Katalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 3 ARALIK 2021 CUMA 2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER Belediyelerden Gıda ve sürdürülebilirlik yükselen Prof. Dr. Y. BIROL SAYGI demokrasi dalgası GASTRONOMI VE MUTFAK SANATLARI 019 Yerel Seçimlerinde CHP, Türki- rağmen gerçek bir “Demokrasi Dalga- BÖLÜM BAŞKANI ye nüfusunun neredeyse yarıya ya- sı” yaratan ve ülkeye kurtuluş umudu 2kın bir bölümünü barındıran kentler- aşılayan bu belediye başkanlarını ve ürdürülebilir” bir gıda de iktidara geldi. hizmet verdikleri kentlerin nüfuslarını sistemini neyin oluştur- Ama benim bu yazıda üzerinde dur- lütfen not ediniz; bu isimler “Demok- “Sduğu ve neyin “sürdü- mak istediğim konu, CHP’nin yerel se- rasi Kahramanıdırlar”: rülebilirlik” teriminin kapsamı- çim zaferi değil: Eskişehir’de efsane başkan Yılmaz na girdiği konusunda birçok fark- Vurgulamak istediğim nokta, CHP’li Büyükerşen, 888 bin 828. Sosyal Demokrat Belediye Başkanları- İstanbul’da Ekrem İmamoğlu, 15 mil- lı görüşler bulunmaktadır. Kesin nın büyük başarısı ve bu başarının Er- yon 462 bin 452. olarak konuşursak, sürdürülebi- doğan/AKP iktidarının maskesini dü- Ankara’da Mansur Yavaş, 5 milyon lirlik, kaynakların dünyanın on- şürmesi sonunda yarattığı “Demokra- 663 bin 322. ları değiştirme kapasitesini aşma- si Umudu”. İzmir’de Tunç Soyer, 4 milyon 394 bin 694. yan oranlarda kullanılması anla- HHH Antalya’da Muhittin Böcek, 2 milyon mına gelmektedir. Gıda için sür- Belediyelerden yükselen önlenemez 548 bin 308. dürülebilir bir sistem, gıda arz “Demokrasi Dalgasının” arkasında üç Adana’da Zeydan Karalar, 2 milyon güvenliği, sağlık, güvenlik, satın faktör var: 258 bin 718. 1) İktidarın ayrıştırıcı, bölücü, saldırgan Mersin’de Vahap Seçer, 1 milyon 868 alınabilirlik, kalite, istihdam ve eylem ve söylemlerine karşı, CHP’nin bin 757. büyüme açısından güçlü bir gıda projelere dönük, birleştirici, bütünleştiri- Hatay’da Lütfü Savaş, 1 milyon 659 endüstrisi ve aynı zamanda iklim ci, herkesi kucaklayıcı ve yerel seçimler- bin 320. değişikliği, biyoçeşitlilik, su ve deki zaferi de getiren genel “Demokratik Aydın’da Özlem Çerçioğlu, 1 milyon toprak kalitesi gibi konular açı- Uzlaşmacı” politikası. 119 bin 84. sından çevresel sürdürülebilirlik 2) CHP’li belediye başkanlarının icra- Tekirdağ’da Kadir Albayrak, 1 milyon gibi bir dizi konuyu kapsayan bir atlarının, iktidarın bütün engellemelerine, 81 bin 65. sistem olarak görülebilir. Sürdü- para kaynaklarına el koymalarına, ayak Muğla’da Osman Gürün, 1 milyon 773. oyunlarına, yetki sınırlama ve kısıtlamala- Çanakkale’de Ülgür Gökhan, 541 bin 548. rülebilirlik, gıda üretim sistemi- rına rağmen çok başarılı olması. Edirne’de Recep Gürkan, 407 bin 763. nin ve diyetlerimizin çok önemli 3) Belediyelerin maddi yardımlarının ve Kırklareli’de Mehmet S. Kesimoğlu, rol oynadığı çok yönlü bir konu- manevi desteklerinin, toplumun bütün 361 bin 737. dur. Sağlıklı ve sürdürülebilir bir de 10 milyara yakın insanın ola- limizi yeniden düşünmemiz ge- kesimlerine yönelik olarak, AKP döne- Bolu’da Tanju Özcan, 314 bin 802 gıda geleceği elde etmek, küresel mindekilerden çok daha fazla ve çok da- Yalova’da Vefa Salman, 276 bin 50. cağı tahmin edilmektedir. Sür- rekmektedir. işbirliği çabalarına bağlı olan acil ha eşitlikçi olması. Burdur’da Ali Orkun Ercengiz, 267 dürülebilir gıda gelişimi düşü- Diyetleri insan sağlığı ve çev- bir konudur. Bu üç başarı faktörüne ilave olarak bin 92. nüldüğünde amaç, bu genişle- resel sürdürülebilirlik ile ilişki- “Demokrasi Dalgasını” karşı konula- Sinop’ta Barış