Katalog

30 ARALIK 2021 PERŞEMBE EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 11 CUMHURİYET 24 AYAR DOLAR AVRO STERLİN FAİZ BORSA ALTIN ALTIN 12.9500 14.5700 17.4500 23.11 1.895 4912.49 752.27 99 kuruş 110 kuruş 133 kuruş 0.2 puan 44.98 puan 255.70 lira 50.06 lira Yılın bitmesine sayılı günler kala, döviz piyasası yine hareketli günler geçiriyor Doların gözü yüksekte Mahşerin atlıları çoğalıyor Dün dolar kuru 12.95 lira, Avro kuru 14.57 lirayı gördü. 2022 yılı para politikasını açıklayan Merkez ise bir kez ahşerin dört atlısı savaş, pandemi, 3-5 BİN TON açlık ve ölüm son yıllarda çok hare- Türkiye’de, “yastık daha kur seviyesine ilişkin hedefi olmadığını duyurdu. Mketli. Zamanla mahşerin dört atlısına altı”nda olduğu tahmin 1930’larda faşizm, 21. yüzyılda iklim krizi edilen altın miktarı eni haftaya yükseliş yönün- yönetilen/yönlendirilen fiyatlar ve eklenmişti. Ne yazık ki bir yenisi gündemde: Totalitarizmin hizmetinde yapay zekâ. de başlayan dolar/TL, dün de talep gelişmeleri etkili oldu. Para Ybu seyrini artırarak sürdür- politikası kararlarının birikimli et- Klasikler birinci sırada dü. Güne 11.99 seviyesinde başla- kileri 2022’nin ilk çeyreğinde ya- Yeni yıla, Carl Bildt’in deyimiyle “savaş yan dolar/TL, hemen açılışı sonra- kından takip edilecek. davullarıyla” giriyoruz. Rusya ve NATO, Uk- sı önce 12.30, öğlenden sonra da 4 TCMB, döviz kurlarının sevi- rayna sınırında karşılıklı askeri yığınak yap- 12.95’e kadar yükseldi. Günü de yesine ilişkin olarak herhangi bir maya devam ediyor. Hint-Pasifik bölge- 12.70 seviyesinde tamamladı. Av- hedefi gözetmeyecek. Kurların dü- sinde Çin, zaman zaman Rusya ile birlikte Tayvan’a yönelik tehditlerle ABD’yi sınıyor. ro da 14.57 seviyesine kadar çıkar- zeyini ya da yönünü belirleme Almanya, ABD donanmasına eşlik etmek ken günü 14.40 civarında kapattı. amacıyla herhangi bir döviz alım 5.1 MİLYAR DOLAR 2.4 MİLYAR DOLAR üzere Güney Çin Denizi’ne gönderdiği sa- Böylece günlük değer artışı dolar- ya da satım işlemi yapmayacak. İlk 10 ayda yapılan İlk 10 ayda yapılan vaş gemilerine yenilerini eklemeye hazırlanı- altın ithalatı altın ihracatı da yüzde 8.3, Avro’da yüzde 8.2’yi yor. Tabii ki “kimse savaş istemiyor”. I. Dün- Swap azaltılacak buldu. Yabancı yatırımcıların ta- ya Savaşı’ndan birkaç ay önce de kimse ne 4 Banka yeni yılda rezerv güç- savaş istiyor ne de bekliyordu... til nedeniyle işlem yapmadığı yılın İkinci sırada pandemi var. Şimdilik ve- son günlerinde, dün öne çıkan gün- lendirme için adımlar atacak. Sıra ‘altın’ hesaplara geldi riler, 2022 yılında pandeminin, Omicron Swap miktarları ise azaltılacak. dem maddesi ise TCMB’nin açık- son mutasyon ise giderek yatışma olasılı- erkez Bankası, döviz tevdiat he- da bulunan altının TL’ye çevrildiği gün ladığı 2022 para ve kur politikası Politikada, yabancı paranın mali- ğına işaret ediyor. Ancak “kapitalizmin ikin- Msaplarını TL’ye dönüştürmek is- saat 