Katalog

A 6 HAZİRAN 2021 PAZAR 8 [email protected] EKONOMİ Alacağını garantiye almak isteyenlerin risk raporlarına ilgisi 2020’de zirve yaptı Risk arttı ‘rapor’ coştu İnce hesap ürkiye’de özellikle 2018 yılın- Nakdi kredilerin toplam hacmi ise Kredi Kayıt Bürosu’ndan alınan bireysel kredi notu sayısı çarşıya uymuyor dan bu yana yaşanan kriz ve yine aynı tarih itibarıyla 4 trilyon li- geçen yıl yüzde 13.3 artarak 528 milyon adede yükseldi. Tson 1 yıldır buna eklenen Co- raya ulaştı. ıllık yüzde 7 büyüdük... Çek raporu sayısı da 53 milyona ulaştı. vid-19 salgınının yarattığı sarsıntı, İşsizlik oranımız inanılmaz de- LKS 263 milyon adet Yrecede kararlı bir oranda hem de hem bireylerin hem ticari işletmele- azalarak yoluna devam ediyor... rin ekonomik ilişkilerde adım atar- 4 “Limit kontrol sistemi (LKS) Kapasite kullanım oranımız ABD’nin ken daha temkin hareket etmesine sorgulama sayısı”, ilk defa kredi oranına ulaştı, sermaye bolluğu var... neden oluyor. Örneğin kartı kullanmaya başlayan bir müş- Enflasyon deseniz tam kapanmayla be- finans kuruluşlar kredi terinin, tüm bankalardan sahip ola- raber aylık tek hanenin de altına düştü... verirken, bireyler ve ti- bileceği kartların toplam limiti için Tüketim, üretim... Hiç sorun yok ma- caretle uğraşanlar çek- kullanılıyor. 2019’da 216 milyon şallah! senet kabul ederken da- adet olan bu tür sorgulama sayısı Garip gelebilir ama bunlar bu ay önü- SERHAt ha dikkatli davranıyor. 2020’de yüzde 21.8 artışla 263 mil- müze gelen resmi veriler. AliGil Bu durumu birey- yon adede çıktı. Verilerde belki de tek eksik olan refah seviyemizdeki artışın, şahlanışın rengi. sel krediden çeke risk- 4 KKB’nin tica- o n y Gerçi refahın yansıması, bu yılın ilk çey- li finansal işlemleri takip etmesi ve l ri hayatla ilgi- d reğinde tüketim harcamalarındaki yüzde m uyarı sistemi oluşturması için kuru- li en önemli ra- e Geçen 7.4 artışla hissedebilir, bir bakıma para- t lan Kredi Kayıt Bürosu’nun (KKB) porlarından yıl, Kredi Kayıt mız var ki tükettik diyebiliriz gibi. verilerinde görmek mümkün. Ayrı- biri “çek ra- Bürosu’nun aylık Verilere göre sanki halk, Covid-19 sal- gulama sayısı” da yüzde 35.2 artış- nı ortaya koyan “risk ca finans piyasalarının derinleşme- poru”. Yi- gını sürecinde hiç gelir kaybına uğrama- sorgulama sayısı rekoru la 54 milyon adetten 73 milyon ade- raporu” sayısı da ge- si ve karmaşıklaşması da KKB’nin ne TBB Risk mış, tüketimini ertelememiş gibi Tem- 67 milyon adede ulaştı. Bu de yükseldi. çen yıl yüzde 13.3 ar- sunduğu hizmetlerin kullanımına il- Merkezi’ne muz 2020’den günümüze harcamaları- sayı 5 yıl önce 2016’da 45 4 2020 yılında, tüketicilerin özel- tışla 17 milyon adet giyi artıyor. Bu nedenle KKB 2020 göre geçen nı ortalama yüzde 8 artırmış, refahına re- milyondu. Sayı 2017’de 46, likle kredi gibi borçlarla ilgili öde- oldu. Bu sayı 2019’da yılında yeni rekor rakamlara ulaştı: yıl bankala- fah eklemiş. 