Katalog

30 ARALIK 2021 PERŞEMBE 14 KÜLTÜR Martı Tiyatro’nun oyunu ‘Hoşgeldin Boyacı’yı Donald Boyacı aslında Churchill yazdı, Arif Akkaya sahneye koydu. Yıl sonu Oyunda Erdal Özyağcılar, ılın son gününe saatler kala, haksız- lıktan, zulümden, alçaklıktan söz et- Berna Laçin ve Gözde Ymeyeceğim. Kaybetmeyi, gözden aktör çıkarsa... Çetiner rol alıyor. düşmeyi hazmedemeyenlerin HDP’ye yö- nelik, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne yönelik şiddet yüklü saldırılarını da zaten gazetelerde bol bol okudunuz. Son bir ir yanda ülkenin Oyun yazarı Donald Churchill, gayret insan ve hayvan düşmanlığını “Be- durumu diğer yan- aynı zamanda bir senarist. Dizi ve yaz Türkler hayvanlarınıza sahip çıkın” di- Bda karmakarışık filmler yazıyor. Bu yüzden oyunda yerek bölücülüğün, ayırımcılığın, öteki- olduğumuz bir ortam. da hep şimdi ne olacak diye bek- leştirmenin veciz örneğini verenleri de siz Tüm bunların yanında ÖZNUR liyoruz. Arkası birazdan sahnede okurlara havale ediyorum. OĞRAŞ ÇOLAK benim nefes alabildiğim misali. Bunlar yerine sizlere yıllardır sürdürdü- tek yer tiyatro. Tiyatro Oyunun daha yarısında Jane, ğümüz bir güzellikten, beni mutlu eden, kıskanç bir sevgili gibidir. Tiyatro- Marcia’nın evine geliyor, “Sen be- umut veren bir olaydan söz edeceğim. da oyun seyretmeye gideceksen, ta- nim dün akşam kocamla beraber- Biz Kızkardeşler mamen dertlerinden, beklentiler- din, ben de gidip senin kocana onu İlk ne zaman başladı, anımsamıyo- den, hüzünden ve sevincinden arın- aldattığını söyleyeceğim” demesi, rum. 80’li yıllardaydı. İletişim dünyasının mış olacaksın. O gün sana sahneden oyun herhalde tek perde ve kısa de- “Kibele”si, Sibel Asna’nın ön ayak olma- kimlerin ne söyleyeceğini bilemez- dirtiyor biz seyircilere. Çünkü bun- sıyla başladı… Yılın son günleri yaklaşır- sin. Yani gözyaşı mı kahkaha mı ge- dan sonra kocası gelir, olay biter ken, basın dünyasından farklı görüşler- Erdal Özyağcılar lir, hiç belli olmaz. hissine kapılıyoruz. den de olsa, meslek insanları onun evin- Benim payıma bugün bol kahka- Ama... Gözde Çetiner de buluşur olduk. ha ve sahnede bir ustayı seyretme- Bu arada Boyacı ne yapıyor? Hep- Önceleri malum hepimiz gençtik, gü- Berna Laçin zeldik ve hem dünyayı değiştirecek hem nin hayranlığı düştü. Tam da ihtiya- sinden uyanık olan Boyacı, olup bi- de çok eğlenecektik. “Pijama Partili” ilk cımız olduğu bu zorlu zamanda. ten her şeyi duyuyor ve sonra olan- buluşmalarımız çok çabuk, geride bırak- Yeşilçam filmlerinde, sonra ise di- lar oluyor. Oyunun nasıl ilerlediği- tığımız yılın hesaplaşmasına, gelecek yı- zilerde izlediğimiz Erdal Özyağcılar ni tabii ki anlatmayacağım. Çünkü lın umutlarına yönelen toplantılara dö- sahnede de ne kadar dev bir oyun- sonrası gerçekten hiç beklenmedik nüştü. Kendimize “Kızkardeşler” dedik. O cuymuş görmüş olduk. sürprizlerle dolu. Oyunda Marcia’yı ilk buluşmalardan artık aramızda olma- Donald Churchill’in yazdığı, Fü- canlandıran Berna Laçin’in doğal yan Duygu Asena’yı, ve artık gazeteci- liğe veda etmiş olan Ferai Tınç’ı anma- sun Günersel’in