Katalog

1 HAZİRAN 2021 SALI EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 11 Türk-İş ile Hak-İş yaklaşık 700 bin işçi için ücret teklifini hükümete sundu Zorlu pazarlık başlıyor Katlanmış ağır koşullarda; ‘Onlar ükümetle sendikalar arasında İki konfederasyonun Çalışma Bakanı Vedat Bilgin’e ‘KONKORDATO TEKLİFİ kamuda çalışan yaklaşık 700 sunulan teklifinde işçiye ilk 6 ay için yüzde 20 zam, ikinci ortak biz pazar’ Hbin işçi için zorlu geçmesi bek- İŞÇİYİ MAĞDUR EDECEK’ 6 ay için ise enflasyon artı üç puan isteniyor. lenen ücret pazarlığı başlıyor. Türki- zun bir bekleme sürecinin ar- ye İşçi Sendikaları Federasyonu ile dından, Amerika, Avrupa ülke- MUSTAFA ÇAKIR (Türk-İş) ile Hak İşçi Sen- Uleri arasında, ikili, kimileri NA- dikaları Konfederasyo- TO, kimileri AB çatısı altında, liderler KP’nin İcra ve İflas Yasası ile Ba- nu (Hak-İş), çerçeve söz- ile bakanlar, ilgili uzmanlıkları kap- Azı Yasalarda Değişiklik Yapılma- sayan görüşmelerin tarihleri sıkla- leşme protokolü teklifini sına Dair Yasa Teklifi, TBMM Adalet şınca beklentiler üzerinden de sor- hükümete sundu. Teklif- Komisyonu’ndan geçti. Teklifin kri- MUSTAFA gulamalar çeşitlendi. Amerikan se- te ilk altı ay için yüzde 20 tik maddelerinden birisini işçi ala- ÇAKIR çimleri, salgın bahane gerçeklerin zam, sonraki 6 aylık di- cakları ile ilgili düzenleme oluştu- satır aralarına saklanması kolaylaştı. limlerde ise enflasyon artı 3 puan re- ruyor. İddialara göre düzenleme ile Dünün Yunanistan görüşmelerinden fah payı talep edildi. konkordato sürecinde finans kuru- gelen sıcak dostluk havasına şaşı- Türk-İş Genel Mali Sekreteri Rama- luşlarının alacakları, işçi alacakla- ranlar bile oldu. zan Ağar ile Hak-İş Genel Başkan Yar- rının önüne geçiriliyor. Edinilen bil- İster istemez gerçekçilik adına söz dımcısı Osman Yıldız’ın imzasıyla giye göre birçok firma yurtdışından alanlar, geçmişin çok parlak dostluk kredi kullandı. Ancak kredi alan fir- dün Çalışma ve Sosyal Güvenlik Baka- ataklarının arkasından gelinen so- malar konkordato ilan etmeye baş- nı Vedat Bilgin’e sunulan teklif, 2021- nuçlardan örnekler verdiler. Biri-iki ladı. Bunun üzerine yurtdışından 2022 yıllarını kapsıyor. Ekonominin hafta öncesine kadar çok sert hava- kredi verenler, “ya paramızı geri ala- lardan sonraki gelen yumuşamanın içinde bulunduğu durum nedeniyle mazsak” telaşına düştü, Dünya Ban- aslında, Yunanistan’a kazandırılmış sendikalar hükümet ile protokolün ha- Türk-İş’ten Ramazan Ağar (solda) ile Hak-İş’ten Osman Yıldız (sağda), kası da devreye sokuldu. Adalet ayrıcalıklardan sonra, Türkiye’nin AB ziran ayı içerisinde imzalanmasını is- dün Çalışma Bakanı Vedat Bilgin’le biraraya geldi ve talepleri iletti. Komisyonu’nun CHP’li üyeleri teklife ile de ekonomik, sosyal, siyasal çı- tiyor. Protokol, sendikaların imzalaya- karşı çıkarak şu nedenlerle muhale- karları adına olumlu gelişmelerden Türkiye geneli endeksindeki bir önce- Her bir saat fazla çalışma için verile- cakları sözleşmeler için temel teşkil fet şerhi