Katalog

26 TEMMUZ 2021 PAZARTESİ EKONOMİ 11 Türkiye’de alkollü içkilerden aylık 1.3 milyar TL civarında ÖTV geliri elde ediliyor y Yasak ‘alkol’e aradı Şempanzeler, Pandemi ve Ramazan bahanesiyle 17 günlük alkollü goriller ve içki satış yasağı tüketimi artırdı. Nisan-Mayıs 2021’de 2020’nin aynı dönemine göre satış 6.5 milyon litre arttı. insanlar amazan ayındaki 17 günlük matik düşüş söz konusu. Ge- alkollü içki satış yasağı içki çen yıl alkollü içki tüketimi 20 üresel ısınmadan kaynaklanan ik- Rtüketimini artırdı. milyon litre civarında azalış- lim krizi derinleşiyor. Buna karşı- 27 Nisan’da açıklanan ve 17 gü- la, 1 milyar 8 milyon litreye ge- Klık, “Küresel ısınmaya alışmak- nü kapsayan tam kapanma döne- riledi. Tüketimi en fazla düşen tan ve uyum sağlamaktan başka ça- ŞEHRİBAN minde, 29 Nisan - 17 Mayıs arasın- KIRAÇ re kalmadı” diyen bir eğilim gelişiyor. grup rakı oldu. 2011’de iç piya- da alkollü içki satışı da yasaklan- saya arz edilen toplam rakı mik- Derinleşiyor mıştı. Bunu duyan birçok yurttaş, te- tarı 48.8 milyon litreyken, aradan ge- Geçen günlerde orman yangınla- kel bayilere ve marketlere akın etmiş- çen 10 yılda yüzde 62’lik düşüşle ge- rı, ABD’nin batısında Kaliforniya ve ti. İşte yasağın uygulandığı Nisan-Ma- çen yıl 30.1 milyon litreye geriledi. Tü- Oregon’u kasıp kavurdu. Son yangın- yıs 2021 döneminde alkollü içki satışı ketim düşüşünün ana nedeni ise sek- ların etkilediği orman alanı, 1984’ten geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüz- tör üzerindeki vergi yükü ve fahiş fi- bu yana yanan toplam orman alanının de 5 artarak 139 milyon 464 bin litre- yatlar. Türkiye’de içki fiyatlarına her yüzde 74’üne ulaşmış. “Sıcak dalgası” ye çıktı. Geçen yıl bu miktar 133 mil- yıl iki kere zam geliyor. Örneğin Ocak denince akla gelebilecek son yerler- yon litre civarındaydı. 2021’de alkollü içkilerde ÖTV yüzde den Kanada ve Sibirya’da kuraklık ve 17.07 artırıldı. İstisnai olarak temmuz anormal sıcaklar büyük orman ve ça- 20 milyonluk düşüş ayı için ÖTV artışı yapılmadı. yırlık yangınlara yol açtılar. Sibirya’da- Ayrıca bu yılın ilk beş ayında da top- Türkiye, kişi başına düşen gelir ve- ki durum, küresel ısınmaya katkısı lam alkollü içki satışında yüzde 5’lik ya satın alma gücü paritesi açısından Co2’den 30 kat daha yüksek metan artış var. Tarım ve Orman Bakanlığı gazının, eriyen bataklık çamurların- bakıldığında Avrupa gibi zengin ülke- Tütün ve Alkol Dairesi’nin verilerine dan serbest kalarak atmosfere karış- ler arasında dahi alkollü içkileri en faz- ma olasılığından dolayı özellikle kay- göre ilk beş ayda iç piyasaya arz edilen la vergilendiren ülkelerin başında ge- gı verici. Avustralya’da dev yangınlar, alkollü içki miktarı 300.1 milyon lit- liyor. Almanya’da yüksek alkollü içki- Hendra ve Lyssa virüslerini taşıyan reye ulaştı. Bu kapsamda viskide yüz- lerden alınan vergi, biradan alınan ver- yarasaları, yaşam alanlarının dengesi- de 80, şarapta yüzde 28, rakıda yüzde ginin 6.5 katı. Avrupa Birliği’nin