Katalog

8 HAZİRAN 2021 SALI KÜLTÜR 13 Versus Art Project, SABO’nun ‘Time Machine’ sergisinin ev sahibi Zamanda yolculuk Erol Keskin’le tiyatroyu yaşamak rol Keskin’i 18 Mayıs’ta yitirdik. Eşi Su- na Keskin’in anlattığına göre son zaman- Elarını, oyun sahneleme konusunu bıkma- dan usanmadan gündemde tutarak geçirmiş. Sahnede yaşamış ve yaşlanmış bir sanat erin- yapıyor olsaydınız... den başka ne beklenebilir... Yaşamını öncelikle aktör, dahası yönet- men, senarist, tiyatro eğitmeni olarak de- ğerlendiren bu ustanın oyuncu olarak bel- eçmiş, şimdi, gele- leğimizde oluşturduğu görsel ve işitsel iz- cek; insanlığın her lerin belgelenmesini önemli sayıyorum. Bu Gzaman en çok ilgilen- nedenle, kişisel deneyimimden yola çıkarak yıllara bölüyorum, biriktirdiğim Erol Keskin diği konu olmuştur. Tarih- imzalı kimi tiyatro anlarını. te neler yaşandı, şimdi ne- ORHUN ler yaşanıyor, ileride ne- ATMIŞ Galileo’nun yıkanma keyfi ler olacak? Edebiyatta, si- nemada sevilerek işlenen ve okunan (1970’ler) bilimkurgu konuları arasında “zaman 1960’lı yıllara Keskin’in özellikle Brecht’in “Puntila”sındaki (Dormen Tiyatrosu) ve yolculuğu, zaman makinesi” kavram- Kipphardt’ın İBBŞT yapımı “Oppenheimer larının sayısız örneği var. Doğal ola- Olayı”nda oynadığı başroller damgasını vur- rak resim ve plastik sanatlarda bu ko- muştu. Benim belleğimdeki en derin iz, sa- nunun örneklerini görmeye devam edi- natçının 1970’lerde Brecht’in “Galile’nin Ya- yoruz. SABO’nun “Time Machine” ser- şamı” oyununda ünlü bilgini yorumladı- gisi, 10 Temmuz’a kadar Versus Art ğı anlardır. Oyunun başlarında Galileo ban- Project’te sanatseverleri bekliyor. yo yapmaktadır. Kocaman bir leğenin için- Geçmiş, şimdi ve gelecek kurgusun- de devinirken sesinden ve bedeninden mut- da temellenen sergi, sanatçının figür- luluk fışkıran bilgin, bir yandan da öğrenci- si Andrea’ya gökbilimle ilgili yeni bulgularını leri üzerinden zamanda bir yolculuğun anlatır. Bedensel zevk, Galileo’nun zihinsel kapılarını aralıyor. Seçkide yer alan, coşkuları kadar değerlidir. Keskin, bu ke- zafer ve başarma isteğini simgeleyen, yifli sahnede, bedenine acı verecek işken- yumruğunu kaldıran figürler (Be Back ce aletlerinden korkarak bilimsel bulgularını In 10 Min.) ve dövmeli figürler (Don’t reddedecek olan Galileo’nun yakın gelecek- Give Up The Ship) zaman kapsülün- teki konumunu önsemektedir. Be Back In 10 Min de geçmişi işaret eden çalışmalar. Döv- meli figürlerle diyalog kuran seramik Vahşi Batı’nın vahşi çalışma da sanatçının ilk kez üretim- gilediğimiz insafsız tavır sayesinde çocuğu (1980’ler) de bulunduğu bir disiplin olarak sergi- bu umudu hızla kaybettim. Kendimi- Sam Shepard, uygar Amerikalı ile ilkel ye dahil oluyor. Hapşırmanın hepimiz- ze yüklediğimiz değerin düşündüğü- Amerikalı arasındaki açmazı tartışmaya açtı- Time Machine de farklı anlamlara ve anksiyetelere ev- müz kadar fazla olmadığını, bakış açı- ğı oyunlarından “Vahşi Batı”da, annesinin