Katalog

19 TEMMUZ 2021 PAZARTESİ EKONOMİ 11 İşçi çıkarma yasağının kalkmasıyla 2.2 milyon işçi, işsizlik tehlikesiyle karşı karşıya şçi, arabulucu istemiyor İ Bir ‘kırılma’ İşten çıkarmalar anına doğru… başlarken yıllarca uzayan ugün, etkin bir siyasi muhalefet işe iade davaları da geliştirebilmek için, en azından yeniden gündemde. İşçi Bülkenin içinde olduğu “durumu” temsilcileri hak kaybına ve rejimin doğasını doğru tanımla- yabilmek gerekiyor. Böylece, rejimin yol açan arabuluculuğun kendini korumak için göze alabileceği kaldırılmasını istiyor. riskler, yapmak isteyecekleri, yapa- bilecekleri ve yapamayacakları belki şçi çıkarma yasaklarının bitme- öngörülebilir. si ile birlikte kısa çalışma ödene- İği ve nakdi ücret desteği alan 2.2 Dikkat! Önümüzde bir milyon işçinin büyük bölümü, işten ‘çözümsüz çelişki’ var çıkarılma tehlikesi ile karşı karşıya. Daha önce iki gelişmeye dikkat Sendikalar işçi çıkarma çekmeye çalıştım. Birincisi “istikrar- yasağının pandemi süre- sızlıkların istikrarı bozuldu”, dene- since koşulsuz devam et- tim altında tutulabilen istikrarsızlıkla- mesi gerektiğini savu- rın oluşturduğu “durum” dağılıyor. Bu nurken işe iade davala- dağılan “durumun” ekonomik, siyasi rı da yeniden işçinin kor- ALİ CAN krizleri, rejimin çözüm üretmedeki ye- POLAT kulu rüyası oldu. Davala- Akçay, “Eskiden dava süresi de iş- derasyonu (DİSK) Genel Başkanı Ar- tersizlikleri, buna karşılık, suç örgüt- rın uzun sürmesi büyük çinin tazminatına ekleniyordu. Şu zu Çerkezoğlu ise işten çıkarma ya- leriyle ilişkileri, seçmen desteğinde- ASGARI ÜCRET mağduriyetler yaratırken işçi temsil- ki erime eğilimi, medyada yoğun bi- anda döviz ve enflasyon karşısın- saklarının bitmesi ile birlikte bu iş- çimde tartışılıyor, sokaklarda kendi- cileri yasanın yeniden gözden geçi- da eriyen ve geç gelen tazminatlar çilerin ciddi bir bölümünün işten çı- DESTEĞI SÜRECEK ni gösteriyor. rilmesini istiyor. iş güvencesini acımasızca eziyor” karılma riskiyle yüz yüze olduğunu İkincisi, genel kanı, “yönetemiyor- Plaza Eylem Platformu Sözcüsü dedi. belirtti. lar, bu durum sürdürülemez” bi- Eylem Akçay, işe iade davalarının alışma ve Sosyal Güvenlik 2018 yılında yapılan bir değişik- Bu yöndeki verilerin eylül veya çimde şekillendi. Ancak rejimin lider- Ç 2017 öncesinde iki ay içinde sonuç- Bakanlığı, asgari ücretle ça- likle işe iade davalarında arabulucu- ekim aylarında göstergelere yansıya- liği, iktidarı bırakmaya hiçbir koşul- lışan işçilere 75 lira destek sağ- lanmasının yasayla belirlendiğini luk uygulamasına geçildiğini de ha- cağını ve işe iade davalarında artış da niyetli olmadığını her fırsatta ifa- lanması kararını da içeren torba hatırlatıyor. tırlatan Akçay, bu konuda yaşanan olacağını belirten Çerkezoğlu, şunla- de ediyor. Çünkü, iktidarını terk eder- kanun teklifinin, TBMM Genel sıkıntıları da şöyle anlattı: rı söylüyor: se gidecek bir yerinin olmadığını bili- Kurulu’ndan geçerek kabul edil- Yığılma olacak “Arabuluculuk aşaması hak ara- “Bu davalarda arabuluculuk uy- yor. Bu nedenle karşımızda “sürdü- diğini açıkladı. 