orta- ni bozarak, insan nüfuslarının yoğun 14.5’lik artış yaşandı. Miktar olarak iç laması da 2.7 kat. Türkiye’de ise yük- olduğu bölgelere doğru itiyor. piyasada en büyük paya sahip olan bi- sek alkollü ile düşük alkollü içkiler Kimi bölgeler, aşırı kuraklık ve sıcak- radaki artış ise yüzde 1’i bulmadı. arasındaki vergi paritesi 1.37. ların etkisiyle yanarken, aşırı yağmurla- Ancak yılın ilk beş ayındaki artışa rın Almanya, Avusturya ve Belçika’da, rağmen Türkiye’de içki satışında dra- Bütçeyi dolduruyor Çin’de yol açtığı su baskınlarının yarat- tığı yıkım yalnızca halkta ve politikacı- Türkiye’de alkollü içkilerden aylık 1.3 Türkiye, 148. sırada yer aldı ‘YüKseK’ler De larda değil, bilim insanlarında da şok milyar TL civarında ÖTV geliri elde edi- etkisi yarattı. İThAl AT hızl AnDı ürkiye’de kişi başı mutlak alkol lık ekonomik hacme ulaştı. 2025’te liyor. Bu yıl 83.4 milyar lira ile toplam Ttüketiminin 1 litrenin altında oldu- 2.2 trilyon doların aşılması bekleni- erilere göre son yıllarda ÖTV’nin yüzde 39, toplam vergi gelir- ‘Uyum sağlayalım’ ğu tahmin ediliyor. Avrupa’da bu ra- yor. Dünya Ticaret Örgütü’ne gö- VTürkiye’nin yüksek alkollü içki it- lerinin ise yüzde 9’unun alkol ve tütün kam Türkiye’nin 10 katı. Dünya orta- re dış ticaret hacmi ise 118.1 milyar İngiltere’de, Covid-19 salgını başla- halatında hızlanma görülüyor. Vis- ürünlerinden elde edilmesinin hedefle- laması ise yaklaşık 7 litre. Turizmdeki dolar. Fransa 17.4 milyar dolar, İtal- dığında, önce “Nasıl olsa daha çok 80 ki ithalatının son 15 yılda değer olarak niyor. 2021’de KDV’den 265.5 milyar TL, rakamlar dahil edildiğinde bile Türki- ya 10.9 milyar dolar, İngiltere 8.4 mil- yaşın üstündekiler ölüyor. Bırakalım nü- 11.5 kat, iç piyasaya arz olarak 17.5 kat ÖTV’den 213.2 milyar lira gelir bekleni- ye, dünyada kişi başı alkol tüketimin- yar dolarla önde gelen ihracatçılar. fusta sürü bağışıklığı oluşsun” tartış- yükseldiği görülüyor. Yüksek alkol- yor. Tütün mamullerinden 65.5 milyar de 148. sırada. Türkiye’nin ihracatı 2020’de 338 ması içinde, önlem almakta gecikerek lü içkilerdeki vergi avantajının bunda TL, alkollü içeceklerden 17.9 milyar li- Küresel alkollü içkiler sektörü, milyon dolar oldu ve 40. sırada yaklaşık 20 bin ölüme yol açan Boris önemli bir etken olduğu düşünülüyor. ra ÖTV hedefleniyor. 2020’de 1 trilyon 490 milyar dolar- yer aldı. Johnson hükümeti, şimdi de Covid-19 vaka sayısı hızla artarken, sermaye sı- nıfından gelen baskıya dayanamaya- Bireysel kredi borcu olanlar 2 bin kişi azalarak 34 milyon 536 bine indi rak ekonomiyi tamamen açtı: Anlaşılan TESK’TEN YENİ ÇAĞRI kapitalizmde virüs salgınını önlemenin ekonomik maliyeti çok yüksek! ‘Esnafa can suyu Perşembe günü, The Guardian’da Aditya Chakrabortty, yorumunda kredisi verilmeli’ “Sağcılar, Covid’den sonra iklim kri- ‘Bireyselci’ frene bastı ziyle de yaşamaya alışmamızı söyle- ürkiye Esnaf ve Sanatkârları yecekler anlaşılan” derken The Eco- TKonfederasyonu (TESK) Ge- ürkiye Bankalar Birliği (TBB) Risk tı. Mayıs 2020 rakamı ise 679.4 mil- sa, yine nisan sonundan mayıs sonu- nomist, cuma günü, Chakrabortty’i nel Başkanı Bendevi Palandö- TMerkezi’nin 2021 yılı mayıs yar liraydı. Görünen o ki özellik- na bankalara borcu olanlar 34 milyon haklı çıkaracak bir yönde yazmaya ken, salgından etkilenen esnaf ve ayı “Aylık Bülteni’nde yer başlamıştı. le enflasyon ve döviz kurla- 158 binden 34 milyon 165 bine çıkar- sanatkârların yeniden ayağa kal- The Economist, 6 yıl önce Paris alan veriler, bireysel kre- dırılması için faizsiz ve uzun vade- rında büyük sorunlar ya- ken, finasman şirketi ve finansal kira- Anlaşması’nı imzalayan devletlerin, kü- di kullanan net kişi sa- li kredi çağrısı yaptı. ratan yanlış politika- lama şirketine borcu olanlar 2 milyon resel ısı artışını 2 ºC altında tutmak için Dün yazılı açıklama yapan Pa- yısının çok uzun süre lar sonrası ekonomiyi 86 binden 2 milyon 30 bin kişiye indi. gereken önlemleri alacaklarına ilişkin landöken, çarkların dönmesi sonra ilk kez gerile- soğutmak için atılan n Kredi türü açısından bakıldığın- verdikleri sözleri tutmadıklarını anımsa- için esnaf ve sanatkârların aya- diğini ortaya koydu. adımlar, yükselen fa- da ise daha çok günlük ihtiyaçlar, bor- tıyor. 18. yüzyıldan bu yana 1 ºC artan ğa kaldırılması gerektiğine işa- Buna göre Nisan izler bireysel kredi cu borçla kapatmak için kullanılan ve sıcaklık bugünkü durumu yarattıysa, 2 ret ederek “Salgının cefasını en 2021 sonunda 34 pazarını da etkiledi. mayıs sonu itibarıyla ortalaması 14 ºC artış olasılığı tam anlamıyla felake- çok çeken kesim olan esnaf ve milyon 538 bin ki- Ayrıca batık krediler- bin 793 lira olan ihtiyaç kredisinde- te işaret ediyor. The Economist, hü- sanatkârlarımızın biriken borçla- şi olan bireysel kredi ki gerileme dikkat çekiyor. Bu tür kre- kümetlerin gereken önlemleri zamanın- de, henüz verilere tam rını ödeyebilmesi için sıfır faizli, borçlularının sayısı, ma- da almayacaklarından emin: Dergi, ik- yansımasa da yaşanan di kullananlar hem banka hem diğer 6 ay geri ödemesiz ve uzun vade- yıs ayı sonunda 34 milyon lim krizine uyum sağlamaya çalışmanın yükseliş finans kuruluşlarını finansman şirketlerinde düşüş göster- li can suyu kredisi verilmeli” de- 536 bin kişiye düştü. Ancak 2020 önemini vurguluyor. di ve 28 milyon 297 binden 28 milyon da daha temkinli hale getirdi. Verilerle di. Bu tür kredi en son 13 yıl önce yılı mayıs ayı sonunda bu tür borç- The Independent’te bir yazar, ge- ilgili diğer detaylar ise şöyle: 257 bin kişiye indi. verilmişti. l ANKARA çen hafta Dubai’de yaratılan suni yağ- lu sayısı 32 milyon 813 bin kişiydi. n Ayrıca konut kredisi kullananlar 2 murlardan hareketle “İnsanlık yeni bu- Bu kişilerin toplam kredi borcu da ni- ‘İhtiyaç’ da azalıyor milyon 539 binden 2 milyon 522 bine luşlarla küresel ısınmaya adapte olmalı” sandan mayısa küçük bir artışla 902.5 GEREKÇEYİ ELEŞTİRDİ n Verilere banka ve diğer finansman inerken, taşıt kredisi kullananlar 473 savını ileri sürüyordu. Ancak