Ayhan, 216 bin 460. Bütün canlı türler gibi insan- yen nüfusa hem yemek için ye- lendiren önemli bilimsel kanıtla- maz bir biçimde yükselten maddi ve Kırşehir’de Selahattin Ekicioğlu, 243 lık da yiyecek ve su için, hayat- terli yiyeceğe hem de yüksek ka- ra rağmen, tarihsel olarak sağlık- siyasal faktörler de iki ana grupta top- bin 042. ta kalmak için, çevresel tehdit- liteli, besleyici gıdalara erişime lı diyetler ve sürdürülebilir gıda lanabilir: Bilecik’te Semih Şahin, 218 bin 717. lerden korunmak için doğaya sahip bir gelecek sağlamaktır. üretimi için küresel olarak üze- 1) Maddi olarak, AKP döneminde bele- Artvin’de Demirhan Elçin, 169 bin 501. bağımlıdır. Yine de doğanın ya- Başarılı bir gıda geleceği hakkın- rinde anlaşmaya varılmış hedef- diye gelirlerinden ve kaynaklarından yan- Ardahan’da Faruk Demir, 96 bin 161 rarına bağlı olarak, hayatta kal- daşlara doğru döşenmiş olan hortumla- Ve çeşitli önemli ilçelerde, kadınıyla, da düşünmek, yerel düzeylerden lerin eksikliği olmuştur. Bununla mamızın fiziksel temelini koru- rın kesilmesi ve bu gelir ve kaynakların erkeğiyle, çok başarılı olan, isimleri bir ziyade bir bütün olarak dünya birlikte, 2019’da EAT-Lancet Ko- mak konusunda kötü bir iş yap- halkın yararına projeler için kullanılması. yazıya sığmayacak kadar uzun bir liste sistemine odaklanmalıdır. misyonu, gıda sistemleri için “gü- 2) Siyasal olarak, iktidarın, bu kentler- oluşturan CHP’li başkanlar... maktayız. Gerçekten de sürdürü- Gıda üretimi, küresel sera gazı venli bir çalışma alanı” tanımla- deki halkı cezalandırıcı tutum ve davra- Ülke nüfusunun yarısına yakın bölümü- lebilirlik, çevre, ekonomi, sağlık, emisyonlarının yaklaşık yüzde yan mevcut kanıtları değerlendir- nışları ile ucuz ekmek satışından dışarı- nü barındıran bu kentlerde: beslenme ve diğer ilgili boyutla- 30’una katkıda bulunur ve tek di ve küresel bilimsel hedefler ge- dan kredi bulunmasına kadar en mikro Elbette, CHP Genel Başkanı Kemal rı kapsar. Bu birbirine bağlılık, başına hayvancılık sektörü bu liştirdi. Bu hedefler, tüm insanlar projelerden en makro projelere kadar her Kılıçdaroğlu’nun önderliğinde ve parti FAO’nun sürdürülebilir diyet ta- alanda koyduğu engellerin seçmenler- emisyonların neredeyse yarısını örgütünün desteğiyle... ve gezegen için geçerli olan iki te- nımında gözlemlenebilir. “Sür- deki “Demokrasi Bilincini” geliştirmesi ve Mucizeler yaratıyorlar. (yüzde 14.5) temsil etmektedir. mel alana odaklanmaktadır: dürülebilir diyetler”, mevcut ve “soyut demokrasi” kavramının hizmetler Bazı ufak tefek sıkıntılar var ama bu Küresel arazi- gelecek nesiller için gıda ve bes- ve maddi gelirler bağlamında “somut de- yazıdaki konu onlar değil. Hedef 1: Sağlıklı diyetler nin yaklaşık mokrasi” kavramına dönüşmesi. HHH lenme güvenliğine ve sağlıklı Gıdalar, diyet kalıpları ve sağlık yüzde 40’ını kap- Ayrıca, “Demokrasi Cephesi” içinde Bence CHP, genel seçimlere gider- yaşama katkıda bulunan, sonuçları üzerine kapsamlı araş- lamakta ve tatlı suyun Bugün yer alan Millet İttifakı partileriyle, bu itti- ken bütün Türkiye’ye, “Demokrasi ve çevresel etkileri düşük tırmalara dayanan Komisyon, her yüzde 70’ini kullanmak- fak dışında kalan muhalif partiler arasın- Barış” mesajıyla birlikte, bu başarı- küresel olan diyetlerdir. Sür- bir gıda grubu için tüketim ara- tadır. Nesli tükenmekte da çeşitli düzeylerde gerçekleştirilen ile- lı belediye başkanlarının öykü ve imaj- dürülebilir diyet- olarak tişim ve işbirlikleri. larıyla hitap etmeli, “Demokrasi içinde lıkları olan bir “gezegensel sağlık olan türleri tehdit eden en