Katalog

36 SAATTE 75 BİN ARAÇ Muğla’nın turistik ilçeleri Marmaris girişinin olduğu Marmaris’e 36 saatte 75 bin araç giriş yaptı. Jandarma ve ve Datça’ya Kurban tatilini geçirmek için gelen vatandaşlar, yollarda polis ekipleri evrak, sicil taraması yaptı. Jandarma ‘Çimen’ adlı narkotik yoğunluk oluşturdu. Normal günlerde günlük 11 ile 13 bin arası araç köpeği ile araçlarda uyuşturucu aradı. l DHA 19 TEMMUZ 2021 PAZARTESİ Herkese Bilim Teknoloji Dergisi’nin katkılarıyla hazırlandı Büyükada Rum Yetimhanesi’nin içi görüntülendi Milyarderlerin Branson yeni oyuncağı l Her iki şirke- tin uzay ile ilgi- li diğer çalışmaları Virgin da son hızla sürü- Galactic yor. Virgin Galac- tic, Concorde’un ve Blue halefi olarak ÖZLEM Origin... 2 Los Angeles’tan YÜZAK Sydney’e ye- HIZLI OLUNMALI BİMTAŞ Genel Müdür Yardımcı- milyarderin sı Nazım Akkoyunlu, “Belgelemenin sonucunda yapının restoras- di saatten kı- yon sürecinin hızlıca sürdürülmesi gerekiyor. Bu süreçler için bü- yarışı... Ama sa sürede 19 kişi- Bezos yük bütçeler gerek. Özellikle böyle bir yapı için yaklaşık 20 mil- ye kadar uçabile- ne yeni bir yon Euro’dan bahsediliyor. Şu an 5 Numaralı Koruma Kurulu’nun cek bir konsept süpersonik yolcu taşıyı- incelemeleri devam ediyor. Çalışmalar kuruldan geçtikten sonra, cı geliştiriyor. teknoloji yapının hızlıca restorasyon projeleri hazırlanılacak” dedi. test edildi l Blue Origin ise gelecekteki insanlı uzay uçuşu operasyonlarına yönelik kon- ne de sept ve teknolojiler geliştir- yörüngeye mek için Nasa ile işbirliği Çürütülen yaptı. En önemli geliş- ulaşmada me, Ay’a kargo ve hat- rekor kırıldı ta mürettebat taşımak için Blue Moon ad- lı bir konsept robotik ay iniş aracı. ilyonerlerin uzay gezintileri başladı. Ge- len SpaceShipOne dahil olmak üzere bir di- Bir de çevresel boyutu var bir tarih çen hafta Virgin Galactic’in kurucusu İn- zi özel uçak tarafından ulaşıldı. Hatta 112 İşin bir de bugüne kadar dillendirilmeyen Mgiliz trilyoner Richard Branson ve ekibi km’ye (70 mil) kadar çıkıldı. Yani Branson’un bir çevresel boyutu var: ilk uçuşu gerçekleştirerek bir ilke imza attı. 20 VSS Unity’sinin mevcut başarısının çok üze- Virgin Galactic’e göre, Unity’de tek bir Temmuz’da ise Amazon’un ve Blue Origin’in ku- rinde. Blue Origin lansmanı ise 106 km (66 uçuş, Londra- New York arası bir yolculukta rucusu Jeff Bezos, Blue Origin’in New Shepard mil) hedefliyor. business class’taki bir yolcuya eşdeğer olan roketiyle uzaya çıkacak. New Shepard pilotsuz 1.2 ton karbon emisyonuyla sonuçlanı- ve tam otomatik bir uzay aracı. 250 bin dolar yor. Havacılıkla karşılaştırıldığında, bu oran 15 kez yörünge altı uçtu ama henüz kimse- Bu yükseklik, aslında yörüngede olmak anla- küçük olabilir ama bu uçuşlar ne kadar sık yi taşımadı. Yani uzayda henüz milyarderlerle mına gelmiyor. Bu irtifada yörüngede olmak için ve düzenli olursa o kadar fazla karbon ekle- sınırlı olsa da turizm çağı başladı diyebiliriz. yatay yönde minimum 7.85 km/s (17.500mph) necek. Blue Origin’in motorları ise sıvı hid- Şimdilik bu uçuşlar uzayın sınırına, yani yö- hızla seyahat ediyor olmanız gerekir. Unity sade- rojenle çalışıyor. Bu nedenle emisyonlar mi- rünge altına düzenleniyor. Virgin