2017’de yapılan bir değişikliğin mayı zorlaştırıyor. İşveren çoğun- gulamasının dava şartı olması ka- remezler ve gidemezler” gibi “para- Açıklamada, bu kapsamda, ise karmaşaya yol açtığını belirten lukla bu süreci işçiyi oyalamak ve bul edilemez. Bu şart, işçinin ada- lax” (senteze ulaştırılamaz) bir çelişki işgücü maliyetlerini düşürerek Akçay, yaşananları şöyle özetliyor: işçiyi hak ettiğinden çok azına razı lete erişimi engelleyici niteliktedir. var. Bu çelişkinin iki tarafı arasındaki istihdamı korumak ve artırmak “İki ayla sınırlayan yasa yürür- etmek için kullanıyor. Sistem işçiye Arabuluculuk uygulaması işçilerin gerilimin bir “kırılma” anına kadar art- amacıyla 2016’dan 2020 yılı lükteyken bile dava süresi itirazlar- işe dönmek istiyorsa 2-3 yıl aç kal- alacaklarının önemli bir bölümü- maya devam etmesi kaçınılmaz. sonuna kadar sağlanan asgari la birlikte dört ay gibi bir zaman alı- mayı, işe geri çağrıldığında da ses ne işveren tarafından el konulması Bu saptama, “kopma noktasına” gi- ücret desteğinin 2021’de de derken denetlenmesi olanaksız ye- yordu. Bu yüzden işçinin çalışmadı- çıkarmadan boyun eğmeyi zorunlu şeklinde işliyor. Adaletten umudu- süreceği vurgulandı. Günlük ni istikrarsızlıkların, belirsizliklerin şe- ğı günler için alacağı tazminatı dört kılan bir yapıya sahip. İşten çıkar- nu kesen ve nakde ihtiyaç duyan iş- 2.50 lira, aylık ise 75 lira olan as- killenmekte olduğunu söylüyor. “Ko- aylık maaş ve diğer alacakları ola- ma yasağının bitmesi ile birlikte bu çiler arabuluculuk aşamasında ala- gari ücret desteğinin finansma- puş” noktasından sonra şekillenecek caktı. Ancak ilgili yasada 2017 yılın- tarz davalarda bir yığılma yaşanaca- caklarının önemli bir bölümünden nı Işsizlik Sigortası Fonu’ndan yeni bir “durumun” olası özellikleri, da yapılan değişikle ‘İki ayda sona ğı çok açık.” vazgeçiyor.” karşılanacak. rejimin ve muhalefetinin taktiklerine, Uygulamayla 1.4 milyon iş- ermelidir’ ifadesi ‘ivedilikle’ şeklin- Arzu Çerkezoğlu, işten çıkarma harekete geçirebilecekleri güçlere, Arabuluculuk kalksın letmeye 6.2 milyar lira destek de değiştirildi. Bu da işçinin mağdu- yasağının pandemi sürecinde bütün karşılıklı olarak almayı kabul edecek- sağlanacak. Destekten 9.3 mil- riyetini artıran çok daha uzayan da- Mayıs ayı itibarıyla 2.2 milyon iş- istisnaları kaldırılarak devam etme- leri risklerin düzeyine bağlı olacak. yon sigortalının faydalanacağı valar anlamına geldi.” çinin kısa çalışma ve nakdi ücret si ve ücretsiz izin uygulamasına son öngörülüyor. Bu değişikliğin tazminat hesap- desteğiden yararlandığını hatırla- verilmesi taleplerini bir kez daha ‘Meşruiyet krizi’ lamalarını da karıştırdığını anlatan tan Devrimci İşçi Sendikaları Konfe- tekrarlıyor. derinleşiyor Ekonomik kriz, virüs kriziyle birlik- te derinleşmeye devam ediyor. Ül- ke nüfusunun ezici çoğunluğu bu iki AĞBABA: EMEKLİYE YÜZDE 10 ZAM, FİYAT ARTIŞLARINA YETİŞEMİYOR kriz altında eziliyor; insanlar, sokakta medyayla