koydu: uzak düşmüş olması gerçeğinden ki altı aylık değişim oranına 3 puan cek ücret normal çalışma ücretinin edecek. Teklifin ayrıntıları şöyle: “Teklifle konkordato sürecindeki kaynaklandığının vurgusunu yaptılar. refah payı ilavesiyle ücret zammı uy- yüzde 70 fazlasıyla ödenecek. Resmi Taban ücret: Tüm işçilerin en dü- iflas idare memurlarının niteliklerini Kuşkusuz asıl merakla beklenen gulanacak. İkinci yıl, birinci ve ikin- ve dini bayramlar ile genel tatil gün- şük aylık brüt çıplak ücreti 4 bin 800 Amerika, AB ölçeklerinde üst üs- artırma öncelikli amaç olarak ifade ci altı aylarda da ücretlere enflasyon lerinde yaptırılan fazla mesailerden TL’ye çekilecek. Yeni işe alınanla- te yapılacak görüşmeler sonrasında edilmesine karşın asıl amacın kon- artı 3 puan refah payı oranında zam 8 saati geçen kısmı yüzde 200 zamlı rın taban ücreti de bu tutarın altın- değişen bir şeylerin olup olamayaca- kordato sürecinde borçlunun bazı yapılacak. olarak ödenecek. da olmayacak. İşe giriş ücreti, ikinci, ğı üzerinden.. Dün sabahın yorum- mallarının satışına imkân verilmesi Ek ödeme: Her yılın mayıs ayı Kadro talebi: Daha önce kapsam dı- üçüncü ve dördüncü altışar aylık dö- cuları arasında geçmişin liberal siya- ve elde edilen gelirin rehinli alacak- içinde 1500 TL ve eylül ayı içinde şında bırakılan KİT ve diğer kamu ku- nemde, ücret zamları oranında ve üc- si iktidarlarının deneyimlerinin süz- lı konumunda bulunan finans kuru- 1500 TL olmak ve başkaca bir öde- rumlarında, bazı özel bütçeli kuru- gecinden geçmiş, en üst görevlerde retin zamlandığı tarih itibarıyla artırı- luşlarına aktarılmasıdır. Konkorda- bulunmuş, duayen bir uzmanın, çar- meyi etkilememek üzere “ek ödeme” luşlarda, danışmanlık-yapım işi-çağrı larak belirlenecek. to süreciyle zaten mağdur durumu- pıcı, gerçekçi gelişmeler üzerinden yapılacak. merkezi vb. ihaleli işlerde halen taşe- Kıdem zammı: İşyerinde 5 yıldan na düşen işçilerin alacakları ise ge- öngörülerinde kullandığı net cümle- Sosyal yardımlar: Birinci yıl için ron olarak çalıştırılmaya devam edi- fazla kıdemi bulunan işçilere, her yıl ri sıralara kaymaktadır. Bu düzenle- lerle içim üşüdü.. 700 TL/ay, ikinci yıl için 800 TL/ay len işçiler, kadroya alınacak. Kamu- için kıdem zammı 35 TL/ay olarak meye karşı yaptığımız ısrarlı itirazlar 1970’li yılların ikinci yarısında öne sosyal yardım yapılacak. Her yıl Ra- da taşeron uygulaması tamamen biti- sonuç vermemiştir.” uygulanacak. çıkan, 1980’li, sonrası yıllarda hiç ek- mazan Bayramı’nda bin lira, Kurban rilecek. Geçici işçiler kadroya alına- Şerhte, emek-sermaye dengesi- Ücret zammı: İşçilerin ücretleri- sik etmedikleri, gençlik isyanları ile, nin sermaye lehinde bozulduğuna Bayramı’nda 1500 lira olmak üzere cak. İlk defa sözleşme yapılacak iş- ni çekme ve kıdem zammı uygulan- Harun Karadeniz’ler kuşağının ül- işaret edilerek süreceği kesin olan bayram yardımı verilecek. yerlerinde işçilere yıllık 60 gün ikra- dıktan sonra birinci yıl, ilk altı ay için kemize dayatılan koşulların