Katalog

31 MAYIS 2021 PAZARTESİ EKONOMİ 11 Maliyet artışlarıyla baş edemeyen sektör iflas kıskacında, bir yılda yüzde 20 küçüldü y Be az et lüks oldu ‘Yeni bir modernite’… mi? Beyaz et üreticileri döviz artışları yüzünden yüzde 100’ü urttaşın kırmızı etten nispeten Yaprak dökümü ucuz olduğu için tükettiği beyaz eker ile “Gelin… Daha neler olacak” geçen maliyet artışını tüketiciye zam olarak yansıttı. n Mudurnu Piliç, 2001’den itibaren ile yerlerde sürünüyoruz. İsterseniz Yette fiyatlar art arda gelen zam- Yüzde 60’ı geçen artışla beyaz et, kırmızı eti yakaladı. birçok kez el değiştirdi, Pak Piliç’e Pbiraz da yükseklerde uçalım. Marx, larla kırmızı ete yaklaştı. Bir kilo da- geçti ama 2016’da kapandı. Kesim- “Katı olan her şey eriyor”, şair Hugo na kıyma fiyatı 60-65 TL arasında de- etmemek için üretim kapasitelerini yüz- dı farkındayız ve bundan çok korkuyo- hanesi Tayland merkezli CP Piliç’e von Hofmannsthal, “Ayaklarımın altın- ğişirken, bir kilo tavuk kanadının fiya- de 25-30 oranında düşürdüler.” ruz, satışlarımız düşüyor” diye konuştu. satıldı. da zemin kayıyor” sözleriyle modernite tı 55 TL’ye kadar yükseldi. Vatandaş fi- Maliyet artışlarının sektörün en bü- n Şeker Piliç 2015’te iflas etti. Tesis- dönemini betimliyorlardı: O zaman, hız- yatların sürekli artmasın- Alım gücü artmıyor yük sorunu olduğunu söyleyen Kaplan, lerinin bazı bölümü icradan satışa çı- lı dönüşümler insanın bilişsel haritasını dan yakınırken üreticiler karılarak Asil Nakliyat’a satıldı. ana kalem olan yemde dövizdeki artış- Et sektörünün yüzde 70’inin dı- dağıtıyor, olanaksız görülen şeyler hızla n Sektörün en eskilerinden Bandır- de maliyetlerin sürekli art- ların etkili olduğunu belirtti. Kaplan, şa bağımlı olduğunu söyleyen Türki- sıradanlaşıyordu. Son yıllarda siyasi, eko- ma Vitaminli Yem’in yüzde 79.48’i, tığını ve sektörde ardı ardı- şöyle devam etti: ye Kasaplar Federasyonu Başkanı Faz- nomik, teknolojik süreçlerdeki hızlanma, 2017’de Brezilyalı BRF ile Katar Yatı- na iflas ve el değiştirmele- lı Yalçındağ ise “Her şeye zam geliyor. aklıma “yeni bir modernite (karanlık yü- rım Otoritesi ortaklığına devredildi. rin yaşandığını dile getirdi. Maliyetle baş edemez olduk züyle birlikte) mi” sorusunu getirdi. Türkiye’de artmayan tek şey vatanda- ALİ CAN n Keskinoğlu, 2018’de konkorda- POLAT Beyaz Et Sanayicileri “Bizim maliyetlerimizin yüzde 75’ini şın alım gücü” dedi. Bunun için temel to ilan etti ve hisselerini Vakıfbank, Olanaksız ama galiba gerçek Derneği (BESD-BİR) Başka- yem oluşturuyor. Pandemi ile birlikte ih- gıda ürünlerinde KDV’nin yüzde 1’e Halkbank ve Ziraat Bankası devrala- Gelin en aşırı örnekten başlayalım: Bir- nı Naci Kaplan, sektörde uzun yıllardır racatçı ülkelerin kendi stoklarını koru- düşürülmesi gerektiğini savunan Yal- rak üretim devam ettirildi. kaç yıl öncesine kadar bir astrofizikçinin, n 2019’da Adana’da konkordato ilan sıkıntılı bir dönem yaşandığını belirtti. mak için yem satmaması emtia fiyatla- çındağ, şöyle konuştu: herhangi bir bilim insanının UFO ve uzay- eden 40 yıllık Garip Tavukçuluk’un Sektörün en büyük firmalarının ya el rını yüzde 80-120 arasında artırdı. Mali- “Bir kilo kıyma alan adam yüzde 8 lıların varlığı konusuyla ilgilenmesi mes- yem bulamadığı yaklaşık 300 bin civ- değiştirdiğini ya da iflas ettiğini anla- yetlerle baş edemez olduk. 