11.00’de TCMB tarafından ilan yetinin artırılması yönünde karşı- metni oldu. Bu metindeki şu vurgu- ci çelişkisi” o kadar keskinleşti ki her an ye- teyenler için başlattığı ve bir kez ya- edilen gram altının TL karşılığı alış fi- lar ise dikkat çekti: lık aracı da kullanılacak. ni bir mutasyon ya da çok daha tehlikeli ye- rarlanılabilecek destek programını yatı olarak tanımlandı. Bankalar tara- ni bir virüsün insana sıçrama riski var. Örne- Öte yandan bankacıların 4 Para politikası, enflasyonu or- bu kez altın için devreye soktu. fından bu tür üç ay, altı ay veya bir yıl ğin İsrail’de, Hula Doğal Koruma Alanı’nda, ta vadeli yüzde 5 hedefine kade- Reuters’a verdiği bilgilere göre, Resmi Gazete’de dün yayımlanan vadeli TL mevduat ya da katılma he- H5N1 kuş gribi virüsü bu yıl 5 bin 400 ley- kur korumalı TL hesaplara döviz meli olarak yaklaştıracak şekilde “Altın Hesaplarından TL Mevduat sabı açılacak. Vade sonu fiyatının dö- leği öldürdü. H5N1’in insana bulaşma ris- oluşturulacak. Dördüncü çeyrekte hesaplarını bozdurarak geçenlerin ve Katılma Hesaplarına Dönüşümün nüşüm fiyatından yüksek olması du- ki düşük ama bu virüsü kapanın ölme olası- sayısı sınırlı kaldı. Kur korumalı- enflasyonda gözlenen yükselişte; Desteklenmesi Hakkında Tebliğ”e gö- rumunda aradaki fark TCMB tarafın- lığı çok yüksek. Açlık ve ölüme gelince, mahşerin ilk iki döviz kurları, ithalat fiyatlarında- ya geçiş daha çok TL mevduattan. re “dönüşüm fiyatı” altın hesapların- dan karşılanacak. l ANKARA atlısının katkılarının yanı sıra, küresel ısın- l Ekonomi Servisi ki artışlar ile arz yönlü unsurlar, manın hızlandırdığı aşırı sert fırtınalar, sel baskınları, sıcaklıklar birçok bölgede açlı- ğa yol açıyor, kaynak savaşlarını hızlandı- Yılbaşından itibaren çimento fiyatlarının yüzde 20 artırılacağı öğrenildi rıyor, göç dalgalarını, kendi vatanlarından umudunu kesen insanlarla besliyor. Mah- şerin, savaş, pandemi, açlık atlılarının yanı sıra, göçmenler yolculukları boyunca sık sık mahşerin dördüncü atlısıyla, ölümle karşı- laşıyorlar. En iyimser yorumcular bile bu at- İnşaatta ‘yeni zam’ isyanı lıların koşusunun 2022’de yavaşlayacağını düşünemiyor... ruşturmanın yedi aydır bitmedi- kı da istiyor. Aksi takdirde bu fir- ALI CAN POLAT UYGULAMA 1 OCAK’TA Faşizm ve teknoloji ğini söyleyen Tellioğlu, şu vurgu- maların batacağını söyleyen Tel- öviz kurlarındaki kısmi geri Faşizm yine dünyanın gündeminde: Kasım yu yaptı: “Bugün, beton firmala- lioğlu, “Firma batacak, işçiler iş- Dijital bankacılık ayında Amerika’da kısmi Kongre seçimleri Dçekilmeyle birlikte her alan- rına çimento fiyatlarında yüzde siz kalacak. Sonra kamu yarım var, nisan ayında da Fransa’da başkanlık se- da indirim talebi doğsa da konut 20 artış yapılacağı duyurulmuş. kalan projeyi iki katı maliyetle çimleri. Amerika’da Trump çizgisinde faşist dönemi başlıyor maliyetlerinde artış devam edi- Halen çimentonun tonu ortalama