çevirdiği oyunu ve samimi oyunculuğu dikkat çeki- mam imkânsız! Arif Akkaya sahneye koydu. Oyun- ci ve çok ama çok başarılı. Oyun aslında günlük hayatın adamla evlenmiş Marcia. Bir de kü- Zamanla, sayımız çoğaldı, evlere sığa- da Erdal Özyağcılar, Berna Laçin ve Özyağcılar, oyun için de oyun içinde yaşanan ve ters giden olay- çük bir dükkânı olan Jane. Onun da maz olduk, mekânlar değişti. Asıl önem- Gözde Çetiner rol alıyor. sergilediği performansıyla hep sah- lar üzerine kurulu. Üç ana karak- talihsiz bir evliliği var, aşk evliliği lisi, aramıza genç kuşaklar, farklı birikim- Walter, hayatı boyunca aktör olma nede olsun dedirtiyor bize. ter var. Bu üç karakterin hayatları- yapmış ama kocası bunu sürekli al- ler katıldı. Her buluşmamızın tartıştığımız, hayalleri kurarken para kazanmak Oyunun dekoru bir evin salonu. na tanık oluyoruz. Boyacı, boya ya- datıyor. Jane de kocasının kendisini odaklandığımız bir teması, bir etkinliği ol- adına boyacılığa başlar. Bir gün bir Kapı içinde kapılar. Dekor son parak hayatını geçindiren, karısın- aldattığı kadınları takip ederek inti- du. Artık bu toplantılarımız, bir kutlama- evi boyarken, birden Marcia ile kar- derece sade ve oyunun trafiğine dan ayrılmış bir adam. Zengin ka- kam almaya çalışıyor. Kendi içlerin- dan çok, dayanışma, çözüm üretme, be- yin fırtınası buluşmalarıydı!.. şılaşır, üzerine kapı çalınır; gelen uygun, yani kısacası başarılı bir dın ise genç, güzel ve sınıf atlamak de dramları olan üç insanın birleş- Başlangıçta 6-10 kişiyken, yıllar içinde kocası tarafından aldatılan Jane’dir. tasarım. için kendinden 20 yaş büyük bir mesini anlatıyor oyun aslında. 60 kişilik kontenjanı olan bir “aşirete” dö- nüştük. Her yıl sonunda buluşmaya elbet herkes katılamadı; ama uzaktan da birbi- TV+’dan abonelerine Sanat dünyasının rimizi kucakladık. yılbaşı hediyesi Ayşe Buğra için karbon ayak izi... Biz “Kızkardeşler” önceki akşam yıl so- ijital te- nu buluşmamızı yine Sibel Asna’nın orga- ngiltere’nin başkenti Londra’da bu yıl ilk Dlevizyon nizasyonuyla Cezayir’in, pencereleri açık, İkez yapılan bir konferansta sanat dünyası- platformu sokağa bakan kocaman toplantı salonun- nın karbon ayak izini azaltmak adına alınma- TV+ abo- da gerçekleştirdik. Yüzümüzde maskeler, sı gereken önlemler konuşuldu. Konferans neleri 31 sosyal mesafeyi kolladık! 2020 yılının sonuna doğru kurulan, Gallery Aralık Cu- Bu kez buluşmamızın odağında Ayşe Climate Coalition (GCC) adlı 600 sanat sim- ma sabahı Romulus Buğra vardı! sarının üye olduğu iklim koalisyonu tarafın- başlayacak Neden mi? 1522 Ggündür tutuklu olan dan düzenlendi. “Sanat dünyasını karbon- kampanya Osman Kavala’nın eşi olduğu için değil suzlaştırma” başlıklı konferans, Londra’da- ile üç gün üç gece boyunca platformda- Körkütük sadece… Bir yandan eşi için adalet ara- ki Barbican Centre’da yapıldı. Koalisyonun ki tüm içeriklere ücretsiz erişebilecek. yışını sürdürürken, eşinin artık çok yaş- hedefi, 2030 yılına kadar sanat dünyasının Tüm içerikler 3 Ocak sabahına kadar lanmış annesiyle ilgilenirken, bir yandan karbon