2020 Ocak’ta KDV ödüyor. Eğer herkes elini taşın al- civin bakımını 3 tavukçuluk firma- lek yaşamını bitirirdi. tan Kaplan şunları söyledi: 1.90 kuruşa aldığımız karton koliyi bu- tına koyacaksa önce devlet koymalı. sı üstlendi. Bugünlerde, böyle insanın evrendeki ye- “Yıllık kişi başı tavuk üretimi 21-22 ki- gün 4.35 kuruşa alıyoruz. 1300 TL’ye Esnafa destek vermek güzel fikir evet n 5 bin kişiyi istihdam eden Sam- rine, var oluşuna ilişkin inançlarını kökten logramdı. Bu rakam 2020’de 19.5-20 ki- aldığımız mısırı şu an 2550 TL’ye alıyo- ama vatandaşa da destek vermek gere- sun menşeili, Köy-Tür firması 15 Ekim sarsmaya aday bir konuda konuşmak, bi- lograma kadar geriledi. Bu düşüş sektö- ruz. Biz nasıl zam yapmayalım? Fiyatlar kiyor ki alışveriş yapsın. Esnaf böyle 2020’de konkordato ilan etti. limsel makaleler yayımlamak, hatta Ame- rü korkutuyor. Birçok firma şu an iflas vatandaşın alım gücünü aşmaya başla- ayakta kalır.” rican Cosmic gibi bir “UFOloji” çalışma- sını “eşdüzeyli bilim insanlarınca gözden geçirilmiştir” (peer reviewed) notuyla bir- likte Oxford Üniversitesi yayınlarından çı- KARPUZ ÜRETICISI PERIŞAN karmak, CBS, CNN, France 24 gibi haber kanallarında konuya ilişkin programlarda, BMM Tarım, Orman ve Köyişleri Ko- New York Times, Washington Post gi- Tmisyonu Üyesi Ayhan Barut, Adana’nın bi gazetelerdeki yorumlarda “ben de aslın- Karataş ilçesine bağlı Bahçe köyünde ha- da…” diye başlayan açıklamalar yapmak, sat yapılan karpuz tarlasında üreticilerle özellikle Pentagon’un yayımladığı iki savaş Erdal Eren buluştu. Karpuz üreticisinin perişan halde uçağı kayıtlarından sonra hızla sıradanlaş- olduğunu söyleyen Barut, “Maliyet çok maya başladı. Şimdi adeta, modernite dö- yüksek. 2002’de bir litre mazot alabil- neminde Darwin’in Türlerin Kökeni kita- mek için 5 kilo karpuz satan çiftçi, bugün bının yarattığı bilimsel ve teolojik sarsıntı- 10 kilo satmak zorunda. Üreticiye destek MÜTEAHHİTLER DERTLİ larla kıyaslanabilecek bir “ilk temas” olası- şart” dedi. Tarlada 70 kuruş olan karpu- lığı gündemde. zun fiyatının markette 4-6 lira olduğuna Demirde artışa Modernite döneminde, Darwin, Marx, işaret eden üreticiler, maliyetin çok altın- Nietzsche, Freud insan, toplum, tarih da kalan fiyatlara tepki göstererek kar- çözüm çağrısı hakkındaki varsayımları sarsmışlardı: İn- puzları yere atıp kırdı. AKP üyesi oldu- san tek hücreli hayvanlardan başlayan bir ğunu belirten bir karpuz üreticisi “Bura- ürkiye Müteahhitler Birliği da en çok mağdur olan üretici ve tüketi- evrimin sonuncuydu; kapitalizm, tarihteki T(TMB) Başkanı Erdal Eren, inşa- ci. Bu mazot bizi kahretti. Yeter (Tarım ve gelmiş geçmiş üretim tarzlarından yalnız- atta girdi maliyetlerindeki artışın Orman Bakanı) Pakdemirli, kendine gel, ca biriydi; sırada başkaları da vardı; “Tanrı büyük sıkıntı yarattığını belirtti. renkli gözlük takmışsın gerçekleri görmü- ölmüştü”, insan artık yalnızdı; özne de sa- Sorunları bakanlıklara ilettiklerini yorsun. Ben AKP’liyim. Yaktınız bizi, mah- nılanın aksine, rasyonel bir varlık değildi, belirten Eren, şunları söyledi: vettiniz. Karpuz 50 kuruş olur