Katalog

24 ARALIK 2021 CUMA KÜLTÜR 13 ‘Bütün dünya çıldırdıysa Usta yönetmen Işıl Kasapoğlu’nun çevirip Çobanlıktan yönettiği “İki Kişilik Hırgür” adlı oyunda, Ayşenil Şamlıoğlu ben mi çıldırttım!’ kitapçılığa... ve Reha Özcan rol alıyor. nsan doğar, büyür, bir süre sonra kişili- ğini bulacağı yaşlara geliverir. O yaşla- azı oyunlar vardır, başlar, ni kullanan ve “Ger- İra gelsin, gelmesin işi oluruna bırakanlar sonra bir bakarsınız biter. gedan” adlı yapıtıy- çoğunluktadır. Öne çıkanlar, her yaşın ge- BZamanın nasıl geçtiğini an- la ölümsüzleşen Iones- rektirdiği atılımları yerine getirenler arasın- lamazsınız. Işıl Kasapoğlu’nun yö- co, yapıtlarında, sıra- dan çıkıyor. Bu arada ortamı uygun olma- nettiği “İki Kişilk Hırgür” adlı oyu- dan durumların ötesin- sına karşın bir işe yaramadan göçüp giden- ler de var. İçinde az çok duygu kıpırdanma- nu önceki akşam Zorlu PSM’de iz- de bireyin var oluşun- ları olanlardan her alanda yolunu yordamını ledim. Hani tadından yenmez der- daki anlamsızlığı ken- bulanlar da az değil. ler ya, işte aynen öyle. Sahnede iki dine özgü bir dille ele Önemli olan insanın yerinde çakılıp kal- dev oyuncu; Ayşenil Şamlıoğlu ve alıyor. mamasıdır. Örneğin bilimde Aziz Sancar, Reha Özcan... İki huysuz bir arada Oyunda duygu geçiş- Uğur Şahin, Özlem Türeci, yazında Yaşar gibi. Sürekli didişen arada bir sevi- leri muhteşem. Kara ko- Kemal, Fakir Baykurt, sanatta Mustafa şen tatlı bir çift. Bu ab- medi diye tanımlayabi- Ayaz, Mehmet Aksoy gibi kişiler yerinde çakılıp kalsalardı bilim-yazın-sanat alanla- sürd oyunda, 2. Dünya leceğiz oyunda kullanı- rında onlardan söz edilir miydi? Savaşı sonrasında ya- lan kostümler tam da şanan toplumsal eroz- absürd tiyatroya uygun Çoban yonu, şiddetin ve umut- bir şekilde tasarlanmış. Kuklalara 60 yıl önce çoban babasına yardım suzluğun bireyler üze- benzeyen karakterler tam da yaza- ÖZNUR ederek yaşarken, çöpte bulduğu Cem OĞRAŞ ÇOLAK rindeki yıkıcı etkile- rın anlatmak istediğini sahneden Sultan adlı kitabı okuduktan sonra kitapçı- ri anlatılıyor. Oyun, bir söylüyor sanki. lığa başlayarak Elazığ’da özellikle gençler denizaltına sığınmış bu çiftin, sa- arasında okuma alışkanlığının yayılmasını En iyi yönetmenlerden... sağlayan 73 yaşındaki Hanifi Batı, yerin- vaşın ardından insanlığın içine de çakılıp kalmayışa canlı bir örnektir. Ge- Çevre Tiyatrosu’nda yönettiği düştüğü anlamsızlığı ve kendi kü- leceğini kitapla nasıl kurduğunu onun an- çük dünyalarına nasıl yansıdığı oyunlarla tanıdığım, hemen hemen latısından öğrenelim... hepsini keyifle seyrettiğim, son za- üzerine kurulu. Adam ve kadının “Küçük yaşta annemi kaybetmiştik. Bir ilişkisi ise tıpkı savaş gibi çatışma- manların en iyi tiyatro yönetmenle- yandan okula gidiyor, bu arada babama rinden olan Işıl Kasapoğlu’nun her dan, şiddetten besleniyor. yardım ederek büyüyordum. yeni projesi ciddi merak uyandırı- Okulu bitiremeyince çiftçiliğe başladım. Oyun 1962’de yazılmış 12-13 yaşlarında çöpte elime geçen kitabı yor. Pandemiden hemen önce sahne- bir solukta okudum. Okuduklarımdan çok Absürd tiyatronun önde gelen lenen ve çok konuşulan, besteci Mo- etkilendim. Nerede bir kitap, gazete parça- temsilcilerinden sayılan Eugène Io- zart ile Salieri’nin öykünün anlatıl- sı, bir yazı bulsam hemen okuyordum. Böy- nesco, “İki