2018’de 48 ve 2019’da me alışkanlıklarını geçmiş veri- 15 milyon, 2018’de yi- Hemen aklınıza dağıtılan krediler geldi ra ibraz edilen 56 milyon adede sanırım... Devletin kendi bankaları eliyle 4 trilyon lira lerle ortaya koyan “bireysel kre- ne 17 milyon adetti. TBB çek sayısı yüz- yükselmişti. dağıttığı ucuz kredilerin tüketim harcama- di notu”ndan yüzde 13.3 artışla Risk Merkezi’nin verileri- 4 KKB’nin 2019 yılında 553 mil- de 17.4 düşmesi- larına yansıması gibi düşünmek de müm- 528 milyon adet üretildi. Bu rakam ne göre mart sonu itibarıyla yon adet olan “bireysel büro sorgu- ne rağmen, KKB’den kün bu süreci ama biliyoruz ki çoğu kre- 2019’da 466 milyondu. Türkiye’de 34 milyon 515 bin ki- lama sayısı” geçen yıl yüzde 14.1 alınan çek raporu sayısı diler ya konut talebini karşıladı ya da dö- 4 Gerçek ve tüzelkişilerin banka- şinin 899.3 milyar liralık bireysel artışla 631 milyon adede yüksel- yüzde 15.2 artışla 53 milyon adede viz alımına yöneldi, sonuçta da dolarizas- lardan kullandığı kredilere ilişkin nakdi kredi borcu bulunuyor. Or- di. Esas olarak ticari kredilerle ilgili ulaştı. Bu sayı 2019’da 46 milyon, yonu artırdı. Bu gerçekle, ne dolarizasyon geçmiş kredi ödeme performansı- talama kredi tutarı da 26 bin lira. bilgiler içeren “kurumsal büro sor- 2016’da 30 milyon adetti. ne de konut talebi tüketim harcamalarının yapısını değiştirir özellikte oldu. Öyleyse açıkça soralım: Nasıl oluyor da tüm ülkeler pandemide küçülürken BOĞAZİÇİ ELEKTRİK biz büyüyoruz ve aynı zamanda enflas- yon oranımızı düşürüyoruz? Salgın taşınmayı İşin içinde bizim bildiğimiz ama kimse- ye söylemediğimiz ince bir hesap var. yüzde 30 azalttı Buyurun açıklayalım... ovid-19 salgını, geçen yıl İs- Büyüme ve enflasyon Ctanbul Avrupa yakasında ta- Ülkelerin milli gelir hesabında fiyat ve şınma hareketini yüzde 30 aşa- miktarın etkileşimi kullanılır. Bir ürünün ğı çekti. tüketim miktarı ile fiyatının beraber belir- CK Enerji Boğaziçi Elektrik’in lendiği toplam tüketim (özel artı devlet), “Gayrimenkulün Enerjisi aynı yaklaşımla toplam yatırım ve dış ti- Raporu”na göre 2019’da 753 caretin bileşenleri milli geliri belirler. Bu- bin olan toplam taşınma sayısı, radaki tüketici, üretici ve dış ticaret fiyat- 2020’de 529 bine, bu kapsamda ları hem milli gelirin hesabında hem de 148 bin 954 olan yeni gayrimen- enflasyon tahmininde kullanılan aynı tür- den/ kaynaktan fiyatlardır. Örneğin, tü- kule geçiş 127 bin 782’ye indi. ketici fiyat endeksleri, üretici fiyat en- Ayrıca sokağa çıkma kısıtlamaları deksleri ve döviz kuru gibi. da geçen yıl mesken abonelerinin Son dönemde fiyatlar şaha kalkarken elektrik tüketimini zirveye taşı- Jolly Başkanı Mete Vardar, “Biz, devletin gücünü enflasyon oranının düşmesi ile aynı za- dı. En yüksek tüketim artışı Siliv- alıp tüketenlerden değil, çalışma arkadaşlarımızın manda reel gayri safi yurtiçi hasılanın art- ri ve Çatalca’da yaşandı. CK Ener- gücünü alıp üretenlerdeniz” dedi. masının yarattığı matematiksel şaşkınlığın ji Boğaziçi Elektrik Genel Müdürü nedenini, yurtiçi hasıla hesaplarken kulla- Halit Bakal, geçen