mu? Lütfen ayırdında olmadığı dürtülerin etkisindeydi. “İnşaat demirinde son bir yılda Cumhurbaşkanım, biraz gör çiftçiyi. Bit- Kendi ayakları üzerinde durmaya baş- tik, yazıklar olsun” dedi. l Haber Merkezi kaydedilen yüzde 116’lık fiyat artı- layan kapitalizm, dünya pazarında “eko- şı ne enflasyon ne de kur artışları lojik hâkimiyetini” kurmuştu, artık küre- ile açıklanabilmektedir. Temel gir- sel bir üretim tarzıydı. Kapitalizm emper- Bakanlık açıklamasına göre maliyet artışının gerekçesi plansızlık dilerdeki yüksek fiyat artışı, 200’ü yalizme dönüşürken savaş ekonomile- aşkın işkoluyla doğrudan bağlan- ri, finans krizleri liberal kapitalizmi dev- tılı, ekonominin lokomotifi sayı- let kapitalizmine dönüştürüyordu. Em- lan inşaat sektörünü zor durum- peryalist kapitalizm içinde, hegemonya da bırakmıştır. Kamu yatırımların- transferi, komünizm ve faşizmden olu- da piyasa şartlarını doğru bir şekil- şan üçlü bir dinamik, “yeniden paylaşım de yansıtacak endeksler kullanan, savaşlarını” gündeme getiriyordu; hem Hızlı tren itirafı etkin ve adil bir fiyat farkı düzenle- de tren, otomobil, uçak, telgraf, telefon, mesi yapılması gerekmektedir. Ay- radyo, sinema, tank mitralyöz, el bomba- kapsam farkı söz konusu- ERDEM SEVGİ rıca demir-çelik üreticilerinin bir sı, zehirli gaz gibi teknolojik “gelişmele- dur” denildi. nebze fedakârlık yapmaları bekle- rin” hızlandırdığı bir zamanın içinde… üksek Hızlı Tren (YHT) nebilir” dedi. l Ekonomi Servisi ‘Kamu zararına Yprojelerinde toplam Yeni bir dünyanın kapısında… 36,5 milyar TL olan mali- yol açacak’ Bu moderniteyle bugünün zamanı ara- yetin 2021 yatırım progra- CHP’li Akın, Bakanlığın TZOB GENEL BAŞKANI: sında birçok benzerlik bulmak olanaklıdır. mında 133,9 milyar TL’ye YHT hatlarında yaşanan Düne kadar bilimkurgu romanlarına/filmle- çıkmasının ardındaki ge- olağanüstü maliyet artışı- rine ait olan savlar, teknolojiler artık bizim- 41 ili kuraklık rekçe plansızlık çıktı. na plansızlığın neden oldu- ledir. Bilgisayarlar yeni değil ama elinizde- Ulaştırma ve Altyapı Ba- ki akıllı telefonun içindeki bilgisayar, Ay’a ğunu kabul ettiğini belirte- vurdu, hibe şart kanlığı, Ankara-İzmir, Ban- insan indiren bilgisayardan birçok kez da- rek, “Bakanlığın verdiği ya- dırma-Osmaneli, Adana- ha güçlüdür. Bu bilgisayara, internet ve nıt, iktidarın Türkiye’yi yö- ürkiye Ziraat Odaları Birliği Gaziantep, Yerköy-Kayse- yapay zekâyı, “büyük veri”nin getirdikleri- netemediğinin açık bir iti- (TZOB) Genel Başkanı Şemsi TCDD bünyesinde 2020’de 7 milyar 125 milyon 69 bin TL ma- ni; insan aklının sınırlarını zorlayan kuan- ri, Gebze-Halkalı, Aksaray- rafı. YHT hatlarıyla ilgi- TBayraktar, mayıs yağışları yeter- liyetle yer alan Ankara-İzmir hattı projesi, AYGM bünyesinde tum teorisini, kuantum bilgisayarını ekle- Yenice YHT projelerini Tür- li eksik planlama yapıl- revize edildi ve maliyet 39 milyar TL’yi geçti. siz olunca kuraklıktan etkilenen il sa- dik mi, yeni bir “dünyanın” kapısından içeri kiye Cumhuriyeti Devlet mış. Eksikler, 2021 yatı- yısının 41’e çıktığını belirterek, üreti- girmekte olduğumuzu görebiliriz. Dün kim- Demiryolları’ndan (TCDD) milyar TL’den 133,9 mil- desinde sözkonusu hatla- rım programında maliyetle- cilere dekar