emisyonunu, 2018-2019 seviyeleri- tüm abonelere açık olacak. da akademik çalışmalarını, bilim kadını MUBI’nin ocak seçkisi açıklandı ne göre yüzde 50 oranında azaltmak ve sıfır Öte yandan platformun 2021 yılı ve- olma niteliğini sürdürürken… Siyasi oto- atığa ulaşmak olarak açıklandı. rileri de açıklandı: TV+’yı en fazla iz- ritenin kendisine yönelik saldırı, hakaret, ijital platform MUBI, ocak ayın- Baktığımızda Ne Görüyoruz?” (7 Ocak), Sanat kurumlarının karbon ayak izini azalt- leyen illerin başında İstanbul yer aldı. aşağılama girişimi ve hoyratlık karşısında Dda koleksiyonuna yeni filmler ekli- San Sebastián’da dünya prömiyeri- ma hedefiyle kurulan koalisyon, konferans- İstanbul’u sırasıyla Ankara, İzmir, Ada- sağduyulu, ağırbaşlı, alçakgönüllü duru- yor. Julia Ducournau’nun seyirciyle bu- ni yapan, Torino’da Büyük Ödül’e de- ta bunu başarmak için alınabilecek altı önle- na, Mersin, Bursa, Antalya, Gaziantep, şunu hiç bozmadığı için… Millete insanlık luştuğu günden bu yana gündemden ğer görülen Selman Nacar imzalı yer- mi açıkladı. Artnet’in haberine göre 43 sayfalık Diyarbakır ve Kayseri takip etti. Plat- dersi, vicdan dersi ve terbiye dersi ver- düşmeyen Altın Palmiyeli filmi “Tita- li film “İki Şafak Arasında” (22 Ocak), “Karbonsuzlaştırma Eylem Planı”nda yer alan formda yer alan filmler arasında 2021 diği için… Kadın olmanın, bilim insanı ol- ne”, 28 Ocak 2022 tarihinden itibaren Lütfi Ömer Akad’ın Ayhan Işık’lı kla- önlemler, Paris İklim Anlaşması baz alınarak yılında en çok ilgiyi “Avangers: End- manın onurunu taşırken bu vakur duruşu- MUBI’de sinemaseverlerle buluşacak. siği “Kanun Namına” (14 Ocak), Cey- oluşturuldu. Plandaki önlemlerden ilki, her sa- game” gördü. Onu “Tenet” ve “Joker” nun, tüm kadınlarımıza örnek olmasını is- MUBI’nin ocak seçkisinde ayrı- lan Özgün Özçelik’in “Cadı Üçleme- nat organizasyonunun bir “Yeşil Takım” oluş- filmleri takip etti. TV+’da 2021 yılın- tediğimiz için… Onun yanında olduğu- ca, Danimarkalı usta yönetmen Tho- si” projesinin ilk halkası “13+” (12 turması. Bu ekip, kurumun çevreyle ilgili aldı- da en çok izlenen diziler arasında Ro- muzu belirtmek, dayanışma içinde oldu- mas Vinterberg’in “En İyi Uluslarara- Ocak), Kıvılcım Akay’ın İstanbul’da ğı tüm önlemleri, kararları, toplantıları yönete- ma İmparatorluğu’nun doğuşunu ko- ğumuzu söylemek için… sı Film” dalında Oscar’ı kucaklayan ka- yaşayan Afrikalı göçmen bir kadının cek. Bir diğer öneri, kurumun karbon deneti- nu alan “Romulus”, bir milyonerin es- Ona odaklanmamızın daha binlerce ne- ra komedisi “Körkütük” (1 Ocak’tan öyküsünü anlatan belgeseli “Amina” mi yapması olarak açıklandı. Koalisyon karbon ki bir CIA ajanıyla bir araya gelerek iş- deni var... Bütün bu nedenleri, her birimiz itibaren izlenebilecek), Berlin Film (5 Ocak) ve Fransız sinemasının bü- ayak izinin hesaplanması gerektiğini söylüyor. lenmesi muhtemel suçları yaşanma- bir deftere döktük. Yazılarımızla, çizgileri- Festivali’nden FIPRESCI ödülüyle dö- yük komedyeni Jacques Tati’ye ayrıl- Bunun için kendi internet sitelerindeki