tamamlayacak, herkes zarar ede- kadroların kontrolüne geçen Cumhuriyet- yor. 500 TL, bu artışla 600 TL’ye çı- cek” dedi. ankacılık Düzenleme ve Denetleme çi Parti, kasım seçimlerinde Senato ve mec- İnşaat Müteahhitleri Konfede- lis çoğunluğunu ve yeni eyalet valiliklerini ne BKurumu, şubesiz faaliyet gösterecek kacak. Çimentonun maliyetinde Daha önce çimento maliyetlerin- rasyonu (İMKON) Başkanı Tahir pahasına olursa olsun ele geçirmeye karar- dijital bankalar için yeni düzenlemesini büyük oranda yerli girdi var, bu de en büyük payın enerji giderle- lı; başarılı olma şansı her gün biraz daha ar- dünkü Resmi Gazete’de yayımladı. Böyle- Tellioğlu, çimentonun ocak ayın- zam niye?” ri olduğunu ve çimentonun birin- tıyor. Yüksek mahkemede aşırı sağın ağırlı- ce 1 Ocak itibarıyla 1 milyar liralık öden- da zamlanacağını duyurdu. Kısa ci sınıf bir inşaatın (arsa maliyeti ğını da bu resme ekleyince “süreç olarak fa- miş sermaye başta olmak üzere gerek- süre önce müteahhitler, çimen- Çimentocu sessiz hariç) toplam maliyeti içindeki pa- şizmin” 2024’te Trump ya da ona benzer bir li şartları yerine getiren fintech’ler, plat- to fiyatlarında fahiş artışlar oldu- Müteahhitler ayrıca, ar- yının yüzde 3 olduğunu söy- adayı iktidara taşıyacağını düşünebiliriz. formlar, şirketler dijital banka lisansıyla ğu iddiasıyla grev yapmış; fiyat- İngiltere’de Financial Times, Bo- tan maliyetlerden dola- leyen Çimento Endüstri- faaliyet gösterebilecek. ris Johnson’un dengeleme ve denetle- larda durulma olunca grevleri- yı, kamu projeleri ya- si İşverenleri Sendika- Yine düzenlemeye göre dijital bankala- me organlarını zayıflattığından yakınıyor. ni sonlandırmıştı. Aynı dönemde pan firmalar için fi- sı, zam haberlerine rın kredi müşterileri, yalnızca finansal tü- Fransa’da 2021’de aniden ortaya çıkan Rekabet Kurumu da konu ile ilgi- yat farkı veya söz- karşılık sorularımı- keticilerden ve KOBİ’lerden oluşabilecek. Zemmour, ırkçı milliyetçi, Fransa’yı Müs- li soruşturma başlatmıştı. Bu so- leşme fesih hak- Yine en az bir fiziksel büro şartı arana- za cevap vermedi. lümanlardan kurtarmayı vaat eden faşist bir politikacı; Le Pen’i bile geride bırakarak cak. l Ekonomi Servisi Macron’un karşısına aday olarak çıkmayı başardı. Zemmour’un Fransa başkanlık se- BİRLEŞME - SATIN ALMA çimlerini kazanma şansı zayıf ama sıfır de- İktidar, üçe beşe bakmadan özelleştiriyor! ğil. Bu iki gelişme kapitalizmin iki önemli ül- kesinde “süreç olarak” faşizmin 2022’de ye- Finansal yatırımcı KP iktidarı, krize soktuğu ekonomi- ki 2 bin 285 metrekarelik taşınmaz 3.5 Aycı Promosyon’a, Erzican Tercan’da- niden hızlanacağını düşündürüyor. İzleme gözetleme, “büyük veri” kapita- Anin artan kaynak ihtiyacını karşıla- milyon liraya Kemalettin Kamit’e, Anka- ki 3 bin 516 metrekarelik taşınmaz 700 başrolde yer aldı lizminin 2022’de özellikle yapay zekâ ala- mak için özelleştirmeyi hızlandırdı. ra Gölbaşı’ndaki iki taşınmazdan 