bü- rildiği son bir yılda SABO’nun hapşıran mızı kucaklayıcı bir biçimde genişlet- yütüp okuttuğu, meslek sahibi, nazik Austin bi vücutlarına kazımışlar. Kimi hayat- ile serseri babasının izinden giderek çöl ko- insanlar serisi (It Sucks To Be You) ise memiz gerektiğini düşünüyorum. Tüm Pandemi sonrasına ta kalmış, kimi uçsuz bucaksız deniz- şullarında yaşamayı seçmiş göçebe serüven- günümüze ayna tutuyor. bu kaos içinde tabiatın nefes alma ça- ci Lee’yi buluşturur. İBBŞT yapımında uygar leri boylamış. Yıllar sonra bize ulaşan; SABO, sergisini şu sözlerle anlatıyor: balarını her geçen gün daha fazla du- ışınlanma... Amerikalı Cüneyt Türel, ilkel Amerikalı da Erol bu iki donuk bakışlı figürün tasviri ve “Time Machine sergisi, insanlık tari- yuyor, görüyor ve hissediyoruz. İler- Keskin’dir. Uygar yaşamın nasıl darbe alabi- adeta bir zaman makinesi niteliğinde n Sizin zaman yolculuğu yapmak is- hinde yaşanmış birtakım hikâyeleri an- lediğimiz yol hızla kısalıyor ama bu- leceğini, Lee’yi canlandıran Erol Keskin gös- olan seramik bir parça. tediğiniz bir dönem var mı? Neden? latırken aynı zamanda yaratmış oldu- nun devamımı sağlamak bizim elimiz- terir bize. Tüm toplumsal kurallara sırt çevi- “Don’t Give Up The Ship” işleri- “Keşke geçmişte ya da gelecek- ren küstah ve alaycı duruşuyla kardeşini uy- ğum zaman makinesinin kapısından de. Geçmişten ders çıkarıp, geleceği te yaşasaydım” dediğim bir dönem ne başladığımda, bu iki korsanın gar yaşamda edinilmiş erdemlerin değersiz- içeri girip, kişisel yolculuğum ile kesi- planlamalı ve tam şu an doğru karar- açıkçası hiç olmadı. Ama zamanla- liğine inandıracak, ancak buna karşılık ken- hikâyesinin sonucunda tıpkı denizin şen bir dünya sunuyor. Verdiğimiz ka- lar vermeliyiz. disinin de uygar dünyada var olmanın gerek- rı ve mekânları kısa kısa ziyaret et- karanlık köşelerinden gün yüzüne çı- rarların doğruluğunu, geçmiş hataları- n İlk seramik çalışmanız da sergi- tirdiği becerilere hiçbir zaman ulaşamayaca- me, onları gözlemleme fikri oldukça karılmış bir amfora gibi sergide karşı- mızı, gelecek kaygılarımızı anlatırken de bulunuyor. Nasıl bir deneyimdi, ğını anlayacaktır. Oyunun motoru, değersiz cezbedici. Özellikle içinde bulundu- mıza çıkacak bir seramik yapma fikri aynı zamanda anın farkında olup olma- devamı gelecek mi? saydığı toplumsal kurallar olmaksızın başarı- ğumuz pandemi sürecinde zaman üzerine yoğunlaşmıştım. İlk kez dene- dığımızı sorguluyor.” Sergiye girerken bizi güneşten kap- lı olabileceğini savunan Lee’dir. Keskin’in Le- ve mekân kavramlarımız oldukça e’deki yorumu, kaba sabalığıyla göz korku- yimlediğim bir disiplin olduğu için ol- kara olmuş suratlarıyla iki figür karşı- değişti. Bu tür büyük değişimleri tan ama özentileriyle gülünç olan trajikomik Boşa giden evrim... dukça sürprizli ve keyifli bir süreç ol- lıyor. Belki de aylarca üzerlerinden çı- yaşarken görmek zor olabiliyor. Bu bir adamın görsel ve