çevrimi- mizle, fotoğraflarımızla, kolajlarımızla, di- dan önlemeye çalışmalarını konu edi- nen Gürcistan yapımı “Gökyüzüne mış özel bir gösterim öne çıkıyor. çi karbon hesaplama makinesini öneriyor. nen “Person of Interest” yer aldı. leklerimizle, ruhumuzla, yüreğimizle, isya- nımızla, öfkemizle, direncimizle, desteği- mizle, neşemizle, sevincimizle, sarılmala- rımızla… Sonuçta boyu küçük ama içeri- Doğaçlama tiyatronun önemli ve festivallere katılan interak- ği kocaman bir defter çıktı ortaya. ‘Mahşer-i temsilcilerinden Mahşer-i Cüm- tif doğaçlama Mahşer-i Cümbüş Hayır, Ayşe Buğra buluşmaya katıla- büş, 1 Ocak Cumartesi günü sa- izleyenlere eğlenceli anlar vaat madı. Ama “defter” ona ulaştığında, hepi- Cümbüş’ at 20.30’da Trump Sahne’de ti- ediyor. İzleyenleri de güldürür- mizle kucaklaşmış olacak!.. yatroseverlerle buluşacak. Ku- ken düşündüren oyunda, haya- rulduğu günden bu yana Anka- tın içinden ve hayata dair bire- Trump Yeni yıl dileği ra ve İstanbul başta olmak üzere bir yaşadıkları örneklerle oyun- Sevgili Okurlar, birçok ilde gösteriler sergileyen ları yönlendirebiliyorlar. Sahne’de Hepinize, yalandan dolandan, yozluk- tan, yokluktan, yobazlıktan, hırsızlıktan, talandan, hoyratlıktan, ayırımcılıktan ve en çok da şiddetten arınmış bir yıl diliyo- diği armağan olarak biriktirmişli- Yaprak dergisi deyince de elbet- Mutluluğa merhaba rum. ğim vardır. te Orhan Veli, Melih Cevdet, Oktay Yeni yıla sağlıkla, mutlulukla, ya- Her yeni güne sağlıklı ve umutlu başla- Rifat, Ceyhun Atuf Kansu... unu- şam enerjisi yüksek bir duyguyla, yacağınız... ‘Bizim Orhan’ tulmaz. “acıyı bal eyleyerek” başlamalıyız. Her akşam vicdan sesinize kulak vere- Günümüzde Türkiye genelinde, Son Yaprak ise Orhan Veli’nin Buna herkesin gereksinimi var. Her- rek uyuyacağınız... 200 dolayında az sayfalı, çok sayfa- 14 Kasım 1950’de ansızın ölü- kesin sağlıklı yaşama hakkını güven- Sevdiklerinize sımsıkı sarılabileceğiniz... lı iki aylık, aylık sanat/edebiyat/kül- müyle arkadaşları tarafından ona ce altına alan (bkz. Prof. Dr. Hikmet Kendinizi yeryüzünde yapayalnız his- tür dergisi yayımlanıyor. Her birinde adanan, 1 Şubat 1951’de tek sa- Sami Türk, Sağlıklı Yaşama Hakkı.., setmeyeceğiniz… de 50-100 dolayında şair ve yaza- yı çıkarılan dergidir. Bunlar aklı- Yetkin Yayınları, 2021) devletin, liya- Hayallerinizi ve özgürlüğünüzü yaşaya- Yeni yılı rın yapıtları yer alıyor. Kimileri yerel ma gelmeseydi, bilesiniz ki bu- katli kişiler tarafından yönetilmesini bileceğiniz bir yıl… yönetimlerin dergisi olarak da para- gün 2021’in son kitaplarını yaza- istemeye hakkı var. Mutluluğu yaka- caktım, haftaya kaldı. sız dağıtılıyor. Her biri edebiyat oku- karşılarken lamaksa, deneyime de bağlıymış. lu, şiir okulu gibi çalışıyor. Belki de Son Yaprak’a gelmeden döne- Hermann Hesse, Kamuran her biri Orhan Veli’nin Yaprak dergi- min ünlü süreli yayını Kaynak der- arın 2021 takviminin son yap- Şipal’in çevirdiği Mutluluk (Yapı Kre- ‘Katmanlar ve Oluklar’ gisinin Orhan Veli’ye 1 Aralık 1950 sinin bıraktığı iz gibi, bir iz bırakmak rağını koparıyor, yeni