Katalog

5 HAZİRAN 2021 CUMARTESİ KÜLTÜR 17 Anadolu türküleri ‘Haziran’da DasDas’tan bu ölmek zor’ kez dijital sergi öksüz kaldı ökü burada/ yüreğimde/ yap- asDas, ilk dijital sergisini sanatse- rakları uzaklarda bir çınar/ ıs- Dverlerin ziyaretine açmak için ça- “Klık çala çala göçtü bir çınar/... nceki gün Bodrum’da geçirdiği lışmalarını sürdürüyor. Şu ana kadar demek ki göçtü usta/ kaldı yürek sızı- kalp krizi sonrası hayatını kay- 52’den fazla şehir ve ülkede, bilim-sa- sı/ geride kalanlara” dizeleri vardı Hasan Öbeden müzik yapımcısı, Kalan nat-teknoloji ekseninde sanat yerleş- Hüseyin’in “Orhan Kemal’in güzel anı- tirmelerini milyonlarla buluşturan ödül- Müzik’in kurucusu Hasan Saltık, Kar- sına” sunduğu “Haziran’da ölmek zor” lü Ouchhh Stüdyo’nun eserleri, Zenger tal Cemevi’nde büyük bir kalabalıkla ya- adlı şiirinde. küratörlüğünde Türkiye’de DasDas’ta pılan cenaze töreninden sonra Küçük- 1920’lerde Aydınlık ve Resimli Ay’da misafirleriyle buluşuyor. başladığı öncülüğünü birçok dergideki yalı Mezarlığı’nda sonsuzluğa uğurlan- DasDas’ın bugüne kadar olan et- yazıları ve onlarca kitabıyla sürdüren, ya- dı. Hasan Saltık’ı uğurlamaya gelenler şamının büyük bölümünü cezaevlerinde kinlikleri arasında bir ilk olan, sanat arasında İBB Başkanı Ekrem İmamoğ- geçiren, ömrünü “en güzel/ en olacak/ ve teknolojinin bir araya gelmesiy- lu da vardı ve “Önemli projeleriyle kül- en olması lazım şey için” veren Nâzım le ortaya çıkan dijital sergi, Ouchhh tür dünyamıza katkı sun- Hikmet, 3 Haziran 1963’te aramızdan Sanat Stüdyosu’nun dünyanın en ün- muş Hasan Saltık’ın dev- ayrılmıştı. lü müzelerinde sergilediği eserler ile ri daim olsun” diyordu. Tö- DasDas’a özel ürettiği yapay zekâ ve rende bulunanlardan orkest- Nâzım Hikmet dergisi veri eserlerinden oluşuyor. “Paral- ra ve koro şefi, yakın arkada- Nâzım Hikmet’in cezaevinde aç- lel Universe” sergisi; Yapay Zekâ Van şı Zafer Gündoğdu’nun söy- lık grevine başlaması üzerine 11 Mayıs Gogh Veri Boyama Deneyimi, Şiirsel ledikleri, bu ilginin nedeni- 1950-4 Temmuz 1950 arasında “Sen bi- Yapay Zekâ, Göbeklitepe Mimari Ve- ni anlatıyordu: “O, mucize- ze insanları sevmeyi öğrettin, sen bize in- ri ve Osman Hamdi Bey Eserleri’nden Cenaze töreninde Hasan Saltık’ın eşi Nilüfer Saltık ve annesi Karanfil Saltık vi bir adamdı, kimsenin ak- sanların saadeti için dövüşmeyi öğrettin, oluşan dört farklı eserle bu deneyimi gözyaşlarını tutamadı. Törene İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu da katıldı. lına gelmeyen bir şey yap- biz bunun için savaşıyoruz!” sloganıyla ziyaretçilere 11 Haziran’dan itibaren mış; bu topraklarda her dil- haftada iki gün, on sayı çıkarılan Nâzım ücretsiz sunacak. nat müziğine, uzun havadan tangoya... ri yeniden geniş kitlelerle buluşturmuş- Hikmet dergisi, müthiş bir sahiplenme den söylenmiş şarkıları, türküleri, mü- O yıllarda Anadolu dillerinde mü- tu. örneğiydi. ziği ortaya çıkarmış, bir müzikolog gibi Rembetiko türküleri zik yapmak bölücülük sayıldığı için Şaire destek için Orhan Veli, Oktay derlemişti.” Nâzım Hikmet’e Müziğe ve birleştirici gücüne yaptı- başı derde de girdi. Hakkında bölücü- Rifat, Melih Cevdet’in üç gün açlık gre- ğı bu çalışmaları