Galactic’in ce yukarı doğru bir hızlanma ve ardından kont- nimum düzeyde olsa da sıvı hidrojen üretimi uçuşu 85 km (53 mil) yüksekliğe idi. Peki bu rollü bir düşüştü. Bunu yapmak nispeten basit, ve malzemelerin taşınması için karbon mali- yükseklik aslında uzay olarak sayılır mı? Uza- ancak bunu bir yörüngeye dönüştürmek hem yeti hala bir sorun. yın başladığı yerin tanımı nedir? enerji hem mühendislik açısından çok daha zor. Sonuçta özetlersek; hiçbir yeni rekor kı- Kármán çizgisi, 100 km (62 mil) olarak Bir milyarderin 1 saatlik yolculuk için 250 rılmadı ve hiçbir yeni teknoloji test edilme- 1957 yılında İsviçre Hava Sporları Federasyo- bin dolar ödeyerek dünyaya 85 km yükseklik- di. Gerçek heyecan, bu şirketler yörüngeye nu tarafından bir faaliyetin havacılık mı yok- ten bakması birçok insanı heyecanlandırdı ta- ulaşabildiklerinde, yeni teknolojileri deneme- sa uzayla ilgili mi olduğunu belirlemek için ka- bii. Ama tepkiler de yok değil. Böyle bir girişi- ye istekli olduklarında, bilimsel araştırmala- bul edildi. ABD Hava Kuvvetleri ve NASA ise me harcanan rakamların dünyada süregelen ra ciddi katkılarda bulunduklarında ve süper bu sınırı 80 km (50 mil) olarak belirler. Bu irti- yoksulluk, pandemi gibi yaşamsal sorunlara zengin olmayan daha fazla insana kapılarını stanbul’da yıllardır res- amacıyla alanda; yersel lazer faya, X-15 ve özellikle özel olarak finanse edi- ayrılmaması örneğin... açtıklarında gelecek. İtore edilmeyi bekle- tarama, dron fotogrametrisi, yen Fener Rum Ortodoks yersel fotogrametri ve klasik Patrikhanesi’ne ait Büyüka- haritacılık yöntemleriyle veri da Rum Yetimhanesi’nin di- alındı. Dijital belgeleme ve rö- jital belgeleme ve rölöve ça- löve çalışmalarının tamamlan- Karşınızda beynimizin en ayrıntılı haritası lışmaları tamamlandı. Yetim- masıyla birlikte yapı için resto- hanenin harabeye dönmüş rasyon çalışmalarının en kısa içi, uzun zamanın ardından ilk sürede başlaması bekleniyor. https://www.newscientist.com/ DEr LEYEn: B Atuh An S Arıc An kez görüntülendi. BİMTAŞ Genel Müdür Yar- article/2279937-google-has-mapped-a-piece- Fransız Mimar Alexander dımcısı Nazım Akkoyunlu, ([email protected]) of-human-brain-in-the-most-detail-ever/ Vallaury tarafından 1898’de “Büyükada Rum Yetimhane- inşa edilen ‘Prinkipo Palas’ si için bir dijital belgeleme ça- oogle ile Harvard Oteli, ruhsat verilmemesi üze- lışması yürüttük. Belgeleme GÜniversitesi’nden bir ekip, insan rine 1900’lerin başında bir çalışması için öncelikle ala- beyni içindeki bağlantıların şimdiye Rum tarafından satın alınarak, nın mevcut durumunu ortaya kadarki en ayrıntılı haritasını yetimhane olarak kullanılması koyan bir rölöve çalışması çı- oluşturdu. İnternet üzerinden şartıyla Fener Rum Ortodoks karmamız gerekti. Yapının bu- ücretsiz olarak erişilebilen bu beyin Patrikhanesi’ne bağışlandı. Ta- günkü haline baktığımız za- haritası; tümü üç boyutlu olarak rihi yapı, 1964’te kapısına ki- man ciddi hasar almış oldu- oluşturulmuş 50.000 hücreyi lit vurulana kadar yaklaşık 6 ğunu görüyoruz. Bizler de va- içeriyor, sinaps adı verilen 130 bin Rum yetime yuva oldu. 57 kit kaybetmemek adına he- milyon bağlantı, yüz milyonlarca yıl