Kişilik Hırgür”ü 1962 dığı “Amadeus”u da yönetenin Kasa- lece kendimi geliştirmemin yolunu bulmuş- yılında yazmış. Yazar oyunu yazdı- poğlu olduğunu hatırlatmak isterim. tum. Bir süre işsiz kaldım. Bu, beni kitapçı- ğı dönemde şöyle bir not düşmüş Son olarak oyuna geri dönecek lığa yöneltti. Kitapçılığa da 32 yaşında, kay- tarihe, “Hiçbir toplum insan üzün- olursak noktayı oyunda geçen bir bettiğim ağabeyimin küçük bir arsasını sa- tarak başladım. tüsünü yok edemedi, hiçbir politik bunu istiyorsa. Oyunda seyrettiği- hiçbir şey yapmayan ve saklanan replikle koyalım: “Ve bu hep böy- Kitapçılığı seviyor, isteyerek yapıyordum. düzen bizi yaşamanın acısından, miz çift, etrafında olup bitenlerin insanlarla dolu değil mi etrafımız. le devam edecek. Ve devam ede- Kitapçılığın, sıradan kitap alıp satma işi ol- ölüm korkusundan, mutlak ola- farkıda, aslında tüm bu yaşanan Düzenleri bozulsun istemeyen, ba- cek... Fırtına olmadığı zaman de- madığını biliyordum. Kitap satmakla yetin- na duyduğumuz susuzluktan çe- ölüm ve yıkımların acısını çekiyor na dokunmayan yılan bin yaşasın miryolları grevi, grev olmayınca miyordum. Üniversiteli yakın arkadaşlarım- kip alamadı. Bu durumda özgür bir ama kendi kabuklarından çıkmak misali. Oyunda da tam olarak buna grip salgını, grip olmadığı zaman la sürekli okuma sohbetleri düzenliyordum.” insan, kendini bu boşluktan diğer isteselerde bunu bir türlü yapamı- tanıklık ediyoruz aslında. Özgür ol- savaş. Savaş olmadığı zaman gene insanların çabasıyla değil, ancak yorlar. Günümüzde de durum böy- mak isteyen ama korkan iki insan. savaş.” “Bütün dünya çıldırdıysa Kitapçı kendi çabasıyla çıkarabilir.” Tabii le değil mi? Ah vah edenler ama ben mi çıldırttım?” Hanifi Batı, 32 yaşını bulmuştur. Anne, Gerçeküstücü oyun teknikleri- baba, ağabey ölmüş... Ağabeyinden ge- ride kalan birkaç dönümlük arsayı satıp okuma tutkusuyla bir kitap dükkânı açı- yor. Giderek bu dükkânları daha da bü- 2021’de en çok dinlenen kitaplar ‘Yeniye yüterek çoğaltıyor. Okuyanlara kolay- lık sağlamak amacıyla bedava kitap da- ‘Küçük Prens’ ve ‘Camdaki Kız’ oldu ğıtıyor, ödemeyi taksite bağlıyor. Böylece Yükseliş’ Elazığ’da kitap nedir bilmeyenler bile oku- erli sesli kitap dinleme platformu Din- sesli kitap dinleyicilerinin yüzde 61’ini ka- maya başlıyor. Ylebi verilerine göre Dinlebi uygulama- dınlar, yüzde 39’unu erkekler oluşturdu. Batı, okumayı alışkanlık haline getirme- açılıyor sında bu yıl çok dinlenen kitap, Antoine Kullanıcıların demografik yapıları incelen- nin yararlarını anlatırken kitaptan daha güzel de Saint-Exupéry imzalı “Küçük Prens” ol- diğinde ise en çok kitap dinleyen yaş gru- arkadaş olmadığını, ondan iyi dost da bu- urcu Perçin’nin 11. ki- du. Onu sırasıyla Gülseren Budayıcıoğlu bu 35 ile 44 arası olarak kayıtlara geçti. lunmayacağını vurgulayarak insanın ancak Bşisel sergisi “Yeni- imzalı “Camdaki Kız” ve “Madalyonun İçi” Türkiye’de nüfusa oranına göre en çok ki- okuyarak mutluluğa ereceğini savunuyor. ye Yükseliş”, Merkür Ne var ki daha sonra her yerde büyük takip etti. George Orwell klasiği “1984” tap dinleyen ilk beş şehir sırasıyla Adana Galeri’nin yeni adresi dükkânlar açması onu mutlu kılmıyor. “Keş- ve Fyodor Dostoyevski klasiği “Suç ve Ce- (yüzde 1,17), Ankara (yüzde 0,085), İzmir Polat Piyalepaşa’da ya- ke