Avrupa’da da duyul- lükten dava açıldı ama o sayede de bu vine gittiği haberinin de yer aldığı dergi- ‘Birleştirici güçtü’ özel anma! du ve kabul gördü; Hollanda Kraliyet Ai- yasağın yanlışlığı anlaşıldı. Dönemin de, onun hapisten çıkarılması için imza Hasan Saltık’ı müzik dünyası için lesi tarafından müziğe yaptığı katkı- iyanist, bes- başbakanı Turgut Özal’ın öngörüsü sa- veren aydınlar tarihe not düştü: önemli ve değerli yapan neydi? Tunceli Pteci, söz ya- larından ötürü Prince Claus Nişanı ile Adnan Adıvar, Halide Edip, Ahmet yesinde Anadolu dillerinde müzik yap- doğumlu Zaza kökenli Alevi Hasan Sal- Hamdi Tanpınar, Neyzen Tevfik, Peri- zarı ve yorum- onurlandırıldı. Time Dergisi tarafından mayı yasaklayan 2932 sayılı yasa yü- tık, İstanbul’a gelip konservatuvarda bir cu Esra Üç- de Celal, Hilmi Ziya Ülken, Berna Mo- “Avrupa’nın Kahramanı” ödülünü al- rürlükten kaldırıldı. Hasan Saltık’ın yıl okuduktan sonra ekonomik gerek- ran, Burhan Arpad, Ulvi Uraz, Ferit Al- can, usta şair dı! Çok genç yaşta kaybettiğimiz Hasan davası da düştü. Böylece Kürtçe, Laz- çelerle eğitimini bırakıp akrabası Rah- nar, Adnan Saygun, Cahit Sıtkı Ta- Nâzım Hikmet Saltık’ın gerçekleştiremediği son projesi ca, Zazaca, Süryanice, Yezidice gi- mi Saltuk’un yapım şirketinde çalışma- rancı, Bedri Rahmi Eyuboğlu, Cevdet Ran’ın “Has- ise pandemiden sonra yapmaya hazırlan- bi Anadolu dillerinde yayımlanan ve Kudret, Sadun Aren, Güzin Dino... ya başlamıştı. Asıl hedefi, ABD’ye giden ret” isimli şii- dığı Osmanlı Ermenilerinin ve mübadele Ortadoğu’da sahiplenilen eserleri za- gemilerde miçoluk bulup geleceğini ye- rinden uyarla- döneminde Yunanistan’a göç eden Rum- man ve para harcayarak tekrar ülke- ‘Nâzım Hikmet’le 3.5 Yıl’ dığı şarkının video klibini, 58. ölüm ni dünyada aramaktı. Beklerken üni- ların yaşayan ailelerinden yurtdışında mize kazandırdı ve özgürce söylenme- “Promete’nin çığlıklarını/ kaba kıyım yıldönümüne özel yayımladı. Nâzım versite gençlerinin Ahmed Arif’in şiir- kaydettikleri eserleri derlemek, rembeti- sini, yayılmasını sağladı. Neşet Ertaş’ı, tütün gibi piposuna dolduran adam” de- Hikmet’in 60 yıl önce kendi sesiyle lerini çok sevdiğini gördü ve çok sata- ko müziğini yayımlamaktı. Ömrü yetme- Almanya’dan döndükten sonra ülkesin- diği Nâzım Hikmet’le 1940 yılında Bursa kaydettiği “Hasret” şiiri ile başlayan cak olan ilk şiir kasetini yaptı. Bu başarı di. Şimdi beklenen, arşivine ve projeleri- de ünlendirdi. Tür ayırımı yapmadan Cezaevi’nde tanışması yaşamında dö- şarkı, Üçcan’ın Fransızca söz uyarla- onu cesaretlendirdi, protest müziğe yö- ne sahip çıkılması. Onu anmanın en gü- müziğe gönül verdi; sadece Anadolu nüm noktası olan Orhan Kemal, onun ması, tercümesi, bestesi ve yorumu nelip Grup Yorum’un albümünü çıkardı. zel yolu olacak. l Kültür Servisi türküleri değil, saray müziğinden sa- için “Dünyayı ve insanları sevmeyi sen- ile buluştu. Şarkının düzenlemesinde Onun da yolu açık oldu. Rahmi Saltuk’la den öğrendim,/ hikâye ve şiir yazmayı/ Cem Ergunoğlu, mix&mastering’inde anlaşamayınca küçük bir sermayey- ve erkekçe kavga etmeyi senden!” diye ise Ender Akay’ın imzası bulunuyor. MüzİK yazarıMız Murat beşer, HaSan SaltıK’ı