önce kaderine terk edilen men harekete geçtik ve yak- örümcek dalıyla birbirine Büyükada Rum Yetimhanesi laşık 45 günlük bir çalışmay- bağlanıyor. Veri seti, ortalama için ilk adım 2020 yılının ağus- la yapı için çözünürlüğü yük- bir modern bilgisayarın depolama tos ayında, İBB iştiraklerinden sek bir veri oluşturduk. Bu ve- kapasitesinin kabaca 700 katı olan BİMTAŞ tarafından atıldı. Bu riyi nokta bulutu dediğimiz ta- 1,4 petabayt’a karşılık geliyor. çalışma kapsamında öncelik- rayıcı ile gerçekleştirdik” de- Mountain View, Kaliforniya’daki le rölöveye altlık teşkil etmesi di. l DHA Google Research’ten Viren Jain, veri kümesinin çok büyük olduğunu söylüyor. Çalışmada yer almayan Harvard Üniversitesi’nden Catherine Tarihi geçmiş Dulac ise insan beyninin bu kadar büyük bir parçasının gerçek yapısını ilk kez gördüğümüzü söylüyor. iğne skandalı u devasa girişim, yine Harvard sı, araştırmacıların Caenorhabditis ele- Üniversitesi’nden Jeff Lichtman li- gans adlı bir iplik kurdunun sinir siste- Bderliğindeki bir ekibin, ilaca di- mindeki 302 nöronun haritasını çıkar- rençli epilepsi hastası olan 45 yaşın- dığı, 1980’lerdeki ilk atılımından bu ya- daki bir kadından küçük bir beyin par- na çok yol kat etti. Jain, Dulac ve Lich- çası almasıyla başlamıştı. Hasta, nö- tman, 2020’de tüm fare beyninin ben- betlerinin kaynağı olan sol hipokam- zer bir ayrıntı düzeyinde haritalandırıl- püsünün beyninden çıkarılması ama- masını savunan bir grubun parçasıydı. cıyla ameliyat olmuştu. Cerrahlar, bu- Lichtman, “Bütün bir fare beyni bu ça- KSÜ Hastanesi’nde yatan hastalara yapılan iğnelerin son kulla- nu yapmak için hipokampüsü kapla- lışmadakinden sadece 1000 kat daha nım tarihlerinin geçtiği bir hemşire tarafından fark edildi. Am- yan bazı sağlıklı beyin dokusunu da çı- büyüktür, bir petabayt yerine bir eksa- pul üzerindeki etiketlerde son kullanım tarihleri 2020 yazar- karmak zorunda kalmıştı. bayttır” diyor. Bu, 10 yıl içinde üstesin- ken, ampulün camına işlenmiş son kullanım tarihlerinin daha den gelinebilecek bir ölçek mi, o konuda eski olduğunu fark eden hemşire, durumu ilgili kişilere bildirdi. İnsan saçının yaklaşık şüpheli. Dulac da korteksin beynin diğer bölümlerine nasıl bağlandığını görmek ahramanmaraş’ta Sütçü açıklamada, özetle “10 Mart binde biri istiyor ve fare beynini tam olarak harita- Kİmam Üniversitesi (KSÜ) 2020 tarihli Türkiye İlaç ve Tıb- Lichtman ve ekibi, numuneyi hemen landırmak da bunu ortaya çıkarmak için Çalışmanın ölçeğinin en iyi olarak farklı beyin bölgelerindeki Sağlık Uygulama ve Araştırma bi Cihaz Kurumu’nun yazısın- koruyucu bir maddeye daldırdı, ardın- aktiviteleri göstermek için kullanılan fonksiyonel bir manyetik etkin bir yöntem. Hastanesi’nde yatan hastala- da, ampul üzerinde ve etikette dan osmiyum gibi ağır metallerle boya- rezonans görüntüleme (fMRI) taramasıyla anlaşıldığını söyleyen Tüm bir insan beyninin haritasını çıkar- ra son kullanım tarihleri ge- yer alan tarihlerin farklı oluşu dı, böylece her hücrenin dış zarları bir Jain, “Ürettiğimiz tüm veri seti, genellikle bir MRI taramasında mak ise Lichtman’a göre, “Gezegenimizde çen ve üzerlerine yeni tarihli ile ilgili kuruma ulaşan çeşitli