her karşılaştıklarında daha önce görülmemiş bir öfke patlama- sıyla rejimi ve liderini suçluyorlar. Bo- Emekli bayram sofrası kuramıyor ğaziçi Üniversitesi’nin, Adıyaman tü- İLK TOPLANTI 2 AĞUSTOS’TA tüncülerinin direnişi, rejimin bir meş- miyesi 1100 TL’ye yükseldi. Verilen 100 yönelik tekliflerinin ise reddedildiğini ERDEM SEVGİ ruiyet kriziyle karşı karşıya olduğunu TL’lik zam alım gücünde hiçbir artışa hatırlatarak şunları söyledi: Memur pazarlık gösteren resmi tamamlıyor. Kamuo- HP Genel Başkan Yardımcısı Ve- etki etmiyor. Çünkü birçok temel besin “Emeklinin yumurtada 476 adet, ek- yu yoklamalarının sonuçları, yapan- Cli Ağbaba emeklilere verilen ikra- maddesinin fiyatı art arda gelen zam- mekte 16 adet, domateste 40 kilog- masasına oturuyor ların siyasi eğilimlerinden bağımsız, miyeye yapılan 100 TL zamla fiyat ar- larla yükseldi. Bayram ikramiyesinde- ram, patateste 32 kilogram, tavukta AKP’nin oy tabanının 19 yılın en dü- aklaşık 4.2 milyon memur ve tışlarını karşılaştıran bir çalışma yap- ki artış sadece yüzde 10. Fakat son bir 17 kilogram, et de ise 4 kilogram kay- şük düzeyine gerilediğini gösteriyor. Y2.2 milyon memur emeklisinin tı. Ağbaba, “Yıllardır bayram sofrasına yılda sıvı yağ yüzde 58, yumurta yüzde bı var. Emeklilerin bu bayramda aile- İlginç olan şu ki ana muhalefet partisi maaş ve aylıklarına 2022 ve 2023 hasret kalan emekliler, bu bayramda 46, et yüzde 28, domates yüzde 27, ek- leri ile birlikte gönüllerince sofra kur- CHP’nin tabanında da benzer bir sü- yıllarında yapılacak zammın belir- da açlığa ve çaresizliğe itildi” dedi. mek yüzde 22, pirinç yüzde 19, şeker maları için ikramiyenin 2000 TL olma- reç yaşanıyor. Siyasetin iki ana par- leneceği 6. Dönem Toplusözleş- 2018’den itibaren emeklilere yılda iki yüzde 15 zamlandı.” sını teklif etmiştik. Bu talebimiz AKP tisinin birden oy kaybediyor olması, me görüşmelerinin ilk toplantısı 2 kez 1000 TL olarak verilmeye başlanan ve MHP’li milletvekillerinin oyları ile meşruiyet krizinin salt AKP ile sınır- Ağustos’ta yapılacak. Maaş ve ay- bayram ikramiyelerine üç yılının ardın- ‘Her üründe kayıp var’ reddedildi. Yıllardır bayram sofrasına lı olmadığını tüm “kurulu düzeni” kap- lıklara oransal zammın yanında, dan sadece 100 TL artış yapıldığına dik- 100 TL’lik zamma rağmen emekli- hasret kalan emekliler, bu bayramda sadığını düşündürüyor. seyyanen zam ve refah payı veril- kat çeken Ağbaba, çalışmasına ilişkin şu Bu koşullarda şekillenecek yeni bir nin alım gücünün düştüğünü kayde- da açlığa ve çaresizliğe itildi.” mesi, 3600 ek gösterge, sözleş- “durumun” olası özellikleri, rejimin ve bilgileri verdi: “Emeklinin bayram ikra- den Ağbaba, ikramiyenin artırılmasına l ANKARA melilerin kadroya geçirilmesi gibi muhalefetinin taktiklerine, harekete maddelerin yer aldığı ortak talep- geçirebileceği güçlere, karşılıklı ola- ler 26 Temmuz’da Çalışma ve Sos- rak almayı kabul edecekleri risklere Turizm Teşvik Yasası yal Güvenlik Bakanlığı’na sunacak. bağlı olacaksa; üç gelişme trendine THY ‘bayram l