sessel devinimiyle oyu- du. Malzemenin ve sürecin içine gir- n Sergide, evrim tasviri olarak yürü- karmadıkları gömleklerinin altında bi- dönemlerin üstesinden nasıl geldi- nu sarıp sarmalar. dikçe detayların çeşitliliği, üretimi ele yen figür karşımıza çıkıyor, ismi ise bi- ze sergiledikleri beyaz tenleri ve yaşa- ğimizi görmek için geçmişe ya da geçiren ve olumlu yönde ilerleten bir raz ironik olarak “Boşuna Gitti” olarak dıkları hayatı öyküleştiren dövmele- geleceğe yolculuk yapmak yarar- ‘Troya İçinde Vurdular belirlenmiş. Sizce evrim “boşuna mı git- ri. Bu dövmelerin her biri bir hikâye, fırsat yarattı. Seramik çamuruna do- lı olabilirdi. Kim bilir belki de paralel Beni’(1990’lar) ti” yoksa hâlâ umut var mı? bir anı, bir umut ya da dilek. Evlerin- kunduktan sonra devam etme hissiya- yaşantılarımızda bu süreci yaşama- Tiyatro Araştırma Laboratuvarı’nın“Troya” Özellikle son birkaç yıldır insanlık den kilometrelerce uzakta devam et- tı insanda hep kalıyor. İleride mutlaka mış ya da çoktan yenmişizdir. oyununda Erol Keskin tek başınadır. Düz ve olarak yaşadığımız tek yuvamıza ser- tikleri hikâyelerini bir seyir defteri gi- yeni işler denemek istiyorum. boş bir alanda, üstünden çok çeşitli kültürle- rin geçmiş olduğu Anadolu topraklarında nasıl bir tiyatro ruhu canlandırılabilir sorusuna kar- 9. Boğaziçi Film Kadın film festivalinde bugün şılık olarak, Akdeniz yöresinin en eski destanı olan Homeros’un “İliada”sının Troya’sından, Festivali’nin tarihleri . Uçan Süpürge Uluslarara- Çanakkale Savaşı’nı da içine alarak günümüze 24sı Kadın Filmleri Festivali’nde dek uzanan yaşamın gizlerine ulaşmaya çalı- bugün Jasmila Zbanic’in açıklandı şan aktör… Göğü ve yeri kucaklayan bir zey- Srebrenitsa’da, Birleşmiş Miletler bek mi, yoksa bir yakarış mı ya da doğayla oğaziçi Film Festiva- için tercümanlık yapan Aida’nın sa- bütünleşmenin törensel hazırlığı mı? Keskin, Bli, bu yıl 23 - 30 Ekim vaş sırasında eşinin ve çocukları- dakikalar boyunca bedenini ustaca çalıştıra- tarihleri arasında doku- nın hayatını kurtarma çabasını anlat- rak duyarlığımızı bu arayışa kenetlerken, be- Nereye Gidiyorsun Aida? zuncu kez sinemasever- tığı Nereye Gidiyorsun Aida?/Quo densel devinimine soluk alış verişleriyle eşlik cek. Film sonrasında yönetmenlerle lerle buluşacak. Vadis Aida? filmi saat 10.30’da Cer- ediyor. Ritüeli çağrıştıran ama özgünlüğüne çevrimiçi olarak yapılmış söyleşi iz- Modern’deki gösterilecek. sahip çıkan bir performans… 1 Ocak 2020 tarihin- leyicilerle buluşacak. Çağdaş Sanatlar Merkezi’nde den sonra tamamlan- Prof. Leyla Pınar’ı Günün son filmi ise Kadınların Ame- 12.00 seansında, festivalde Onur ‘Salı Ziyaretleri’ 2000’ler mış filmlerin başvura- rikası seçkisinde yer alan Chloé Ödülü alan Nur Sürer’in oynadı- bileceği Ulusal Uzun Tiyatrokare yapımı iki kişilik bir Broadway Zhao imzalı, bu yıl En İyi Film, En ğı, 1980’lerin kült filmlerinden Dul oyunundayız. Jeff Baron’un bu metninde iki