anlattı: le kendi ofisini kurdu: Kalan Müzik. Bir şiir yazdı. “Hasret” şarkısı tüm dijital platform- yanıyla memleketinin adı, bir yanıyla “İnsanoğlunun en büyük düşmanı bil- larda ve klibi Esra Üçcan YouTube kalacak olan müzik anlamında. Bir ba- gisizliktir” diyerek çıktığı yolda gerçekçi- kanalında yerini aldı. haneyle Avrupa’ya gitti ve yeni bir viz- Sadece büyük prodüktör liğin ustası bir yazar oldu. yonla döndü: Geleceğe kalacak bir mü- “Okuduğunuz şeyler gerçekten olabilir mi olamaz mı?..” diyerek gerçekçiliği so- zik arşivi oluşturmak! Yakın dostu Musa Ozbi’nin yenisi değil, büyük insandı... mut olarak öğretti. Eroğlu cenazesinde şöyle diyor: “Kültü- Aynı amaç uğruna yaşadı ve 2 Haziran rel olarak yaptığı şeyi biz önce kavraya- asan Saltık, 30 yıllık arkadaşımdı. yük adımlar attı ki pek çok şirketi geride 1970’te aramızdan ayrıldı. ‘Parasetamol’ madık. Kültürel ortaklığın, müziğin bir- HOnu tanıdığımda Kalan Müzik’i ye- bıraktı, hatta kısa süre sonra da Kalan leştirici gücünü ortaya koydu. Kalması- eceyi Anlatmış” ve “Sana Sor- ni yeni kuruyordu, ekonomik durumu iyi Müzik, İMÇ’nin amiral gemisi olmuştu. Orhan Kemal nı sağladı. Hatta uluslararası ortamlarda “Gmam” şarkılarının ardından değildi, dolayısıyla çok fazla prodüksi- Hasan, bu işe ilk başladığı yıllarda ne Yapıtlarındaki insan ve yaşam gerçek- birleştirdi.” Ozbi’nin “Parasetamol” isimli ye- yonu da yoktu. Kendi şirketini kurma- kadar mütevazı, ne kadar dost canlısı liği, toplumsal yapımıza tutulan ışık oldu. ni çalışması Avrupa Müzik markasıy- dan önce Unkapanı’nda başka firmalar- bir insansa, çok büyümesine rağmen yi- Yoksul ve yoksun insanları edebiyata Geniş kitlelerle buluşturdu... la tüm dijital platformlarda yayım- da çalışmıştı. Bu işe sıfırdan başladı de- ne aynı Hasan olarak kaldı. Çok büyük taşıyan, aydınlık tohumları saçan, sevgi Ne mi yapmıştı? Kıyıda köşede kal- landı. Farklı bir ismi olan şarkıda Oz- sek yeridir; hatta Grup Yorum’un ilk al- paralar kazandı, en iyi yerlere geldi, en ve öfke rüzgârı estiren ustası oldu ede- mış eserleri araştırmış, ortaya çıkar- bi, “Gerçeği kavrayan âşığın hüznüne bümünü yapmak için annesinin bilezik- büyük prodüksiyonları yaptı ama bizim biyatımızın. mıştı. Anadolu, Kafkas ve Balkan mü- serserilik bir Pa- lerini bozdurmuştu. İstanbul Plakçılar ilk tanıdığımız insan olarak kaldı, karak- “Kederli, mahzun, acılı olmak için se- ziklerini derlemeye ve yayımlamaya rasetamol” di- Çarşısı’nda (İMÇ’de) plakçılık, prodük- teri hiç değişmedi. Sadece müzik pro- bepler mevcuttur, fakat ümitsiz olmak başladı. Unutulmuş, bilinmeyen ama için tek bir sebep mevcut değildir. Da- yerek çekilen siyon yarışına çok sonradan katılmış ol- düktörü olarak değil, insan olarak da çok değerli türküleri, şarkıları, eserle- ha acı, daha mahzun ol, fakat sevincin ve dertlere ve acı- masına rağmen daha sonra o kadar bü- çok büyüktü. ümidin pırıl pırıl parlasın...” dedi. lara karşı serse- Orhan Kemal Roman Armağanı’nı, Or- riliği acıyı azalt- han Kemal Müzesi’ni ayakta tutan oğlu ma biçimi ola- İKSV’den yenİ bİr podcaSt SerİSİ: Işık Öğütçü, babasının dergilerde, gaze- rak tanımlıyor. Yiğit Özşener telerde kalan yazılarını gün ışığına çıkarı- yor (Everest Yayınları). Mengene’den Dünyalılar! Sanat Gezegeni Ahmed Arif Ardında 40’lı yılların karanlığında pa- ilk şarkı çıktı rıldayan Hasretinden Prangalar Eskit- yuncu-yönetmen ve Türkiye İş- tim ve Yurdum Benim Şahdamarım ad- İyileştirebilir mi? lı şiir kitaplarını, Cemal Süreya’ya, Leylâ Oçi Partisi milletvekili Barış Atay, müzisyen kuzeni Nihat Mugil ile bir- Erbil’e mektuplarını, Refik Durbaş’la söyleşisini (Kalbim Dinamit Kuyusu) ve likte Mengene ismiyle bir rock grubu stanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV), şuyor. Yaratıcı endüstri- nun yazarı Hande Paker, şiirlerinden bestelenen şarkıları bıraka- kurdu. Alternatif/modern rock türün- oyuncu Yiğit Özşener’in ev sahipliğin- lerin, ekolojik krize kar- DOT Tiyatro’nun kurucu- rak 2 Haziran 1991’de aramızdan ayrılan de şarkılar yapacak grubun ilk şarkısı İde “Dünyalılar! Sanat Gezegeni İyileşti- şı dünyalıları harekete ları Özlem ve Murat Dalta- Ahmed Arif için yazılan kitapları anım- ise Zülfü Livaneli’nin “İnce Memed” rebilir mi?” başlıklı yeni bir podcast seri- geçirmek için olağanüs- ban, yazar Buket Uzuner satmakla yetineceğim: şarkısı oldu. Şarkı tüm dijital plat- sine başlıyor. İKSV Kültür Politikaları Ça- tü bir potansiyele sahip ile yönetmen Zeynep Da- Karanfil ve Pranga (Ahmet Oktay), formlarda yerini aldı. lışmaları kapsamında şubat ayında ya- olduğu fikrinden hare- dak. Temmuz ayında ya- Üç Şair... (Muzaffer İlhan Erdost), Ah- “Mengene” grubunun iki kuzenin yımlanan “Ekolojik Dönüşüm için Kültür ket eden seride Yiğit Öz- yımlanacak bölümlerde med Arif (Haz: Şevket Beysanoğlu-Ve- yıllar öncesinden başlayan, bir araya ve Sanat” raporundan yola çıkan seri, şener, her hafta bir ko- ise Yiğit Özşener ve ko- cihi Timuroğlu), Ahmed Arif’in Türk Şii- geldiklerinde yaptıkları müzik çalış- ekolojik krizin sebep ve sonuçlarına kül- nuğuyla, sinemadan edebiyata, tiyatro- nukları ekolojik dönüşümü mimari, mü- rindeki Yeri Üzerine Bir Deneme (Vecihi malarını profesyonel bir platforma ta- tür ve sanatın yaratıcı gücüyle yeni açı- dan iklim hareketine uzanan başlıklar- zik, dijital sanatlar gibi çeşitli alanların Timuroğlu), Ahmed Arif ve Şiirini Bes- şımaya karar vermeleriyle ortaya çık- lardan bakmayı amaçlıyor. da, dünyanın geleceği üzerine sohbet perspektifinden ele alacak. leyen Kaynaklar (Ziya Şeker), Ahmed tığı açıklandı. Mengene’nin deyişle- Yiğit Özşener, İKSV Kültür Politikala- edecek. “Gezegenimiz bize daha ne kadar da- Arif’in Asi ve Mahzun Şiiri (Hayri K. Ye- re, türkülere yapacağı yeni yorumlar- rı Çalışmaları ekibiyle birlikte hazırladı- Serinin haziran ayında yayımlanacak yanabilir?” başlıklı 1. bölüm İKSV’nin tik), Abisi Olmak Halkının (Şeyhmus Di- la ve besteleriyle dinleyiciyle buluşa- ğı bu podcast serisinin her bölümünde ilk dört bölümünün konukları, “Ekolojik Spotify, Apple Podcasts ve YouTube ka- ken), Terk Etmedi Sevdan Beni, Maviye cağı duyuruldu. kültür-sanat dünyasından isimlerle bulu- Dönüşüm için Kültür ve Sanat” raporu- nallarında yayımlandı. Maviye Çalar Gözlerin (Birol Öztürk), Bir Mısra Boyu Maceram (Mazlum Alpte- kin), Onuru Ağlatan Şair (Çağla Şahin), Giden Gitmiş Hüznü Ayaklandırmak Bo- şuna (T. Bleda