başına 200 lira hibe ve- senin aklına gelmezdi ama bugün Çin bu alarak Altyapı Yatırım- yar TL’ye çıktığını Ulaştır- rın üstyapı işleri, elektrifi- rilmesini istedi. TZOB, “Mayıs Ayına rin katlanmasına neden ol- teknolojileri kullanarak Ay’ın karanlık yü- ları Genel Müdürlüğü’ne ma ve Altyapı Bakanlığı’na kasyon-sinyalizasyon işle- İlişkin Kuraklık Raporu” yayımladı. du. Bu durum öngörüsüzlü- züne, Mars’a araç indiriyor, 500 yıllık Batı (AYGM) devretmişti. sormuştu. ri, gar tesislerini teşkil et- Bayraktar, kuraklıktan etkilenen üre- ğün ve plansızlığın göster- merkezli yeni dünyayı şekillendiriyor. Bu süreçte ortaya çıkan Bakanlık’tan verilen ya- mek ve şehir merkezi ge- ticiler için şu önerilerde bulundu: gesi. Son bir yılda döviz ku- Bu yeni dünya, “gözetleme-denetle- n Üreticilerimizin Tarım Kredi Ko- rekor orandaki maliyet ar- nıtta Türkiye genelindeki çişlerindeki konvansiyonel ru arttı, yurt dışı kredi ma- me-veri madenciliği kapitalizminin”, in- operatifleri, Ziraat Bankası ve özel tışları ise CHP Başkan Yar- ilgili YHT hatlarının TCDD hatların şehir dışına taşın- liyetleri yükseldi. 2020 sansız hava araçlarının, kendi kendine ka- bankalara olan kredi borçları uzun dımcısı Ahmet Akın tara- bünyesindeyken yatırım masının da bulunduğu ifa- programındaki eksik plan- rar verebilen savaş makinelerinin, hiperso- vadeli ve faizsiz ertelenmeli. fından Meclis gündemine programında yalnızca alt- de edildi. Yanıtta, YHT hat- lama kamu zararına yol nik füzelerin, uzay yarışlarının, tekno-tota- n Hibe tohumluk dağıtımı yapıl- getirilmişti. Akın, projele- yapı işleri bulunduğu be- larındaki katlanan mali- açacak” dedi. literizmin, hatta Yeni Faşizmin dünyasıdır. malı, fide ve fidan desteği verilmeli, rin maliyetinin neden 36,5 lirtildi. Yanıtta, AYGM uh- yetlerle ilgili, “Artış değil, l ANKARA Bu şekilde hızlanan zamanın dünyasın- bu yıl için sulama ücreti alınmamalı. da uygarlık, virüslerin (doğadan ya da la- n Üreticilerimizin Bağ-Kur prim boratuvardan) getirdiği pandemi riskle- borçları uzun vadeyle faizsiz erte- KURDAKI DALGALANMA rinin, iklim, su ve gıda krizlerinin pençe- lenmeli. l Ekonomi Servisi sindedir. Teknolojik gelişmelerin yönü- PERAKENDEYI ZORA SOKTU nü belirleyen, küresel ısınmaya, virüslere karşı mücadeleyi kâr öncelikleriyle sabo- C Waikiki Yönetim Kuru- lişme yaşandığını belirten te etmeye devam eden kapitalizmi, bu- KISA...KISA... Llu Başkanı Vahap Küçük, Vahap Küçük, firma olarak gün yeni ve insanın gereksinimlerine da- l Büyüme rakamı açıklanı- pandemi süreci ve kurlarda- pandeminin ilk 6 aylık dö- ha uygun bir üretim tarzıyla değiştirerek yor: Türkiye İstatistik Kurumu ki dalgalanmanın peraken- neminde 2023 yılı e-ticaret bir “Yeni Modernite’yi şekillendirecek” si- (TÜİK), Ocak- Mart 2021 dönemi- de sektörünü zora soktuğu- hedeflerini yakaladıklarını yasi irade yoktur. Sosyalistler, yeni tek- nu açıkladı. anlattı. Orka Holding Yöne- ni kapsayan gayrisafi yurtiçi hası- nolojilere, sınıf şekillenmelerine uyum Bursa Sanayi ve Ticaret tim Kurulu Başkanı Süley- la (GSYH) verileri bugün açıklanı- sağlamak yerine, çoktan eskimiş bir mo- man Orakçıoğlu ise “Pan- Odası’nın düzenlediği “Tekstil yor. Beklenti birinci çeyrekte yüz- dernitenin aklıyla