Metraj, Ulusal Kısa Kurmaca ve Ulusal Kısa kaybettik İyi Yönetmen, En İyi Kadın Oyun- Bir Kadın izleyiciyle buluşacak. Film farklı kuşaktan iki “yalnızlaşmış” adam karşı Belgesel film yarışması kategorilerinde he- cu Oscarlarını kazanan Nomadland. sonrasında sinema yazarı Fatih Öz- karşıyadır. Erol Keskin, dinine ve törelerine sı- yecan devam edecek. arok müziğin tanıtılmasına ömrünü Jessica Bruder’ın “Nomadland: Sur- güven izleyicilerle film üzerine kı sıkıya bağlı, yaşlı ve bağnaz Yahudiyi oy- Ulusal Uzun Metraj Film Yarışması’nda yer Badayan klavsen ve org virtüözü ho- viving America in the Twenty-First sohbet edecek. nuyor. Karşısında, neden olduğu bir kazanın alacak filmler En İyi Ulusal Uzun Metraj Film caların hocası müzikolog Prof. Leyla Pı- Century” (Nomadland: 21. Yüzyıl- Sundance Film Festivali’nden ödül- cezası olarak yaşlı adamı -bir süreliğine- her Ödülü için jüri karşısına çıkarken; yarışmada nar Tansever’i 5 Haziran akşamı kay- da Amerika’da Hayatta Kalmak) ad- lerle dönen, Rintu Thomas ile Sush- salı ziyaret etmek zorunda olan, Harvard me- ayrıca En İyi Yönetmen, En İyi Kadın Oyun- bettik. Cenazesi 7 Haziran Pazartesi lı kitabından uyarlanan film, ger- mit Ghosh’un yönettiği Ateş- zunu, eşcinsel genci oynayan -dindar olma- cu, En İyi Erkek Oyuncu, En İyi Senaryo, En günü, saat 16.30’da Karacahmet Mezar- çek olaylardan beslenen bir yersiz le Yazmak/Writing With Fire sa- yan Yahudi- Yıldıray Şahinler… Uyuşmazlı- İyi Sinematografi ve En İyi Kurgu dallarında lığı Şehitlik Camisi’nden kaldırıldı. yurtsuzluk hikâyesi. at 13.00’ta CerModern’de gösterile- ğın doruğa çıktığı bir noktadan, yalnızlığın eri- ödüller dağıtılacak. Bir süredir kanser tedavisi gören sa- yip gittiği bir dostluğa dönüşen öykünün di- natçı İstanbul Barok topluluğun kuru- namosu yine Keskin. Bu kez, bedeniyle de- cusu ve müzik direktörü, Uluslarara- ğil, belirli bir sahnenin gerektirdiği anları, mi- Marilyn Monroe’nun yemek kitapları açık artırmada sı İstanbul Barok Müzik Festivali’nin ku- mikleriyle, duruşuyla, sesiyle, konuşma biçi- rucusu idi. Levent Pınar ve birçok defa miyle denetleyen bir yorumcu var karşımız- ollywood’un efsanevi ismi da. Sonunda ne olacağını daha ilk sahnesin- aynı sahneyi paylaştığı oyuncu yönet- Marilyn Monroe’nun yemek de kestirebileceğimiz bir oyunu bize soluk so- men Ali Pınar’ın annesi olan Leyla Pı- Hkitapları açık artırmaya çı- luğa izleten, işte bu -Keskin’e özgü- ustalık… nar, 1944’te İstanbul’da doğdu. İstanbul karılıyor. Kitapların 50 bin ile 75 bin Tiyatro sevenlerin başı sağ olsun. Ant- Konservatuvarı’nda eğitim gördü. Özel hony Hopkins çapında bir oyuncumu- dolar arasında alıcı bulması bekle- olarak çalıştığı Cemal Reşit Rey’in tav- zu yitirdik. Erol Keskin’in de Hopkins gibi niyor. siyesi üzerine Avrupa’ya gitti. Sırasıy- Shakespeare’in “zor adam”ı Kral Lear’i oy- New York’taki Siegel Müzaye- la Padova’da Cesare Pollini Konserva- namış olması rastlantı