yıla giri- di Yayınları, 2021) adlı kitabında mut- tarihli sayısını ayırdığını belirtmem istiyor... Yyoruz. Eski yıldan kurtuluyoruz! luluk üzerine şöyle diyor: “Yaşlan- aleri 77, Bazen bir günün geçmesini bek- gerekir. Burada Orhan Veli’nin ar- Orhan Veli Yaprak adını, dergi tek mış insanlar ne zaman, ne kadar sık- GMesut kadaşı Melih Cevdet Anday, “Bizim yapraktan oluştuğu için verdi. Bu- lemek bile kozmik yıl gibi geliyor in- lıkla ve ne kadar güçlü şekilde kendi- Karakış’ın “Kat- Orhan” başlıklı yazısıyla herkesi ağ- günlerde ilk şiir kitabına Son Yap- sana, çok uzun sürüyor, geçmiyor. lerini mutlu hissetmiş olduklarını dü- manlar ve latır. Şöyle tanımlar arkadaşını: “Be- 2021, çoklu bunalım yaşanan bir yıl- rak (Göl Kitap Yayıncılık, 2021) adı- şünmeye çabaladıklarında, bu mutlu- Oluklar” isim- nim kardeşimdi. Görünce yüzüm gü- nı veren Aynur Kuzu Güven ise dı. Geçmek bilmedi. Çünkü ekono- luğu her şeyden önce çocuklukların- li üçüncü kişi- lerdi. Başkalarına kolaylıkla anlata- bu adı verme nedenini şöyle açıklı- mi, siyaset, sağlık, ahlak... bunalım- da ararlar ve bunda haklıdırlar, mut- sel sergisine mayacağım, başkalarının kolaylıkla daydı. Günler hep “Ne oluyor”, “Ne yor: “İnsanın yaşam döngüsünü en luluğu deneyimlemek için, öncelikle 16 Ocak’a ka- anlayamayacağı bir işi, bir düşünceyi olacak” diye sormakla, sorgulamak- iyi anlatan varlığın yaprak olduğunu zamandan, böylelikle hem korkudan dar ev sahipli- ona iki kelimede anlatıverirdim. Anla- düşünüyorum. Yaprak tomurcuk ve- la, beklemekle, tedirginlikle geçti... hem de umuttan bağımsızlık gerekir, ği yapıyor. Tek- dığını, can alacak yerinden anladığını Ama umudumuzu asla yitirmedik! rir, gelişir sonra yaşlanır. (...) Şiir de bu yetenek de yıllar geçtikçe insanla- niği ve renk ça- bir işaretle belli ederdi. Çok zekiydi.” Çünkü gelmekte olan geliyordu! bu duyguların sonunda ortaya çıkar rın çoğunda yitip gider.” lışmalarıyla di- “Yaprak” deyince, şiirimizin ölüm- ve dalından koparak sanat orma- Yıllar yitip gitmeden, yeni yıla, sağ- ğer tüm soyut ‘Son Yaprak’ süz adı Orhan Veli Kanık’ın 1 Ocak nında yerini alır. Aynı zamanda son lığımıza, mutluluğumuza, mutluluğu- çalışmalardan 1949-15 Haziran 1950 arası 28 sayı yaprak sonbaharı işaret eder (dal- Tutkulu bir dergici de olan şa- muzu borçlu olduklarımıza, sevdik- farklı bir yola sapan ve bu yolda olağanüstü çıkardığı, 15 günlük, tek yapraklık bu ir Cemal Süreya, “Edebiyatın nab- da tutunmaya çalışan son yaprak). lerimize, kitaplarımıza, dergilerimize, başarılı eserler üreten sanatçı, resimlerinde dergiyi anımsarım. Bu dergiyi kütüp- zı dergilerde atar” demişti. Türk ede- Sonbahar hem hüznün hem de se- çocukluğumuza, çocuklarımıza, ül- dolaysız bir biçime yönelerek formların, leke- hanelerde görmüşlüğüm ve Milliyet biyatının kalbi de bir dönem Yaprak vinç ve coşkunun zirve yaptığı sana- kemize sahip çıkalım. lerin ve renklerin birbiriyle olan ilişkisini tuval Sanat dergisinin “altın yılları”nda ver- dergisinde atmıştı. tın mevsimidir.” Yeni yılınız kutlu olsun! sınırlarının ötesine taşıyor.