anlamı ekonomik çöküşte işçinin daha da Gece ve fazla çalışma: Saat 20.00 miye ve 52 gün ilave tediye ile birlik- yüzde 20 zam yapılacak. İkinci altı ay üzerinden, kamuoyunu duyarlı kılma fazla mağdur olacakları kaydedildi. ile 06.00 arasında çalıştırılan işçile- te toplam 112 gün ikramiye ödene- için de TÜİK tarafından hesaplanan adına yürüttükleri kampanyalarında- l ANKARA re ücretleri yüzde 20 zamlı ödenecek. cek. l ANKARA en son temel yıllık tüketici fiyatları, ki “Onlar ortak biz pazar” cümlele- ri ile yürüttükleri kampanyaların içe- riklerini çağrıştırdı. O dönemlerin li- beral, duayen uzmanı, bugünlere ka- İŞİM GÜCÜM GELECEĞİM dar uzanan deneyimlerinin birikimin- de nerede ise tıpkısının aynısı veri- Hedef, ‘100 bin lerle, gerçeklerin sıralamasını yapan cümleler kuruyordu. kişiye uzmanlık’ Önce acı acı gülümseyerek “Ülke- mizin nitelikli liberallerinin, siyasi li- ÜSİAD’ın, Türkiye’nin sahip ol- derlerinin akıllarını başlarına devşir- Tduğu yetkinlik potansiyelini or- meleri için yıllarla çıplak tokatlar ye- taya çıkarmak ve ekonomik büyü- meleri mi gerekiyor?..” türünden sa- mede kilit rol oynayan dijital dö- yısız sorgulamanın, sayısız siyasi li- nüşümü desteklemek için başlattı- derleri üzerinden sorular kafamda ğı “İşim Gücüm Geleceğim“ projesi dolaşıp durdu. Bire bir örnekleme- dün tanıtıldı. ler, bire bir sıralamalar eşitlikçi, hak- Projenin ilk yılında 10 bin kişinin lı olamayacağı için, dün sabah din- uzmanlık alanlarında eğitim alması lediğim duayen liberalin bugünlere planlanıyor. Nihai hedef ise dört yıl- dönük kimi akılcı örneklerini paylaş- da 100 bin kişi. Başvurular “isimgu- makla yetineceğim. cumgelecegim.org” adresine yapıla- HHH Amerika’dan bize nefes aldıra- bilecek. l Ekonomi Servisi cak siyasi kararlar ya da adımların beklentisi çıplak gerçekleri ile bü- yük yanılgı olabilirdi. Amerika’nın de- rin devleti üzerinden Türkiye’ye dö- Ekonomi ilk 3 ayda yüzde 7 büyüdü. 4.5 puanı tüketimden geldi nük siyasetlerden ilan edilmiş sayısız olumsuz dayatmaların içinden, ki- mi ödünler, daha doğrusu özünden Asım İsmail Utku vazgeçilmeden ertelemeler, zamana Yüksel Kazanç Ergüder yaymalar beklenebilirdi. Amerika, tek Tüketimle büyümeye devam kutuplu dünya yenilgisinin ardından, BAŞKENTGAZ BORSAYA GELİYOR çok kutuplaşmış emperyal çıkarların ÜİK’in “Dönemsel Gayrisafi Yur- harcamaları yüzde 1.3 ve yatırım dengelerinde, kendi öncelikleri adı- ‘İSTİHDAMSIZ Yabancı ilgisinde Ttiçi Hasıla, I. Çeyrek: Ocak-Mart, harcamaları (gayri safi sabit serma- na Türkiye’ye dönük esnek geçişleri 2021” raporu, Türkiye ekonomisi- ye oluşumu) yüzde 11.4 arttı. Mal ve yeğleyebilirdi. VE HORMONLU’ azalma yaşanıyor Türkiye’nin çok daha şanslı AB iliş- nin Covid-19 salgınındaki perfor- hizmet ihracatı 2021 yılı birinci çey- kilerinde ise 2002 sonrası yürünen mansı konusunda dikkat çekici so- reğinde yüzde 3.3 artarken ithala- alka arzı onaylanan onuçları sosyal medyadan yo- yollarda çok daha fazla yanlış adım- nuçlar ortaya çıkardı. Sonuçlar özel- tı