Ekonomi Servisi değişti, turizm belgesi baktıktan sonra, “Önümüzde çok teh- likeli bir süreç var” diye düşünmeden 2021’İN İLK YARISINDA olmayan işletme havasında’ uçtu edemiyorum. kalmayacak ürk Hava Yolları (THY), 2019 sonra- Birincisi, rejim ısrarla kendi “ha- Üreticilere 600 Tsı 200 bin yolcu barajını ilk kez dün kikat rejimini” en radikal biçimleriy- aştı. THY Basın Müşaviri Yahya Üstün, le dayatmaya devam ediyor: İstanbul milyon TL’lik kredi Twitter’dan bir açıklama yaparak şun- Sözleşmesi’nden çıkıldı, 4. Yargı Pa- ları söyledi: keti çocuklara, yönelik cinsel tacizle- ürkiye Tarım Kredi Koopera- “Bayram havasında uçuyoruz. Bu- ri cezalandırmayı neredeyse olanak- Ttifleri (Tarım Kredi) Genel Mü- gün yaklaşık her dakika bir Türk Ha- sızlaştırdı. dürü Fahrettin Poyraz, bu yılın İkincisi, olası bir genel seçimlere va Yolları uçağı gökyüzüne yükse- ilk yarısında üreticilere 600 mil- liyor ve 1364 uçuşumuzda 200 bi- OHAL altında gidileceği anlaşılıyor. yon liralık faizsiz kredi verdikleri- O koşullarda, dün “Aşı bizde beda- nin üzerinde misafirimizi ağırlıyoruz. ni bildirdi. Poyraz, “2021’in ilk al- Avrupa’da, karabulutlardan en hız- va Avrupa’da parayla”, “Memleketi tı ayında 225 milyon lira tutarın- bunlara teslim edemeyiz” diyebilen lı ve güçlü sıyrılan havayolu olarak da Hasat Vadeli Motorin Kredi- aklın, “Seçimleri ben kazandım” pandemi öncesini aratmıyoruz.” si, 165 milyon lira tutarında Kur- dediği, YSK de onaylattığı noktada, Verilen bilgiye göre İstanbul Hava- ban Vadeli Yem Kredisi, 130 mil- Meralar turizme açılıyor muhalefetin etkili bir direniş sergile- limanı, dün THY’nin en yoğun kalkış yon lira tutarında Kısa Vadeli yebilecek kapasitesi olup olmadığını urizmi Teşvik Yasası’nda yapılan de- n Kültür ve turizm koruma ve geli- ve varış yapacağı havalimanı oldu. Yem Kredisi ve yılın ilk dört ayın- bilmiyoruz. Bu havalimanında kalkan 434 uçak, Tğişiklikler Türkiye Büyük Millet şim bölgeleri ve turizm merkezleri içinde da 80 milyon lira tutarında Bere- Üçüncüsü, rejim taraftarlarının Meclisi’nde kabul edilerek yasalaştı. Ye- yer alan korunan alanlarda her ölçekte- 70 bin yolcu ile havalandı. İstanbul ketli Kredi kullandırdık” dedi. sosyal medyada paylaştıkları fotoğ- Havalimanı’na inecek 424 uçak ise ni yasada turizm işletme belgesinin zorun- ki plan teklifleri sadece Kültür ve Turizm l Ekonomi Servisi raflar, silahlanmanın düzeyi ile il- lu hale gelmesi, meraların turizme açılma- Bakanlığı’na sunulacak uygun görülen 61 bin yolcu taşıdı. THY’nin toplamda gili bir fikir veriyordu. “OSG” lide- İstanbul Havalimanı’nda 131 bin yol- sı gibi hükümler yer alıyor. planlar, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na REKABET ÜSTYAPIDA OLSUN ri Peker’in video ve tweet’leri sonun- CHP’nin, belediyelerin kaynağına çökül- gönderilecek. cuya hizmet vermesi planlandı. da konuyu, Rejimin, kimsenin satın düğü, meraların, kıyıların, ormanların yağ- n Mera, yaylak ve kışlaklar; ot bedeli ta- Mobil internette almadığı “kurucu mitosun” inşa süre- malandığı