ilim insanları enfekte bir insanları görece olarak ya- kım üzümü sekiz kadın işçinin yardımıyla poşetledik” dedi. l İHA Bfarenin akciğerlelerinde- vaş gelişen IgG antikorları- öğütücü gibi ki SARS-CoV-2 miktarını be- nı, daha hızlı gelişen IgM an- lirgin oranda düşürecek hib- tikorlarına iliştirerek farele- rit antikor geliştirdi. Burun rin burunlarına sprey halin- Yavruyu yaktılar spreyi olarak tasarlanabile- de verdiler. Enfeksiyondan cek olan antikor, en azından altı saat önce veya altı sa- arıyer’de hayvanseverlerin farelerde koronavirüs var- at sonra burna zerk edilen neklerin midelerinde bulunan mik- ürünleri incelediler. Sbeslediği bir yavru köpe- yantlarına karşı güçlü bir ko- ısmarlama IgM antikorla- İropların, yaygın kullanım alanı olan Çalışmada, ineklerin mide sıvısının ğin yakılarak öldürüldüğü or- ruma sağlıyor. rı hızla akciğerlerdeki virüs polietilen tereftalat (PET) dahil olmak üç plastik türünü de parçaladığı, en et- taya çıktı. Texas Sağlık Bilimleri miktarını düşürdü. üzere bir kısım plastiği öğütebildiği kin sonucu PEF malzemelerde verdiği İddiaya göre, 14 yavru köpeği Merkezi’nden antikor mü- Sorbonne Üniversite- görüldü. tespit edildi. yol kenarında tel örgülerle çev- hendisi Zhiqiang An ve eki- si’nden immunolog Guy Go- Sonrasında araştırma ekibi, plastik İnekler, bitkilerin ürettiği doğal pol- relediği alanda besleyen Cen- bi, geliştirdikleri antikorları rochov, bu antikorların in- bozunmasından hangi mikropların so- yesteri (kütin) sindirebilir. Sentetik bir giz Kıyılar, yavru köpeklerden doğrudan burun yoluyla vü- sanda ne kadar süre daya- rumlu olabileceğine dair bir fikir edin- polyester olarak PET, bu doğal maddeye birinin eksik olduğunu fark et- cuda vermeye odaklandılar. nıklı olacağı gibi bazı sorun- mek için mide sıvısından DNA örneği al- benzer bir kimyasal yapıya sahiptir. ti. Bunun üzerine çevrede araş- Bunun için sağlıklı insanlar- ların giderilmesi gerektiği- dı. Applied Microbiology and Biotechno- Araştırmacılar, ineklerin mide sıvısın- tırma yapmaya başlayan Kıyı- dan aldıkları çok sayıda an- ni söylüyor. Bu formülün bu- logy and the Journal of Hazardous Ma- da bulunan ve doğal polyesterin sindi- lar, yavruları beslediği alanın tikoru taradılar ve SARS- run spreyi olarak geliştiril- terials dergisinde yayımlanan çalışma- az ilerisinde korkunç manzara rimine yardımcı olan bazı mikropların CoV-2’nin bazı kısımlarını mesiyle, aşılardan tam ko- ya göre, alınan DNA örneğinin yakla- sentetik polyesterleri de öğütüp öğüte- ile karşılaştı. Yavru köpeği ta- tanıyabilecek olanlara ön- ruma sağlamamış kişilerde şık yüzde 98’i bakterilere ve çoğunlukla mamen yanmış ve sadece ke- meyeceğini görmek istedi. celik verdiler. Şu anda umut ek bir koruma hattı oluştu- Cengiz Kıyılar vahşeti Pseudomonas türüne aitti. mikleri kalmış halde gören Cen- Frontiers in Bioengineering and vaat eden adayların başın- rulacak. Kaliforniya’da IGM ağlayarak anlattı. Önceki çalışmalarda sentetik polyes- giz Kıyılar, jandarmaya ve Sarı- Biotechnology’de yayımlanan çalışma- da IgG antikorları geliyor. Biosciences isimli biyotek- terleri parçalayabildiği tespit edilen Aci- yer Belediyesi Veterinerlik İşleri dayanılır gibi değil gerçekten” da, bu mikropların sadece PET’i değil, Bu antikorların özelliği istila- noloji şirketi bu antikoru netobacter türü bakterilerin de ineklerin Müdürlüğü’ne haber verdi. Jan- şeklinde konuştu. polibütilen adipat tereftalat (PBAT) ve cı patojenlere göre ısmarla- klinik deneylerde test ede- mide sıvısında yüksek miktarlarda oldu- darma ekipleri olay yerinde in- Hayvansever Aysugül Kara ise polietilen furanoatta (PEF) malzemeleri ma üretilmiş olmaları. Bilim cek. (Nature) ğu görüldü. celemelerde bulundu. Çevrede- “Küçücük bebek, daha bir aylık, de öğütebildiği ortaya çıktı. Plastik geri dönüşümüne katkı sağ- Az sayıda antikor ABD ve diğer ki güvenlik kameralarını ince- anne sütü emen el kadar yavru Mikropların plastikleri parçalama- ülkelerde Acil Kullanım Onay’ı lama potansiyeline sahip bu enzimle- lemeye alan jandarma ekipleri, bir köpeği cayır cayır ateşe atıp da ne kadar başarılı olduğu öğrenmek almış durumda. Ne var ki dok- rin tespiti durumunda, genetik düzen- olayı gerçekleştirenleri yakala- yakabilecek insan demeye be- isteyen araştırmacılar, her bir plastik torlar arasında antikor teda- lemeyle bu enzimleri büyük miktarlar- mak için çalışma başlattı. Cen- nim dilim varmıyor, insanlık dı- türünü mide sıvısında bir ila üç gün visi çok popüler değil. Nedeni da üreten mikroplar oluşturulabilece- giz Kıyılar, “Bu bir cinayet, res- şı bir hareket. Bu konuda en bü- boyunca bekletti. Ardından, mikrop- ise piyasadaki bu antikorların ği belirtiliyor. men vahşet. Geride 13 yavru yük yetki sahibi olan kişilerden ların malzemeleri bileşenlerine ayırıp damar yoluyla veriliyor olması. daha var, burada nöbet tutmak acilen duyarlılık bekliyorum” ayırmadığını ve ne kadar kapsamlı bir https://www.livescience.com/ Oysa doğrudan solunum yolu- gerekecek. Görünen manzara şeklinde konuştu. l DHA şekilde parçaladığını belirlemek için cow-stomach-bacteria-break-down- na verilmesi daha etkili. Çünkü plastiklerin çözünme ile saldıkları yan plastic.html virüs akciğerleri tutuyor.