böyle büyük işlere girmeyip tek küçük za” da yine en çok dinlenen ilk beş kitap (yüzde 0,078), Konya (yüzde 0,076) ve İs- rın açılıyor. Perçin sergi- yerimde kalsaydım da okurla yüz yüze ileti- arasında yer aldı. Dinlebi verilerine göre tanbul (yüzde 0,07) oldu. sinde, kendini yenileyen şim kursaydım” diye geçiriyor içinden. Ama doğanın içinde, yük- bir yandan da okulların kitap gereksinimi- selişe geçen yaşamla- ni karşılamaya başlıyor. İşini öyle genişlet- rı antik dünya üzerinden ‘YArın A notl Ar’ SineMA Per DeSinDe miş ki Elazığ’da kitap fuarı bile açmış. Bu geleri bir arada kullanan Perçin, antikite- kurguluyor. Antik hey- girişimlerinden dolayı Yayıncılar Birliği ya- yi referans alarak, yeni teknik ve biçim- kellerin doğayla bütünleşmesi, figürlerin era Müzesi, Uluslararası Bağımsız Küra- şamını okumaya adadığı için, 2017 yılında sel yorumlarını, farklı disiplinler içinde bu kendi aralarında ve çevresiyle arasında- Ptörler (ICI) girişiminin “Yarına Notlar” ser- onu “Yılın Kitapçısı” seçmiş. sergide izleyiciyle buluşturuyor. Sergi, 5 ki ilişki ve etkileşim serginin odak nok- gisi kapsamında, sanatçı Cao Guimares, Mart 2022’ye kadar gezilebilecek. tasını oluşturuyor. Düşsel ve gerçek im- Shezad Dawood ve Daniela Ortiz’in videoları- Yaratı tutkusu nı izleyicilerle buluşturuyor. Sergi boyunca 6 İnsan düşlediği dünyalara sanat yoluyla Mart 2022’ye kadar her cumartesi Pera Mü- varır. Bu da onun seçkin kitaplar okuması- Süre YYA o Per ASı ulu SAl be Ste zesi Oditoryumu’nda gösterilecek eserler, na bağlıdır. Romanlarda yaratıcı ruhla can- yeni küresel gerçekliği sanatçıların merce- landırılan betimlemeler; resimde çizimleri ğinden gözler önüne sererken, dünyanın ve renklerle anlamlı kılan uyumluluk, heykel- YArış MASı’n DA Son A Gelin Di insanlığın geleceğini yeniden düşünmeye da- de taşı, metali biçimleme; yaratıcı kavrama vet ediyor. Gösterim Programı şöyle: 15.00 gücü olanları, gerçeğinden de etkili düşsel adıköy Belediyesi Süreyya Opera- Üniversitesi’nde öğretim görevlisi olan “Sonsuz Olanın Sonu” (2001) 16.30 Shezad dünyalarda yaşatır. Ksı Ulusal Beste Yarışması’nda so- virtüözler kemancı Pelin Halkacı ve pi- Dawood - “Leviathan”, 18.10 Daniela Ortiz. Sanatsal yaratılar, yazınsal anlatılar düşsel- na gelindi. Bu yıl beşincisi düzenle- yanist İris Şentürker tarafından jüri- liğin kaynağıdır. Gustave Flaubert’in, “Ma- nen yarışmanın final gecesi 27 Ara- ye sunulacak. Halka açık olacak kon- dam Bovary kimdir” sorusunu, “Benim!” diye lık Pazartesi saat 19.00’da Sürey- serden hemen sonra jüri değerlendir- yanıtlaması, Michelangelo Buonarroti’nin, ya Operası’nda yapılacak. Kadıköy mesini yapacak ve ardından kazanan- ölümsüz heykeli “Musa”yı bitirmenin sevin- Belediyesi’nin bu yıl beşincisini düzen- lara ödülleri verilecek. Jüri üyeleri mü- ciyle ona “Konuş!” diye haykırması bunun CRR’de lediği ve çoksesli evrensel müzik di- zik insanları Cihat Aşkın, Oğuzhan Bal- yansımasıdır. linde, özgün telif eserler yaratılması- cı, Turgay Erdener, Rengim Gökmen, Sıradan bir insan da olsa, Batı gibi, için- na, böylelikle yerli müzik eserleri re- Özkan Manav, Gülsin Onay ve Hasan de yaratıcılık ateşi tutuşmuşsa çobanlı- Siyah Beyaz pertuvarının zenginleşmesine katkı- Uçarsu’dan oluşan yarışmada finale ğı kitapçılığa dönüştürüp gençleri okuma- ya