yıl ortalama 19 nılan fiyat endeksi ile enflasyon tahminin- Jolly Başkanı Vardar, dış pazar olmaksızın ayakta kalmanın zor olduğunu söyledi milyar TL’lik tahsilata aracılık et- dekinin farklı olmasında aramak gerekir. tiklerini, bu dönemde tahsilatlar- Bu farklılık iki yönüyle önemlidir. No- da 150-200 milyon TL’lik gecik- minal yurtiçi hasıla hesaplanırken mar- me yaşandığını, bu yıl bunu telafi ket fiyatlarının aynısı kullanılırken, enflas- edeceklerini öngördüklerini söyle- yon hesabında baskılanan bir sonuç kar- di. l Ekonomi Servisi İç pazar ‘oteli’ kurtarmaz şımıza çıkmakta ve dolayısıyla reel yurti- çi hasıla (bir anlamıyla milli gelir) oldukça fazla artarken enflasyon oranı da aşağı- Rusya pazarı için çalışanlar otelleri aç- miş gibi davranıp misafirin parasını ŞEHRiBAn KIRAÇ lara çekilmektedir. mayacaklarını söylüyor. Tam ne olaca- ödemeyenler var. Bir taşla iki kuşu rahatsız etmektir di- olly Yönetim Kurulu Başkanı Me- ğer adı bunun... ğı 15 Haziran’da netleşir. 4 2020 sezonu için erken rezervas- Jte Vardar, sadece iç pazarın bir ote- 4 Herhangi bir kısıtlama gelmez yonda 300 bin satış gerçekleştirmiştik. İşsizlik ve refah seviyesi lin açılması için yeterli olmadığına işa- normalleşme sürerse, iç pazarda 50 yı- Pandemi ile bu rezervasyonların yüzde Yukarıda belirttiğimiz gibi pandemide ret ederek şirket olarak bin otelle çalış- lın en iyi sezonu yaşanabilir. 97’si iptal veya tarih değişikliği istedi. sürekli artan bir tüketim harcama seviye- tıklarını, bu yıl bunların 700-800 tane- 4 İç pazarda fiyatlar bu ay yüzde Bu oranın yüzde 57’si ise tekrar rezer- si, gelirin ve istihdamın doğrudan bileşe- sinin açılmasını beklediklerini söyle- 40 artacak. 2022’de dış pazar açılaca- vasyona döndü. nidir. Gelir ve istihdam seviyesinin arttığı İLK 5 AYLIK İHRACAT di. Basın mensuplarıyla bir araya gelen ğı için iç pazarda fiyatlar tehlikeye gi- bir ekonomide hem tüketim hem de üre- Vardar, 2021 sezonuna ilişkin şu de- Tatile ihtiyaç çok rebilir. tim artarken, tasarrufların da uygun li- İstanbul’un payı ğerlendirmelerde bulundu: manda demirlediği gözlemlenir. Diğer bir 4 Eskiden 3 ayda bir bütçe yapar- 4 2021 erken rezervasyon dönemin- ifadeyle refah seviyesi yükselir. dık. Ama şimdi haftalık bütçeler yapı- de iyi bir satış grafiğimiz vardı ama va- yüzde 42.4 oldu Son bir yılda resmi verilere göre işba- Yüzde 40 zam yolda yoruz. Pandemi nedeniyle çok özel bir ka sayıları artınca sayılar düştü. 17 şında olmayan milyonlarca kişinin milli 4 Geçen yıl resort otellerin yüzde 50’si dönem yaşıyoruz. Sektörümüz şu an günlük tam kapanma dönemi kara- ürkiye İhracatçılar Meclisi’nin gelirde reel olarak bu kadar nasıl artış ya- açıldı ve bunlar iç pazarı ayakta tuttu. Re- T(TİM) güncel verilerine göre yı- bir kurtuluş savaşı veriyor. rı çok geç açıklandı. Buna rağmen, ka- rattığının, kapanan işyerlerinin nasıl olur sort bölgelerinde müşterinin sadece yüz- lın ilk 5 ayında 77.3 milyar dolarlık 4 Her şeyimizi bankalara verdik, panma döneminin ilk