yüzde 1.1 azaldı. Bu kapsamda ya- HBaşkentgaz’ın, 3-4 Haziran ta- Srumlayan ekonomistlerden Prof. lar atılmıştı. Liberal demokrasi yo- likle tüketimle büyümenin öne çık- pılan hesaplamalara göre bu büyü- rihlerinde hisse başına 9.72 TL fi- Dr. Erinç Yeldan, “Tüketimi kırbaç- lunda umutlu sözler vermiş 2002 yı- tığını, yine bu büyümenin istihdam meye hanehalkı tüketimi 4.5 puan, yatla talep toplayacağı açıklandı. layarak eşitsiz ve istihdamsız, hor- lı sonrası Erdoğan liderliğinin ken- yaratmadığını gösterdi. yatırımlar 2.9 puan, kamu tüketi- Dün düzenlenen online toplan- monlu büyüme. Bu patikayı ve sonu- di iç siyasal zikzaklarındaki icraatla- Buna göre GSYH, yılın ilk çey- mi 0.2 puan, net ihracat 1 puan kat- nu yakından biliyoruz” derken, Ha- tıda soruları yanıtlayan Garanti rı ile ortaya çıkan tabloda, AB’nin en reğinde geçen yılın aynı dönemi- kı yaptı. Stok değişimi ise büyümeyi kan Kara şuna dikkat çekti: “Pande- BBVA Yatırım Genel Müdürü Utku sağ liberal iktidarların dahi ekono- mi döneminde yaşananlar, ekonomi- ne kıyasla reel olarak yüzde 7 arttı. yaklaşık 1.5 puan aşağı çekti. Ergüder, “Bir iki aydır yabancı ilgi- mik, sosyal-siyasal çıkarları arasında nin temel performans göstergesinin sinde azalama var. İskontolu fiyat 2020’nin ilk çeyreğinde 1.1 trilyon Sonuçları yorumlayan Hazine ve doğmuş öylesine ağır çelişkiler gün- GSYH büyümesi olmadığını bir kez istiyorlar. ‘Ortamı iyi bulmuyoruz, lira olan TL bazlı GSYH bu yıl 1.4 Maliye Bakanı Lütfi Elvan ise büyü- demde kökleşmiş ki.. Biz inanmak daha gösterdi. Yılın ikinci çeyreğin- iyi fiyat verirseniz geliriz’ diyorlar trilyon lira, dolar bazında ise 176.6 menin yüzde 56’sının net dış talep istemedik, ancak Hitler faşizminin de GSYH yüzde 20’nin üzerinde bü- ama dik duruyoruz” dedi. Torunlar milyar dolardan 188.1 milyar dola- ve yatırımlardan geldiğini belirterek duygusal yapılanmasından kopma- yüyecek fakat genç kadınların yak- Grubu Üst Finans Yöneticisi (CFO) mış Avrupa sermaye güçlerinin dahi ra ulaştı. Büyümeye harcamalar açı- “Bu, dengeli ve sağlıklı büyümenin laşık yarısı fiilen işsiz kalmaya devam İsmail Kazanç, bu konuda şu vur- asla kabul etmeyecekleri liberalizm sından bakarsak ilk çeyrekte geçen göstergesi” dedi. Öte yandan Tür- edecek.” Fatih Özatay ise şu vurgu- guyu yaptı: Başkentgaz özelinde adına güvencelerden öylesine yok- yılın aynı çeyreğine kıyasla yerleşik kiye, Çin ve Tayvan’ın ardından en yu yaptı: “Hizmet sektörüne ve ora- sun bir hak-hukuk kriterlerinden ko- de yabancı ilgisi bugün için sınır- hanehalklarının tüketim harcamala- hızlı büyüyen ülke oldu. da çalışan çoğu kayıtsız işçiye doğ- lı. Gelecekte bunun değişeceğini puş yaşandı ki.. rı yüzde 7.4, devletin nihai tüketim l Ekonomi Servisi rudan destek gerekiyor.” Türkiye’nin yatırım çarklarının iş- ve artacağını düşünüyoruz.” Baş- leyişindeki haksızlık-hukuksuzluklar, kentgaz Genel Müdürü Asım Yük- güvencesizlikler geçerli iken, doğru- sel ise halka arz büyüklüğünün dan sermaye yatırımı iştahının diple- 1.7 