yöneltir... da bulunmayı amaçlayan yarışma ke- kalan eserler albüm olarak dijital plat- Bir Barok man ve piyano eserleri için düzenlen- formlarda da yayımlanacak. Final kon- di. Seçici kurul tarafından belirlenen serine, Süreyya Operası gişelerinden Akşamı ve finale kalan besteler profesyonel kontenjanla sınırlı ücretsiz davetiye- Verdi’nin eseri kariyerlerinin yanı sıra Mimar Sinan lerle katılım sağlanabiliyor. Cem Babacan SAMDOB’da CEMİL CİĞERİM stanbul o da o rkestrası, 26 Aralık Pa- min önemli bestecilerinden Vivaldi’nin izar akşamı, istanbul büyükşehir be- “Concerto Grosso Sol minör r V 156” amsun Devlet o pera ve balesi (SAMDob ), “l a lediyesi (ibb) Cemal r eşit r ey (Crr ) ve r V 578” eserleri; bach’ın Piyano Straviata”, “Maskeli balo”, “r igoletto” “Aida” Konser Salonu’nda, “Siyah beyaz ba- Konçertosu bWV 1056 fa minör, bWV gibi dünya opera tarihinin en değerli yapıtlarının rok” başlıklı konser verecek. Hakan 1052 re minör ile iki Piyano Konçerto- ölümsüz bestecisi Giuseppe Verdi’yi “ıl trovato- şensoy’un yönetimindeki konserde, su bWV 1060 do minör icra edilecek. re” eserinin konser versiyonuyla operaseverler- piyanist Gökhan Aybulus ve Cem ba- Müzikte barok dönem bach’ın ölümüy- le buluşturuyor. “ıl trovatore”nin kıskançlık, aşk bacan solist olarak yer alacak. Konser, le sona ermiş ve tüm müzik türlerinde ve intikam üçgeninde geçen hikâyesi 25 Aralık saat 19.00’da başlayacak. günümüze kadar kalıcı olan değişiklik- 2021 Cumartesi akşamı saat 20.00’de seyircisiyle Konserin teması, bugün müzik- lerin oluşmasına neden olmuştu. buluşacak. eserin konusu: ispanya sivil savaşlar te kullandığımız kavram ve terimle- Siyah beyaz barok konserinin bilet- yüzünden ikiye bölünmüştür. Kralın ordularının rin ortaya çıktığı barok dönem üzeri- leri 30-50 ve 80 tl olarak Crr gişesi komutanı Kont di l una, kraliçenin hizmetinde- ne kurgulanmış. Konserde, bu döne- ve biletix’ten temin edilebilir. ki genç ve soylu bir kadın olan l eonora’ya âşıktır. Ancak aşkının karşılığı yoktur. l eonora, Manrico adındaki bir turbadura (eski zamanlarda sokak- larda gezip şarkılar söyleyen çalgıcı) âşıktır. Man- ürkiye’den ve dünyadan tiyatro, dans ve her ay İstanbul’da ağırlayacak. Istanbul Fringe rico, Azucena adındaki çingene bir kadın tarafın- Tperformans disiplinlerinde üretilen alterna- Festival’in sene içindeki etkinliklerinin ilk konu- Kyiv Mime dan büyütülmüş ve yıllarca onu annesi olarak bil- tif işleri katılımcılarla buluşturan Istanbul Frin- ğu Ukrayna’dan Kyiv Mime Theatre olacak. In- miştir. o ysa Azucena’nın büyük bir sırrı vardır. ge Festival, tiyatro sezonuna yayılıyor. Ge- ternal isimli pandomim gösterileri ile 26 Aralık Konserde piyanoda nona tsutskiridze yer çen eylül ayında hibrit bir programla katılım- saat 20.30’da Sahne Kadir Has’ta ve 27 Aralık Theatre, alırken Manrico rolüne Ari edirne, l eonora ro- cılarla buluşan festival, programındaki çevri- saat 20.30’da K! Kültüral Performing Arts sah- lüne Seda o rtaç, Kont di l una rolüne Murat miçi gösterimleri aralık ayından itibaren “Is- nelerinde gerçekleşecek gösterimlerin biletleri- Göçken, Azucena rolüne Anna Chubuchenco İstanbul’da tanbul Fringe Festival Extended” kapsamında ne Mobilet’ten ulaşılabiliyor. hayat verecekler. Konserin anlatıcılığını Ayşe Ceylan üstleniyor. l SAMSun