gününde 2 bin da hem ihracata hem de iç üretim ve tü- ihracat yapıldı. de 25’i yerli turisttir. Dış pazar olmaksı- müşteriye olan borçlarımızı ödedik. Biz 800 rezervasyon aldık. Bu da insanla- ketime son derece önemli katkı yaptığı- Geçen yılın aynı dönemine kıyas- zın otellerin ayakta kalması zor. hükümete şunu anlatamadık turizm rın tatile ne kadar çok ihtiyaç duydu- nın formüllerinin verilmesi gerekiyor. Üs- la 2021 yılında Türkiye’nin 81 il- 4 Türkiye’nin en önemli pazarları sektörüne hibe verilmesi gerekiyordu. ğunu gösteriyor. Şirket olarak 2021 he- telik tüm bunların milyarlarca dolarlık ek- den 5’inin ihracatı azalırken, 76’sı- Almanya, İngiltere ve Rusya. Buralar- 4 Ayrıca pandemi döneminde fırsat- defimiz ise 370 bin yolcu, 940 milyon si rezerv ve borç yükü ile nasıl bir üretim nın arttı. Bu kapsamda İstanbul, da siyasi görüşmeler sürüyor. Sadece sürecine dönüştürüldüğünün de açıklan- çılık yapan acenteler de var, krizdey- TL ciro. l ANTALYA ocak-mayıs döneminde gerçek- ması gerekiyor. leştirdiği 32.8 milyar dolarlık ihra- Ekonomi-istatistik, ekonomi-matema- catla Türkiye’nin ihracatının yüz- tik bileşimi ile bunu açıklamak günümüz- de 42.4’ünü tek başına sırtlarken, Çiftçi temsilcileri TARSİM’in zorunlu olmasını istiyor de çok zor gibi gözüküyor. Öyleyse geri- ye kalıyor istatistik ve onun matematiği. 78 ilin toplamından daha fazla ihra- Burada yük tamamen Türkiye İstatistik cata imza attı. İhracatta İstanbul’u Kurumu’nun sırtında. Öyle bir yük ki bu 6.3 milyar dolarla Kocaeli, 6.2 mil- ay yanlışlıkla açıklanan enflasyon oranı ‘Kuraklık’ta tartışma çıktı yar dolarla Bursa, 4.5 milyar dolar- gibi küçük hatalar değil, aksine tüm ve- la İzmir takip etti. l AA rilerdeki uyum ve onların gerçek haya- destek tüketiciyi de korur, enflasyonu Ali CAn PolAt ta, oradaki ekonomik davranışlara yak- da düşürür.” Bu yıl buğdaydaki rekol- KISA... KISA... laşmasının gereğini ortaya çıkaran tür- umhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın, te kaybının 4 milyon tonu bulacağını da ‘2. el’de fiyatlar den bir yük... Ckuraklıktan zarar gören çiftçilere hatırlatan Demirtaş, “Geçen yıl 9.8 mil- l Ticaret Bakanlığı cep telefo- Bu yükü yolumuzu daha net görmek dekar başına 100 TL ödeme yapılaca- yon ton ithal etmiştik, bu yıl da14 mil- nu ve tabletlerin yenilenme- için acil bir şekilde sırtımızdan atmamız yine yükseliyor ğını açıklaması, bu destekle ilgili yeni yon tona yakın ithalat olacak. Yine pa- si ile ilgili 3 firmanın başvuru- gerekiyor. bir tartışma da başlattı. Destek ödeme- ramızı, hem dolar olarak yabancı çift- ademeli normalleşme ile birik- sunun kabul edildiğini, bun- si buğday, arpa. yulaf, tritikale ve mer- çiye vereceğiz demektir. Bu açıdan ba- Kmiş telplerinin satışa dönmeye ların “yenileme merkezi” ola- cimek için yapılacak. Ayrıca 2022 yılı kınca yerli üreticiye verilen desteğin başladığını söyleyen Motorlu Araç rak yetkilendirildiğini duyur- için tarım sigortasının maliyetinin yüzde önemi daha iyi anlaşılıyor” dedi. ‘Çevreci