1193 bin liraya Velioğulları Temizlik’e, Mer- nındaki gelişmelerle daha da derinleşeceği- Dün Resmi Gazete’de yayımlanan metrekarelik yer 3.1 milyon liraya Eti sin Tarsus’taki 755 metrekarelik taşın- eloitte Türkiye’nin yayımladığı ni, siber savaşlar, otonom silahlar alanında- onay kararlarına göre, Denizli’deki Çal Hotel ve 1000 metrekarelik yer 1.7 mil- maz 455 bin liraya İsmail Fidanoğlu’na, D“2021 Yılı Birleşme ve Satın Alma- ki yarışı hızlandıracağını söylemek yanlış ol- HES ve taşınmazlarının işletme hakkı 9.4 yon liraya Öztürk Turizm’e satıldı. Kütahya’daki üç taşınmazdan 854 met- lar Raporu”na göre bu yıl 390 adet işlem maz. Yıl kapanırken korkutucu iki örnekle milyon liraya Erk İnşaat’a verildi. Yine rekarelik yer 261 bin liraya İlyas Doğan, gerçekleşirken toplam işlem hacmi yüz- karşılaştım. Birincisi, South China Morning Muğla Bitez’deki 18 bin 847 metrekare- ‘Talih Kuşu’ dertli 725 metrekarelik yer 150 bin liraya İs- de 12 artışla 10.1 milyar dolar oldu. Post’a göre Çin devleti, yapay zekâ ile ça- lik taşınmaz 115.5 milyon liraya Demir- met Güner ve 477 metrekarelik yer 96 Salgının hızlandırdığı dijitalleşme süre- Ayrıca Hatay Reyhanlı’daki 848 met- lışan, yüzde 97 oranında “doğru” karar ve- cioğlu Mermer’e, Muş’taki 737 ve 2 bin bin liraya Ali Sönmez’e satıldı. Öte yan- cinin de etkisiyle e-ticaret, teknoloji, in- rekarelik taşınmaz 1.7 milyon liraya D. rebilen bir elektronik savcı üretmiş. Böylece 286 metrekarelik iki taşınmaz 6.9 mil- dan Milli Piyango Bayileri Esnaf Odası ternet ve mobil hizmetler ile oyun sektö- Mehmet Dörtbudak’a, Erzincan Üzüm- sıradan suçlara bakan savcıların yükü aza- yon liraya Kerem Dost,’a Tokat Zile’deki Başkanı Hüseyin Poyraz, bilet satışında- rünün ön plana çıktığı işlemlerde, finansal lü’deki 3 bin 266 metrekarelik taşın- lacakmış. İkincisine de Times of Israel ga- 3 bin 314 ve 4 bin 518 metrekarelik iki ki düşüşle ilgili Cumhuriyet’in gündeme zetesinin “Dehşet verici siber silah” başlıklı yatırımcılar başrolde yer aldı. 4.2 milyar maz 1.5 milyon liraya Özgür Cantürk’e, yazısında rastladım. İsrail’de siber izleme ve taşınmaz 6.1 milyon liraya Ali Eryılmaz’a, getirdiği konu hakkında dün de açıkla- dolar değerinde işleme imza atan finansal Zonguldak Çaycuma’daki 1209 metre- casusluk yazılımları üreten NSO adlı şirket, Adana Çukurova’daki 5 bin 37 metre- ma yaptı ve özelleştirmeye atıfla “Yaşa- yatırımcılar, işlem adedinin yüzde 63’ünü karelik taşımaz 1.3 milyon liraya T. Ya- hedef aldığı bilgisayarlara, bilgisayar sahibi- karelik taşınmaz 3.7 milyon liraya Sarı- nan güvensizlik, piyango biletlerinde sa- gerçekleştirdi. l Ekonomi Servisi şar Yurtbay’a, Giresun Eynesil’deki 700 nin hiçbir işlem (adrese tıklamak, bir resim lar Mimarlık’a, Zonguldak Çaycuma’da- tışı düşürdü” dedi. l Ekonomi Servisi metrekarelik taşınmaz 920 bin liraya indirmek ya da dosya açmak gibi) yapması- na gerek kalmadan girebiliyormuş. Uzman- lar, bu