olmasa gerek… de Galerisi’ndeki açık artırma, 22 tuvarı, Poitiers Üniversitesi Müzikolo- Haziran’da başlayacak. ji Bölümü, Paris’te Sorbonne Ecole des 1950’li yıllarda çıkan “The New Hautes Etudes’de ve Ecole Normale de Fanny Farmer Boston Cooking-Scho- Musique’te eğitim gördü. Klavsen da- Frangoulis’ten yeni albüm ol Cook Book” kitabı ile “The New lında “Premier prix” aldı. Joy of Cooking” kitabı, Monroe’nun nlü tenor Mario Uzun yıllar yaşadığı Brüksel’de de ÜFrangoulis’in 21’in- sahip olduğu ve mutfakta yararlandı- Türkiye’nin tanınmasına katkı sunan ci albümü çıktı. Blue ğı kitaplardı. sanatçının amacı müzik kurumları- Skies, An American Monroe’nun yararlandığı mutfak nın kalıplaşmış, katı ve hantal anlayışı- Songbook, Türk din- kitapları, yeme-içme hayatına bakış na alternatif olmaktı. Bu amaçla kur- leyicisinin de çok fırsatı vermesinin yanı sıra içinde el duğu topluluklarla seçtikleri mekân, yor, kahvaltısında haşlanmış kuru erik, tavuk ciğeri bulunuyor. Bunun yanın- sevdiği efsane Ame- yazısı notlar, market listesi, adres ve di- iyi pişmiş mısır gevreği, tereyağlı beyaz repertuvar, konser formatı ve barok da patates, bir miktar sebze, ekmek ile rikan klasiklerinden et programı da barındırmasıyla, ünlü yıl- müziğe kazandırdığı Kaan Buldular, ekmekli tost ve bir fincan süt ya da ka- sütlü tatlı ya da fırında elmalı tatlı da oluşuyor… dızdan izler taşıyor. kao tüketiyor. Şebnem Ünal gibi sayısız sanatçılarla menüde yer alıyor. Blue Skies, An Ame- 1962 yılında 36 yaşındayken hayatı- farklı bir reji ve tasarım anlayışını ha- Monroe’nun öğlen 1’de yediği öğle Monroe, yemek kitaplarından çıkan rican Songbook adlı albümde dillere marş ol- nı kaybeden Hollywood yıldızının market yemeğinde bir yumurta, lor peyniri, pa- yata geçirdi. Barok dönemde Osman- diyet programı notuna göre öğle yeme- muş Blue Skies, I’ve Got You Under My Skin, listesinde yumurta, süt, kahvaltı gevre- lı/Türkler ya da bu topraklardan çık- tates, spagetti ya da erişte, ekmek ya ği öncesi ve öğleden sonra bir fincan Sway, Strangers In The Night, My Funny Valen- ği, jöle, krema, ekmek, kahve, tereyağ da tost, jöle ya da pişmiş meyve yer alı- mış mitolojik öyküler üzerine beste- süt ve kraker atıştırıyor. tine, Dream a Little of Dream of Me, If You Go ve maden suyu yer alıyor. lenmiş bütün oda müziği ve opera re- yor. Monroe, gece 11’de yumurtalı içecek Away ve Oscar’lı Yunan besteci Manos Had- Monroe’nun uyguladığı diyetine da- Akşam 18.30’da akşam yemeği yi- pertuvarını sahiplenmek ve tanıtmak içiyor. Ancak notlarda bunun sıcak ya jidakis imzalı, ilk kez Nat King Cole tarafından ir ipuçları da içeren kitap notlarına göre için durmaksızın çalıştı. yen Monroe’nun masasında ince sığır da soğuk bir içecek olduğundan bahse- seslendirilen In The Cool of the Day gibi klasik- ünlü yıldız sabah 8’de kahvaltısını yapı- eti, tavuk, kuzu eti, sakatat, balık ya da lerin de aralarında bulunduğu 21 şarkı yer alıyor. dilmiyor.