kararlar içerdiği görüşünü sa- şınmazın yatırımcıya tahsisi aşamasında Happy Moon’s cinde, taraftarlarına dağıttığı kayıtsız vunduğu değişiklikten bazı başlıklar şöyle: yatırımcı tarafından karşılanmak kaydıy- ortak adım önerisi silahlara getirdi. Deneyimli gazeteci n Kültür ve turizm koruma ve gelişim la, Mera Yasası hükümlerine göre tahsis 40. şube Bodrum’a Uğur Dündar, 100 bin gibi bir sayı- bölgeleri veya turizm merkezlerinde, özel amacı değiştirilerek sadece turizm amaçlı elekomünikasyon sektörün- appy Moon’s Grup pandemi süre- dan söz etti. sektör katılımıyla “turizm hizmetleri yöne- kullanılacağına ilişkin şerhli olarak Hazine Tdeki gelişmeleri değerlendi- Hsinde bünyesine dokuz şube daha Bir başka ülkeye bakıyor olsak “re- tim birlikleri” kurulacak. adına tapuya tescil edilecek ve tescili mü- ren Vodafone Türkiye CEO’su En- ekleyerek, çatısı altındaki şube sa- jim iç savaşa hazırlanıyor” demek- n Turizm sektöründe, teşvik tedbirleri ile teakip Kültür ve Turizm Bakanlığı’na tah- gin Aksoy, pandeminin dijitalleş- yısını 40’a ulaştırdı. Üç farklı marka ten çekinmezdik. Söz konusu ülke istisna, muafiyet ve haklardan yararlanabil- sis edilecek. meyi 6-7 yıl öne çektiğini belirtti. ile üç ayrı segmentte Bodrum faali- Türkiye olunca, bu olasılığı düşün- mek için Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan tu- n Boyları 39 metrenin üzerinde olan ya- Aksoy, ortak altyapı için girişim- yetlerine başladıklarını anlatan mek bile istemiyoruz. Her önümü- rizm yatırımı belgesi veya turizm işletmesi bancı bayraklı ticari yatların Türk karasu- ler olduğunu hatırlatarak “Ulaştır- Happy Moon’s Grup Başkanı ze geldiğinde, “Değildir değildir, bu belgesi alınması gerekecek. larında faaliyet göstermelerine geçici sü- ma Bakanı tüm operatör CEO’ları- Hüseyin Aymutlu, “Bodrum’a kadar da olmaz” (Aziz Nesin’in ünlü n Konaklama tesisleri ve plaj işletmeleri reli olarak Kültür ve Turizm Bakanlığı’nca nı topladı, Varlık Fonu ile birlikte olan yoğun ilgi grup çatımız öyküsüne atıfla) diyerek birbirimiz ra- için turizm işletmesi belgesi alma zorunlu- izin verilebilecek. aralık ayında bir inisiyatif başlattı altında yer alan markaları- hatlatıyor, önlem alma yükünden kur- luğu getirilecek. Belirtilen süreler içinde tu- n Belgeli turizm tesislerinin, belirlenen ortak altyapı şirketi kurmaya yö- mızla bu bölgeye 20 milyon tarıyoruz. rizm işletmesi belgesi alamayan konaklama asgari tür ve sınıflarda kısmi turizm işlet- nelik. Herkesin altyapıya aynı şe- TL’lik yatırım yapmamı- Zaman rejimden yana işlemiyor ve plaj işletmelerinin ruhsatı iptal edilecek. mesi belgesi veya turizm işletmesi belgesi kilde erişebilmesi gerekir ki reka- za sebep oldu” dedi. ama muhalefetten yana işlediğine n Lüks kampçılık turizm türünün yasal alamaması durumunda turizm belgesi ip- bet üstyapıda adil olsun” dedi. l Ekonomi ilişkin göstergeler bulmak da zor. altyapısı oluşturulacak ve kontrollü gelişi- tal edilebilecek. l Ekonomi Servisi Servisi mi sağlanacak. l ANKARA / Cumhuriyet Hüseyin Aymutlu