casus yazılım karşısında şimdilik hiç- lar denemeye çalışırken, piyasayı zorla diyor. Soruşturma açılan birçok kişi, piya- bir savunma aracının olmamasını dehşetle ‘Piyasaya sopa’nın terbiye etmek niyetini de açık ediyor. sa tarafından iyi bilinen, konuya çok yön- karşılıyorlarmış. Uluslararası Af Örgütü’nün Her ne kadar Bakan Nebati, kamu lü bakan, yeni uygulamanın faydaları gibi bir araştırması, NSO’nun yazılımını özellikle sonucunu yakında bankaları kanalıyla arka kapıdan döviz olası zararlarını ve sonuçlarını da yorumla- insan haklarını savunan yolsuzlukların üzeri- satarak kurları düşürdüklerini kabul et- yan kişiler. ne giden gazetecileri susturmak isteyen hü- mese de birkaç günde 7 milyar dolarlık Bence bu kişiler halkın zarar görmeme- görürüz kümetlerin satın aldığını gösteriyor. döviz rezervi erimesi izah edilemiyor. si için uyarı görevlerini yapıyorlar. Belir- Mahşerin atlılarının toynakları altında- CHP lideri Kılıçdaroğlu’nun somut dö- li bir banka hakkında bir şey söylemedik- konomi yönetimi uygulamaya koy- ki uygarlığın ürettiği “büyük veri” üzerin- nı sıra döviz hesaplarından alınan komis- viz satışı rakamlarına da yanıt verileme- leri de ortada. duğu yeni tedbirlerin tutma ihtimali- de, Elon Musk’ı bile korkutan bir hızla geli- yon yüzde 1.5’e çıkarıldı. Bu arada ban- di. Merkez Bankası’nın bizzat döviz sat- Yani piyasanın yanında devlet yazarla- Enin azaldığını görünce, piyasayı zor- şen “yapay zekâ”nın, kontrolden çıkma ris- kalara verecekleri kredilerin döviz alımı gi- madığı biliniyor ama aynen 128 milyar do- ra, sosyal medyaya da sopa gösteriyor. lama yöntemini seçiyor. Bakanın açık açık ki 2022’de daha da artacak. bi yollarda kullanılmaması konusunda sıkı lar olayındaki gibi Hazine’nin TL hesap- Bakan Nebati de bu uygulamayı açık açık söylediği “Hazine sopası”nın yanında, hem takip yapmaları şart koşuluyor. Bu konuda larının dövize çevrildiği anlaşılıyor. Bu da destekliyor. bankalara hem ticari işletmelere sopa de- banka cezaları gelmeye başladı. Kredi çe- Hazine’nin mevduatı ve döviz rezervlerinin Şu kadarını söyleyeyim: Bu kişilerin bü- nebilecek yeni zorlama tedbirler getiriliyor. kenler ise parayı belirli kanallarda kullan- erimesine neden oluyor. yük bölümü halkın aydınlanması için çalı- Bir yandan AKP’li belediyelerin zabıta- mayacakları konusunda yazılı taahhüt ver- ları ve bakanlıklar kanalıyla çarşı pazar- şıyor. Eski Merkez Bankası başkanları, ta- KISA... KISA... mek zorunda. nıdığım için söylüyorum, şu anda görev da, zincir marketlerde “görünür denetim- Eski başkanlara ve Bu yöntemin tutup tutmayacağı, dö- yapan ekonomi yönetiminin en yetkin ki- ler” artırılarak kamuoyunda indirim baskı- viz hesaplarının hedeflenen ölçüde çö- medyaya sopa sı yaratılıyor. Bu yolla enflasyon rakamla- şisinin bile fersah fersah üzerinde birikim- l BDDK’nin dün açıkladığı verilere göre, yılın ilk zülüp çözülmeyeceğini yakında anlama