ler, doğal kay- HHH kucaklaşma ve barış umudunu” bu ör- “büyük gıda diyeti” tanımlar. Komisyona göre, büyük faktördür. Göllerde nakları ve in- Sevgili okurlarım, bütün engellere nekler üzerinden oluşturmalıdır. bu yeme düzeninin küresel ola- ve kıyı bölgelerinde ötro- dönüşümü” san kaynakla- rak benimsenmesi, toplam ölüm fikasyona (besin aşı- gereklidir. rını optimize oranında büyük bir azalma da da- rı yüklenmesi) ve Sağlıklı ve ederken, ko- hil olmak üzere önemli sağlık ya- ölü bölgelere ruyucu ve sürdürülebilir bir rarları sağlayacaktır. neden olmak- biyolojik gıda sistemine ulaşmak, tadır. Dünya çeşitlilik Hedef 2: Sürdürülebilir balık stok- hükümetler, özel ve kamu ve eko- larının ço- gıda üretimi sektörünün yanı sıra bireylerin sistem- ğunluğu- Mevcut gıda üretimi iklim de- lere say- ortak çabalarına bağlı olan acil nun (yüz- ğişikliğini, biyolojik çeşitlilik gılı, kül- bir konudur. Arz ve talep her iki de 60) ta- kaybını, kirliliği ve su ve ara- türel ola- mamen şekilde de çalışmaktadır. Gıda zi kullanımındaki sürdürüle- rak kabul avlanma- mez değişiklikleri tetiklerken, üretim ortamındaki bir değişim, edilebilir, sına ve- komisyon’un küresel gıda üreti- diyetlerimizdeki değişime erişilebi- ya aşırı av- minin “geri dönüşü olmayan ve lir, ekono- bağımlıdır. Sonunda gezegen lanmasına potansiyel olarak dünya siste- mik olarak için iyi olan bizim için (yüzde 33) minde yıkıcı değişimlerin riskini adil ve uy- yol açmıştır. azaltmak” için tanımladığı sınır- de iyidir. Değişimle gun maliyet- Küresel çev- lar; iklim değişikliği, arazi siste- cesurca hemen li olup beslen- resel değişim, mi değişikliği, tatlı su kullanımı, yüzleşmelidir! me açısından ye- artan insan ölüm biyolojik çeşitlilik kaybı ve güb- terli, güvenli ve sağ- oranı, hastalık, ça- relerin kullanımı ile ilgili azot ve lıklıdır. Sürdürülebilir- tışma ve gıda güvensizli- fosfor döngüsüdür. lik, uzun vadeli hayatta kalma- ği ile dünya sisteminde geri dö- Sonuç olarak bugün küresel mızın fiziksel temeli olan çevre- nüşü olmayan ve yıkıcı değişim- olarak “büyük gıda dönüşümü” mizi korurken toplumun ihtiyaç- ler riskini artırmaktadır. Mevcut gereklidir. Sağlıklı ve sürdürü- larını karşılayan uygulamaların haliyle tarım, aynı anda küresel lebilir bir gıda sistemine ulaş- hayata geçirilmesi anlamına ge- çevresel değişimin itici gücü ve mak, hükümetler, özel ve kamu lir. Gıda arzı sürdürülebilir ol- değişen çevresel koşulların kur- sektörünün yanı sıra bireylerin madıkça, güvenli bir gıda arzına banıdır. Eylem olmazsa, dünya ortak çabalarına bağlı olan acil sahip olamayız. BM Sürdürülebilir Kalkınma He- bir konudur. Arz ve talep her Bugün üç milyardan fazla in- deflerini ve Paris Anlaşması’nı iki şekilde de çalışmaktadır. Gı- san yetersiz beslenmekte ve ge- karşılayamama riskiyle karşı da üretim ortamındaki bir deği- zegenimizin 7 milyar nüfusunun karşıyadır. Basitçe söylemek ge- şim, diyetlerimizdeki değişime çoğu düşük kaliteli diyetler ye- rekirse küresel gıda sistemleri bağımlıdır. Sonunda, gezegen mektedir. Aynı zamanda, dünya sürdürülebilir değildir. Nasıl ye- için iyi olan bizim için de iyi- nüfusu hızla genişlemekte olup diğimizi yeniden düşünmemiz dir. Değişimle cesurca hemen 2050 yılına kadar gezegenimiz- ve bu süreçte gıda üretme şek- yüzleşmelidir! DAYANIŞMA C Basın-Yayın şler dışında hçbr yan gelr olmayan, patron, sermaye grubu ya da DAYANIŞMA syas çevreye at olmayan Cumhuryet gazetesnn yaşamını sürdüreblmes çn ve İLANLARINIZ İÇİN C İLETİŞİM yanındayız. BİLGİLERİMİZ SERPİL YAZOĞLU 0535 458 78 54 ilan@cumhuriyet.com.tr MEHMET AKİF GÜLERSOY