hareket etmekte ısrar demide bizim en önemli so- Sektöründe Gelecek Vizyonu” de 6.4. ettikçe de olmayacaktır. Otomotivde satış runumuz müşteri ile temas başlıklı toplantıda pandemi- l 400 bin firmaya destek: Sa- edememek oldu. Bu konu- nin sektöre etkileri tartışıldı. nayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa da aşılama çok önemli. Pe- Perakende sektörü- Varank, salgında14 milyon kişiye sonrası sancısı rakendeye aşılamada önce- İngiltere ile menşe nün en büyüklerinden LC hibe desteği sağladıklarını belir- lik tanınması gerektiğini dü- Waikiki’nin kurucusu Vahap terek, “Desteklerden 400 bin fir- aşıt Araçları Tedarik Sana- zım. Yurtdışı yatırımlara ağır- şünüyorum” dedi. kuralları belirlendi Küçük, sektörün hızla büyü- ma yararlandı. 415 milyon TL kre- Tyicileri Derneği (TAYSAD), lık vermeli” dedi. mesine rağmen sermaye bi- di desteği sağladık. 1 milyon 385 ürkiye ve İngiltere arasındaki Serbest Tica- Otomotiv Satış Sonrası Ürün OSS Derneği Başkanı Ziya Orka hisselerini rikimi sağlayamadığını belir- bin esnafın yararlanabileceği hibe Tret Anlaşması (STA) kapsamında menşe ku- ve Hizmetler Derneği (OSS) ve Özalp, Türkiye otomotiv satış terek, “Yatırımlar daha çok geri aldı destek programını sunduk” dedi. rallarının uygulanmasına ilişkin esaslar belir- Otomotiv Endüstrisi İhracat- sonrası pazarına yönelik et- krediyle yapılıyordu. Ekono- Orakçıoğlu ayrıca, In- l BES’ten 5 milyon katılımcı: lendi. 14 Nisan 2021’den geçerli olmak üzere çıları Birliği (OİB) Aftermarket kilerinin 2035’ten sonra çok mide güneşli bir hava oldu- vestcorp ile hisse devri için Türkiye nüfusunun yaklaşık yüzde yürürlüğegiren yönetmeliğe göre, Türkiye’ye it- Konferansı’nda sektörün gele- daha ciddi olacağını söyledi. ğu için bu yönetilebiliyordu. görüştüklerini belirterek, 27’sini teşkil eden 18 yaş altı nü- hal edilen ürünlerin toplam kıymetinin küçük ceğini tartıştı. OİB Yönetim Kurulu Başka- Ancak 2018 yılında başla- “Centilmence anlaşarak fusun Bireysel Emeklilik Sistemi’ne paketler için 500 Avro’yu veya yolcunun kişisel TAYSAD Yönetim Kurulu nı Baran Çelik de “Elektrikli yan döviz kurlarındaki yük- hisselerimizi geri aldık. Glo- (BES) otomatik dahil edilmesi ile or- eşyasını oluşturan ürünler için 1200 Avro’yu Başkanı Albert Saydam, gele- ve yeni nesil araçlarda batar- sek dalgalanma ve pande- bal çapta mağazalaşmaya ta vadede 5 milyona yakın yeni katı- aşmadığı hallerde, menşe beyanı ibraz edilme- neksel araç anlayışının elekt- ya ile yazılımlar, maliyette çok mi süreci sektörü zorlama- ve dijital teknolojiye yönelik lımcının sisteme entegre olabilece- si gerekmeyecek. Her taraf ülke, menşe beya- rikli ve hibrit araçlarla değişti- önemli bir yer tutuyor. Şim- ya başladı” dedi. yatırımlarımız daha da arta- ği, ilk yılda yaklaşık 3 milyar lira fo- nının, yapıldığı tarihten itibaren 12 ay veya it- ğini belirterek, “Bu değişim ile diden bu doğrultuda aksiyon Pandemi ile birlikte cak” ifadelerini kullandı. nun birikebileceği değerlendiriliyor. halatçı taraf ülkede tanınan daha uzun bir süre otomotiv tedarik sanayiinin, alınması gerekli” dedi. e-ticaret alanında hızlı ge- l Ekonomi Servisi için geçerli olmasını sağlayacak. ürün gamını geliştirmesi la- l Ekonomi Servisi