milyar TL, halka açıklık oranı- DÖVİZ VE YÜKSEK FAİZ ‘0’ ARAÇLARI ETKİLEYECEK ‘Türk zeytinyağı’ re vurmasının nedenleri bir bir sayı- nın yüzde 25 olacağını söyledi. labiliyor. Hani IMF’den kurtulacaktık. l Ekonomi Servisi hızla değerlendi “Yap-işlet-devret” modelinde söz- de bizim özel sermaye şirketlerimiz Talep ‘2. el’e kayacak ovid-19 salgını sürecinde Türk Batılı şirketlerle gönüllü ortaklıklarda Czeytinyağının ortalama ihraç fi- KISA... KISA... borçlanıp, dev yatırımların altına im- tomotiv data şirketi Cardata’nın el araç satışlarında ‘0’ kilometre araç- yatı arttı. za atıp durdular ya.. Çaktırılmadan l KOBİ’lere uygun koşullarda fi- Oikinci el (2. el) pazarı araştırma- ların yaklaşık 6 katı kadar tekil sa- Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracat- tümünün borçlarının altına devlet nansman desteği hedefleyen yeni çıları Birliği Başkanı Davut Er’in ver- sına göre satış açısından yılın ilk 4 tış öngörüyoruz. Özellikle mayıs-ey- garantili imzalar atıldı ya.. Şimdi biz “nefes kredisi”ne başvurular bugün diği bilgiye göre ortalama ihraç fi- ayında 10 yıllık ortalamaların üzeri- lül arasında aylık ortalama satış adedi yoksullaşa yoksullaşa, bizim vergile- alınacak. Firmalar, üye oldukları yatı 2020-2021 sezonunun ilk yarı- ne çıkan otomotiv pazarında, talebin 180 binin altına düşmez. Bu dönemde rimizle imza atılmış bu borçların kar- oda ve borsalardan alacakları üye- sında dolar bazında yüzde 16 artış- haziran ayı ile beraber 2. el araçlara ‘0’ kilometre satışının aylık bazda en şılığı garanti edilmiş getiri hizmetleri- lik belgesiyle banka şubelerine baş- la 2 bin 397 dolardan 2 bin 786 do- nin parasını ödeyip duruyoruz. Ger- kayması bekleniyor. Ocak-nisan döne- az 35 bin olmasını bekliyoruz.” vurabilecek. lara yükseldi. Türk zeytinyağı ton çeğinde Türk-yabancı şirketlerin or- minde aylık ortalama 65 bin “0” araç l Enerji ve Tabii Kaynaklar Ba- başına 390 dolar katma değerli ih- taklıklarında, sözde özel sektörün 24.5 milyon araç satışı gerçekleşti. kanlığı 2 bin megavat rüzgâr ener- raç edildi. Er ayrıca rekoltenin kat- yüklendiği bu övünüp durdukları dev Döviz kurlarındaki artış, yüksek fa- Öte yandan TÜİK’in “Motorlu Kara jisine dayalı (YEKA RES-3) bağ- ma değere dönüşmesi için iç tüke- yatırımlar, borçlarıyla, bizim devletin izler ve çip krizi nedeniyle yaz ayla- Taşıtları, Nisan 2021” raporuna göre lantı kapasitesi yarışmalarına 12 timi de artırmak gerektiğini belirte- adına verilmiş garantörlüklerle bizim rında sıfır kilometre araç satışların- nisan ayında 102 bin 461 adet taşıtın Ekim’de başvurulabileceğini açıkla- rek “KDV’nin yüzde 8’den yüzde 1’e sırtımızda.. da düşüş yaşanacağını belirten Carda- trafiğe kaydı yapıldı. Nisan ayı sonu dı. Başlangıç tavan fiyatı kWh başı- Dini imanı olmayan para, yatırım, indirilmesini talep ediyoruz” dedi. ta Genel Müdürü Hüsamettin Yalçın, itibarıyla 24 milyon 553 bin 312 oldu. na 45 TL. l İZMİR / Cumhuriyet karşılıksız gelir mi? şöyle konuştu: “Yaz aylarında, ikinci l Ekonomi Servisi