suni yağ- milyar liradan 905.9 milyar liraya çık- şirketleri ayrımı açısından bakılır- binde sabit kaldı. l Ekonomi Servisi muru yaratmak için atmosfere salına- CNR, ‘iflas’a cak kimyasal nano parçacıkların tarım alanları üzerindeki etkileri, yağmurun itiraz edecek bir kez başlatılınca ne zaman duracağı 1.4 milyon kişi ‘Cep’ten en fazla üzerine, kimsenin henüz bir fikri yok. sağlık turizmi için 2019 yı- NR Holding Başkanı Cey- lında Türkiye’ye gelen ya- Afganistan arandı Cda Erem, gruba ait şirket- Uyum sağlamanın bancı sayısı. lerden biri hakkında Bakırköy urkcell İletişim, Kurban Bayra- öbür yüzü Mahkemesi’nin iflas kararı verdi- Tmı dönemine ilişkin dikkat çe- ğini, bunda CNR Expo İstanbul Fu- Küresel ısınmanın etkisiyle tropikal kici veriler açıkladı. bölgelerde, açık havada çalışmak gi- ar Merkezi’nde yapılacak kongre- Şirketin aboneleri bayramda, ye Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın derek olanaksızlaşıyor. Peki, bu bölge- 19-23 Temmuz arasında toplam lerde yaşayanlar nasıl uyum sağlaya- katılması durumunda, güvenlik 2 milyar 174 milyon 316 bin 434 caklar? Marx, maymunu anlamak için zafiyeti nedeniyle devletin güven- dakika konuştu. Bu kapsamda insana bakmak gerekir demişti. Bu kez lik güçlerinin kendisini koruyama- yurtdışındaki tanıdık ve yakınla- maymuna bakmak da bize bir fikir ve- yacağının gerekçe yapıldığını be- rıyla 3 milyon 739 bin 509 dakika recek gibi görünmüyor. lirtti. konuştular. Bayramda Türkiye’de- Sağlık turizmi ağır yaralı Şempanzelerin, bu genetik olarak in- Bu zafiyeti, önceki etkinlik- ki abonelerin en çok arama yap- sana en yakın maymun türünün, hem lerden örnekler vererek redde- tığı ilk beş ülke ise sırasıyla Afga- kendi yaşam alanlarının sınırlarını koru- den Erem, “Asıl zafiyet kararı ve- ürk Sağlık Turizm Derneği (TÜSAT- “Yılın ikinci yarısı oldukça kritik. Ka- mak hem de komşularının topraklarını nistan, Almanya, Türkmenistan, ren mahkemenin dayandığı huku- TDER) Başkanı Dr. Servet Terziler, yıpları 2019’a göre yüzde 30’lara düşü- ve dişilerini almak amacıyla örgütlen- Belçika ve Fransa oldu. Bayram ka, ülke saygınlığına ve gerçeğe 2019’da 3 milyar dolar ekonomik bü- rebilirsek bu büyük başarı olur. Yüzde diklerini savaş çıkardıklarını, ucu soy- sürecinde data kullanımı da 59 aykırı gerekçelerdir” dedi. Karara yüklüğe ulaşan sağlık turizmi sektörü- 55 kaybımız varsa bu geriye kalan yüz- kırıma kadar varan seferler düzenleye- milyon 464 bin 207 GB’ye ulaştı. Yargıtay’da itiraz edildi. nün, küresel Covid-19 salgınında doğal de 45’in her şeye rağmen Türkiye’ye bildikleri birçok kez belgelenmişti. Bu l Ekonomi Servisi l Ekonomi Servisi kayıplar yaşadığını ifade etti. gelmek istediğini gösteriyor. Yakın kıta saldırı, şempanze dünyasının bir dina- 2019 yılında 1 milyon 400 bin sağlık Avrupası’na odaklanmalıyız. Çoğu Av- miği olarak kabul edilirken bilim insan- turistinin Türkiye’ye geldiğini, geçen yıl rupa ülkesine 1.5-2.5 saatlik şehir içi ları, 2019 yılında Gabon’da yaklaşık