üretim’ her Satıcıları Federasyonu Başkanı Ay- du ve tüketicilere yetki kont- 70’ini devlet karşılayacak ve hasar kar- dın Erkoç, ikinci el piyasasında dü- rolu çağrısı yaptı. şılama oranı da yüzde 80 olacak. Bilgilendirme şart şen fiyatların tekrar artmaya baş- geçen gün gelişiyor l Şekere ilişkin yönetmelikler Destekleri değerlendiren Türkiye Zira- Açıklanan destek için aylarca bakan- ladığını belirtti. Resmi Gazete’de yayımlandı. atçiler Derneği Başkanı Hüseyin Demir- 2021’in ilk 4 ayında sıfır otomo- lıklarla görüştüklerini belirten Ulusal ludağ Tekstil İhracatçıları Birliği (UTİB) ve Buna göre her bir şeker türü için taş, 100 TL’lik desteğin en üst limit ol- bil satışlarının rekor kırdığını, an- Hububat Konseyi Başkanı Özkan Taşpı- UDCube Döngüsel Ekonomi Kooperatifi iş- tahsis edilen toplam A kotası, duğunu hatırlatarak şunlara dikkat çek- cak vatandaşın alım gücünü gör- nar ise desteklerin sevindirici olduğu- birliğiyle online düzenlenen “Tekstil Sektörün- toplam kotaya esas kapasitenin mek için 2’nci el satışlarına bakmak ti: “Yani hasarın durumuna göre verile- nu belirterek şu yorumu yaptı: “Bu des- de Döngüsel Ekonomi Uygulamaları Paneli”nde yüzde 90’ına ulaşıncaya kadar gerektiğini hatırlatan Erkoç, ilk cek bir destek bu, herkese 100 TL ve- tek, çiftçinin mağduriyetini bir nebze de konuşan UTİB Başkanı Pınar Taşdelen En- yeni fabrika kurulamayacak. çeyrekte Türkiye’de satılan 2’nci rilecek diye düşünmeyin. Ekipler ge- olsa giderir. Para desteği, bu yıl kurak- gin, “Sektördeki firmalarımız, çevreci üretime l Gelişmiş yedi ülkenin (G-7) el otomobillerin yüzde 84’ünün 5 lip hasar tespiti yapacak, dekarın yarı- lığın olduğu bölgelerde bir kereye mah- her geçen gün daha fazla adapte oluyor” der- maliye bakanları asgari ku- yaş üzeri, yüzde 57’sinin ise 10 yaş sı yanmışsa 50 TL verecek. Bu haliyle sus verilecek. Burada asıl önemli konu ken, DCube Başkanı Berna Aşıroğlu şuna dik- rumlar vergisinin en az yüz- üzeri eski araçlar olduğunu belirt- destek yetersiz kalıyor tabii. Daha ön- TARSİM konusundaki destekler oldu. kat çekti: “Firmaların döngüsel ekonomi adına de 15 olması konusunda an- ti. Döviz kurlarının ve yüksek faizin ce ziraat odaları bu desteğin en az 200 Bizim çiftçiyi TARSİM konusunda bilgi- sürdürülebilirlik temelli yaklaşım benimsemele- laştı. Bununla ilgili açıklama de piyasayı olumsuz etkilediğine TL olmasını talep etmişti. Bazı otoriteler lendirmemiz şart. Önümüzdeki yıldan ri gerekiyor.” yapan Almanya Maliye Baka- dikkat çeken Erkoç, faiz oranları- 300-400 TL istiyordu. Devletin çiftçi- itibaren, kuraklığa dayalı TARSİM sigor- İpeker Tekstil Yönetim Kurulu üyesi İhsan İpe- nı Scholz, “Dünyayı değiştire- nın düşmesi gerektiğini ifade etti. ye destek verirken bu kadar eli sıkı dav- tasının zorunlu olması için de mücade- ker de insanların sonsuz şekilde tüketme lüksü- cek” dedi. l Ekonomi Servisi ranması yakışık almıyor. Çiftçiye verilen le edeceğiz.” nün bittiğini, değişime ihtiyaç olduğunu belirtti. i 7 6