elektron mikroskobu altında görülebile- bir piksel olan bir milimetre küptür” diyor ve ekliyor: “Bir pikse- bir yılda üretilen dijital içerik miktarı” olan etiketlerin yapıştırıldığı iğnele- şikâyetler dikkate alınarak söz cekti. Sonra “malzemeyi” sertleştirmek lin altındaki her şeyi ortaya çıkarmaya çalışmak epey ilginç.” bir zettabayt’la karşılaştırılabilir düzeyde. rin yapıldığı iddia edildi. Has- konusu ilacın yazı ekinde belir- için reçineye gömdüler. Son olarak, 30 tane, “dolum tarihi farklı” de- tilen parti numaralı olanlar hak- Ancak bilim insanları, bunu yapmanın işe nanometre (insan saçının yaklaşık bin- yısında büyük bir tutarsızlık vardı. Normalde, di ancak iğnelerin toplatılması kında geri çekme kararı alındığı yarayıp yaramayacağı konusunda şüphe de biri) genişliğinde dilimler halinde kestiler ve bir nöron “dalı” diğerine yakın geçtiğinde, sa- dikkat çekti. bildirilmiştir” denildi. taşıyor. Lichtman, her beynin deneyim yoluyla her dilimi görüntülemek için bir elektron mik- dece bir sinaps oluşturur veya daha nadiren iki Hastanenin internet sitesin- Kahramanmaraş Sağlık Dün- gelen kodlama bilgisi olduğunu ve bu neden- roskobu kullandılar. ila dört sinaps oluştururdu. Ancak bu çalışma- den konuya ilişkin yapılan açık- yası Derneği Başkanı Hani- le her beynin diğerinden farklı bir şey “söyle- Bu noktada, Jain’in Google’daki ekibi, çalış- da, bir hedef nöron üzerinde 20’ye kadar sinaps lamada, söz konusu ilacın son fi Çöplü 5 ayrı ilacın son kul- yebileceğini” öne sürüyor. Bilginin nasıl depo- maya dahil olarak üç boyutlu bir hacim oluştur- oluşturan bazı dallar vardı. kullanma tarihinin geçtiğinin lanma tarihlerinin eski olduğu- landığını anlamadan, verilerin anlamsız olaca- mak için dilimleri bir araya getirecek şekilde, bir ortaya çıkmasının ardından bil- nu öne sürerek, şunları söyle- ğını söylüyor. nöronu diğerine bağlayan dalları yeniden yapı- gilendirilen Türkiye İlaç ve Tıb- di: “Hastane tarafından yapılan Gizemli nöron çiftleri Dulac, daha acil bir yarar üzerine çalışılarak, landırmak amacıyla makine öğrenimini kullandı. bi Cihaz Kurumu’nun ilaçların açıklamada bandrol üzerindeki zihinsel sağlık sorunlarına sahip kişilerde hücre Ve farklı hücre tiplerini işaretlediler. Ki bütün bu Ekip ayrıca korteksin derinliklerinde daha ön- kullanıma uygunluk verdiği be- tarihin dikkate alınması gerek- haritasının nasıl farklılık gösterdiğini keşfetmek ayrıntılar beynin sadece küçük bir kısmına kar- ce gözlemlenmemiş gizemli nöron çiftleri de lirtildi. İlacın aynı kurumdan 9 tiği belirtiliyor. Bu ilaçlar eğer gerektiğini belirtiyor. Şizofreni gibi durumların şılık geliyordu. buldu. Lichtman, “İki hücre aynı eksende tam ay sonra gelen yazıya istina- kullanıma müsaitse neden top- nasıl ortaya çıktığına daha fazla ışık tutmak için Çalışmayı yapan ekip, beynimizde nasıl bağ- olarak zıt yönü işaret ediyor” diyor ve kimsenin den de toplatıldığı kaydedilen latıldı?” l DHA lantılar olduğu hakkında da yeni keşifler yap- bunun nedenini bilmediğini belirtiyor. “akıl hastalıkları olan hastalarda da benzer ça- tı: Örneğin, nöronlar arasındaki bağlantıların sa- Konektomi de denen beyin haritalama- lışmalar yapılabilir” diyor.