ise yüzde 60’lara varan oranda düşüş uçuşu gibi kısa mesafelerdeyiz. Bu ne- 55 ÜLKEYE İHRACAT ‘Kurbanlık satışı 20 kişilik şempanze “koalisyonunun” yaşandığını ifade eden Terziler, 2021’in denle Avrupa bölgesi sağlık turizminde iki kez gorillere saldırdığını, çocukla- ilk yarısında ise henüz 2019’un üzerine bana göre can damarımız. Bu nedenle Kurukahveci Mehmet bu yıl düşük kaldı’ rını öldürüp topraklarından sürdükle- çıkılamadığını belirtti. Terziler, şöyle de- burada marka olursanız dünyada marka rini belgelediler (The Nature, Sci Rep ürkiye Damızlık Koyun Yetişti- Efendi 150 yaşında vam etti: oluyorsunuz.” l AA 11, 14673 - 2021). Bu “garip” durumu Tricileri Birliği Başkanı Nihat Çe- ürk kahvesinin köklü ve önem- açıklamaya çalışanlar, iklim krizinin be- lik, bu yıl satılan kurbanlık sayısı- Tli markalarından Kurukahveci sin kaynaklarını tahrip etme eğilimine nın geçen yıla göre düşük kaldığı- Mehmet Efendi, bu yıl 150. kuru- işaret ediyorlar. ‘Sigortalı sayısı 4 milyona yaklaştı’ nı tahmin ettiklerini belirterek “2 luş yılını kutluyor. Dünyanın, yaşanmaz olmaya başla- milyon 750 bin küçükbaş, 950 bin 5 kıtada 55’ten fazla ülkeye de yan bölgelerinde insanlar nerelere gi- ksigorta Genel Müdürü Uğur Gülen, yıcı sağlık, acil sağlık ve hasta- büyükbaş olmak üzere 3 milyon Türk kahvesi ihraç eden marka, decekler? Gittikleri yerlerde nasıl kar- A“Salgında Türk sigorta sektörü ola- lık branşlarında yürürlükte po- 700 bin baş hayvan satıldı” dedi. Türk haftaları ve çeşitli festivaller- şılanacaklar? Şempanzeler, iklim krizi- rak hem prim büyümesinde hem teknik liçesi olan sigortalı sayısının 4 Bu yıl kurbanlıklarının yaklaşık de stant açarak bu kültürü dün- ne, başka türlerin kaynaklarına el ko- kârlılıkta hem dijitalleşme anlamında milyona yaklaştığını kaydetti. yüzde 25’inin satılamadığını be- yaya tanıtmak için sunumlar yapı- yarak uyum sağlamaya çalışıyorsa, in- dünyadan pozitif ayrışan bir süreç yaşı- Gülen, ayrıca salgınla bir- lirten Çelik, yurttaşın gerek yurti- yor. Yetkililer, sunumlar sırasında san uyum sağlarken neler yapacaklar? yoruz” dedi. likte artan dijitalleşmenin çi gerek yurtdışında vekâletle kur- Pentagon’un 2003 yılında, “iklim krizi” ayrıca Türk kahvesinin tarihçesini Bu kapsamda, salgın sürecinde sağ- beraberinde bu tür risk- üzerine bir Shell CEO’suna hazırlattı- ve Türkiye’nin kültüründeki yerini ban kesimini tercih etmeleri ne- lık sigortasına yönelik ilginin ve bilincin leri de barındırdığını be- ğı rapor, açlık krizlerinde ve savaşlarda anlatarak bu alanda elçilik görevi deniyle kurban pazarlarına ilginin arttığını vurgulayan Gülen, 2020’de sek- lirterek sağlıktaki bilin- artış bekliyor, uyum sağlamayı bu bağ- yaptıklarını vurguladı. azaldığına dikkat çekti. tör genelinde sağlık sigortaları prim üre- cin burada yeterince olu- lamdaki olasılıklara oturtuyordu. l Ekonomi Servisi timlerinde önceki yıla göre yüzde 18.5 şamadığını kaydetti. l Ekonomi Servisi Uğur Gülen artış yaşandığını, özel sağlık, tamamla- l AA