Öz). muratbeser@muratbeser.com H Büyük ustalarımız Nâzım Hikmet’i, Orhan Erkin Koray ‘Fesuphanallah’ (Mega Plak) Taner Öngür & 43,75 ‘Water Cycle’ (Tantana Records) Kemal’i, Ahmed Arif’i şükranla anıyorum. aner Öngür’ü durdura- cu. Batılı “Cafeteria Bab” adı- esuphanallah” Er- deki eser işletmede bulunmuyor Tbilene aşk olsun! Salgın nı 60’ta Emek Sineması’nın “Fkin Koray’ın en gü- maalesef. Bunun nedeni muhte- bile engel değil; 43,75 top- sokağında Moğollar’ın takıldı- zel toplama albümlerin- melen şarkının sözlerini yazan Bu- Bağzıları’ndan luluğu ile Tantana Records ğı yerden almış. “Night at the den biri. Bu toplama ilk nalımlar topluluğunun davulcusu etiketi altında dördüncü al- Shipyard” bir Karaköy-Kadı- kez seksenlerin sonunda Nihat Örerel ile Erkin Koray arala- lternatif mü- tekli geldi bümünü çıkardı, her yıl bir köy vapurunda bestelenmiş. Yüksel Plak, ardından Ka- rındaki anlaşmazlık; zira parça ya- Azik grubu albüm geleneğini sürdür- “Mera Joota Hai Japani” Raj lite Plak’tan çıkmış, 1992 sal dijital platformlarda da artık Bağzıları’nın yeni dü. Eski besteleri yeni fikir- Kapoor’un Shree 420 filminin yılında Mega Müzik kata- yer almıyor. şarkısı “Güzelliğin lerle çalkalayarak üretim müziği. “I Am The Walrus” ise loğuna geçerek 1994 yı- Hababam Sınıfı ile özdeşleş- Falan Hikâye” Sony Music etiketiyle bandının ucundan enstrü- sözsüz Beatles yorumu. lında beş kasetten oluşan miş “Fesuphanallah” şarkısı dışın- müzikseverlerle mantal bir albüm yaptı. “Water Cycle” tam bir koleksiyon par- Dünden Esintiler serisinin üçüncü kase- da, bu toplama Erkin Koray diskografisi- buluştu. Söz ve “Water Cycle” ilk üç albümden farklı; çası; 180 gr. double ve 10 inç olarak ti olarak yayımlanmıştı. Şimdi “Fesupha- nin “Gönül Salıncağı”, “Türkü”, “Cemalım”, müziği Ömer Nal- progresif, saykodelik, surf, caz, rock ala- 500 adet basılan albümün şeffaf 300 ta- nallah” farklı bir kapak tasarımı ile ilk kez “İnat”, “Tımbıllı” gibi birbirinden güzel par- demir, düzenle- şımı besteler salgın öncesinde hazırlan- nesi numaralı olarak piyasaya dağıtılır- long play formatında basıldı. çalarını barındırıyor. mesi Ali Sak im- mış ama Burgazada Cennet Bahçesi’nde- ken, 100 kırçıllı baskı Plakfiller, 100 sarı Birkaç parçanın plak yüzlerine sığma- Not: Orijinal analog makaralardan akta- zası taşıyan şarkı- ki çalma mesaisi 25 Haziran 2020 tarihli. baskı da Lefter Records için yapılıp ken- sı için sıralamasının değiştirilmesi dışında rılarak basılan 1000 adet plak satışa çıktı- nın mix’i Ali Sak’a, “Gallop” ve “Eagle Fly”, Orta Asya esinti- di içinde numaralandırılmış. Kapak, us- 10 parçadan oluşan dönem kasetleri ile ğı gün tükenirken, bu yazının yayımlandı- mastering’i ise li; Öngür’ün Rus, Tacik, Kafkas, Moğol ve ta sanatçı Ethem Onur Bilgiç’in fırçasın- dokuz parçalık plağın en büyük farkı “Kral- ğı günlerde ikinci bin adet fabrikaya sipa- Aras Tüysüz’e ait. Kazak müziklerine duyduğu ilginin sonu- dan çıkmış. lar” parçası. Bu parça, plak firmasının elin- riş edilmişti. Kalan Müzik’in kurucusu, her dilden söylenmiş şarkı ve türkülere sahip çıkmış Hasan Saltık’ı uğurlayan herkesin ortak derdi buydu: Kültürel olarak büyük bir kayıp, değerini anlayamadık!