rının geri çekilmesinin amaçlandığı anlaşı- Ekonomi yönetimi daha önce soğan ve li, liyakatli ve vatansever kişilerdir. Onların 11 ayında bankacılık sektörünün net kârı yüz- lırken, bu yöntemin, amaçlandığı gibi, ara- imkânımız olacak. patates depolarını basarak, et fiyatları için itibarı, görevi bırakalı çok oldu ama hâlâ de 31.4 artışla 75.3 milyar lira oldu. Serma- Bu arada bankalar bir yandan da tica- mevcutların toplamının bile milyonlarca lık ayı enflasyon rakamlarına fren etkisinin zorlama tedbirler alarak sopa uygulama- ye yeterlilik oranı ise Kasım 2020’den Kasım ret ve sanayici kesimin baskısı altına so- çok az olabileceği tahmin ediliyor. sını denemişti. Ama bilindiği gibi, sokakla- kat üzerinde. Bildiğimiz iktisatçılar ve ya- 2021’e yüzde 19.4’ten yüzde 17.8’e geriledi. Öte yandan ise beklenen ilgiyi görmedi- kuluyor. Yılbaşı öncesi mevduat hacimle- ra manavlar açmalarına rağmen piyasaya zarların itibarı da.. l Türkiye Perakendeciler Federasyonu Genel ği anlaşılan kur garanti TL mevduat hac- rini korumak için, yeni hesaplara ilgi olma- Piyasaya devlet sopasını, zaman za- sopa politikası tutmadı, Cumhurbaşkanı minin artırılması için bankalara “hem sopa masının da etkisiyle, mevduat faizlerini ar- Başkan Yardımcısı Ali Kaya, marketlerdeki Erdoğan’ın dediği gibi, su aktı yolunu bul- man AKP öncesinde de gösteren iktidar- tıran bankalar ister istemez kredi faizleri- hem havuç” birlikte gösterilmeye başlan- du; fiyatlar somut nedenler ortadan kalk- lar oldu. Ancak şahsen uzun gazetecilik ürünlerde ilk aşamada yüzde 20-30 indirim dı. Merkez Bankası’nın yeni uygulamasıy- ni de artırmak zorunda kalınca TOBB, sert madığı için artmaya devam etti. yaşamımda, boşa sallanan devlet sopa- olduğunu belirterek “Bir ay sonra fiyatların la bankalardan döviz hesaplarını bozdu- açıklamalar yapmaya başladı. Bu arada Cumhurbaşkanı’nın açıklama- sının kazandığını, yani sonuç aldığını gör- yüzde 40 aşağı ineceğini tahmin ediyoruz” Belli ki ekonomi yönetimi 3 Ocak’ta rup yeni hesaba geçmeleri için müşterile- sıyla birlikte eleştiri yapılmaması uyarısı medim. Buna karşılık sopa göstereceğim dedi. rine baskı yapması isteniyor. 10 Aralık ta- açıklanacak enflasyon rakamlarının çok yapan BDDK, önceki gün 26 kişiye soruş- derken piyasanın sopasını yiyen çok ikti- l Eskişehir’de 200 gramı 2 liraya satılan ek- rihine kadar yüzde 10 oranında çözülme yüksek çıkmasından, bununla birlikte dö- dar gördüm. turma açtı. Kimse somut olarak hangi ko- mek, dün itibarıyla 210 grama yükseltilerek sağlayan bankaların munzam karşılıkları- vize yeniden büyük talep olmasından kor- nuda soruşturma açıldığını bilmiyor ama Yakında kimin sopasının daha sağlam 2.5 lira olarak satılmaya başlandı. İlgili işve- na verilen faiz oranları yükseltilecek. Ya- kuyor. Bunu yönetmek için çeşitli yol- herkes “Eleştiriler susturulmak isteniyor” olduğunu görme imkânımız olacak. ren sendikası 3.5 lira talep ediyor.